СТРОИТЕЛЬНЫЕ НОРМЫ И ПРАВИЛА РК ПРЕДПРИЯТИЯ

СТРОИТЕЛЬНЫЕ НОРМЫ И ПРАВИЛА РК
ПРЕДПРИЯТИЯ РОЗНИЧНОЙ ТОРГОВЛИ
СНиП РК 3.02-21-2004*
СОДЕРЖАНИЕ
1 ОБЛАСТЬ ПРИМЕНЕНИЯ
2 НОРМАТИВНЫЕ ССЫЛКИ
3 ОПРЕДЕЛЕНИЯ
4 ОБЩИЕ ТРЕБОВАНИЯ
4.1 Требования к размещению магазинов и их объемно-планировочным решениям
4.2 Санитарно-эпидемиологические требования
4.3 Противопожарные требования
4.4 Лифты
4.5 Мусороудаление и пылеуборка
5 ТРЕБОВАНИЯ К ОСНОВНЫМ ЭЛЕМЕНТАМ МАГАЗИНОВ
5.1 Торговые помещения
5.2 Помещения для приема и хранения товаров и для подготовки товаров к продаже
5.3 Подсобные, служебные, бытовые помещения
6 ИНЖЕНЕРНОЕ ОБОРУДОВАНИЕ
6.1 Общие положения
6.2 Водоснабжение и канализация
6.3 Отопление и вентиляция
6.4 Электротехнические устройства
Приложение 1 (обязательное) Классификация основных типов предприятий розничной
торговли (магазинов)
Приложение 2 (рекомендуемое) Перечень элементов (видов услуг) дополнительного
обслуживания
покупателей в магазинах
Приложение 3 (обязательное) Удельные показатели минимальной площади групп
неторговых помещений продовольственных магазинов
Приложение 4 (обязательное) Удельные показатели минимальной площади групп
неторговых помещений непродовольственных магазинов
Приложение 5 (обязательное) Размеры разгрузочных зон
Приложение 6 (обязательное) Правила подсчета площадей
Приложение 7 (обязательное) Ширина проходов между оборудованием в торговых залах
магазинов
Приложение 8 (рекомендуемое) Удельные показатели минимальной площади отдела заказов
Приложение 9 (рекомендуемое) Удельные показатели минимальной площади кафетерия
Приложение 10 (рекомендуемое) Минимальные площади помещений дополнительного
обслуживания
Приложение 11 (обязательное) Состав помещений продовольственных магазинов
Приложение 12 (обязательное) Состав помещений непродовольственных магазинов
Приложение 13 (обязательное) Расчетная температура воздуха и кратность воздухообмена в
помещениях магазинов
СТРОИТЕЛЬНЫЕ НОРМЫ И ПРАВИЛА
ПРЕДПРИЯТИЯ РОЗНИЧНОЙ ТОРГОВЛИ
RETAIL ENTERPRISES
Дата введения - 2005.06.01
1 ОБЛАСТЬ ПРИМЕНЕНИЯ
1.1 Настоящие нормы и правила разработаны в соответствии с требованиями
действующих на территории Казахстана нормативных документов в строительстве с учетом
международных требований по обеспечению безопасности и предназначены для разработки
и экспертизы проектов зданий (или помещений) предприятий розничной торговли,
проектируемых на территории Республики Казахстан.
Документ устанавливает основные требования к объемно-планировочным решениям
магазинов и торговых центров, а также требования к их инженерно-техническому
оборудованию.
Требования настоящих норм распространяются на проектирование вновь строящихся,
реконструируемых, расширяемых и модернизируемых зданий (или помещений) предприятий
розничной торговли (далее в тексте магазинов) независимо от их форм собственности.
Требования настоящих норм не распространяются на проектирование рынков, зданий
предприятий оптовой торговли (в том числе крупнооптовой и мелкооптовой), магазинов по
продаже автомобилей и запчастей к ним, специализированных магазинов оружия, магазиновскладов стройматериалов, магазинов производственных фирм, а также передвижных и
магазинов временного функционирования.
Нормы и правила обязательны для применения и соблюдения всеми юридическими и
физическими лицами (включая зарубежные, а также совместные предприятия с участием
зарубежных партнеров), осуществляющими проектирование, строительство, реконструкцию и
модернизацию зданий (помещений).
2 НОРМАТИВНЫЕ ССЫЛКИ
В настоящих строительных нормах и правилах использованы ссылки на следующие
нормативные документы:
СНиП РК 2.02-05-2002 Пожарная безопасность зданий и сооружений
СНиП РК 2.04-05-2002* Естественное и искусственное освещение
СНиП РК 3.02-02-2001 Общественные здания и сооружения
СНиП РК 3.02-04-2002 Административные и бытовые здания (в части
«Административные здания и помещения» заменен на МСН 3.02-03-2002, утвержденный
приказом Комитета по делам строительства и ЖКХ МИиТ Республики Казахстан от
29.12.2005 г. № 422 с 01.06.2006 г.)
