10. kl

Keemiaolümpiaadi Tallinna koolivoor
2004 / 2005 õ.-a.
Ülesannete lahendused
10. klass
1. a) X - Cu
Cu2O + CO = 2 Cu + CO2
Cu + Cl2 = CuCl2
b)
c)
X -CuO
2Cu2O + O2 = 4 CuO
CuO + 2 HCl = CuCl2 + H2O
X - CuCl
Cu2O + 2HCl = 2 CuCl + H2O
2 CuCl + Cl2 = 2 CuCl2
2. a) i) MgCO3 = MgO + CO2
MgO + H2SO4 = MgSO4 + H2O
b)
ii) MgCO3  MgO  MgSO4  H2SO4
1
1mol
n (MgO)= n(H2SO4) =  50,6 g 
 0,600mol
1
84,3g
1
1
m(H2SO4 25% lahus) =  0,600mol  98,1g / mol 
 235 g
1
0,25
m( MgSO4 )
 100
%(MgSO4) =
m( MgO)  m( H 2 SO4 lahus )
1
m(MgSO4) =  0,600mol  120g / mol  72,0 g
1
1
m(MgO) =  0,600mol  40,3 g / mol  24,2 g
1
72,0
%(MgSO4) =
 100 = ~27,8
24,2  235
120
 9,76 g
m(MgSO4, kristalliseerunud) = 20,0 g 
246
72,0 g  9,8 g
%(MgSO4, lõpuks) =
 100 = ~26,0
259,2  20,0
(2)
(2)
(2) .
6p
(2)
(3)
(6) .
11 p
3. a) i) P4O10 + 6 H2O = 4 H3PO4
m(H3PO4) = 100g 0,0490 = 4,90 g
1
1mol
 284 g / mol  3,55 g
ii) m (P4O10) =  4,90 g 
4
98,0 g
b)
i) H3PO4 + 3NaOH = Na3PO4 + 3H2O
(2)
(2)
(1)
1mol
 0,0500mol
98,0g
1mol
n(NaOH) = 8,00g 
 0,200 mol
40,0 g
Kogu H3PO4 neutraliseerimiseks kulub:
для нейтрализации всего H3PO4 расходуется:
3
 0,0500mol  0,150mol NaOH
1
ii) n(H3PO4) = 4,90g 
NaOH on 0,0500 mol liias (в избытке)
Lahuses C on Na3PO4, NaOH ja vesi
В растворе C Na3PO4, NaOH и вода
iii) Reaktsioonis moodustunud: образовалось в реакции:
3
m´(H2O)=  0,0500mol  18,0 g / mol = 2,70 g
1
Lahuses C on vett :
В растворе С содержится:
m(H2O) = 2,70 g + 95,1 g + 92,0 g = 189,8 g
189,8 g
%(H2O)=
 100 = 94,90
200,0 g
(4)
(3) .
12 p
4. a) A - CuO, vask(II)oksiid оксид меди(II)
(0,5)
B - Cu2O, vask(I)oksiid
оксид меди(I)
(0,5)
C - SO3, vääveltrioksiid триоксид серы
(0,5)
D - Cu(OH)2, vask(II)hüdroksiid гидроксид меди(II)
(0,5)
E - H2SO4, väävelhape
серная кислота
(0,5)
X - Cu, vask
медь
(0,5)
Y - CuSO4, vasksulfaat
сульфат меди
(0,5)
Z - CuSO45H2O, vasksulfaat-5-vesi; пятиводный сульфат меди,
медный купорос
(0,5)
Q - (CuOH)2CO3 , vase aluseline karbonaat, ehk
(0,5)
Cu(OH)2CuCO3 - vask(II)hüdroksiid, vask(II)karbonaat
дигидроксокарбонат меди
16,0
b)
A - %(O) =
(0,5)
100  20,1
79,5
16,0
100  11,2
B - %(O) =
(0,5)
143
48
C - %(O) = 100  60
(0,5)
80
64
E - %(O) = 100  65
(0,5)
98
c)
i)
M(CuSO4) = 160 g/mol
36
m(H2O) = 160 g 
= 90 g
64
90 g
n(H2O) =
= 5 mol
18 g / mol
Z - CuSO45H2O
(2,5)
ii)
(CuOH)2CO3 = 2 CuO + CO2 + 2H2O
(2) .
11 p