МИНОБРНАУКИ РОССИИ Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего профессионального образования «Мордовский государственный университет им. Н. П. Огарёва» Р. Б. Лапшина Типовая расчетная работа по теме: «Дифференциальные уравнения» и методические рекомендации к ней для студентов очной формы обучения для инженерных направлений Учебно-методическое пособие Саранск 2012 ТР Дифференциальные уравнения Часть 1. Дифференциальные уравнения первого порядка и второго порядка, допускающие понижение порядка Теоретические вопросы: 1. Основные понятия теории дифференциальных уравнений. Задача Коши для дифференциального уравнения первого порядка. 2. Дифференциальные уравнения первого порядка: с разделяющимися переменными, однородные и приводящиеся к однородным. 3. Линейные уравнения первого порядка, уравнения Бернулли. 4. Дифференциальные уравнения n - ого порядка, допускающие понижение порядка. 5. Дифференциальные уравнения второго порядка, допускающие понижение порядка. Расчетные задания Задание 1. Найти общее решение дифференциальных уравнений. 1.1 1) e x3 y dy xdx ; y 2) y xy ' x sec ; x 3) y ' y x y . 1.2 1) y ' sin x y ln y ; 2) y 2 3x 2 dy 2 xydx 0 ; 3) ydx 2 xdy 2 y x sec2 ydy . 1.3 1) y ' 2 x 1 ctgy ; 2) y ' 2 y y 2e x ; 3) x 2 y dx xdy 0 . 1.4 1) sec2 x tgydx sec2 y tgxdy 0 ; 2) x y dx x y dy 0 ; 3) y ' y 4 cos x ytgx . 1.5 1) y ' 1 e x ydy e y dx 0 ; 2) y 2 2 xy dx x 2 dy 0 ; 3) xydy y 2 x dx . ex 1.6 1) y 3 dx y dy 0 ; x 2 2) y 2 xy ' xy y ' ; 3) xy ' 2 y x5 y 3e x 0 . y 2) xy ' y xtg ; x 1.7 1) sin y cos xdy cos y sin xdx ; 3) y ' x sin y xy ' 2 y . 1.8 1) y 2 y 1 tgx ; y x 2) xy y xe ; ' ' 3) 2 x 2 y ln y x y ' y . 1.9 1) sin x y sin x y dx 3) 2 y ' dy x y ; 0 ; 2) xy ' y x y ln x cos y x xy . 2 y x 1 1.10 1) sin x tgydx dy 0; sin x 2) y xy dx xdy ; 3) xy 2 y ' x 2 y3 . 1.11 1) 3e x sin ydx 1 e x cos ydy 0 ; 2) xy ' x 2 y 2 y ; 3) x 1 y ' y 2 y . e2 x 1.12 1) y ; ln y 2) y x y ' x e y ; ' 3) xy ' y xy 2 . 1.13 1) 3x y dy xdx 0 ; 2 2) y ' y 1; x 3) y ' xy y3e x . 2 1.14 1) cos x 2 y cos x 2 y y ' sec x ; 2) y ' x x y 0 ; 3) xy ' 2 x3 y y . 1.15 1) y ' e x x 1 y 2 ; 2 2) ydx 2 xy x dy 0 ; 3) y ' xy x3 y 3 . 1.16 1) ctgx cos2 ydx sin 2 x tgydy 0 ; 2) xdy ydx x 2 y 2 dx ; 3) y ' x 2x e y. y 1.17 1) sin x y ' y cos x 2cos x ; 2) 4 x 2 3xy y 2 dx 4 y 2 3xy x 2 dy 0 ; 3) x' y x yx 2 . 