dr hab. Anna Zych - Uniwersytet Śląski

Anna Zych
doktor habilitowany/adiunkt
Zakład Języka Rosyjskiego; Zakład Lingwistyki Stosowanej
Zainteresowania naukowe:
- słowotwórstwo, leksykologia i frazeologia w ujęciu konfrontatywnym polsko-rosyjskim;
- język dyskursu publicznego;
Prowadzone badania naukowe:
- leksyka podstandartów;
- zagadnienia komunikacji politycznej. Język polskich i rosyjskich debat parlamentarnych;
Prowadzone zajęcia dydaktyczne:
- gramatyka opisowa języka rosyjskiego (wykłady i ćwiczenia);
- językoznawstwo ogólne (konwersatorium);
- seminaria magisterskie i zajęcia specjalizacyjne z zakresu językoznawstwa konfrontatywnego
rosyjsko-polskiego (frazeologia, leksykologia, słowotwórstwo, stylistyka tekstu naukowego
problemy przekładu tekstu artystycznego, dyskurs parlamentarny);
Dr hab. Anna Zych ukończyła studia magisterskie na Wydziale Filologicznym
Uniwersytetu Śląskiego w zakresie filologii rosyjskiej i podjęła pracę w Instytucie Filologii
Rosyjskiej UŚ. W grudniu 1979 r. rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Moskiewskim
im. M.W. Łomonosowa. W 1983 roku uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na
podstawie rozprawy pt. ”Glagoly motiwirowannyje prilagatelnymi w russkom i polskom jazykach”,
napisanej pod kierunkiem dr hab. I.S. Ułuchanowa. W 2001 r nadano jej tytuł doktora
habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa na podstawie rozprawy:
Struktura i semantyka polskich i rosyjskich gniazd słowotwórczych z przymiotnikami wyjściowymi nazywającymi
barwę. Katowice 1999 (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Pełnione funkcje:
- 1991 -1993 zastępca dyrektora Instytutu Filologii Rosyjskiej UŚ;
- 2001 - 2012 kierownik Zakładu Dydaktyki Języka Rosyjskiego.
Odznaczenia:
- Srebrny Krzyż Zasługi (2005)
SPIS PUBLIKACJI
Prace opublikowane (artykuły)
1. Nazwy młodych zwierząt w języku polskim i rosyjskim. W: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego
w Katowicach. Prace Językoznawcze. T. 8: Z zagadnień językoznawstwa konfrontatywnego. Red.
M. B l i c h a r s k i , Katowice 1981, s. 51-60.
2. Глаголы, мотивированные прилагательными, в современном русском и польском языках –
autoreferat pracy doktorskiej. Moskwa 1983, 29 s.
3. Каузативные отадъекивные глаголы, образованные префиксально-суффиксальным способом в
русском и польском языках. W: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prace
Językoznawcze. T. 11: Problemy badań konfrontatywnych języka polskiego i rosyjskiego. Red. M.
S z y m o n i u k Katowice 1986, s. 72-92.
4. Отадъекивные глаголы со значением инхоативности в русском и польском языках. Prace
Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prace Językoznawcze. T. 13: Z zagadnień
językoznawstwa konfrontatywnego. Red. M. S z y m o n i u k , Katowice 1986, s. 7-27.
5. A. Zych, I. Studzińska, T. Zobek,: Ogólnopolska Konferencja Naukowa Rusycystów (Sosnowiec 25-26
kwietnia 1986). W: „Slavia Orientalis” 1988, nr 1, s. 155-162.
6. Каузативные отадъекивные глаголы с суффтксом -и-, -i- в русском и польском языках. W: Problemy
semantyki leksykalnej. T.2. Red. M. B l i c h a r s k i , Katowice 1988, s. 39-56.
7. Струкрурно-семантическая характеристика отадъективных глаголов со значением проявления
признака в русском и польском языках. W: Wissenschafliche Zeitschrift der Pedagogischen
Hochschule
„Dr
Theodor
Neubauer”
Erfurt/Muhlhausen.
Gesellschaft
und
Sprachwissenschaftliche Reihe. 25 Jahrgang 1988, Heft 1, s. 155-162.
8. Отадъективные глаголы со значением проявления признака в современном русском и польском
языках. W: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prace Językoznawcze. T.
15: Z zagadnień językoznawstwa rosyjskiego i polskiego. Red. M. B l i c h a r s k i . Katowice 1989, s.
27-40.
9. Struktura i semantyka polskich oraz rosyjskich gniazd słowotwórczych z centrum biały, czarny, белый,
чёрный - część pierwsza (odgałęzienie adiektywne i adwerbialne). W: Prace Naukowe Uniwersytetu
Śląskiego w Katowicach. Prace Językoznawcze. T.16: Studia z językoznawstwa rosyjskiego i
słowiańskiego. Red. M. B l i c h a r s k i . Katowice, 1989, s.58 - 85.
