Смольников Н.С. ЗАМЕТКИ О КУЛЬТУРЕ

advertisement
!" 130.2
.!. !"#$%&'(#)
!"#$%&' ()$*+,"$-.!//0' -!1/&2!$%&' */&.!"$&-!-
*+,-./0 1 /234.253-)2/4!-$4 5"!+6)7!//,4 ,.-)")# -",%-).%, %*68-*"0. 9/, ",$$#,-"&.,!-$4 . $",./!/&&
$ /,&:)6!! 5)5*64"/0#& /0/2! !; -)6%).,/&4#&. <04$/4=-$4 ",>6&2&4 #!7+* 5)+6&//)'
& .)56)?;//)' %*68-*")', .)5")$0 !; &$-)"&2!$%)' -&5)6)(&&, $&$-!#/)() & $)@&)6)(&2!$%)()
,/,6&>,.
< /,$-)4?!' $-,-8! 2&-,-!6= 5"!+6)7!/) /!$%)68%) $)):",7!/&' ) %*68-*"!. 9/& 5"!+$-,.64=- $):)' +,68/!'A*= ",>",:)-%* -!>&$)., &>6)7!//01 . /,A!' ",:)-! ) /!', +)5)6/4=-,
*-)2/4=- & ",>.&.,=- &1 [1]. <#!$-! $ -!# . $-,-8! ",$%"0.,=-$4 /).0! (",/& %*68-*"0, >/,%)#$-.) $ %)-)"0#&, %,% +*#,!-$4, 5)>.)6&- 6*2A! 5)/4-8 &/-!"!$*=?&' /,$ B!/)#!/.
C*68-*",, %*68-*"/,4 +!4-!68/)$-8, $)>&+,-!68/,4 ,%-&./)$-8, $)@&)6)(&4 %*68-*"0.
#$%$&' ()*+,-*&./ . &,0,, %&, 123'&2)$ 1$1 45 *653$, &$1 * 45 *655&
5-*4,0, &,31,7$4*/ * (),-,38$5& .295.&7,7$&', (,4*6$56$/ 3:-'6* (,)$;4,62. #<45 4$*=,355 (,(23/)4<6* /73/:&./ -75 5> &)$1&,71*: 1$1 .,7,12(4,.&* -2+,74<+ ?544,.&5@, *-5@, ()58-5 7.50, 4$2%4<+, +2-,85.&7544<+, )53*0*,;4<+, * 1$1 .(,.,=$ 75-54*/ 8*;4*, 1,&,)<@ 2 3:-5@ )$;4<+
A&4,.,7, .&)$4, .,?*$3'4<+ 0)2(( *655& )$;3*%*/. B=$ &,31,7$4*/ 123'&2)<
*65:& -$74*5 &)$-*?**, .7/;$44<5 . )$..6,&)54*56 5> .(5?*C*1* * *.&,)**.
D)*%>6 5.3* )$4'E5 1$8-,5 *; 4*+ *653, .7,> &5,)5&*%5.1,5 ,=,.4,7$4*5 –
?544,.&42: * -5/&53'4,.&42: 1,4?5(?** 123'&2)<, &, &5(5)', (,+,85, *6
.&$3$ ,-4$ – (,.35-4//. F,;-$>&./ 7(5%$&354*5, %&, ,=5 ()*75->44<5 &)$1&,71* 123'&2)< 7<7,-/&./ *; -5/&53'4,.&*, &,%455 *; )$;4<+ 5> A35654&,7.
G .7/;* . A&*6 265.&4, ,.&$4,7*&'./ 4$ .&)21&2)5 -5/&53'4,.&*. B4$
0)$C*%5.1* 6,85& =<&' ()5-.&$7354$ &$1: SHO = R, 0-5 S – .2=I51& -5/&53'4,.&*, &,&, 1&, 5> 7<(,34/5&; O – ,=I51& -5/&53'4,.&*, &, 4$ %&, ,4$ 4$()$7354$; .$6$ -5/&53'4,.&' ,=,;4$%$5&./ .&)531,@ H, $ )5;23'&$& 5> – .*67,3,6
R. J&, ,.4,74<5 A35654&< -5/&53'4,.&*. "$8-<@ *; 4*+ *655& ;4$%54*5 -3/
5> +$)$1&5)*.&*1*.
K&$1, -5/&53'4,.&' – A&, 7.50-$ -53$4*5 156-&,, 1$1*6-&, $1&,),6 %50,&,, $ A&, ;$7*.*& 1$1 ,& ,=I51&$ -5/&53'4,.&*, 1,&,)<6 ,()5-53/5&./ 5> &5+4,3,0*/, &$1 * ,& .2=I51&$ -5/&53'4,.&*, 1,&,)<@ ,=5.(5%*7$5& ,.295.&7354*5
-5/&53'4,.&* 7 .,,&75&.&7** . 5> &5+4,3,0*5@. !5/&53'4,.&* 45& =5; )5;23'&$&,7, ,4* /73/:&./ 5> ;$75)E54*56, *&,0,7<6 7<)$854*56.
!26$5&./, %&, ()*75-544<5 4$6* -75 &)$1&,71* 123'&2)< /73/:&./
.35-.&7*56 4575)4,0, *.&,31,7$4*/ 5> -5/&53'4,.&4,@ 1,4?5(?**, 7<)$84
8$:950,./ 1$1 7 ,E*=,%4,6 7<=,)5 ,()5-53/:950, 123'&2)2 A35654&$ -5/&53'4,.&*, &$1 * 7 45*.(,3';,7$4** ()* ,=,.4,7$4** 5> -)20*+ A35654&,7
-5/&53'4,.&*. G .$6,6 -535, 7 (5)7,@ *; 4*+ ,=4$)28*7$5&./ /74$/ ;$7*.*6,.&' 123'&2)< ,& ,=I51&$ -5/&53'4,.&* (O), 5> ,=2.3,73544,.&' &5+4,3,0*%5.1*6* ,.,=544,.&/6* -5/&53'4,.&*. J&, *4&5)()5&*),7$4*5 123'&2)<
. &,%1* ;)54*/ &,0,, !" ,.295.&73/5&./ -5/&53'4,.&'. F,03$.4, 5@ 123'&2)$ – A&, &,3'1, -2+,74$/ -5/&53'4,.&' 3:-5@ * (3,-< &$1,@ -5/&53'4,.&*.
D,3$0$4*5 * 123'&2)4,@ -5/&53'4,.&*, * 5> )5;23'&$&,7 5-*4,@ 123'&2),@
/73/5&./ 75.'6$ )$.(),.&)$4>44<+ /7354*56.
B&,8-5.&7354*5 123'&2)< . -2+,74,@ -5/&53'4,.&': *3* )$..6,&)54*5
(,.35-45@ 7 1$%5.&75 7$845@E50, +$)$1&5)*;2:950, 123'&2)2 ()*;4$1$ ,.295.&73/5&./ *;-$74$ * .7/;$4, . *4*?**)2:95@ * ,-2+,&7,)/:95@ ),3':,
1,&,)2: *0)$5& -2+,74$/ -5/&53'4,.&' 7 8*;4* 3:-5@, ,=I/.4/5&./ * &56, %&,
(,.)5-.&7,6 A&,@ -5/&53'4,.&* 123'&2)$ 4$-53/5&./ #"$$%&'()*. B= A&,6,
7 %$.&4,.&*, (*E5& L.#. F,3,4*4: «"23'&2)$ 7,;4*1$5& 7 .&)56354** %53,751$ 2&75)8-$&' ?544,.&*» [2]. B-4$1, .35-.&7*56 &$1,0, (,4*6$4*/ 123'&2)<
/73/5&./ *.13:%54*5 *; %*.3$ 123'&2)4<+ 7.5+ &5+ 3:-5@, 1,&,)<5 .7/;$4<
. 6$&5)*$3'4<6 (),*;7,-.&7,6 * -)20*6* ()$1&*%5.1*6* ;$4/&*/6*.
G&,)$/ &)$1&,71$ 123'&2)<, )$..6$&)*7$:9$/ 5> 1$1 .(,.,= 75-54*/
8*;4* )$;4<+ 4$),-,7, &5+ *3* *4<+ ,=I5-*454*@ 3:-5@, ;$7*.*& ,& &+,-".'/
-5/&53'4,.&* (S), ,& &,0,, 1&, ,.295.&73/5& .,?*$3'4<5 -5@.&7*/. G (,.35-455
7)56/ ,4$ (,3';25&./ ,.,=,@ (,(23/)4,.&':. F,03$.4, 5@ 123'&2),@ ,=3$-$:&
7.5 =5; *.13:%54*/ 3:-*, &,3'1, ,4$ 2 4*+, 7.35-.&7*5 *+ A&4*%5.1*+, )50*,4$3'4<+, ?*7*3*;$?*,44<+ ,.,=544,.&5@, )$;4$/. J&, 03$74,5 7 &$1,@ *4&5)()5&$?** 123'&2)<. #, %&, 85 2 3:-5@ ,=950,, ,=,;4$%$56,0, (,4/&*56
«123'&2)$»? 1$;<7$:&, 7 %$.&4,.&*, 4$ ,=)$; 8*;4*1, 4$ &5 .&,),4< 8*;4*
4$),-,7, 1,&,)<5 ()* 7.5@ 45(,+,85.&* *65:&./ 2 1$8-,0, *; 4*+. !5@.&7*&53'4,, &)2-4, 4$@&* &$1,@ 4$),-, 1,&,)<@ =< ()* 7.5@ .7,5@ .$6,=<&4,.&*
8*3 ()*4?*(*$3'4, *4$%5, %56 -)20*5 4$),-<. #, ;$%56 -$7$&' -7$ 4$;7$4*/
,-4,62 /7354*: *3* *.+,-*&' *; *-54&*%4,.&* -72+ )$;4<+ /7354*@?
#5)5-1, 7 ,=,.4,7$4** 123'&2)< *.(,3';25&./ .$6$ -5/&53'4,.&' (H)2,
1,&,)$/ ,()$7-$44, *655& -3/ 45> (5)7,.&5(544,5 ;4$%54*5. "23'&2)$ ,=/;$&53'4, .7/;$4$ . -5/&53'4,.&':, &.1. /73/5&./ 5> (),-21&,6. #, 7$84, &,, %&,
64,0*5 2%>4<5 *65:& 7 7*-2 45 7,,=95 * 45 7./12: -5/&53'4,.&', $ 3*E' &2,
1,&,)$/ +$)$1&5)*;25&./ ,()5-53>44<6* ,.,=544,.&/6*. !3/ M.D. F$-,+*4$
1
D#.: C",.2!/%) E.F. C*68-*")6)(&4. G., 2005.: %*68-*", – «):",> 7&>/& 6=+!'» (D. 11), «%*68-*",
/,")+, – H-) !() ):",> 7&>/&» ($. 15); D!"(!!. <.C., D!"(!!. <.<. I)$$&'$%,4 %*68-*",. J, "*:!7!, /, (",/&, /, 5!"!5*-8!? G., 2008: «%*68-*", – H-) $,# ):",> 7&>/& & $*?!$-.).,/&4 %,% 6&2/)$-&, -,% & ):?!$-.,, )/, & !$-8 -)- +*1)./0' & #,-!"&,68/0' #&", %)-)"0' 5)>.)64!- 2!6).!%* & ):?!$-.* .07&-8 & 5")("!$$&").,-8 …» (D. 15). "& H-)# . 5"&.!+;//01 5"&#!",1 &(/)"&"*!-$4 -), 2-) 5)/4-&! «):",> 7&>/&»
&#!!- $.); $)+!"7,/&!, %)-)")! &>#!/4!-$4 . $6*2,! )-)7+!$-.6!/&4 !() $ -!"#&/)# «%*68-*",».