РДС РК 3.01-05-2001 Градостроительство. Планировка и застройка населенных мест с
учетом потребности инвалидов и других маломобильных групп населения
МСН 2.02-05-2000* Стоянки автомобилей
МСН 3.02-05-2003 Доступность зданий и сооружений для маломобильных групп на
селения групп населения
П р и м е ч а н и е - При применении требований настоящего государственного
норматива следует проверить действие ссылочных нормативно-технических документов и
стандартов по утвержденным перечням и указателям нормативных правовых актов. При
отмене действия ссылочного нормативного документа, следует руководствоваться
введенным взамен, а при отмене нормативного документа без заменяющего, положение со
ссылкой применяется в части, не затрагивающей данную ссылку.
(Поправка, письмо КДС и ЖКХ МИТ РК № 17-1-2-05-3636 от 24.10.08г.)
3 ОПРЕДЕЛЕНИЯ
В настоящих строительных нормах и правилах использованы следующие термины и
соответствующие им определения:
Встроенный магазин - магазин, все помещения которого располагаются в габаритах
жилого здания с выступом за его пределы не более чем на 1,5 м со стороны продольного
фасада и не более чем на 6,0 м - со стороны торцов (при устройстве крытых загрузочных
помещений).
Встроенно-пристроенный магазин - магазин, помещения которого располагаются в
габаритах жилого здания и в объемах; вынесенных за габариты жилого здания более чем на
1, 5 м со стороны продольного фасада и более чем на 6 м - со стороны торцов (при устройстве
крытых загрузочных помещений).
Гипермаркет - магазин самообслуживания с универсальным ассортиментом
продовольственных и непродовольственных товаров, преимущественно, повседневного спроса
(торговой площадью от 5000 м2 при использовании до 50 % от торговой площади под
размещение непродовольственных товаров).
Коэффициент установочной площади - отношение площади, занятой торговотехнологическим оборудованием, к площади торгового зала.
Мини-продукты (минимаркет) - магазин с узким или ограниченным ассортиментом
продовольственных товаров при площади торгового зала не более 50 м2.
Основные эвакуационные проходы - проходы в торговом зале между торговым
оборудованием или отделами (секциями), непосредственно связанные с эвакуационными
выходами из зала.
Пристроенный магазин - магазин, ограждающая стена (или стены) которого
являются общими или смежными со стенами жилого здания.
Торговый центр - комплекс функционально и пространственно взаимосвязанных
предприятий и учреждений: магазинов разных типов, а также предприятий питания,
бытового и других видов обслуживания, размещенных на одной территории или в едином
объеме.
Торговая площадь - сумма площадей торговых залов, а также помещений и
площадей для дополнительного обслуживания покупателей.
Универмаг - магазин с универсальным ассортиментом непродовольственных товаров
и отделом продовольственных товаров.
Универсам (супермаркет) - магазин самообслуживания с универсальным
ассортиментом
продовольственных
товаров
и
ограниченным
ассортиментом
непродовольственных товаров повседневного спроса.
Этаж подземный - этаж с отметкой пола помещений ниже планировочной отметки
земли более чем на половину высоты помещений.
Этаж технический - этаж для размещения инженерного оборудования и прокладки
коммуникаций. Может быть расположен в средней части здания, а также в нижней
(техническое подполье) или верхней (технический чердак) части здания.
Этаж цокольный - этаж с отметкой пола помещений ниже планировочной отметки
земли не более чем на половину высоты помещений.
4 ОБЩИЕ ТРЕБОВАНИЯ
4.1 Требования к размещению магазинов и их объемно-планировочным
решениям
4.1.1 Предприятия розничной торговли (магазины) следует проектировать как
объекты системы торгово-бытового обслуживания и размещать в отдельно стоящих зданиях,
рыночных комплексах, общественных зданиях или центрах, многофункциональных
комплексах, а также встроенными (встроенно-пристроенными) в жилые здания или здания
иного назначения, или пристроенными к этим зданиям. На основе перечисленных типов
зданий следует предусматривать возможность формирования торговых центров.
Классификация типов предприятий розничной торговли приведена в приложении 1.
Величину магазина и его специализацию, а также возможность формирования из
магазинов торговых центров следует определять в соответствии с формируемой системой
обслуживания
согласно
требованиям
действующих
нормативных
документов.
Специализацию магазинов, размещаемых встроенными в жилые здания, встроеннопристроенными или пристроенными к ним, и их максимально допустимую величину следует
определять с учетом действующих нормативных документов.
