9. klass

Tallinna XI koolinoorte keemiaolümpiaadi koolivoor
2010/ 2011 õ.-a.
Ülesannete lahendused
9. klass
1.a)
Ag+ + Cl- = AgCl↓
Ag+ + I- = AgI↓
0, 005% 126,9 g
mol  0,0038%
b)P(I )=
g
166, 0
mol
с)
10 g  0, 005%
m(KI)=
= 0,0005g
100%
10 g  99,8%
m(NaCl)=
= 9,9800g
100%
m( KI )  M ( AgNO3 ) m( NaCl )  M ( AgNO3 )
m(AgNO3)=
=

M ( KI )
M ( NaCl )
0, 0005 g 169,9 g
9,98 g 169,9 g
mol 
mol  28,985g
g
g
166, 0
58,5
mol
mol
d)
Pb2++ 2I-=PbI2
m(Pb(NO3)2)=
0, 0005 g  331, 2 g
2 166, 0 g
mol 0,0005g
(0,5)
(0,5)
(1)
(0,5)
(0,5)
(2)
(0,5)
(1,5)
mol
e)
m(I)=
0, 00005 g 1106 126,9 g
166 g
mol  38,223g
mol
10000 g  0,195%
f) m(SiO2)=
= 19,5g
100%
(2)
(1)
10p
2. a) A - Ca, kaltsium, кальций
B - O2, hapnik, кислород
C - Ca(OH)2, kaltsiumhüdroksiid, гидроксид кальция
D - SO2, vääveldioksiid, диоксид серы
E - CaCl2, kaltsiumkloriid, хлорид кальция
F - CO2, süsinikdioksiid, диоксид углерода
(0,5)
(0,5)
(0,5)
(0,5)
(0,5)
(0,5)
b)
(0,5)
(0,5)
(0,5)
i) 2Ca+O2=2СaO
ii) CaO+H2O=Ca(OH)2
iii) Ca(OH)2+SO2= CaSO3+H2O
t0
i) H2SO3  SO2 + H2O
ii) Ca +2H2O =Ca(OH)2+H2
(0,5)
(0,5)
vi) Ca(OH)2+CO2= CaCO3+H2O
vii) CaCO3+CO2+H2O= Ca(HCO3)2
(0,5)
(1)
t0
viii) Ca(HCO3)2  CaCO3+CO2+H2O
ix) CaCO3+2HCl=CaCl2+CO2+H2O
(0,5)
(0,5)
c) C - alus, основание
D - happeline oksiid, кислотный оксид
E - sool, соль
F - happeline oksiid, кислотный оксид
3.
a) n(K2CO3 )=
(0,5)
(0,5)
(0,5)
(0,5)
10p
111g  20 g
 0,076mol
211g 138, 2 g mol
(2)
t
2 NaHCO3 
 Na2CO3  CO2  H 2O
0
b)
(1)
20 g  22, 4 dm3 mol
 2,67dm3
84 g mol  2
c) C2 H5OH  3O2  2CO2  3H 2O
20 g
 0,435mol
n(C 2 H 5 OH ) 
46 g mol
V(CO2) =
(2)
(1)
(1)
20dm 3
 0,893mol
22,4 dm 3 mol
n(C2 H5OH )  3n(O2 ) (etanooli on reaktsioonis liiaga,
избыточное количество спирта в реакции)
n(O2 ) 
V (gaasi ruumala peale reaktsiooni, газа после реакции) =
(1)
(1)
20dm3  2
 13,3dm3 (1)
3
10p
4.
a)
m (100% H2SO4) = 567cm3  1,28g/cm3  0,365  265g
m (96% H2SO4) = 265g/0,96 = 276g
i) V(96% H2SO4) = 276g/1,84g/cm3  150cm3
m (36,5%-line lahus) = 567cm3  1,28g/cm3  726g
m(vesi) = 726g – 276g = 450g
ii) V(vesi) = 450g/1g/cm3 = 450cm3
iii) Ei piisanud
(2)
(1,5)
(0,5)
b)
Aine masside summa segatavates lahustes võrdub aine massiga lõpplahuses:
726 g  0,365  253cm 3  1,357 g cm 3  0,46
iv)V(28%)=
 318сm3
3
1,202 g cm  0,28
v) V(36,5%H2SO4) = 726g/1,28g/cm3 = 567cm3
c)
m (HNO3) = 100cm3  1,40g/cm3  0,65 = 91g
(2,5)
(0,5)
m (HCl)= 300cm3  1,18g/cm3  0,36  127,4g
m (hapete segu) = 567cm3 1, 28 g cm3  100cm3 1, 4 g cm3  300cm3 1,18 g cm3 1220g
265 g
 100% 21,7%
1220 g
91g
P(HNO3) =
 100% 7,5%
1220 g
127,4 g
P(HCl) =
 100%  10,4%
1220 g
P(H2SO4) =
(1)
(1)
(1)
10p