2
D#.: K*"!.&2 .D. C*68-*")6)(&4. G., 2007. D. 38–39; D,#)1.,6)., <.F. C*68-*")6)(&4. G., 2002.
D. 69; C*68-*")6)(&4 / 5)+ "!+. L.J. D)6)/&/, & G.D. C,(,/,. G., 2007. D. 20.
85
A&, &$ -5/&53'4,.&', 1,&,)$/ «.7/;$4$ . (,*.1,6 .6<.3,7» [3]. #, 4$-, *65&'
7 7*-2, %&, -5/&53'4,.&', -$85 45123'&2)4$/, =5;-264,@ 45 =<7$5&, ,4$ 6,85& =<&' +,),E, *3* (3,+, ,.6<.3544,@ 3:-'6*, 4, %&,=< ,4* -5@.&7,7$3*
7,,=95 45 ()*3$0$/ 26$ – &$1 )5-1, =<7$5&. D.F. N2)57*% (,3$0$5&, %&, 123'&2)4,@ -5/&53'4,.&' 45 6,85& =<&', 5.3* ,4$ 45 *655& «.7/9544,0, .6<.3$»,
1,&,)<@ 4$;<7$5&./ *6 59> «.$1)$3'4<6, =,85.&7544<6, )53*0*,;4<6» [4].
B-4$1, A&, 75->& 3*=, 1 ()*4?*(*$3'4,62 ,&13,454*: 123'&2)4,@ -5/&53'4,.&* ,& &$1,@, 1,&,)$/ *655& )$?*,4$3'4<5, 4$2%4<5 ,.4,7$4*/, 3*=, 1 5>
.(5?*C*%5.1,62 ,-2+,&7,)54*:.
#$6* (),7,-*&./ ,=,.4,7$4*5 123'&2)< *4$%5, * .2&' 5> 2.6$&)*7$5&./
7 -)20,6. O< .7/;<7$56 .7,> (,4*6$4*5 123'&2)< ., !" "#"$ -5/&53'4,.&*.
G./1$/ -5/&53'4,.&' ()5-.&$73/5& .,=,@ 5-*4.&7, &,0,, %&" -53$5&./ * '(' A&,
-53$5&./. )(' * /73/5&./ .(,.,=,6 -5/&53'4,.&*1. G(5)7<5 .(,.,= -5/&53'4,.&* 1$1 123'&2)2 7 ,&5%5.&7544,@ 3*&5)$&2)5 .&$3 )$..6$&)*7$&' J.F. O$)1$)/4. B4 (,3$0$3, %&, 123'&2)$ «.(5?*C*%5.1*@ .(,.,= %53,75%5.1,@ -5/&53'4,.&*», (,1$;<7$:9*@, «1$1*6 ,=)$;,6 ,4$ ,.295.&73/5&./» [5]. P$1,5 (,4*6$4*5 123'&2)< (,32%*3, E*),1,5 ()*;4$4*5. Q3*;1,0, 7;03/-$ 4$ 45> ()*-5)8*7$3*.' G.R. !$7*-,7*% * L.M. S-$4,7, 1,&,)<5 +$)$1&5)*;,7$3* 123'&2)2 «%5)5; 1$&50,)*: .(,.,=$ %53,75%5.1,@ -5/&53'4,.&*» [6], T.K. U$@4=2)0,
)$..6$&)*7$7E*@ 5> 1$1 &5+4,3,0*: ,=95.&7$ [7] * -).
G -5/&53'4,.&4,@ 1,4?5(?** 123'&2)< .(,.,=2 -5/&53'4,.&* ()*-$>&./ ,()5-53/:955 ;4$%54*5 7 &,31,7$4** 123'&2)< * )$..6$&)*7$5&./ ,4 1$1
7<)$854*5 ,=I51&*74,@ ()5-,()5-53544,.&* 1 &,@ *3* *4,@ -5/&53'4,.&*.
O< 85 .%*&$56, %&, .(,.,= ,-4,7)56544, ;$7*.*& 1$1 ,& ,=I51&$ -5/&53'4,.&*, &$1 * ,& 5> .2=I51&$. R.3* (5)7<6 ;$-$>&./ &5+4,3,0*/ -5/&53'4,.&*, &,
7&,)<6 ,4$ *.(,34/5&./.
!3/ (,4*6$4*/ 123'&2)< ),3' .2=I51&$ -5/&53'4,.&* *655& 0"1/23""
;4$%54*5. B4$ .7*-5&53'.&725& , &+,-".'$%&'* 123'&2)<, , .7/;* 5> . 3:-'6*. "$1 ,&65%$3 D.M. F,),1*4, «123'&2)$ 45 .295.&725& 745 %53,751$» [8].
"23'&2)$ /73/5&./ .(,.,=,6 ,.295.&73/56,@ %53,751,6 -5/&53'4,.&*
* 7;$*6,,&4,E54*@ 50, . -)20*6* 3:-'6*. #, -3/ &,31,7$4*/ .2&* 123'&2)<
21$;$4*/ 4$ ,-*4 .(,.,= (&56 =,355 7 ,=I51&*7*.&.1,6 50, (,4*6$4**) 45-,.&$&,%4,. F(5?*C*12 123'&2)< .35-25& 2.6$&)*7$&' 7 2654** 3:-5@ 7<(,34/&' -5/&53'4,.&' 7 .,03$.** . ()5-(*.<7$:9*6* 5> *.(,3454*5 &)5=,7$4*/6*. )*+,&*-( – .&" !" "# "/0(+,123 456 &706, " *85 &7+95$23
+:4,$0 7 ""&75& &700 !-019&2$0 7 "#85 &75 (;-*!!5) "#-(</($0.
"23'&2),@ /73/5&./ ,=)$;?,7$/ $1&*74,.&' )$;4<+ .,?*$3'4<+ .2=I51&,7, -5@.&72:9*+ (, ()*4/&<6 7 ,=95.&75, 0)2(($+ ()$7*3$6. K; A&,0, .351
"&2;#, !$6& !" +!6,!- &/+&.&+ >,.&$&- +,6!%) /! .$!(+, )- /!() $,#)(), , 2,?! )- $-!2!/&4
):$-)4-!68$-., -) #$# )/ H-) 2-)--) +!6,!- . :)68A&/$-.! $6*2,!. )5"!+!64!-$4 &# $,#&#.
86
-25&, %&, 123'&2)4<6 %53,751,6 6,85& =<&' &,3'1, &,&, 1&, *.+,-*& 45 *;
.7,*+, $ *; 0)2((,7<+, ,=95.&7544<+ .,,=)$854*@ , &,6, 1$1 4$-358*& -5@.&7,7$&'. K 45 ,& 450, 3*%4, ;$7*.*& ,()5-5354*5 .7,*+ * %28*+ -5@.&7*@
1$1 123'&2)4<+ *3* 45123'&2)4<+, $ ,& 6454*/ 0)2((<, ,=95.&7$. "23'&2)$ – C54,654 0)2((,7,@. B4$ &5)/5& .6<.3 * ;4$%54*5, 1,0-$ )$..6$&)*7$5&./ 1$1 /7354*5 *4-*7*-2$3'4,5.
P$1*6 ,=)$;,6, 123'&2)$ .,03$.4, -5/&53'4,.&4,@ 1,4?5(?** – A&,
.(,.,= -5/&53'4,.&*, ,()5-53/56<@ ,.,=544,.&/6* 5> ,=I51&$ * 45 ;$7*.*6<@ ,& ,.295.&73/:950, -5/&53'4,.&' .2=I51&$. O< 85 7./%5.1* (,-%>)1*7$56, %&, 123'&2)$ /73/5&./ .35-.&7*56 .2=I51&4,@ .(,.,=4,.&* 3:-5@
1 -5/&53'4,.&*, *+ 2654*/ -5@.&7,7$&' 7 .,,&75&.&7** . 5> &5+4,3,0*5@.
G 4$E56 (,4*6$4** – A&, .(,.,= 4$*32%E50, ,.295.&7354*/ 3:-'6* .,?*$3'4<+ -5@.&7*@, .7*-5&53'.&72:9*@ ,= *+ 6$.&5).&75.
#$-, .1$;$&' * &,, %&, ,=)$;?,7, *.(,34/:& -5/&53'4,.&' 45 7.5 3:-*,
(,&,62 %&, ;4$%*&53'4$/ %$.&' *+ 45 2655& &$1 -5@.&7,7$&' * 75.&* .5=/. J&,
)$;3*%*5 658-2 3:-'6* * C*1.*)25&./ (,4/&*56 «123'&2)$». B4, /73/5&./
,=,;4$%54*56 2653<+ -5@.&7*@ 3:-5@, 7 ,&3*%*5 ,& ,=<%4<+ *+ -5@.&7*@.
D,3$0$4*5 123'&2),@ .,75)E544,@, *.12.4,@ -5/&53'4,.&* .7/;$4,
. A&*6,3,0*5@ -$44,0, .3,7$, 1,&,),5 O$)1 D,)?*@ "$&,4 F&$)E*@
(234–149 0. -, 4.A.) 7 .7,>6 &)$1&$&5 «Di agri cultura» &,31,7$3 1$1 «2.*3*5
7 232%E54** +35=,($E5.&7$»1. #, %&, A&, 1$1 45 7<(,3454*5 -5/&53'4,.&*
4$-358$9*6 * 4$*32%E*6 ,=)$;,6, 1$1 &,0, &)5=25& 5> &5+4,3,0*/? T-5.'
7$84, &,, %&, (,4*6$4*5 123'&2)< "$&,4 .7/;<7$5& . %53,751,6, 50, -5/&53'4,.&':, )$..6$&)*7$5& 5> 1$1 &,, %56 ,=5.(5%*7$5&./ &5+4,3,0*%4,5 7<(,3454*5 -5/&53'4,.&*.
#$-, .1$;$&', %&, =3*;1,0, 4$6 7;03/-$ 4$ 123'&2)2 7 60–70-5 00.
XX .&,35&*/ ()*-5)8*7$3./ )/- ,&5%5.&7544<+ 2%>4<+ (G. P,3.&<+,
V.#. ",0$4, M.U. V,.57)2. F50,-4/ 1 4*6 . 451,&,)<6* ,0,7,)1$6* 6,84,
,&45.&*, 4$()*65), G.K. F$6,+7$3,72, 1,&,)$/ ()*;4$>& «2654*5 -5@.&7,7$&'» 4$)/-2 . -)20*6* &,31,7$4*/6* 123'&2)< [9]; M.G. N23<02, .%*&$:950,, %&, 123'&2)$ – A&, «&,3'1, +,),E, .-53$44,5 -53,», «-5/&53'4,.&'… ,.7/9>44$/ *-5$3,6» [10]. D,- 4*6 ,4 *655& 7 7*-2 ?544,.&* ()$7,.3$74,@
)53*0**, 4, ,4* 45 /73/:&./ *-5$3,6 -3/ 7.5+ 3:-5@; N.O. R753'1*4$, &,312:950, 123'&2)2 1$1 «A35654& (),C5..*,4$3'4,@ 0,&,74,.&*, ,=5.(5%*7$:9*@ C241?*,4$3'42: ACC51&*74,.&' .2=I51&$ -5/&53'4,.&*» [11].
#, 123'&2)$, 45 0,&,74,.&' 1 -5/&53'4,.&*, $ 5> ,.295.&7354*5. Q3*;1,@ 4$E5@
&)$1&,715 123'&2)< ()5-.&$73/5&./ * &,31,7$4*5 5> 1$1 C54,654$ ,=95.&7$,
1
M&-. 5): C,"@!., N.<. O,:,6&/,, L.<. D)@&)6)(&4 %*68-*"0. G., 2007. D. 10.