10. Struktura i semantyka polskich i rosyjskich gniazd słowotwórczych z centrum biały - czarny, белый чёрный. Część druga: Odgałęzienie substantywne i werbalne. W: Prace Naukowe Uniwersytetu
Śląskiego w Katowicach. Prace Językoznawcze. T.18: Z zagadnień językoznawstwa rosyjskiego i
polskiego. Red. M. B l i c h a r s k i . Katowice1991, s.65 - 102.
11. Роль лексико-семантического критерия в исследовании словообразовательных гнезд. W: Актуальные
проблемы русского словообразования. Материалы VI республиканской научно-практической
конференции. Часть II. Отв. ред. А. Н. Т и х о н о в . Самарканд, s. 187 - 191.
12. Relacje leksykalno-semantyczne w polskich i rosyjskich gniazdach słowotwórczych z centrum biały, czarny,
szary; белый, чёрный, серый. W: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prace
Językoznawcze. T.20: Studia rusycystyczne i slawistyczne. Red. M. B l i c h a r s k i. Katowice
1993, s.25 -52.
13. Właściwości strukturalno-semantyczne polskich i rosyjskich gniazd słowotwórczych z centrum czerwony,
красный. W: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prace Językoznawcze.
T.21: Z zagadnień językoznawstwa ogólnego i słowiańskiego. Red. H. F o n t a ń s k i . Katowice1993,
s.25 - 52.
14. Formacje synonimiczne w obrębie polskich i rosyjskich gniazd słowotwórczych z przymiotnikami wyjściowymi
nazywającymi barwę. W: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prace
Językoznawcze. T.23: Zagadnienia ogólnojęzykoznawcze i slawistyczne. Red. H. F o n t a ń s k i .
Katowice 1995, s. 71 - 93.
15. Analiza strukturalno-semantyczna polskich i rosyjskich gniazd słowotwórczych z przymiotnikami
wyjściowymi zielony - зеленый. W: Lingwodydaktyka języka rosyjskiego w szkole wyższej. Red.
M. S z y m o n i u k . Katowice 1999, s. 40-60.
16. Zjawisko antonimii i homonimii w polskich i rosyjskich gniazdach słowotwórczych z przymiotnikami
wyjściowymi nazywającymi barwę. „Przegląd Rusycystyczny”. Nr 1, 2000, s. 109-123.
17. Wpływ przewartościowań semantycznych na budowę gniazd słowotwórczych. W: Współczesne języki
słowiańskie. Nowe fakty. Nowe spojrzenia. Red. H. Fontański, E. Straś. Katowice Katowice
2001, s. 61-70.
18. Словобразовательная парадигма как единица конфронтации близкородственных языков (на
материале русского и польского языков). «Respektus Philologicus» 2003, Nr.4 (9), s. 161-169.
19. Recenzja monografii: А.Х. Мерзлякова: Типы семантического варьирования прилагательных
поля «ВОСПРИЯТИЕ» на материале английского, русского и французского языков. „Slavia
Orientalis”2004, nr 3, s. 480-482.
20. Paradygmat słowotwórczy jako jednostka badań konfrontatywnych. W: „Język rosyjski w konfrontacji z
językami Europy w aspekcie lingwokulturoznawczym”. Red. P.Czerwiński, H.Fontański. Katowice
2004, s. 129-141.
21. Próba konfrontacji reportażu jako gatunku publicystycznego w języku polskim i rosyjskim. [W]: Język a
rzeczywistość. Rusycystyczne studia konfrontatywne. Red. P. Czerwiński i H. Fontański. Katowice
2005, s. 275- 291. (współautorstwo: Oksana Małysa, Izabela Nowak).
22. Проявление экспрессии в русских и польсих публицистических репортажах (współautorstwo: Anna
Zych, Izabela Nowak) [W]: Русистика и современность.Материалы международной научнопрактической конференции 17-18 сентября 2004. Т.1.
Лингвокультурология и
межкультурная коммуникация. Ред. И.П. Лысакова. Санкт-Петербург 2005, с. 391-397.
23. Uroki opozycji. (współautor: M.Szymoniuk) W: Wyraz i zdanie w językach słowiańskich 5. Opis,
konfrontacja, przekład. Red. M. Sarnowski, W. Wysoczański. Wrocław 2005, s.371-377.
24. Языковые средства дискредитации противника в официальных выступлениях политиков
(współautor: Oksana Małysa) W: Славистика: Синхрония и диахрония. К 70-летию И.С.
Улуханова. Ред. В.Б. Крысько, Москва 2006, s. 292-303.
25. Debata parlamentarna w świetle demokratyzacji języka (na materiale polskich i rosyjskich obrad
parlamentarnych) [współautor: Oksana Małysa]: W: Gramatyka a tekst. Red. H. Fontański i J.