Отдельно стоящее здание магазина следует размещать при соблюдении действующих
противопожарных требований на расстоянии не менее 25,0 м от окон жилых зданий, границ
территорий детских дошкольных и общеобразовательных учреждений, а также лечебных
учреждений стационарного типа. При соответствующем обосновании (в том числе с учетом
данных акустического расчета) и по согласованию с органами санитарноэпидемиологического надзора допускается сокращение данного расстояния при отсутствии в
зданиях магазинов источников запахового воздействия, а также вентиляционного и других
видов инженерного оборудования с повышенным уровнем шумового воздействия.
4.1.2 Величина магазина характеризуется размером его торговой площади, в состав
которой включается площадь для дополнительного обслуживания покупателей с учетом
приложения 2.
При объединении магазинов в торговые центры помещения дополнительного
обслуживания допускается предусматривать единым блоком для всего комплекса в целом.
4.1.3 Площадь неторговых помещений следует предусматривать не ниже расчетной,
определяемой по удельным показателям, согласно приложениям 3 и 4 в зависимости от
размера торговой площади и специализации магазина. Верхний предел площади неторговых
помещений не нормируется.
В торговых центрах часть неторговых помещений магазинов (разгрузочные
помещения и хозяйственные дворы) рекомендуется объединять, при этом допускается
уменьшение суммарной площади этих помещений на величину до 10 %.
4.1.4 В магазинах следует предусматривать устройства и мероприятия,
обеспечивающие возможность использования инвалидами и маломобильными группами
населения торговых помещений и помещений дополнительного обслуживания согласно
требованиям РДС РК 3.01-05-2001, ВСН 62-91*.
4.1.5 Объемно-планировочная структура и генеральный план магазина и торгового
центра должны предусматривать функциональное зонирование с разделением потоков
движения покупателей и товаров, а также пешеходных и транспортных потоков, в том числе
в зоне подвоза и разгрузки товаров.
В магазинах встроенно-пристроенных, пристроенных или встроенных в жилое здание
или в здание иного назначения следует обеспечить изоляцию движения покупателей и
машин, доставляющих товары, от потоков движения проживающих в этом жилом здании с
учетом требований действующих нормативных документов, а также работающих и
посетителей в зданиях иного назначения (в соответствии с требованиями к их
функционированию).
На земельном участке или в структуре магазина допускается предусматривать зоны
отдыха покупателей с элементами дополнительного обслуживания (с учетом приложения 2).
4.1.6 На земельном участке магазина и торгового центра или в их структуре, в том
числе на подземных уровнях, следует размещать автостоянку. Расчетное количество
машиномест на автостоянке следует определять согласно МСН 2.02-05-2000*. При этом, для
универсамов (супермаркетов) с площадью торговых залов более 1000 м2, а также
гипермаркетов - 1 машиноместо на 15-25 м2 торговой площади.
При проектировании или реконструкции магазинов, размещаемых в центральных
зонах городов, допускается сокращение расчетного количества машиномест автостоянок на
10 %.
(Поправка, письмо КДС и ЖКХ МИТ РК № 17-1-2-05-3636 от 24.10.08г.)
4.1.7 Функциональное зонирование магазинов и торговых центров, как правило,
должно обеспечивать: наиболее короткие пути товародвижения по горизонтали и вертикали,
а также кратчайшие связи между разгрузочными платформами, приемочной, грузовыми
лифтами, помещениями для хранения товаров и соответствующими отделами торговых
залов. При этом вспомогательные, подсобные и служебно-бытовые помещения следует
располагать в стороне от основных направлений движения товаров.
4.1.8 Этажность магазинов (в том числе количество надземных и подземных этажей)
определяется градостроительными, технологическими и противопожарными требованиями по
заданию на проектирование.
Допускается использование подземных этажей для размещения разгрузочных,
складских и других подсобных, служебно-бытовых и инженерно-технических помещений, а
также торговых залов магазинов (с помещениями дополнительного обслуживания)
продовольственных и непродовольственных товаров торговой площадью не более 1500 м 2.
При этом инженерно-техническое оснащение перечисленных помещений следует
проектировать согласно разделу 6 настоящих норм.
4.1.9 Высота торговых залов должна быть не менее 3,0 м от пола до потолка. В
подсобных, служебных и бытовых помещениях, а также помещениях для приемки, хранения
и подготовки товаров к продаже допускается уменьшение высоты от пола до потолка до 2,5
м с учетом технологических требований.
В магазинах, встроенных в жилые здания, при площади торгового зала не более 250 м2
допускается принимать высоту всех помещений равной высоте жилой части дома.