1.18 1) 1 1 y ' e y 0 ; 2) x y ydx x 2dy 0 ; 3) x x 1 y ' y 3 xy . 1.19 1) y ' ctgx y 2 ; 2) xy y 2 2 x 2 xy y ' ; 3) 2 x3 yy ' 3x 2 y 2 1 0 . e x 1.20 1) x 3) 2 dx 0; dy 2 cos y 2) x 2 2 xy y ' xy y 2 ; dx 1 2 x dy . x y 1.21 1) e x sin ydx tgydy 0 ; 2) 2 xy y dx xdy 0 ; 3) y' x 3 y 3 y . 1.22 1) cos ydx 2 1 x 2 dy cos y 1 x 2 dy ; 2) y 2 2 xy dx x 2 dy 0 ; 3) y ' 2 xy 2 x3 y 3 . 1.23 1) y ' 1 x 2 cos2 y 0 ; 3) y ' y 2) x 2 y dx xdy 0 ; x . y2 1.24 1) e x tgydx 1 e x sec2 ydy ; 2) 2 x y dx x y dy 0 ; 3) y ' ytgx y 2 cos x 0 . 1.25 1) cos3 y y ' cos 2 x y cos 2 x y ; 2) x 2 y ' y x y ; 3) y ' y y 2 cos x . Задание 2. Найти частное решение дифференциального уравнения, удовлетворяющего начальному условию. 2.1 x 2 1 y ' 4 xy 3 , y 0 0 . 2.2 y ' ytgx sec x , y 0 0 . 2.3 1 x y ' y e x , y 0 0 . 2.4 xy ' 2 y 2 x 4 , y 1 0 . 2.5 y ' 2 x x 2 y , y 0 0 . 2.6. y ' y e x , y 0 1 . 2.7. xy' y xe x 0 , 2 y 1 1 . 2e 2.8 cos ydx x 2cos y sin ydy 0 , y 0 2.9 x 2 y ' xy 1 0 , y 1 0 . 2.10 2 x y dy ydx 4ln ydy , y 0 1 . 4 y , 3x y 2 y 0 1 . 2.12 1 2 xy y ' y y 1 , y 0 1 . 2.11 y ' 2.13 x y ' y e x , y 1 0 . 2.14 y x y ' x cos x , y 0. 2 2.15 xy ' 1 ln x 2 y , y e 0 . 2.16 2e y x y ' 1, y 0 0 . 2.17 xy ' x 1 y 3x 2e x , y 1 0 . 2.18 x y 2 dy ydx , y 0 1 . 2.19 sin 2 y xctgy y ' 1 , y 0 2 . . 2.20 x 1 y ' y x3 x 2 , y 0 0 . 2.21 xy ' 2 y x 2 0 , y 1 0 . 2.22 1 x 2 y ' xy 1, y 0 1 . 2.23 y ' 3x2 y x2 e x , y 0 0 . 2.24 x 2 y ' 2 xy 3 , y 1 1. 3 2.25 y 'ctgx y 2cos2 x ctgx , y 0 0 . Задание 3. Найти частное решение дифференциального уравнения и вычислить полученное значение функции при x x0 с точностью до двух знаков после запятой. 3.1 y ''' sin x , x0 , 2 3.2 y ''' 1 , x x0 2 , 3.3 y '' 1 , cos 2 x x0 3.4 y ''' 6 , x3 x0 2 , 3.5 y '' 4cos 2 x , x0 , 3 , 4 y 0 1 , y' 0 0 , 1 y 1 , 4 y ' 1 y '' 1 0 . y 0 1 , 3 y' 0 . 5 y 1 0 , y ' 1 0 , y 0 1 , y' 0 3. y '' 0 0 . y '' 1 1 . 3.6 y '' 1 , x 1 x0 1 , y 0 0 , y' 0 0 . 3.7 y ''' 2 , x x0 2 , 1 y 1 , 2 y ' 1 y '' 1 0 . 1 x0 , 2 9 y 0 , 8 1 y' 0 , 4 5 x0 , 4 y , y' 1. 4 4 4 2 3.8 y ''' e2 x , 3.9 y '' 1 , sin 2 2 x 3.10 y '' x sin x , x0 5 , 3.11 y '' arctgx , x0 1 , y 0 3 , y ' 0 0 . y' 0 y 0 0 . 1 y '' 0 . 