Lubocha-Kruglik, Katowice 2007, s. 201-214
26. Polskie i rosyjskie formacje ekspresywne od nazw określających stosunki pokrewieństwa (semantyka,
funkcje). [współautor: Piotr Czerwiński]. W: Rodzina, tradycja, regionalizm. – Oświata i kultura na
Podbeskidziu. Tom IV. Pod redakcją Dionizjusza Czubali i Moniki Miczki-Pajestki. BielskoBiała 2007, Wydawnictwo ATH. S. 93-99.
27. Slova i formy gruppy rodstvennyh otnosenij v russko-pol'skom uzual'nom i semanticeskom sopostavlenii
[współautor:
Piotr Czerwiński].
W:
Politiceskaa lingvistika. Ekaterinburg:
Ural'skij
gosudarstvennyj pedagogiceskij universitet, 2007. - Vyp. (1) 21. - s. 80-92.
28. Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa w języku polskim i rosyjskim – struktura formalna a
znaczenie formacji [współautor: Piotr Czerwiński]. „Studia Methodologica”. – Вып. 21. –
Тернопiль: ТНПУ, 2007. – c. 85-104
Monografie
1. Struktura i semantyka polskich i rosyjskich gniazd słowotwórczych z przymiotnikami wyjściowymi
nazywającymi barwę. Katowice 1999, 231 s.
Prace zbiorowe:
1. Русский язык в польской аудитории. T.1. Red. A.Zych [A. Zych: Przedmowa, s.7-10]. Katowice
2005.
2. Русский язык в польской аудитории. T. 2. Red. A.Zych [A. Zych: Przedmowa, s.7-10].
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008, 160 s.,
3. Лексика подстандарта..T. 1. Проблемы описания разговорной речи. Red. A. Zych, M. NadelCzerwińska [A. Zych, M. Nadel-Czerwińska: Przedmowa. Predislovie s. 7-13], Katowice 2007,
185 s.
4. Leksika p odstandarta. T. 2: Sowriemiennyje żargony i ich opisanie. Wyd. UŚl, Red. A. Zych,
Małgorzata Nadel-Czerwińska. Katowice 2009 [ A. Zych, M. Nadel-Czerwińska: Priedislowije.
Przedmowa, s. 7-11; 13 -17].
5. Anna Zych red., Russkij jazyk w pol’skoj auditorii. T. 3. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
2011, 186 s. ISBN 978-83-226-1951-3
Pozostałe publikacje
Słowniki:
1. T. Zobek, A. Zych: Słownik rosyjsko-polski, polsko-rosyjski (wydanie kieszonkowe). Warszawa
1997.
2. T. Zobek, A. Zych: Słownik rosyjsko-polski, polsko-rosyjski. Warszawa 1998.
3. J. Lubocha-Kruglik, T. Zobek, A. Zych: Rosyjsko-polski słownik tematyczny. Ekonomia. PWN.
Warszawa 2001.
Skrypty
1. Maja Szymoniuk, Anna Zych: Skrypt z fonetyki teoretycznej i fonologii języka rosyjskiego (z
ćwiczeniami). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008, 116 s.
Przekład artykułów do monografii: T. Bodio: Kirgistan. Historia. Społeczeństwo. Polityka.
Współczesna Azja Centralna. Warszawa 2004
Publikacje w internecie:
1. Zjawisko synonimii, antonimii i homonimii w polskich i rosyjskich gniazdach słowotwórczych z
przymiotnikami wyjściowymi nazywającymi barwę. www.nicomant.org/j4/pril/pril06.1artsyn.html.
Artykuł jest dostępny na stronie: Creativity & Communication Process. Science Research
Center of Linguopsychology NICOMANT. Jerusalem, Israel
Wyjazdy zagraniczne:
Wyjazd w ramach LLP Erasmus; Włochy, UNIVERSITA DEGLI STUDI DI BARI, 5.05.201211.05.2012.
Wygłoszenie cyklu wykładów z zakresu słowotwórstwa rosyjskiego dla studentów filologii
rosyjskiej na temat zasad konstruowania i metod opisu gniazd słowotwórczych.
Recenzje wydawnicze:
Podręczny idiomatykon polsko-rosyjski. Zeszyt 5. Red. Wojciech Chlebda, Opole 2010
Recenzje rozpraw doktorskich:
Taisa Ludwikowska: Językowe wyznaczniki ról społecznych w tekście literackim (na podstawie powieści P.I.
Mielnikowa-Pieczerskiego „W lasach”), (listopad 2009; powtórna recenzja- marzec 2010)
Maciej Walczak: Rdzenie greckie w leksyce języka polskiego i rosyjskiego (aspekt semantyczny, słowotwórczomorfologiczny i stylistyczny), 210 s. (październik 2012 r.)
Recenzje w przewodach habilitacyjnych:
Ocena dorobku naukowego dr. Grzegorza Ziętali (Uniwersytet Rzeszowski) w postępowaniu
habilitacyjnym (maj 2012 r.)
Obronione prace doktorskie:
Ewa Kapela: Językowy obraz dziewczyny we współczesnych polskich i rosyjskich czasopismach młodzieżowych,
(2010 r.)