D#.:C*68-*", 2*.$-.. G., 1968; C*68-*"/,4 +!4-!68/)$-8. G., 1981; N)$!. E.P. Q!">,/&! +*1,.
G., 1988.
2
87
1,&,)<@ «,()5-53/5& 2),754' 50, )$;7*&*/» [12]. J&, 45 -5C*4*?*/ 123'&2)<, 4, 7 A&,6 .28-54** , 45@ (,-%>)1*7$5&./ ()*.29$/ 5@ ,.,=544,.&'.
O< .%*&$56, %&, 123'&2)$ %!$%4$/5$/, *655& ,-4, ,()5-5354*5, * 45
)$;-53/56 6454*/ , 5> 64,0,;4$%4,.&*. F&,),44*1$6* &$1,0, &,31,7$4*/
123'&2)< 7<.&2($:&, 4$()*65), B)3,7$, O$6,4&,7, F$6,+7$3,7$1. P$1, (,
6454*: F.D. O$6,4&,7$, «123'&2)$ – A&,: $) * «)5;23'&$&», =) * «(),?5..»,
7) * «-5/&53'4,.&'», 0) * «.(,.,=», -) * «,&4,E54*/», 5) * «4,)6$», 8) * «.*.&56$». W$)$1&5)4,, %&, &5)6*4,6 «123'&2)$» 21$;$44<5 $7&,)< ,=,;4$%$:& &,,
%&, ,4$ ,+7$&<7$5&, $ 45 &,, 7 %>6 7<)$8$5&./ 5> .(5?*C*1$.
F2-'=$ &5)6*4$ «123'&2)$» .7*-5&53'.&725& , &,6, %&, 2 450, ;$ 7.:
*.&,)*: .295.&7,7$4*/ (,/7*3,.' 64,85.&7, &,31,7$4*@, 7 &,6 %*.35 * &$1*+, 1,&,)<5 45 *65:& A&*6,3,0*%5.1*+ 1,)45@.
"23'&2)$, .,03$.4, ()*4/&,@ 4$6* &)$1&,715, /73/5&./ &(14(-&0<0-"7(11"6, ,.295.&73/5&./ (, ()*4/&<6 7 ,=95.&75 (0)2(($+) %,0/4#/), 6'/7%$/), ./$%$/). F&$4-$)&< – ()$7*3$ &5+4,3,0** -5/&53'4,.&* («123'&2)$
4$%*4$5&./ . ()$7*3…», – (,3$0$3 "3,- V57*-F&),..). F&$4-$)&< &)5=2:&
,.295.&7354*/ 5> 4$-358$9*6 .(,.,=,6. P,3'1, .&),0,5 .35-,7$4*5 *6 0$)$4&*)25& 4$*32%E55 7<(,3454*5 -5/&53'4,.&*. F&$4-$)&< =<7$:& .$6<5
)$;4<5: ;$1,4<, 6$&)*?<, $30,)*&6<, 4,)6<, ?544,.&*, *-5$3<, ,=)$;<, -,06<. K6* )503$654&*)25&./ 7./ 8*;45-5/&53'4,.&' 3:-5@. J&, 1)*&5)** &,0,,
1$1 3:-/6 .35-25& 8*&' – )$=,&$&' * ;$4*6$&'./ 7 .7,-4,5 7)56/. W$)$1&5)4,, %&, .&$4-$)&< – A&, 45 &,3'1, &5+4,3,0*%5.1*5, 4, * 6,)$3'4<5 (* *-5$3'4<5) ,=)$;?<. D,A&,62 ,4* 45 (,;7,3/:& %53,7512 7<(,34/&' .,?*$3'4<5
-5@.&7*/ 7,()51* .295.&72:9*6 7 ,=95.&75 ()$7*3$6 (,75-54*/. P$1 %&,
50, 123'&2)$ /73/5&./ &56 4)$7.&7544<6 &,)6,;,6, 1,&,)<@ ()5(/&.&725&
562 %&,-3*=, -53$&', 4$)2E$/ 4,)6< 6,)$3*.
F35-25& (,-%5)142&', %&, 123'&2)$ ()5-.&$73/5& .,=,@ -5@.&7*/ %53,751$ 45 (, 50, 853$4*:, $ 7 .,03$.** . ()5-(*.<7$:9*6* *+ .&$4-$)&$6*.
J&, (,;7,3/5& 562 -5@.&7,7$&' &$1, 1$1 (,3,854,. B-4$1, 7<(,3454*5 -5@.&7*@ 7 .,,&75&.&7** ., .&$4-$)&$6* ;$7*.*& ,& %53,751$, ,& 50, 2654*/,
$ ,%54' %$.&, * ,& .(,.,=4,.&5@ ;$4*6$&'./ ,()5-53544,@ -5/&53'4,.&':,
4$()*65) 6$&56$&*1$ *3* (57?$. G .7/;* . A&*6, 7$84<6 /73/5&./ &,31,7$4*5
123'&2)< 1$1 2653,@ -5/&53'4,.&*, &.5. 7, 64,0,6 ;$7*./95@ ,& &,0,, 1&, 5>
,.295.&73/5&, ,& 50, .&$)$4*/ 7<(,34/&' 5> 32%E*6 ,=)$;,6. !3/ A&,0, %53,7512, 3:-/6 45,=+,-*6,: 1) 4$/'8 90/:*7/ &5+4,3,0** -5/&53'4,.&*,
2) *)"'8 $/:;.* 5> *.(,3454*/. F3,7,6, ,73$-5&' .(,.,=,6 -5/&53'4,.&*,
,=3$-$&' 123'&2),@. D,.35-4// ()5-.&$73/5& .,=,@ 32%E*@ 7$)*$4& 7<(,3454*/ &5+4,3,0**.
1
D#.: 9"6)., R.E. <.!+!/&! . $)@&,68/*= & %*68-*"/*= ,/-")5)6)(&=. G., 1994; G,#)/-). D. .
<.!+!/&! . %*68-*")6)(&=. G., 1999; D,#)1.,6)., <.F. C*68-*")6)(&4. G., 2002.
88
F&$4-$)&< 45 7<-26$4< – ,4* )5;23'&$& (,.&*854*/ .295.&72:9*+
45;$7*.*6, ,& 3:-5@ ,.,=544,.&5@ .(,.,=$ 1$1,@-3*=, -5/&53'4,.&*, &5+ 50,
,.,=544,.&5@, ()$1&*%5.1,5 ,73$-54*5 1,&,)<6* ,=5.(5%*7$5& 5> .,75)E544,5 *.(,3454*5. D,A&,62 .&$4-$)&< 6,84, )$..6$&)*7$&' 1$1 ,=I51&*74<5
,.4,7$4*/ .,75)E544,@ -5/&53'4,.&* *3* 123'&2)<.
G.5 .&$4-$)&< -5/&53'4,.&* ;$-$:&./ 5> &5+4,3,0*5@, .(,.,=,6, 1,&,)<6 4$-358*& ,.295.&73/&' -5/&53'4,.&'. B4 85 ;$7*.*& ,& .C5)< 8*;4*,
7 1,&,),@ ,.295.&73/5&./ -5/&53'4,.&', ,& *.(,34/:9*+ 5> ,=95.&7544<+
* .,?*$3'4<+ $1&,),7, 7 %$.&4,.&* ,&3*%$:9*+./ A&4*%5.1*6*, )53*0*,;4<6* ,.,=544,.&/6*, * ,& *.&,)*%5.1,0, 7)5654*, 7 1,&,),5 ,.295.&73/5&./
-5/&53'4,.&'. F35-,7$&53'4,, .&$4-$)&< ;$7*./& ,& &,0,, !", .%)+ * .% !/
*6* ()*+,-*&./ (,3';,7$&'./.
P$1, 4$()*65), (),*;7,-.&7544$/ -5/&53'4,.&' 4$ 1$8-,6 A&$(5 )$-*1$3'4,0, ,=4,7354*/ ,)2-*@ &)2-$ ,()5-53/5&./ )$;4<6* .&$4-$)&$6*. W,&/
,4* ()5-(*.<7$:& 7.50-$ ,-4, * &, 85 – .,75)E544,5 *.(,3454*5 -5@.&7*@,
(,4*6$4*5 &,0,, %&, .,=,@ ()5-.&$73/5& A&, .,75)E544,5 *.(,3454*5, *.&,)*%5.1* 654/5&./. D)*%*4,@ .328*& *.(,3';256$/ &5+4,3,0*/, 1,&,)$/ ;$-$>& .&$4-$)&< 5> *.(,3454*/. F&$4-$)&< 21$;<7$:& *4-*7*-$6 1$1 *6 4$-358*& ,.295.&73/&' .7,* -5@.&7*/, $ &5 ,()5-53/:&./ .295.&72:95@ 7 -$44,5
7)56/ &5+4,3,0*5@ -5/&53'4,.&*. D5)5654< 7 45@ .328$& ()*%*4,@ (,/7354*/ 4,7<+ .&$4-$)&,7.
F&$4-$)&<, )503$654&*)2:9*5 7;$*6,,&4,E54*/ 3:-5@, 7<(,34/:&
7 ,=95.&75 )5023/&*742: ),3' – ,()5-53/:&, 1$1 -,384< 3:-* 658-2 .,=,@
,=9$&'./, /73//.' ()5-.&$7*&53/6* ,-4,@ *3* )$;4<+ .,?*$3'4<+ 0)2((.
F&$4-$)&<, ()5-(*.<7$:9*5 .,?*$3'4<5 7;$*6,,&4,E54*/ 3:-5@ 6,02&
=<&' -3/ 4*+ 1$1 .7,*6*, &$1 * %28*6*, %$.&, 4$7/;$44<6* *6. D5)7<6*
3:-* ,+,&4, (,3';2:&./, )21,7,-.&72:&./ *6*, ., 7&,)<6* 7<428-54< .%*&$&'./, ,=/;$4< *+ 7<(,34/&'. G (,.35-456 .32%$5 *4&5)5.< .,?*$3'4<+
.2=I51&,7 – 03$74,5, %56 ,4* ,&3*%$:&./ -)20 ,& -)20$ – %$.&, 45 .,7($-$:&
. )503$654&*)2:9*6* *+ .&$4-$)&$6*. J&, 65E$5& *+ *.(,3454*:, -5@.&7*/6 7 .,,&75&.&7** . *+ &)5=,7$4*/6*. P$1 =<7$5& 7 1$8-,6 .,?*$3'4, 45,-4,),-4,6 ,=95.&75, 0-5 .&$4-$)&< (,75-54*/ -*1&2:&./ 0,.(,-.&72:95@
7 4>6 0)2((,@.
#56$3,7$84<6 /73/5&./ (,4*6$4*5 C$1&,),7 C,)6*),7$4*/ .&$4-$)&,7. P$1, $65)*1$4.1*@ 2%>4<@ N. P)*$4-*. .%*&$5&, %&, ()*%*4,@ (,/7354*/
()$7*3 %53,75%5.1,0, (,75-54*/ /73/5&./ 123'&2)$. «"23'&2)$ -$>& &)$-*?**
* 4,)6< (,75-54*/... ;4$/ ,=<%$*, 7< ;4$5&5 1$1 .5=/ 75.&*, ?544,.&*... ;$-$:& .&$4-$)&<, 1,&,)<5 6,84, *.(,3';,7$&' -3/ ,?541*, 1$1 .,=.&7544,0,
(,75-54*/, &$1 * (,75-54*/ -)20*+ 3:-5@» [13]. #, 123'&2)$ .$6$ 5.&' .35-.&7*5 .,=3:-54*/ &)$-*?*@ * 4,)6, 7<(,3454*/ .&$4-$)&,7. G.5 1)*&5)**
89
123'&2)4,@ -5&$3'4,.&* ;$-$:&./ 5> &5+4,3,0*5@, .(,.,=,6, 1,&,)<6 4$-358*& ,.295.&73/&' -5/&53'4,.&'. B4 85, 7.35-.&7*5 50, 2.,75)E54.&7,7$4*/,
., 7)565456 *;654/5&./. D5)5654< 7 &5+4,3,0** ,=5.(5%*7$:&./ -,.&*854*/6* 4$2%4,-&5+4*%5.1,@ 6<.3* * (),*;7,-.&7544,@ -5/&53'4,.&* 3:-5@,
1,&,)<5, 7 .7,: ,%5)5-', .&*623*)2:&./ *+ (,&)5=4,.&/6*. G )5;23'&$&5
(,/73/5&./ 428-$ 7 4,7<+ .&$4-$)&$+ .4$%$3$ -5/&53'4,.&*, $ (, 65)5 (5)5654 7 ,=95.&7544,@ 8*;4* * 7;$*6,,&4,E54*@ 3:-5@.