2 3.12 y '' tgx , cos 2 x x 2 3.13 y e 1 , ''' 3.14 y '' x , e2 x y' 0 0 . x0 2 , y 0 8 , y' 0 5, 1 x0 , 2 1 y 0 , 4 1 y' 0 . 4 3.15 y '' sin 2 3x , x0 3.16 y ''' x sin x , x0 3.17 y ''' sin 2 x , sin 4 x 1 y 0 , 2 x0 x0 4 , 12 2 y 0 , 2 16 y '' 0 2 . y' 0 0 . , y 0 y ' 0 y '' 0 0 . , 5 , 2 y , y ' 1 , y '' 1 . 2 2 2 2 1 1 y ' 0 cos 2 , y '' 0 8 2 3.18 y ''' x sin 2 x , x0 1 , 1 y 0 , 8 3.19 y '' sin 3 x , x0 2,5 , 7 y , 9 2 y' 0 . 2 3.20 y '' cos x e x , x0 , y 0 e , y ' 0 1. 1 y 0 , 9 y ' 0 1. y 1 3 , y ' 1 1 . 3.21 y '' 2sin 2 x cos x , x0 , 3.22 y '' 1 , x2 x0 2 . 3.23 y '' 2cos x sin 2 x cos3 x , x0 3.24 y '' 2sin x cos2 x sin 3 x , x0 x0 , 3.25 y '' cos 4 x , 2 , y 0 , y' 0 2 . 3 2 2 , y 0 0 , y 0 2 , y ' 0 1. y' 0 15 . 16 Задание 4. Найти решение дифференциального уравнения, допускающего понижение порядка. 4.1 1) 1 x 2 y '' xy 2 , 2) y '' y ' e y , y 0 0 , y ' 0 0 . 4.2 1) 2 xy ' y '' y ' 1 , 2) y ' 2 yy '' 0 , y 0 1 , y ' 0 1. 2 2 2) y y '' y ' 0 , y 0 1 , y ' 0 1. 2 4.3 1) x3 y '' x 2 y ' 1 , 3 1 4.4 1) y '' y 'tgx sin 2 x , 2) y '' 2 y y ' 0 , y 0 2 , y ' 0 . 3 2) y '' tgy 2 y ' , y 1 2 4.5 1) y '' x ln x y ' , 2 , y ' 1 2 . 4.6 1) xy '' y ' x 2e x , 2) 2 y y '' y ' , y 0 1 , y ' 0 1. 4.7 1) y '' x ln x 2 y ' , 2) y y '' y ' y 4 , y 0 1 , y ' 0 1. 4.8 1) x 2 y '' xy ' 1, 2) y '' 4.9 1) y '' 2 2 1 1 , y 0 , y' 0 2 . 3 2 2 y 2) y '' 1 y ' , y 0 0 , y ' 0 0 . x , y' 2 2) 2 y y '' y ' 0 , y 0 1 , y ' 0 1. 2 4.10 1) y '' y ' x , 4.11 1) xy '' y ' x 2 , 2) y '' 2 y , y 0 2 , y ' 0 2 . y' 4.12 1) xy '' y ' ln , x 2) y '' 4.13 1) xy '' y ' ln x , 2) y y '' 2 y ' 0 , y 0 1 , y ' 0 2 . 4.14 1) y ''tgx y ' 1, 2) y '' y ' y ' , y 0 0 , y ' 0 1. 4.15 1) y '' 1 , y 0 1 , y ' 0 0 . 3 y 2 2 2 2 y ' 0 , y 0 0 , y ' 0 1, 1 y 2) y '' 2 x y ' 0 . 2 4.16 1) 2 xy ' y '' y ' 1 , 2) y '' 1 y 5 y ' , y 0 0 , y ' 0 1. y' x x 1 , 4.17 1) y x y 2) 2 '' 2 y '' 2 y 3 2 y ' 0 , 2 y 0 0 , y' 0 3. 4.18 1) xy ''' y ''tgx sec x , 2) 4 y '' 1 y ' , y 0 1 , y ' 0 0 . 2 2 4.19 1) y ''' 2 y ' ctgx sin 3 x , 2) 2 y '' y 1 y '' , y 0 2 , y ' 0 2 . 2 4.20 1) y '' 4 y ' 2 x 2 , 2) 1 y ' y ' y '' , y 0 1 , y ' 0 0 . 4.21 1) xy '' y ' 2 x 2e x , 2) y '' y y ' 0 , y 0 1 , y ' 0 2 . 4.22 1) y '' y sin x , 2) y 1 ln y y '' 1 ln y y ' 0 , y 0 1 , 2 3 2 y ' 0 1. 4.23 1) y ''ctgx y ' 2 , 2) yy '' 2 yy ' ln y y ' , y 0 1 , y ' 0 1. 4.24 1) 2xy y y , y' 2) y , y 0 1 , y ' 0 2 . y 4.25 1) x 2 y '' y ' , 2) y '' 1 y y ' y ' , y 0 2 , y ' 0 2 . '' ' 2 ' 2 2 '' 2 Часть 2. Дифференциальные уравнения с постоянными коэффициентами Теоретические вопросы: 1. Линейно-зависимые и линейно-независимые системы функций. Необходимое условие линейной зависимости системы функций. 2. Условие линейной независимости решений линейного однородного дифференциального уравнения. 3. Однородные линейные дифференциальные уравнения второго порядка с постоянными коэффициентами. Фундаментальная система решений. Структура общего решения. 4. Линейные неоднородные уравнения второго порядка с постоянными коэффициентами. Структура общего решения. 5. Метод Лагранжа вариации произвольных постоянных. 6. Линейная система дифференциальных уравнений с постоянными коэффициентами (метод характеристического уравнения, метод исключения). Расчетные задания Задание 1. Найти общее решение дифференциальных уравнений. 1.1 1) y '' 4 y 0 ; 2) y '' 10 y ' 25 y 0 ; 3) y '' 3 y ' 2 y 0 . 1.2 1) y '' y ' 2 y 0 ; 2) y '' 9 y 0 ; 3) y '' 4 y ' 4 y 0 . 1.3 1) y '' 4 y ' 0 ; 2) y '' 4 y ' 13 y 0 ; 3) y '' 3 y ' 2 y 0 . 1.4 1) y '' 5 y ' 6 y 0 ; 2) y '' 3 y ' 0 ; 3) y '' 2 y ' 5 y 0 . 1.5 1) y '' 2 y ' 10 y 0 , 2) y '' 2 y ' 0 ; 3) y '' y ' 2 y 0 . 1.6 1) y '' 4 y ' 0 ; 2) y '' 2 y ' 17 y 0 ; 3) y '' y ' 12 y 0 . 1.7 1) y '' y ' 6 y 0 , 2) y '' 9 y ' 0 ; 3) y '' 4 y ' 20 y 0 . 1.8 1) y '' 4 y ' 0 ; 2) y '' 4 y ' 5 y 0 ; 3) y '' 2 y ' 3 y 0 . 1.9 1) y '' 7 y ' 0 ; 2) y '' 5 y ' 4 y 0 ; 3) y '' 16 y 0 . 1.10 1) 4 y '' 8 y ' 3 y 0 ; 2) y '' 3 y ' 0 ; 3) y '' 2 y ' 10 y 0 . 1.11 1) 4 y '' 4 y ' 20 y 0 ; 2) y '' 16 y 0 ; 3) y '' 3 y ' 10 y 0 . 1.12 1) 9 y '' 6 y ' y 0 ; 2) y '' y 0 ; 3) y '' 4 y ' 21y 0 . 1.13 1) 2 y '' 3 y ' y 0 ; 2) y '' 4 y ' 8 y 0 ; 3) y '' 6 y ' 9 y 0 . 1.14 1) y '' 10 y ' 21y 0 ; 2) y '' 4 y ' 0 ; 3) y '' 2 y ' 2 y 0 . 1.15 1) y '' 6 y ' 0 ; 2) y '' 10 y ' 29 y 0 . 3) y '' 8 y ' 7 y 0 . 1.16 1) y '' 3 y ' 4 y 0 ; 2) y '' 2 y ' 0 ; 3) y '' 6 y ' 13 y 0 . 1.17 1) y '' 25 y 0 ; 2) y '' 6 y ' 9 y 0 ; 3) y '' 2 y ' 2 y 0 . 1.18 1) y '' 3 y ' 0 ; 2) y '' 7 y ' 8 y 0 ; 3) y '' 4 y ' 13 y 0 . 1.19 1) y '' 25 y ' 0 ; 2) y '' 10 y ' 16 y 0 ; 3) y '' 8 y ' 16 y 0 . 