G.35-.&7*5 .&$4-$)&*;$?** 123'&2)$ /73/5&./ 7 5"#856 (7.5,+7$&4,@) * 7.57)56544,@, .295.&725& 1$1 .,75)E544$/ -5/&53'4,.&' 7.:-2
* 7.50-$1. #5& &$1,@ ,=3$.&* 8*;4*, 7 1,&,),@ 3:-* 45 -5@.&72:& *.12.4,,
&$1, 1$1 &,0, &)5=25& &5+4,3,0*/, ()*%>6 7, 7.5 7)5654$. =5-*&53'4<6
.7*-5&53'.&7,6 A&,0, /73/5&./ 7./ %53,75%5.1$/ *.&,)*/, 7 1,&,),@ *.13:%*&53'4, 7$842: ),3' *0)$5& ,=)$;?,7$/ -5/&53'4,.&'. K6544, &$1,@ -5/&53'4,.&': (,7.565.&4, ,=5.(5%*7$5&./ .&$=*3'4$/ 8*;4' 3:-5@, .,;-$:&./ ()5-(,.<31* -3/ *+ 1)5$&*74,@ -5/&53'4,.&*.
"23'&2)$, =2-2%* .&$4-$)&*;*),7$44,@ -5/&53'4,.&':, 45 /73/5&./
* 45 6,85& =<&', 1$1 ()*4/&, .%*&$&', &7,)%5.&7,6. #, 123'&2)$ * 45 =5;-264,5 *.(,3454*5 .&$4-$)&,7 -5/&53'4,.&*, $ 7(,345 ,.6<.3544,5 ()$1&*%5.1,5 *+ ()5&7,)54*5. "23'&2)$ /73/5&./ .35-.&7*56 *;75.&4,@ *4&5)()5&$?**
)503$654&*)2:9*+ -5@.&7*/ ()5-(*.$4*@. P$1 %&, ,4$ 45 &,3'1, .2=I51&4$,
4, ,&%$.&* * .2=I51&*74$. "23'&2)$ – 6$.&5).1,5 *.(,3454*5 .&$4-$)&*;*),7$44,@ -5/&53'4,.&*. J&, 45 &,3'1, 4521,.4*&53'4,5 .,=3:-54*5 %53,751,6
()5-(*.<7$:9*+ 21$;$4*@, 4, * &$1,5 *+ «(),%&54*5», 1,&,),5 (,;7,3/5&
562 45E$=3,44, 7<(,34/&' *+. G<)$854*56 A&,0, /73/:&./ 2),74* 123'&2)< – )$;4$/ .&5(54' .,75)E544,0, ,.295.&7354*/ .,?*$3'4<+ -5@.&7*@.
N)$-$?*/ *+ 1$1 )$; * ,=2.3,7354$ 032=*4,@ 2/.454*/ .&$4-$)&,7 -5/&53'4,.&* * 7,;)$.&$4*56 2654*/ *+ ()$1&*%5.1,0, ()*65454*/.
F&$4-$)&*;$?*/ 123'&2)< ()*7,-*& 1 &,62, %&, ,4$ /73/5&./ ;-*!!"7"6
* 45 6,85& =<&', 1$1 %$.&, ()*4/&, .%*&$&', *$!*:*!+/78$%<. F&$4-$)&$6*
)503$654&*)2:&./ -5@.&7*/ 45 ,&-53'4<+ 3:-5@, $ )$;4<+ *+ ,=I5-*454*@.
D)*%*4,@ *4-*7*-2$3*;$?** 123'&2)<, -26$5&./, /73/5&./ ()*;4$4*5 (,.35-45@ &7,)%5.&7,6, 1,&,),5 %$95 7.50, * /73/5&./ (3,-,6 2.*3*@ ,.,=544,
,-$)>44<+ *4-*7*-,7. O58-2 &56 ,&3*%*&53'4$/ * 765.&5 . &56 (,3,8*&53'4$/ %5)&$ 123'&2)< .,.&,*& 7 &,6, %&, ,4$ 6,85& =<&' )/&&%:%<, ,.,=544, 7 .C5)5 6$&5)*$3'4,0, (),*;7,-.&7$, %&, ,%54' 7$84, -3/ .295.&7,7$4*/
3:=,0, ,=95.&7$. N)2((,72: ,.,=544,.&' 123'&2)< 45 .&,*& .65E*7$&' . 5>
1,)(,)$&*74,.&':, 1,&,)$/ ,()5-53/5&./ 45 .&,3'1, &5+4,3,0*%5.1*6*,
.1,3'1, *-5@4<6* ()5-(*.$4*/6*.
1
C$-,-&, %*68-*",, %)-)",4 ",$$#,-"&.,!-$4 %,% ):",> 7&>/& /,")+)., -)7! .$!):?,, /) 1,",%-!"&>*!- %&'( 6=+!', , /! -)68%) *#!=?&1 +!'$-.).,-8.
90
F)5-* &,0,, %&, ,&4,./& 1 123'&2)5, ,.,=,5 ;4$%54*5 ()*-$>&./ -5<*+,&(&($ 123'&2)4,@ -5/&53'4,.&* (R). !53, 7 &,6, %&, *+ %$.&, .,=.&7544,
123'&2),@ * .%*&$:&: 123'&2)$ – A&, -5 $)&5C$1&<. K -$85 &,0-$, 1,0-$ (,123'&2),@ *65:& 7 7*-2 * -5/&53'4,.&', 5> ;4$%54*5 2.6$&)*7$5&./ ()58-5
7.50, 7 &,6, %&, ,4$ .328*& .,;-$4*: $)&5C$1&,7. J&, ,&65%$5&, 4$()*65),
G.K. F$6,+7$3,7$, 1,&,)$/ 2&75)8-$5&, %&, «123'&2)$ A&, 7.>, %&, (,),8-54,
%53,75%5.1,@ -5/&53'4,.&':» [9, c. 67].
O< 85 (,3$0$56, %&, ()* )$..6,&)54** 123'&2)< 4$-, ,=/;$&53'4, ,&3*%$&' 5> ,& &,0,, %&, (,.)5-.&7,6 5> 7,;4*1$5&, .35-25& (),7,-*&' )$;3*%*5
658-2 &/)%< .+78'+0%< * &56, : 5=) %$/ :%97%3/"'&( (* &,3'1, 7.35-.&7*5
A&,0, 5: .%*&$5&./). T-5.' 7$84, 4$(,64*&' , 6454** D. F,),1*4$, %&, 123'&2)$ 745 %53,751$ 45 .295.&725&. F(,.,= ,=)$;?,7,@ -5/&53'4,.&* * 5.&'
!"4+011(9 123'&2)$ (,&75%$:9$/ .6<.32 A&,0, (,4/&*/), $ )5;23'&$&< ()*65454*/ -$44,0, .(,.,=$ /73/:&./ 5> 7"!+"85105$ – A&, &,, %&, 123'&2),@,
&,%455 .1$;$&', 123'&2)4<6 .&$4,7*&./. G5-' 7.5 7,(3,954*/ 123'&2)< – A&,
()5-65&<, 45.29*5 4$ .5=5 5> .35-<.
F35-.&7*56 &$1,0, )$;-5354*/ 123'&2)< .&$3$, . ,-4,@ .&,),4<, 5> &+,-".'*:*4/#*( – ()*;4$4*5 ;$7*.*6,.&* 123'&2)< &,3'1, ,& 3:-5@, $ . -)20,@
.&,),4<, %,-".'*:*4/#*( – ()*;4$4*5 5> .$6,.&,/&53'4,.&*. P$1,5 &,31,7$4*5
123'&2)< 7 ,-4,6 .32%$5 ()*7,-*& 1 45-,,?5415 5> ;$7*.*6,.&* ,& ,=I51&$
-5/&53'4,.&*, ()5-,()5-53/:950, .(,.,= 7./1,@ %53,75%5.1,@ -5/&53'4,.&*,
$ 7 -)20,6 – 1 &,62, %&, 123'&2)$ ()5-.&$>& .,7.56 ,&,)7$44,@ ,& .2=I51&$
-5/&53'4,.&*.
G -5@.&7*&53'4,.&* 7.> ,=.&,*& 4$,=,),&: (,-3*44$/ 123'&2)$ 1$1 *.12.4,5 -5@.&7*5 3:-5@ /73/5&./ *# &(1&071"6, (),/7354*56 *+ ()*),-<,
.7*-5&53'.&7,6 .275)544,.&* %53,751$, $ 7,(3,9>44$/ 123'&2)$ 1$1 ()*;4$1
,()5-53544<+ $)&5C$1&,7 /73/5&./ !-540'(&071"6 – 7<)$854*56 *+ +$)$1&5)4<+ .7,@.&7.
D,-%5)14>6: 7,(3,9>44$/ 123'&2)$ /73/5&./ )5;23'&$&,6 ,.295.&7354*/ (,-3*44,@ 123'&2)<, 7<(,3454*/ -5/&53'4,.&* 7 .,,&75&.&7** . 5> &5+4,3,0*5@. #, ,=<%4, A&,& &5;*. *04,)*)25&./ 3*=, 562 45 ()*-$>&./ 7$84,0,
;4$%54*/. J&, ()*7,-*& 1 &)2-4,.&/6 ,()5-5354*/ 123'&2)<, &$1 1$1 ,4$ %$.&, 7<7,-*&./ *; &,0,, 7 %>6 7,(3,9$5&./. P$1, M.F. "$)6*4 2&75)8-$5&, %&,
7 123'&2)5 «7,(3,9$:&./ .)5-.&7$, .(,.,=< * )5;23'&$&< %53,75%5.1,@ -5/&53'4,.&*» [14]. #, =217$3'4, )/-,6 0,7,)*&, %&, «123'&2)$ – 6*) $)&5C$1&,7» [14, c. 18], 1 1,&,)<6 * ,&4,.*& 4$;7$44<5 *6 .)5-.&7$, .(,.,=< * )5;23'&$&< -5/&53'4,.&*. T-5.' $)&5C$1&< ()5-.&$:& 285 45 1$1 7,(3,954*/
123'&2)<, $ .1,)55 1$1 &,, %&, 5@ -5@.&7*&53'4, /73/5&./.
B.,=, .35-25& .1$;$&' ,= 2&75)8-54**, %&, 2 123'&2)< $1.5,3,0*%5.1$/
()*),-$, , &,6, %&, 123'&2)$ ?544,.&4$ [4]. «B-4, *; )$.(),.&)$4544<+ (,4*91
6$4*@ 123'&2)< .,.&,*& 7 )$..6,&)54** 5> 1$1 6*)$ 7,(3,9>44<+ ?544,.&5@»
[2, c. 18]. F,;-$44<5 3:-'6* «()5-65&< 123'&2)<… (*3* $)&5C$1&< – >.?.) ,&3*%$:&./ ,& ()*),-4<+ ()5-65&,7 &56, %&, 4$-5354< ,.,=<6 .7,@.&7,6 – =<&'
?544,.&/6*» [2, c. 18]. #, ?544,.&' – A&, )5;23'&$& ,?541* %53,751,6 %50,-3*=,.