1.20 1) y '' 3 y ' 18 y 0 ; 2) y '' 6 y ' 0 ; 3) y '' 2 y ' 5 y 0 . 1.21 1) y '' 6 y ' 13 y 0 ; 2) y '' 8 y ' 0 ; 3) y '' 2 y ' 15 y 0 . 1.22 1) y '' 5 y 0 ; 2) 9 y '' 6 y ' y 0 ; 3) y '' 6 y ' 8 y 0 . 1.23 1) 6 y '' 7 y ' 3 y 0 ; 2) y '' 16 y 0 ; 3) 4 y '' 4 y ' y 0 . 1.24 1) y '' y 0 ; 2) 4 y '' 8 y ' 5 y 0 ; 3) y '' 6 y ' 10 y 0 . 1.25 1) y '' 6 y ' 10 y 0 ; 3) y '' 5 y ' 4 y 0 . 2) y '' y 0 ; Задание 2. Записать структуру частного решения линейного неоднородного уравнения по виду правой части. 2.1 2 y '' 7 y ' 3 y f x а) f x 2 x 1 e3 x ; б) f x cos3x . 2.2 3 y '' 7 y ' 2 y f x а) f x 3xe 2 x ; б) f x sin 2 x 3cos 2 x . 2.3 2 y '' y ' y f x а) f x x 2 5 e x ; б) f x 9sin x . 2.4 2 y '' 9 y ' 4 y f x а) f x 2e 4 x ; б) f x 5cos 4 x . 2.5 y '' 49 y f x а) f x x 3 4 x ; б) f x 3sin 7 x . 2.6 3 y '' 10 y ' 3 y f x а) f x e 3x ; б) f x 2cos3x sin3x . 2.7 y '' 3 y ' 2 y f x а) f x x 2 e x ; б) f x 3cos 4 x . 2.8 y '' 4 y ' 4 y f x а) f x sin 2 x 2e x ; б) f x x 2 4 . 2.9 y '' y ' y f x а) f x 10cos x ; б) f x 7 x 2 . 2.10 y '' 3 y ' 4 y f x а) f x 3 xe 4 x ; б) f x 6sin x . 2.11 y '' 36 y f x а) f x 3 xe 4 x ; 2.12 y '' 6 y ' 9 y f x б) f x 2sin 3x . а) f x x 2 e3 x ; б) f x 4cos x . 2.13 4 y '' 5 y ' y f x а) f x 4 x 2 e x ; б) f x 4sin 3x . 2.14 4 y '' 7 y ' 2 y f x а) f x 3e2 x ; б) f x 4cos 2 x . 2.15 y '' y ' 6 y f x а) f x 2 xe3 x ; б) f x 9cos x sin x . 2.16 y '' 16 y f x а) f x 3e4 x ; б) f x cos x 4sin x . 2.17 y '' 4 y ' f x а) f x x 2 e 4 x ; б) f x 3cos 4 x . 2.18 y '' 2 y ' 2 y f x а) f x 2 x 3 e 4 x ; б) f x 5sin x . 2.19 5 y '' 6 y ' y f x а) f x x 2e x ; б) f x cos x sin x . 2.20 5 y '' 9 y ' 2 y f x а) f x x 3 2 x ; б) f x 2sin 2 x 3cos 2 x . 2.21 y '' 2 y ' 15 y f x а) f x 4 xe3 x ; б) f x 6sin 5 x . 2.22 y '' 9 y ' f x а) f x x 2 4 x 1; б) f x 2sin x . 2.23 y '' y ' 2 y f x а) f x 2 x 1 e x ; 2.24 y '' 8 y ' 16 y f x б) f x 3cos 2 x . а) f x 2 xe4 x ; б) f x cos 4 x 2sin 4 x . 2.25 y '' 4 y ' 5 y f x а) f x 2 xe x ; б) f x 2cos3x sin3x . Задание 3. Найти общее решение дифференциальных уравнений. 3.1 1) y '' y 2 x 1 , 2) y '' 8 y ' 17 y 10e2 x . 3.2 1) y '' y ' 6 y 6 x 1 e3 x ; 2) y '' 2 y ' 5 y 10cos 2 x . 3.3 1) y '' y ' 6 y 6 x 1 e 3 x ; 2) y '' 2 y ' 8 y 12sin 2 x 36cos2 x . 3.4 1) y '' 7 y ' 12 y 3e4 x ; 2) y '' 12 y ' 36 y 14 xe2 x . 