B4$ .295.&725& &,3'1, 7 50, .,;4$4**. D)*65%$&53'4,, %&, &$1 * 2&75)8-$:&
?*&*),7$44<5 $7&,)< 7 -)20,6 65.&5 .7,5@ 14*0*: «?544,.&' – 45 ()5-65&,
$ ,.,=<@ 7*- .6<.3$, 1,&,)<@ 2.6$&)*7$5& 7 4>6 %53,751» [2, c. 185]. #, A&, 45
.,03$.25&./ . &56, %&, 2&75)8-$3,.' *6* )$4551.
#$6 ()5-.&$73/5&./, %&, ?544,.&' 45 .295.&725& .$6$ (, .5=5, .$6,.&,/&53'4,, 45;$7*.*6, ,& %53,751$. B4$ 5.&' )5;23'&$& ,?541* *6 %50,-3*=,
7 ()5-65&5 *3* 50, .$6,0,. X544,.&' – A&, .7,@.&7, .,;4$4*/ %53,751$, 7 1,&,),6 7<)$8$5&./ 50, ,&4,E54*5 1 ,?54*7$56,62 *6 ,=I51&2, /7354*:. D,A&,62
()5-65& 45 ,=3$-$5& .7,@.&7,6 ?544,.&*. J&, .7,@.&7, * 45 ()*74,.*&./ %53,751,6 7 450,. X544,.&' – A&, A6,?*,4$3'4,-)$?*,4$3'4,5 .,.&,/4*5 .,;4$4*/
%53,751$ ,& 7,.()*4*6$56,0, *6 ()5-65&$. B4 $7&,) ?544,.&*. K ,?54*7$:&./
*6 03$74<6 ,=)$;,6 4)$7.&7544<5 (,.&2(1*, A.&5&*%5.1*5, +2-,85.&7544<5
/7354*/ * ,=I51&<. D)5-65&< -)20*+ ,=3$.&5@ .,?*$3'4,@ -5@.&7*&53'4,.&* 45
6,02& .&$&' ?544,.&/6*, &$1 1$1 45 (,-75)0$:&./ (),?5-2)5 ,?54*7$4*/. P$1,7,,
4$()*65), 7.> ,=3$-$:955 *.&*4,@, *65:955 (,3';2.
F2=I51&*7*;$?*/ 123'&2)< 7<)$8$5&./ 7 $=.,3:&*;$?** ;4$%54*/ -3/
45> 1$1,0,-3*=, $1&,)$, ()* A&,6 73*/4*5 4$ 123'&2)2 ,=I51&$ ,.295.&73/56,@ *6* -5/&53'4,.&* (,34,.&': ,&)*?$5&./. P$1, 7 +$)$1&5)*.&*15 123'&2)< 1$1 ,=)$;$ 8*;4* 3:-5@ *04,)*)25&./ ),3' ,()5-53/:950, 50, ,.,=544,.&* ,=I51&$. G .7/;* . A&*6 ,=)$; 8*;4* 2&)$%*7$5& 7$845@E*5 ,.4,7$4*/
50, .7,5,=)$;*/ * ,1$;<7$5&./ 7 ;$7*.*6,.&* 3*E' ,& ()*+,&* ,.295.&73/:9*+ 50, 3:-5@. F2=I51&*7*;$?*/ 123'&2)< -,(2.1$5&./ * 7 ,()5-5354**
5> 1$1 -2+,74,@ -5/&53'4,.&*, (,.1,3'12 ,.295.&7354*5 (,.35-45@ .&$7/&./
7 ;$7*.*6,.&' ,& .(,.,=4,.&5@ 3:-5@ ;$4*6$&'./ &$1,@ -5/&53'4,.&':.
F35-.&7*56 ,=I51&*7*;$?** 123'&2)< /73/5&./ &,, %&, ,4$ ,&)<7$5&./
,& 3:-5@, .295.&725& 4$)/-2 . 4*6*. J&, ()*7,-*& 1 ()*;4$4*: 5> .$6,.&,/&53'4,.&*. G<)$8$5&./ A&, (,-)$;4,62. &75)8-$5&./, 4$()*65), %&, 123'&2)$ – A&, «,.,=$/ C,)6$ =<&*/» [2, c. 213], &.5. *65:9$/ .7,> =<&*5, *3* «8*7,@ ,)0$4*;6, *65:9*@ .7,* ;$1,4< C241?*,4*),7$4*/» [9, c. 69]. Y$..6,&)54*5 123'&2)< 1$1 ,.,=,@ C,)6< =<&*/ ()*7,-*& 1 &)$1&,715 5> 1$1 7&,),@
()*),-<. "23'&2)$ – A&, )21,&7,)4$/, .,&7,)>44$/ %53,751,6 ()*),-$, 1,&,)$/ 50, 45(,.)5-.&7544, ,1)28$5&, 7 1,&,),@ ,4 8*7>&. J&, &,31,7$4*5 123'1
< $,#)# +!6!, . )+/)# #!$-! *2!:/&%, ().)"&-$4 ) -)#, 2-) . "!>*68-,-! +!4-!68/)$-& 2!6).!%
$)>+,;- @!//)$-&, )5"!+#!2&.,4 &1 (C*68-*")6)(&4 / 5)+ "!+. L.J. D)6)/&/, & G.D. C,(,/,. G., 2007.
D. 18.), , . +"*()#, 2-) @!//)$-8 $)+!"7&-$4 /! . $,#)# 5"!+#!-!, , . -!1 )$):01 («5"&4-/01», «+)")(&1», «.)>.0A!//01») 2*.$-.,1 & 5!"!7&.,/&41, %)-)"0! )/ .0>0.,!- * 2!6).!%, :6,()+,"4 -)#*, 2-)
2!6).!% *$#,-"&.,!- . /;# &1 &$-)2/&% (-,# 7!, $. 135).
92
&2)< +$)$1&5)*;25&./ ,&,8-5.&7354*56 5> . *.12..&7544,@ .)5-,@, 713:%$:95@ 7 .5=/ 7.> .,;-$44,5 3:-'6*. D, A&*6 .,,=)$854*/6 4575)4, )$..6$&)*7$&' 7.: 7&,)2: ()*),-2 123'&2)4,@. P$1,5 (,4*6$4*5 *.12..&7544,@ .)5-<, 7 %$.&4,.&*, 45 .(,.,=.&725& ()$7*3'4,62 ,.,;4$4*: 5> ),3*
7 7,;4*1E5@ 7 6*)5 .3,84,@ A1,3,0*%5.1,@ .*&2$?**, 1,0-$ *6544, ,4$ .&$3$ 7$845@E*6 C$1&,),6 2+2-E54*/ ()*),-<.
Z53,751 .&$3 =*,.,?*$3'4<6 .295.&7,6, 1,0-$ (,/7*3,.' ,=95.&7,.
F &,0, 7)5654* .&$3$ C,)6*),7$&'./ * *.12..&7544$/ .)5-$, &.5. «7&,)$/ ()*),-$». G &2 85 (,)2 7,;4*13$ * 123'&2)$ – .(,.,= -5/&53'4,.&* 7 .,,&75&.&7** . 5> &5+4,3,0*5@. #, * 7 -)574*5 7)5654$, * .50,-4/ -5@.&7*/ 7 .,,&75&.&7** . ()5-(*.<7$:9*6* *+ .&$4-$)&$6* *.(,34/:& 45 7.5 3:-*. P$1 %&,
)$..6$&)*7$&' 123'&2)2 1$1 «C,)62 *3* &*( =<&*/» ,E*=,%4,. P$1,7,@ ,4$
/73/5&./ 3*E' -3/ %$.&* 3:-5@, 4, &,@, 2.*3*/6* 1,&,),@ ,=5.(5%*7$5&./
.295.&7,7$4*5 %53,75%5.&7$.
" &,62 85 5.3* ()*),-5 ()*.29$ 5.&5.&7544$/ C,)6$ =<&*/,
$ ,=95.&72 – 5.&5.&7544$/ * *.12..&7544$/, &, .,;-$44,@ 3:-'6* 7&,),@
()*),-5 – 3*E' *.12..&7544$/. "23'&2)$, (,.1,3'12 ,4$ /73/5&./ %$.&': ,=)$;2:9*+ ,=95.&7, 3:-5@ * .,;-$44,@ *6* *.12..&7544,@ .)5-<, 45 *655&
4* .7,5@ .C5)< .295.&7,7$4*/, 4* ,.,=,@, +$)$1&5)4,@ &,3'1, -3/ 45> C,)6< =<&*/. B4$ 45 ,=3$-$5& -3/ A&,0, .,=.&7544<6 .2=.&)$&,6 * /73/5&./ )5;23'&$&,6 .,75)E544<+ .,?*$3'4<+ -5@.&7*@. D,A&,62 123'&2)$ .295.&725&
7 C,)6$+ =<&*/ ,=95.&7$ * *.12..&7544,@ .)5-<.
#5.1,3'1, *4$/ *4&5)()5&$?*/ 123'&2)< 1$1 7&,),@ ()*),-< -$>&./
7 -)20,6 *;-$4**. P$6 0,7,)*&./, %&, «123'&2)$ – A&, &,& .(5?*C*%5.1*@ 6*),
1,&,)<@ %53,751 .,;-$>&, %&,=< (,--5)8*7$&' .5=/ 7 .7,>6 *.12..&7544,6,
&.5. %53,75%5.1,6 .,.&,/4**. "23'&2)$ – 45,=+,-*6$/ .,.&$74$/ %$.&' %53,751$, 50, 7&,)$/ ()*),-$, 45 65455 7$84$/, %56 50, =*,3,0*/ *3* C*;*,3,0*/»
[16]. K; 1,4&51.&$ -$3'45@E*+ $7&,).1*+ )$..28-54*@ 7*-4,, %&, ,4* 0,7,)/&
, %53,75%5.1,@ ()*),-5, 5.3* * 45 ,0)$4*%*7$/ 5> 742&)544*6 6*),6 %53,751$,
&, *65/ 7 7*-2 ()5*6295.&7544, 50,. P56 .$6<6 *6* ()5-3$0$5&./ +$)$1&5)*.&*1$ 45 .&,3'1, 7,(3,9>44,@ 123'&2)< (1,&,)2: %53,751 .,;-$>&), .1,3'1, 5>
.$6,@. W,&/ $7&,)<, (,+,85, 45 ()*;4$:& A&*+ )$;3*%*@ 7 &,31,7$4** 123'&2)<. K (,&,62 *+ ;$65%$4*5, %&, «123'&2)$ – 45 ,4&,3,0*%4$» [16, c. 598] 6,85&
,&4,.*&'./ &,3'1, 1 7,(3,9>44,@, $ 45 1 (,-3*44,@ 123'&2)5.
P)2-4, .,03$.*&'./ * . *+ 2&75)8-54*56, %&, 123'&2)$ – A&, «45 *.&*44<@ 6*)», (,.1,3'12 A&, 6*), (,.&),544<@ ,0)$4*%544<6* %53,75%5.1*6* 7,;6,84,.&/6* * 7 .*32 A&,0, 45.,75)E544<@, 7 1,&,),6 4*%50, 4*1,0-$
45 7,(3,9$5&./ -, 1,4?$ * 4*%50, 7 1,45%4,6 .%>&5 45 (,32%$5&./» [16,
c. 598]. D)*%*4< A&,0, ,4* 2.6$&)*7$:& 7 &,6, %&, «7 123'&2)5 457,;6,84,
93
)5$3'4,5 ,.295.&7354*5 *-5$3$» [16, c. 598], (,&,62 %&, 3:-*, ;$4*6$/.'
123'&2)4,@ -5/&53'4,.&':, )21,7,-.&72:&./ 4$21,@.
"$1,7< -5@.&7*&53'4<5 ,.,=544,.&* 6*)$ 7,(3,9>44,@ (()5&7,)>44,@) 123'&2)<, 1,&,)<@ ()5-.&$73/5& .,=,@ .,7,12(4,.&' .,75)E544, *.(,34544<+ $)&5C$1&,7?
" 4562 ,&4,./&./ (3,-< .,;*-$&53'4,@ $1&*74,.&* 3:-5@, *65:9*5
1$1 ?544,.&', &$1 * (,3';2 *3* ,=3$-$:9*5 *.&*4,@. K+ ,&3*%$5& &,, %&, 7.5
,4* /73/:&./ 4$=3:-$56<6* (7,.()*4*6$56<6*) ,=I51&$6*, (),-21&$6*
()$1&*%5.1,@ * ,()5-65%544,@ &5,)5&*%5.1,@ -5/&53'4,.&*. !5@.&7*/ 3:-5@, .,75)E$56<5 «(), .5=/», 1,&,)<5 45 (,32%$:& 6$&5)*$3'4,0, 7,(3,954*/, 45 6,02& =<&' 123'&2)4<6*. W$)$1&5)4,@ ,.,=544,.&': 7,(3,954*@
123'&2)< /73/5&./ .295.&7,7$4*5 *+ 3*E' (, 65)5 ()*;4$4*/ 123'&2)4<6*.
G .7/;* . A&*6 ()5-.&$73/5&./ 7$84<6 )$..6,&)5&' C54,654 !-0<1(109. "23'&2)4<6* 7,(3,954*/ 123'&2)< .&$4,7/&./ &,3'1, (,.35 *+ ,&45.54*/ 1 &$1,7<6, (,.35 7</.454*/ &,0,, %&, ,4* .,,&75&.&72:& .&$4-$)&$6 *+
*.(,3454*/. #5 7<-5)8$7 &$1,0, .)$7454*/, ()5-65&< 45 6,02& 4$;<7$&'./
123'&2)4<6*. F35-,7$&53'4,, ()*;4$4*5 ;$13:%$5&./ 7 ,=4$)2854** 3:-'6*
7 (),-21&$+ -5/&53'4,.&* &,0,, %&, .7*-5&53'.&725& , .,75)E544,6 *+ 7<(,3454** *3* 123'&2)4<+ .7,@.&7 (()*;4$1,7). J&, 75.'6$ .(5?*C*%5.1*5
.7,@.&7$. B.,=544,.&' *+ 7 &,6, %&, ,4* /73/:&./ 4$03/-4<6* ()*;4$1$6*
,=)$;?,7,@ .,?*$3'4,@ $1&*74,.&* * &56 .$6<6 .295.&72:& )5$3'4,, $ 45
7 %53,75%5.1,6 .,;4$4**, 1$1 4$()*65), ?544,.&*. !3/ &,0, %&,=< =<&' ,&45.>44<6* 1 123'&2)4<6 .7,@.&7$6, .%*&$&'./ *6*, ,4* 428-$:&./ 7 17$3*C*?*),7$44,6 ,(,;4$4** *+ &$1,7<6*. M1& .,;4$4*/, 1,&,)<@ (,;7,3/5&
,+$)$1&5)*;,7$&' %&,-3*=, 1$1 123'&2)4,5, /73/5&./ ,=/;$&53'4<6. F$6,@ (,
.5=5 &5+4,3,0*%4,.&* *.(,3454*/ ()5-65&,7 45-,.&$&,%4,. K (,&,62 7.>,
%&, .%*&$5&./ 123'&2)4<6, *6 .&$4,7*&./ 45 &,3'1, 7 )5;23'&$&5 .,75)E544<+ -5@.&7*@, 4, * 7.35-.&7*5 ,=95.&7544,0, (0)2((,7,0,) *+ ()*;4$4*/.
1$;$44$/ ,)*0*4$3'4,.&' 123'&2)4<+ .7,@.&7 64,0*6* 45 (,4/&$.
D),?5-2)$ ()*;4$4*/ %50,-&, 123'&2)4<6 (*3* 45123'&2)4<6) 45 (),7,-*&./ 7 ,&4,E54** 123'&2)4,@ -5/&53'4,.&*, 1,&,)$/ -$351, 45 7.50-$ 4$03/-4$ *3* 85 ,1$;<7$/.' 7*-*6,@, -$351, 45 7.50-$ .7*-5&53'.&725& , 5>
.,75)E54.&75. D,A&,62 , 5> 123'&2)5 .2-/& (, 5> )5;23'&$&$6. " &,62 85 .,
7)565456 1)*&5)** 123'&2)< ,=4,73/:&./ * ;$654/:&./ 4$ -)20*5. K -3/
,&45.54*/ ()5-65&,7 (),E3,0, 1 123'&2)4<6 ()*+,-*&./ (,75)/&' *+ .,7)56544<6* .&$4-$)&$6*, %&, -53$&' 453';/. #, 7,..&$4,7354*5 7 ($6/&*
2.&$)57E*+ .&$4-$)&,7 -53, ,%54' &)2-4,5, * 5.3* 7,;6,84,5, &, *65:955
;4$%54*5 3*E' -3/ *.&,)**. D)*;4$4*5 ()5-65&,7 (),E3,0,, .-53$44<+ (,
.&$)<6 65)1$6, *.12.4, *.(,34544<6*, &.5. 123'&2)4<6*, 4575)4,: -3/ A&,0,
,4* -,384< .,,&75&.&7,7$&' &%:0")"$$;) .&$4-$)&$6. "23'&2)4<6* ()*94
;4$:&./ 3*E' &5 ()5-65&<, 1,&,)<5 ,&75%$:& &)5=,7$4*/6 A&*+ .&$4-$)&,7,
*3* ,4* /73/:&./ 123'&2)4<6* 1$1 62;5@4<5 A1.(,4$&<.
D,4*6$4*: ()*;4$4*/ .(,.,=.&725& ,=)$954*5, 1$1 A&, 4* 6,85& (,1$;$&'./ .&)$44<6, 1 -)20,62 45 65455 .3,84,62 /7354*: – 1)$.,&5, .)$7454*5 123'&2)< . 45@. O58-2 1)$.,&,@ * 123'&2),@ .+,-.&7, 7 &,6, %&, ,=5
,4*, %&,=< .,.&,/&'./, 428-$:&./ 7 ()*;4$4**. ")$.,&$ – *4-*7*-,6,
$ 123'&2)$ – 0)2((,@, ,=95.&7,6. D)*;4$4*5 /73/5&./ )5;23'&$&,6 (,3,8*&53'4,0, ,&4,E54*/ 3:-5@ 1 1$1,62-3*=, ,=I51&2, *+ 2=58-54*/ 7 50, 7$84,.&* -3/ 4*+. P,3'1, ()*;4$4*5 1)$.,&< /73/5&./ .35-.&7*56 %#"$.* %53,751,6 ,=I51&$1, $ ()*;4$4*5 123'&2)< .35-.&7*56 %&%4$/$*( 0)2((,@ .+,-.&7$ 50, . ,=)$;?,62. K (,&,62 (5)7$/ .2=I51&*74$, $ 7&,)$/ ,=I51&*74$.
G,(3,9>44$/ 123'&2)$ ,.4,7<7$5&./ 4$ ()*;4$4** 45 ,&-53'4<6 %53,751,6, $ 64,0*6* 3:-'6*, 1,&,)<6* ()*4*6$:&./ .&$4-$)&<, ()$7*3$ .,?*$3'4<+ -5@.&7*@ 7 )$;4<+ ,=94,.&/+. J&, 7,-(5)7<+. D)*;4$4*5 123'&2)<
6,85& ,.295.&73/&'./ &,3'1, 3:-'6* 17$3*C*?*),7$44, ;4$:9*6* .&$4-$)&<. P$1 %&, ;$4*6$:&./ ()*;4$4*56 123'&2)< 45 7.5, $ 3*E' (),C5..*,4$3<. J&, 7,-7&,)<+.
K 7.> 85 7,;4*1$5& 7,(),.: $ 5.&' 3* .6<.3 (),7,-*&' )$;3*%*5 658-2
123'&2),@ * 5> 7,(3,954*/6*? O< 275)54<, %&, 5.&', &$1 1$1 (,/73/5&./ 7,;6,84,.&' 32%E5 (,4/&' 123'&2)2 * 7.> .,;-$44,5 (,.)5-.&7,6 5>, )$;-53*&'
A&* -7$ C54,654$, (,1$;$&' 123'&2)2 1$1 ,.,=,5 .7,@.&7, 3*%4,.&*, ,=3$-$4*5
1,&,)<6 (,;7,3/5& 5@ .,;-$7$&' *.12.4<5 759* ((),*;75-54*/). G<-$:955./
;4$%54*5 (,.35-4*+ ,%57*-4, – =5; (,3';,7$4*/ *6* 457,;6,84$ %53,75%5.1$/
8*;4'. #, .7,*6 7,;4*14,754*56 A&* ()5-65&< ,=/;$4< 123'&2)5 %53,751$.
"23'&2)$ 3:-5@ – *.&,%4*1, ()*%*4$ *+ 7,;4*14,754*/, ,4* .35-.&7*5 5> )5$3*;$?**. K %56 =,3'E5 =2-5& 3:-5@, ,=3$-$:9*+ 123'&2),@, &56 E*)5 =2-5&
6*) .,75)E544, *.(,34544<+ $)&5C$1&,7. P,3'1, ,&-5354*5 123'&2)4,@ -5/&53'4,.&* (&.5. 123'&2)<) ,& .,;-$7$56,0, (,.)5-.&7,6 5> 6*)$ 123'&2)4<+
7595@ (,;7,3/5& 32%E5 2/.4*&' ;4$%54*5 (5)7,@ -3/ 7&,),0,, ;$%$.&2: 3*=,
.1)<&,0,, 3*=, 45-,,?54>44,0, 7 .295.&72:9*+ &,31,7$4*/+ 123'&2)<.
1
< 5)6,(,/&& %",$)-0 @!//)$-8= #0 &$1)+&# &> .>(64+, /, /!; G.D. C,(,/,, %)-)"0' .0$%,>,6
!() . «N!%@&41 5) #,"%$&$-$%)-6!/&/$%)' H$-!-&%!» (N., 1963. N!%@&4 2). J,# 5"!+$-,.64!-$4, 2-)
. H$-!-&2!$%)' )@!/%! ):S!%-,, !() $.)'$-. .0",7,!-$4 )-/)A!/&! % /&# )@!/&.,=?!() &1 2!6).!%,.
9@!/&.,!-$4 2-)--) #,-!"&,68/)!, ):S!%-&./) $*?!$-.*=?!!, , )@!/%, !() (H-)() 2-)-6&:)) 5"!+$-,.64!- $):)' $)$-)4/&! $)>/,/&4, -.!. +*1)./)!, & 5)-)#* >,.&$4?!! )- -)(), %-) )@!/&.,!-. R$-!-&2!$%,4 @!//)$-8 .)>/&%,!- . $)>/,/&& 2!6).!%, . "!>*68-,-! .)$5"&4-&4 /! 5"&$*?&1 ):S!%-* H$-!-&2!$%&1 $.)'$-., , .$6!+$-.&! )@!/%& %,%&1-6&:) +"*(&1 1,",%-!"&>*=?&1 ):S!%- 5"&>/,%).. D6!+*!5)+2!"%/*-8: %",$&.0# ):S!%- 4.64!-$4 (5"!+$-,.64!-$4) -)68%) )@!/&.,=?!#* !() -,% $*:S!%-*.