3.5 1) y '' 3 y ' 2 y 34 12 x e x ; 2) y '' 6 y ' 34 y cos5 x . 3.6 1) y '' 2 y ' 4 x 4 e 2 x ; 2) y '' 6 y ' 10 y 51e x . 3.7 1) y '' y 2cos x sin x , 2) y '' 2 y ' y 4 x3 24 x 2 22 x 4 . 3.8 1) y '' 6 y ' 10 y 74e3 x ; 2) y '' 4 y ' 8 16 x . 3.9 1) y '' 3 y ' 2 y 3cos x 19sin x ; 2) y '' 2 y ' y 4e x . 3.10 1) y '' 5 y ' 72e x ; 2) y '' 6 y ' 13 y 2cos 4 x . 3.11 1) y '' 5 y ' 6 y 3cos x 19sin x , 2) y '' 2 y ' 3 y 12 x 2 6 x 4 . 3.12 1) y '' 8 y ' 12 y x 2 3x 1; 2) y '' 4 y ' 4 y 6e2 x . 3.13 1) y '' 8 y ' 25 y 18e5 x ; 2) y '' 3 y ' 10 6 x . 3.14 1) y '' 9 y ' 20 y 126e2 x ; 2) y '' 10 y ' 25 y 2 x 2 x 1. 3.15 1) y '' 36 y xe x ; 2) y '' 4 y ' 20 y 4cos4 x 52sin 4 x . 3.16 1) y '' y 4cos x 2sin x ; 2) y '' 4 y ' 5 y 5x 2 32 x 5 . 3.17 1) y '' 2 y ' y 12 x 10 e x ; 2) y '' 2 y ' 24 y 6cos3x 33sin3x . 3.18 1) y '' 6 y ' 13 y 2sin3x ; 2) y '' 4 y x 1 e 2 x . 3.19 1) y '' 6 y ' 9 y 4e2 x ; 2) y '' 5 y ' 2cos3x 4sin3x . 3.20 1) y '' 4 y ' 29 y 104sin5x ; 2) y '' 16 y 80e2 x . 3.21 1) y '' 4 y ' 5 y 4sin x cos x ; 2) y '' 4 y ' 15e x . 3.22 1) y '' 12 y ' 40 y 2e6 x ; 2) y '' 14 y ' 49 y 144sin 7 x . 3.23 1) 6 y '' y ' y 3e2 x ; 2) y '' 4 y ' 29 y 2sin x . 3.24 1) y '' 2 y ' y 2e x ; 2) 4 y '' 4 y ' y 25cos x . 3.25 1) y '' 9 y 10e3 x ; 2) y '' 4 y ' 3cos2 x sin 2 x . Задание 4. Решить дифференциальное уравнение методом вариации произвольных постоянных. ex 4.1 y y x e 1 4.2 y '' 4 y '' e2 x 4.3 y 4 y 5 y ; cos x '' ' 4.5 y '' 9 y 1 ; sin3x e x 4.7 y 2 y 2 y cos x '' ' 4.4 y ''' y ' 1 cos 2 x sin x cos 2 x 4.6 y '' 2 y ' y xe x 1 xe x ex 4.8 y 2 y 2 y 2 sin x '' ' 4.9 y 2 y 2 y e ctgx ex 4.10 y 2 y 2 y sin x ex 4.11 y 2 y y 2 x 4.12 y '' y tgx 4.13 y '' 4 y ctg 2 x 4.14 y '' y ctgx ex 4.15 y 2 y y x e x 4.16 y 2 y y x '' x ' '' '' ' ' 4.17 y '' y 1 cos x 4.19 y '' 4 y 4.23 y '' y ctg 2 x e2 x x3 ' '' 4.18 y '' y 1 sin 2 x 4.21 y '' 4 y ' 4 y '' ' 1 sin x 4.20 y '' 4 y tg 2 x 4.22 y '' 4 y ' 4 y 4.24 y '' y tg 2 x e2 x x3 4.25 y '' y 2 sin 2 x Задание 5. Решить систему дифференциальных уравнений двумя способами: 1) сведением к дифференциальному уравнению; 2) с помощью характеристического уравнения. dx dt 2 x y 5.1 dy 3x 4 y dt dx dt x y 5.2 dy 4 x y dt dx dt x 8 y 5.3 dy x y dt dx dt 2 x 3 y 5.4 dy x dt dx dt x y 5.5 dy 4 x 4 y dt dx dt 