< $.4>& $ H-&# )+&/ 2!6).!% 5"&>/,;- %",$&.0# 5"!+#!-, , +"*()' /!-. C",$)-* /,1)+4- . #&"! .$!
6=+&, )+/,%) * %,7+)() ):/,"*7&.,=?!() !; )/, $.)4, /) &/)(+, ",>+!64!#,4 & +"*(&#& 6=+8#& (/,5"&#!", . $6*2,! .)$5"&4-&4 &#& #,$-!"$%& &$5)6/!//01 5")&>.!+!/&' &$%*$$-.,).
2
9$):!//)$-8 @!//)$-& . -)#, 2-) )/, &#!!- >/,2!/&! 1)-4 :0 +64 )+/)() 2!6).!%,, /) "!>*68-,-)# %*68-*"/)' +!4-!68/)$-& #)7!- :0-8 & -), 2-) &#!!- 5)68>* &6& ):6,+,!- &$-&/)' & -!# $,#0#
4.64!-$4 .,7/0# +64 #/)(&1 &6& +,7! .$!1 6=+!'.
95
"23'&2)$, 1$1 * 7.> *4,5, 6,85& *65&' )$;4<5 $.(51&< &*&'")$% % )$..6,&)54*/. G %$.&4,.&*, 7 .7/;* . *;3,8544<6 7<E5 ,4$ ()5-.&$73/5& .*.&562, .,.&,/92: *; &)>+ %$.&5@. D5)72: .,.&$73/:& ,.295.&73/:9*5 *.12.42: -5/&53'4,.&' 3:-*. B4* ,=)$;2:& $1&*74, -5@.&72:9*@ .3,@ ,=95.&7$.
G&,)$/ 713:%$5& 7 .5=/ 7 .,75)E54.&75 *.(,34544<5 ()5-65&< *.12..&7544,@ .)5-<. B4* ,=)$;2:& ACC51&*74, *.(,3';256<@ 3:-'6* 5> .3,@. B-4$1,
,&45.54*5 )5;23'&$&,7 123'&2)4,@ -5/&53'4,.&* 1 123'&2)4<6 .7/;$4, . ()*;4$4*56 *+ (),C5..*,4$3'4, 6<.3/9*6* 3:-'6*1. J&, 59> ,-*4 $1&*74,
C241?*,4*)2:9*@ .3,@ ,=95.&7$, * ,4 ,=)$;25& &)5&': %$.&' 123'&2)4,@
.*.&56<2. V:-'6*, ()*;4$:9*6* 7,(3,954*/ 123'&2)<, /73/:&./ * 64,0*5
.,;-$:9*5 *+. N)$C*%5.1* 123'&2)4$/ .*.&56$ ()5-.&$7354$ 4$ )*.2415.
1
2
B=95.&7,
K.12..&7544$/
.)5-$
3
Y*.. "23'&2)4$/ .*.&56$: 1 – 3:-*, ,.295.&73/:9*5 123'&2)42: -5/&53'4,.&',
.,;-$:9*5 123'&2)4<5 ()5-65&<; 2 – 7,(3,954*/ 123'&2)<, 123'&2)4<5 =3$0$;
3 – 3:-*, ()*;4$:9*5 $)&5C$1&< 123'&2)4<6*
1
J! :*+*2& )-/!$;//0#& % %*68-*"/0#, )/& $*?!$-.*=- %,% ):02/0! B",(#!/-0 &$%*$$-.!//)' $"!+0.
T+!$8, %$-,-&, *#!$-/) >,#!-&-8, 2-) %*68-*", /! 4.64!-$4 5)+$&$-!#)' $&$-!#0, ):",>*!#)'
!?; 5"&")+)', ):?!$-.)#, 2!6).!%)#, %)-)"0! 4%):0 «.$! &#!=- $):$-.!//0! $*:$-",-0 & $.)'$-.,»
(C*68-*")6)(&4 (5)+ "!+. L.J. D)6)/&/, & G.D. C,(,/,). G., 2007. D. 213). C*68-*", .$!() 6&A8 2,$-8
):?!$-., & 2!6).!%, & 5)-)#* /! &#!!- $):$-.!//)() )-/)A!/&4 % ):?!$-.* & 5"&")+! (-,# 7!, $. 213).
U() &#!=- )$*?!$-.64=?&! %*68-*"/*= +!4-!68/)$-8 6=+& & )/) /,1)+&- .0",7!/&! . .)56)?!/&41
%*68-*"0 (. A!+!.",1 &$%*$$-.,, .0$)%)/",.$-.!//01 5)$-*5%,1 6=+!').
2
!"#$!%&
(
'
)
96
' * +%,%-.&
( * -/012$3) * 41"-315
G;$*6,-5@.&7*/ 3:-5@, ,.295.&73/:9*+ 123'&2)42: -5/&53'4,.&'
* ()*;4$:9*+ 5> 7,(3,954*/ .,.&$73/:& &,& 123'&2)4<@ (),?5.., 1,&,)<6
+$)$1&5)*;25&./ C241?*,4*),7$4*5 .*.&56< «123'&2)$».
"23'&2)$ – *.12.4,5 7<(,3454*5 3:-'6* 7;$*6,,&4,E54*@ * -5/&53'4,.&*, 4, 1)*&5)*@ &$1,0, *+ *.(,3454*/ ., 7)565456 *;654/5&./. J&, .7/;$4, . *.&,)*%5.1*6* (5)5654$6* 7 &5+4,3,0** .,?*$3'4<+ -5@.&7*@.
D)* A&,6 1$8-,62 *.&,)*%5.1,62 &*(2 ,=95.&7$ ()*.29 .7,@ '*9 .+78'+0;, *65:9*@ ()58-5 7.50, C,)6$?*,44<5 ,.,=544,.&*. G, 7)56544<+
* (),.&)$4.&7544<+ ()5-53$+ &*($ ,=95.&7$ 123'&2)$ ,&3*%$5&./ &56, '('
,4$ ,.295.&73/5&./ 7 .7/;* . )$;4<6 (,4*6$4*56 .,75)E544,0, 7<(,3454*/
.,?*$3'4<+ -5@.&7*@.
K.&,)*%5.1*5 &*(< 123'&2)< +$)$1&5)*;2:&./ 7 (5)72: ,%5)5-' 6.%$%)*5"&.%< 123'&2),@. G ,.4,75 5> 358$& *4&5)5.< 0)2(( (13$..,7) 3:-5@,
.7/;$44<+ . *+ )$;4,@ .,=.&7544,.&': 4$ .)5-.&7$ (),*;7,-.&7$ (-3/ ,-4*+
,4* /73/:&./ .7,*6*, -3/ -)20*+ – %28*6*). B4* &)5=2:& ,& 4*+ .,=3:-54*/ ,()5-53544,0, (,75-54*/ *, %&, 7$84,, 45 &,3'1, A1,4,6*%5.1,0,, 4,
* ;$7*.*6,0, ,& 450, 7./1,0, -)20,0,. #$)2E54*5 A1,4,6*%5.1*+ &)5=,7$4*@
*3* ,&1$; ,& 4*+ ()*7,-*& 1 4$*=,355 032=,1*6 ,=95.&7544<6 1,4C3*1&$6.
G A&,6 ;4$%54*5 A1,4,6*%5.1,@ 123'&2)< -3/ 4$3$8*7$4*/ ,&75%$:9*+
C,)6$?*,44<6 ,.,=544,.&/6 ,=95.&7$ 7;$*6,-5@.&7*@ 658-2 3:-'6*, %&,
45 *.13:%$5& .654<, ,=4,7354*/ 5> .&$4-$)&,7. J&, 7<)$8$5&./ * 7 &,6, %&,
3:-* 7 )$;4,5 *.&,)*%5.1,5 7)56/ %&,-&, -53$:& =,3'E5@ %$.&': 3*=, (,
$"%,@%!*)%&'* (428-5), 3*=, (, %,(4/$$%&'* (-,302), 3*=,, 4$1,45?, (, 9%'0",$%&'* (.$6* 853$:& ;$4*6$&'./ 1$1,@-&, -5/&53'4,.&':).
J1,4,6*%5.1$/ 123'&2)$ ,1$;<7$5& 73*/4*5 4$ 7.: -)202: 123'&2)2
3:-5@, ()58-5 7.50, (,3*&*%5.12:, -2+,74,-*-5,3,0*%5.12: * .,?*$3'42:.
D,.35-4// /73/5&./ 7<)$854*56 ACC51&*74,0, ,.295.&7354*/ .,?*$3'4,@
8*;4* – +$)$1&5)4,@ ,.,=544,.&* 3:=,@ ?*7*3*;$?**. ?%#*/78$/( 123'&2)$ – A&, *.12.4,5 ,.295.&7354*5 3:-'6* (,3,7,;)$.&4<+, A&4*%5.1*+, .565@4<+, (,.5354%5.1*+, &)2-,7<+ * =<&,-,.20,7<+ 7;$*6,,&4,E54*@ * -5@.&7*@. B4* (),/73/:&./ 03$74<6 ,=)$;,6 7 &)$-*?*,44, .295.&72:9*+
2 4*+ ,=<%$/+, 4)$7$+. B73$-54*5 3:-'6* .,?*$3'4,@ 123'&2),@ /73/5&./
7$845@E*6 2.3,7*56 )5$3*;$?** *6* .7,5@ 8*;4*. F,?*$3'4,@ 123'&2)5
()*.29$ *.&,)*%5.1$/ .&$=*3'4,.&', ()*75)8544,.&' ,-4*6 * &56 85 ,=)$;?$6 4$),-4,0, (,75-54*/, ,.,=544, 7 =<&2. #, ,4$ ,&3*%$5&./ * *;75.&4,@
)2&*44,.&':, 1,4.5)7$&*;6,6, %&, .7/;$4, . ()*7<%1,@ 1 A&,@ 8*;4*,
. *45)?*5@ 7 ,=4,7354** 5> .&$4-$)&,7.
G.5 (*E29*5 , 123'&2)5 .%*&$:& 45,=+,-*6<6 21$;$&' 4$ 5> .7/;'
. .,?*,3,0*5@, ()5-.&$7*&' *+ 5-*4.&7, 1$1 ,.,=2: ,&)$.3' ;4$4*/ – "/0"97
+";0: '*+,&*-2. !3/ (,4*6$4*/ 5> 4$-, *.+,-*&' *; ()5-.&$7354*@ , .,?*,3,0** * 123'&2)5. #, ,-4,;4$%4,0, 6454*/ , 4*+, 1$1 *;75.&4,, 45&.
K . A&*6 .7/;$4$ 03$74$/ &)2-4,.&' 7 5> ,()5-5354**. P,%455 ,4, C,)623*)25&./ 7 ;$7*.*6,.&* ,& &,0,, %&, (,- 4*6* (,4*6$5&./. B .7,5@ &)$1&,715
123'&2)< 6< .1$;$3*. Z&, 1$.$5&./ .,?*,3,0**, &, -3/ (,4*6$4*/ 5> .7/;*
. 123'&2),@ ,%54' 7$84, 2%*&<7$&', %&, ,4$ (,-)$;-53/5&./ 4$ &5,)5&*%5.12: * A6(*)*%5.12:. D5)7$/ ;$4*6$5&./ (,;4$4*56 "/0(+,1"6 =0<10,
$ 7&,)$/ – 8*;4* :&" % ,=95.&7$ * .,,&75&.&7544, ,-4$ – *;2%54*56 &,3'1,
.,?*$3'4,@ 123'&2)<, -)20$/ – *..35-,7$4*56 123'&2)< 7.5+ C,)6 %53,75%5.1,@ 8*;4*. P5,)5&*%5.1$/ .,?*,3,0*/ *;2%$5& 7*-,7<5 ,.,=544,.&* .,?*$3'4,@ 123'&2)<, 65&,-,3,0*: 5> (,;4$4*/, $ A6(*)*%5.1$/ – (),/7354*/
.,?*$3'4,@ (* -)20*+ C,)6 8*;4*) 123'&2)< 7 -5/&53'4,.&* * (,75-54**
1,41)5&4<+ 3:-5@.