2 x y 5.6 dy 3x 2 y dt dx dt 6 x y 5.7 dy 3x 2 y dt dx dt 2 x y 5.8 dy 6 x 3 y dt dx dt 4 x 2 y 5.9 dy 4 x 6 y dt dx dt 8 x 3 y 5.10 dy 2 x y dt dx dt 3 x y 5.11 dy x 3 y dt dx dt 2 x 3 y 5.12 dy 5 x 4 y dt dx dt x 2 y 5.13 dy 3x 6 y dt dx dt 5 x 4 y 5.14 dy 4 x 5 y dt dx dt x 2 y 5.15 dy 4 x 3 y dt dx dt x 4 y 5.16 dy x y dt dx dt 3x 2 y 5.17 dy 2 x 8 y dt dx dt 4 x 8 y 5.18 dy 8 x 4 y dt dx dt x 4 y 5.19 dy 2 x 3 y dt dx dt 7 x 3 y 5.20 dy x 5 y dt dx dt 5 x 8 y 5.21 dy 3x 3 y dt dx dt 6 x 3 y 5.22 dy 8 x 5 y dt dx dt x 5 y 5.23 dy x 3 y dt dx dt 3 x y 5.24 dy 8 x 6 dt dx dt 2 x 3 y 5.25 dy 5 x 4 y dt Методические рекомендации к выполнению ТР Основные теоретические сведения 1. Уравнение вида P x dx Q y dy 0 называется дифференциальным уравнением с разделяющимися переменными. Его общим интегралом будет P x dx Q y dy 0 . 2. Дифференциальное уравнение y ' f x, y называется однородным относительно переменных x и y , если f x, y - однородная функция нулевого измерения относительно своих аргументов, т.е. f tx, ty t 0 f x, y f x, y . Данное уравнение с помощью замены y x u сводится к уравнению с разделяющимися переменными. 3. Уравнение y ' P x dx Q x называется линейным дифференциальным уравнением. Общее решение уравнения находим по формуле P x dx P x dx dx C . ye Q x e 4. Уравнение вида y '' py ' qy 0 , где p и q - постоянные числа называется линейным однородным дифференциальным уравнением второго порядка. Квадратное уравнение k 2 pk q 0 называется характеристическим уравнением. Если корни k1 , k2 характеристического уравнения действительны и различны, то общий интеграл уравнения y '' py ' qy 0 выражается формулой y C1ek1x C2ek2 x . Если k1 k2 , то общий интеграл уравнения y '' py ' qy 0 находится по формуле y e k1x C1 C2 x . Если k1,2 i , то общее решение уравнения y '' py ' qy 0 находится по формуле y e x C1 cos x C2 sin x . 5. Уравнение вида y '' py ' qy f x называется неоднородным линейным уравнением второго порядка. Если Y общее решение соответствующего однородного уравнения, y - частное решение уравнения y '' py ' qy f x , y '' py ' qy f x имеет вид y Y y . то общее решение уравнения Укажем правило нахождения частного решения y уравнения y '' py ' qy f x методом неопределенных коэффициентов. Пусть f x ax b e x , тогда 1) y Ax B e x , если не является корнем характеристического уравнения; 2) y Ax B e x x , если является простым корнем характеристического уравнения; 3) y Ax B e x x 2 , если двукратным корнем характеристического уравнения. Пусть f x e x a cos x b sin x , тогда: 1) y e x A cos x B sin x , если число i является корнем характеристического уравнения; 2) y xe x A cos x B sin x , если число i не является корнем характеристического уравнения. Пример 1. Найти общее решение уравнения y" 3 y ' 4 y 6 xe x - НДУ y x Y x y x - структура общего решения НДУ. Характеристическое уравнение k 2 3k 4 0 имеет корни k1 4 , k2 1 . Y x c1e 4 x c2e x - общее решение ОДУ. По функции f x 6 xe x запишем структуру частного решения y x Ax B e x x Ax 2 Bx e x . y x 2 Ax B e x Ax 2 Bx e x . ' y x 2 Ae x 2 Ax B e x 2 Ax B e x Ax 2 Bx e x '' 2 Ae x 2 2 Ax B e x Ax 2 Bx e x . Найденные выражения y x , y x , y x подставляем в исходное урав' '' нение и, разделив обе его части на e x , получаем уравнение 2 A Ax 2 Bx 4 Ax 2B 6 Ax 3B 3 Ax 2 3Bx 4 Ax 2 4Bx 6 x . Приравнивая коэффициенты при x 2 , x , x 0 , получаем систему, решая ее находим A и B . x2 A 3A 4 A 0 x B 4 A 6 A 3B 4 B 6 . x 0 2 A 2 B 3B 0 3 A , 5 B 6 . 25 6 3 y x x 2 x e x - частное решение НДУ. 25 5 6 3 y x c1e4 x c2e x x 2 x e x - общее решение ОДУ. 25 5 Пример 2. Найти решение дифференциальных уравнений методом характеристического уравнения. ' x x 4 y, ' y 2 x 3 y, x x t , x ' dx y y t , y ' dy dt dt , . Решение. Частное решение системы будем находить в следующем виде x t K1 e t , y t K 2 e t . Требуется определить постоянные K1 , K 2 и x t , y t удовлетворяли заданной системе уравнений. Подставляя их в систему и сокращая на e t , получим систему уравнений: 1 K1 4 K 2 0, 2 K1 3 K 2 0. Составляем характеристическое уравнение и решаем его: 1 4 2 3 0, 1 3 8 0 2 4 5 0, 1 1, 2 5 - корни характеристического уравнения. Корню 1 1 соответствует система 2 K1 4 K 2 0, 2 K1 4 K 2 0. или K1 2K 2 0, 1 K 2 K1 . 2 1 Полагаем K1 1 , тогда K2 . Получаем решение системы: 2 1 1 y et . 2 x et , 1 Корню 2 5 соответствует система 4 K1 4 K 2 0, 2 K1 2 K 2 0. или K1 K 2 0, K1 K 2 . Получаем K1 1 , тогда K 2 1 . Получим решение системы: x e5t , 2 y e5t . 2 Общее решение исходной системы имеет вид x t C1 e t C2 e5t , 1 y t C1 et C2 e5t . 2