F,?*,3,0*/ 123'&2)<, A&, 7$84, ,&65&*&', *655& -53, . $4$3*;,6
123'&2)< .,?*,3,0*5@, $ 45 123'&2),@ .,?*$3'4<+ /7354*@. D,.&*0$56$/
.,?*,3,0*5@ 123'&2)$ 4$=3:-$56$, *655& 6$&5)*$3'4,5 ,=3*%*5, (),/73/5&./ 7 ()$1&*%5.1,@ -5/&53'4,.&* * 7;$*6,,&4,E54*/+ 3:-5@1. B.4,74<6 65&,-,6 A6(*)*%5.1,0, *;2%54*/ *+ .,?*$3'4,@ 123'&2)< /73/:&./ 1,41)5&4,.,?*,3,0*%5.1*5 *..35-,7$4*/, 7 ;$-$%2 1,&,)<+ 7+,-*& 7</.454*5:
1) )%'*:%: *.12.4<+ -5@.&7*@ )5.(,4-54&,7, 2) *+ #"$$%&'$;@ %0*"$'/#*<
* 3) )5$3'4, ,.295.&73/56<+ *6* !"<&':*<. G )5;23'&$&5 (),/.4/5&./: (,%562 3:-* )5E$:& *.12.4, -5@.&7,7$&'; 1$1*6* ,4* *-5/6*, ,=)$;$6*, ?544,.&/6* ()* A&,6 )21,7,-.&72:&./; 4$.1,3'1, *.12.4<5 -5@.&7*/ 3:-5@ .,,&75&.&72:& 7-,+4,73/:9*6 *+ ?544,.&/6.
D)* A&,6 7$84<6 *4.&)2654&,6 A6(*)*%5.1*+ *..35-,7$4*@ 123'&2)<
/73/:&./ ?544,.&4<5 ,)*54&$?** ,(),E544<+, -$:9*5 ()5-.&$7354*5
, &,6, %&, ()*7351$5& *+, %562 ,4* ()*-$:& ;4$%54*5 7 ,.295.&73/56<+ *6*
.,?*$3'4<+ -5@.&7*/+. T$-$%5@ .,?*,3,0** 123'&2)< 7 A6(*)*%5.1*+ *..35-,7$4*/+ /73/5&./ ,=4$)2854*5 +0%:$":;@ * &%!"0A/'"78$;@ )$;3*%*@
123'&2)<. J&, ()58-5 7.50, 1,3*%5.&7544<5 (,1$;$&53* .,75)E$56,@ 3*%4,.&': *.12.4,@ -5/&53'4,.&*, 4$()*65) %$.&,&$ ,.295.&7354*/ 5: 1$1*+3*=, -5@.&7*@, 7)56/, ;$&)$%544,5 4$ 4*+, (,.&,/4.&7, ;$4/&*@ * &.-. B .,-5)8$4** 123'&2)< .7*-5&53'.&725& &,, %&, *4-*7*- -53$5&, 1$1*5 ()5*6295.&7544, ?544,.&* 2.7$*7$5&, 4$.1,3'1, ,+,&4,, .7,=,-4, ,.295.&73/5&
.7,* -5@.&7*/ * -)20,5.
1
D*?!$-.*!- #/!/&!, 2-) "!,68/)' 7&>/8= 4.64!-$4 $)@&,68/)!, , %*68-*", – H-) -), «%,% 6=+&
!() .)$5"&/&#,=-, &1 5"!+$-,.6!/&4 ) "!,68/)$-&» (C,"@!., N.<. O,:,6&/,, L.<. D)@&)6)(&4 %*68-*"0. G., 2007. D. 30).
98
.,?*,3,0** 123'&2)< .7,@ )$12). *;2%54*/ 123'&2)<, 5> *4&5)5.2:&
.2=I51&4<5, 7*-,7<5, *.&,)*%5.1*5 ,.,=544,.&* *.12.4<+ -5@.&7*@ 3:-5@.
B4$ 7</.4/5& ;$7*.*6,.&' 123'&2)< ,& &,0, 1&,, 0-5 * 1,0-$ ,.295.&73/5&
.,75)E544<5 -5@.&7*/. F,?*,3,0*%5.1*@ $.(51& 123'&2)< .,.&,*& 7 $1?54&*),7$4** 74*6$4*/ 4$ *;2%54** .2=I51&4,.&* 123'&2)<, ;$7*.*6,.&* 5> ,&
+$)$1&5)*.&*1 )$;4<+ .,?*$3'4<+ .2=I51&,7. F,?*,3,0*/ ;$4*6$5&./ (,;4$4*56 .,?*$3'4<+ ,.,=544,.&5@ .(,.,=$ -5@.&7*@ $1&,)$. G 1$8-,@ .C5)5
,=95.&7544,@ 8*;4*, 1$1 * 7, 7./1,@ ,&)$.3* (),C5..*,4$3'4,0, &)2-$,
*65:&./ .7,* )503$654&$?** .,?*$3'4,@ -5/&53'4,.&*. F,?*,3,0*/ 123'&2)< 2%*&<7$5& A&, ()* )$..6,&)54** 7*-,7<+ (),/7354*@ $1&*74,.&* 3:-5@.
#$ 1$8-,6 A&$(5 *.&,)*%5.1,0, )$;7*&*/ .295.&72:& )$;4<5 1)*&5)** *.12.4<+ -5@.&7*@ 3:-5@, .7,> (,4*6$4*5 .,75)E544,0, *+ *.(,3454*/. F,?*,3,0*/ 123'&2)< *;2%$5& 2.3,7*/, (,),8-$:9*5 A&,.
O< .%*&$56, %&, ,&.&$*7$56$/ 4$6* &)$1&,71$ 123'&2)< /73/5&./ A&*6,3,0*%5.1* =,355 75)4,@, $ 03$74,5 $1&2$3'45@, %56 -)20*5 5> &,31,7$4*/.
F50,-4/ (,4/&*56 123'&2)< 12-$ 7$8455 ,=,;4$%$&' 45 ;$4/&*5 3:-5@ *.13:%*&53'4, -2+,74,@ -5/&53'4,.&':, 45 *;-$74$ .295.&72:9*5 658-2 4*6* )$;3*%*/ 7 ,=)$;5 8*;4*1, 4, 2654*5 )$;4<+ $1&,),7 *.12.4, 7<(,34/&'
.,?*$3'4<5 -5@.&7*/. #53';/ 45 .%*&$&'./ . &56, %&, 7 A(,+2 (,.&*4-2.&)*$3'4,0,, *4C,)6$?*,44,0, ,=95.&7$ -5/&53'4,.&', ,(*)$:9$/./ 4$ -,.&*854*/ 4$21*, .&$4,7*&./ 7.> =,355 24*C*?*),7$44,@ 7 .7,5@ &5+4,3,0**, &.5.
7 .(,.,=5 5> *.(,3454*/, %&, 7 A&*+ 2.3,7*/+ 7,;)$.&$5& ;4$%54*5 24*75).$3'4<+ ()*>6,7 ,.295.&7354*/ 7.57,;6,84,@ )$=,&<. J&, &)5=25& ,& 3:-5@ 7<.,1,@ 123'&2)< (),C5..*,4$3'4<+ ;$4/&*@, 6$1.*6$3'4,0, .35-,7$4*/ ()5-(*.<7$:9*6 *+ *.(,3454*5 .&$4-$)&$6.
G$84, * &,, %&, 7 ()5-3,8544,6 (,4*6$4** 123'&2)< 5> &,31,7$4*5
/73/5&./ ,-4,;4$%4<6 – *.13:%$5& )$;4<5 ()5-.&$7354*/ , 45@ * (,;7,3/5&
=,355 ?5352.&)563>44, *6 (,3';,7$&'./. O4,0,,=)$;4< 7,(3,954*/ 123'&2)< – *.12.4, *.(,34544<5 $)&5C$1&<, 1,&,)<5 ,=)$;2:& 7&,),@ (3$.& 123'&2)4,0, 6*)$, (,),8->44<@, ,-4$1,, .,=.&7544, 123'&2),@.
!"#$% &"'()*'+),
1. F6,3'4*1,7 #.F. J&:- , 123'&2)5. – D5)6', 2007.
2. "23'&2),3,0*/ / (,- )5-. L.#. F,3,4*4$ * O.F. "$0$4$. – O., 2007. –
F. 18.
1
V!# :)6!!, 2-) 2,$-) &#!=-$4 . .&+* (6,./0# ):",>)# ):02,& & -",+&@&&. J) /! 5")?! 6& -,%
& $%,>,-8, , /! 5"&:!(,-8 % ):)>/,2!/&= H-)() $ 5)#)?8= -!"#&/, «%*68-*",», -",%-).%, %)-)")' .$;
7! :)6!! $)+!"7,-!68/,.
99
3. F,-,+*4 M.D. "23'&2),3,0*/. P5,)*/ * *.&,)*/ 123'&2)<. – O.,
2007. – F. 126.
4. N2)57*% D.F. "23'&2),3,0*/. – O., 2007. – F. 40, 41.
5. O$)1$)/4 J.F. P5,)*/ 123'&2)< * .,7)56544$/ 4$21$. – O., 1983. –
F. 37–52.
6. !$7*-,7*% G.R., S-$4,7 L.M. F294,.&' 123'&2)<. – Y,.&,7-4/!,
2006. – F. 106.
7. U$@4=2)0 T.K. " 7,(),.2 , (,4/&** 123'&2)< * (5)*,-*;$?** 5> *.&,)*%5.1,0, )$;7*&*/ // K;7. F"#X G[. B=95.&7544<5 4$21*. – 1976. – \ 3. –
F. 31.
8. F,),1*4 D.M. Z53,751. X*7*3*;$?*/. B=95.&7,. – O., 2002. – F. 220.
9. F$6,+7$3,7$ G.K. "23'&2),3,0*/. – O., 2002. – F. 70.
10. N23<0$ M. Y2..1$/ *-5/ * 5> &7,)?<. – O., 2003. – F. 36–37.
11. R753'1*4 N.O. "23'&2)$ 1$1 A35654& (),C5..*,4$3'4,@ 0,&,74,.&*
3*%4,.&*. V*%4,.&'. "23'&2)$. B=95.&7,. – 2004. – P. 6. – G<(. 4 (24). – F. 259.
12. "$)?57$ V.G., [$=$3*4$ L.G. F,?*,3,0*/ 123'&2)<. – O., 2007. –
F. 31.
13. P)*$4-*. N. "23'&2)$ * .,?*$3'4,5 (,75-54*5. – O., 2007. – F. 35.
14. "$)6*4 M.F., #,7*1,7$ R.F. "23'&2),3,0*/. – FD=., 2005. – F. 15.
15. N2)57*% D.F. U*3,.,C*/ 123'&2)<. – O., 2001. – F. 120.
16. U*3,.,C*/ / (,- )5-. G.!. N2=*4$ * P.L. F*-,)*4,@. – O., 2005. –
F. 595.
D,32%54, 9.02.2010
100
Download