Примечание - В торговых залах переменной высоты нормируемому значению высоты
должна соответствовать средняя (приведенная) высота помещений. При этом высота в любой
части помещения должна быть не менее 2,5 м.
4.1.10 В продовольственных магазинах помещения кладовых и подготовки товаров к
продаже следует предусматривать, как правило, на одном уровне с соответствующим по
специализации торговым залом. При размещении складских помещений на других этажах
следует предусматривать грузовой лифт для транспортировки контейнеров и средств их
перемещения. Не допускается устройство порогов на путях перемещения товаров.
4.1.11 При размещении предприятий торговли встроенными (встроеннопристроенными) в жилые здания или отдельно стоящими следует учитывать природноклиматическую специфику Казахстана, в том числе наличие перегрева зданий (помещений),
повышенных скоростей ветра, а также высокой запыленности воздуха и пыльных бурь на ряде
территорий.
При выборе объемно-планировочных решений зданий для размещения предприятий
торговли следует предусматривать мероприятия по защите от указанных негативных
воздействий.
Для защиты от перегрева следует предусматривать солнцезащиту на фасадах зданий, а
также, при необходимости, применять технические средства для создания комфортного
микроклимата в помещениях.
На территориях с пыльными бурями рекомендуется размещать предприятия торговли
в жилых зданиях (или в зданиях иного назначения) с широким корпусом. При этом на
наветренную сторону следует обращать фасады с минимальными оконными проемами,
оборудованными элементами солнцезащиты, или глухие фасады при обязательном
обеспечении комфортного температурно-влажностного режима внутри помещения
техническими средствами.
4.2 Санитарно-эпидемиологические требования
4.2.1 В помещениях магазинов, в том числе в торговых залах, а также в подсобных и
служебно-бытовых помещениях предусматривается естественное освещение или только
искусственное, или совмещенное освещение согласно СНиП РК 2.04-05-2002* с учетом
требований энергосбережения по согласованию с органами санитарно-эпидемиологического
надзора.
В торговых залах магазинов с искусственным освещением следует предусматривать
применение отделочных материалов с высокими коэффициентами отражения,
высокоэффективных разрядных ламп и систем автоматического управления.
В помещениях гладильных и мастерских по подготовке товаров к продаже, как
правило, следует обеспечивать естественное освещение.
4.2.2 При размещении магазина в подземных и цокольном этажах следует
предусматривать инженерно-технические мероприятия, обеспечивающие безопасность и
комфортный температурно-влажностный и световой режим в помещениях.
В таких магазинах следует предусматривать помещение (помещения) профилакторий для проведения оздоровительных процедур, оборудованное приборами для
ультрафиолетового облучения (имеющими сертификаты, подтверждающие их безвредный
спектральный состав) и ионизации воздуха.
В торговых залах и служебно-бытовых помещениях магазинов (с КЕО менее 0,1 %)
следует предусматривать профилактическое облучение с применением искусственных
источников ультрафиолетового излучения.
4.2.3 В магазинах следует использовать строительные и отделочные материалы, а
также оборудование, имеющее гигиенические сертификаты.
4.2.4 Стены и перегородки в помещениях с влажным режимом должны иметь
влагостойкую отделку на высоту не менее 1,6 м, а в охлаждаемых камерах облицовку - на
всю высоту помещения.
4.2.5 Отметка пола помещений у входа в магазин должна быть выше отметки тротуара
перед входом на 0,15 м и более.
Допускается принимать отметку пола у входа в магазин в одном уровне с тротуаром или с
заглублением ниже его отметки при условии защиты входных проемов от попадания
поверхностных вод и осадков. В этих случаях над входом следует предусматривать козырек.
4.2.6 При проектировании элементов конструкций, узлов их соединений, а также
вентиляционных решеток следует учитывать требование по защите помещений от
проникновения паразитирующих животных и насекомых.
4.2.7 Звукоизоляция и виброизоляция строительных конструкций отдельно стоящих
магазинов, встроенно-пристроенных (пристроенных) и встроенных в жилые здания или
здания иного функционального назначения должны соответствовать требованиям
действующих нормативных документов по защите от шума и обеспечивать нормируемые
акустические показатели в помещениях с постоянным пребыванием людей (работающих или
проживающих).
4.2.8 Общественные туалеты для посетителей следует проектировать в магазинах:
- IH-IVH классификационных групп из расчета один санитарный прибор на 600 м 2
торговой площади, но не менее двух санитарных приборов;
- IП классификационной группы из расчета один санитарный прибор на 400 м2
торговой площади, но не менее двух санитарных приборов.
В магазинах других типов допускается проектировать общественные туалеты из
расчета один санитарный прибор на каждые 600 м2 торговой площади - в
непродовольственных магазинах и на каждые 400 м2 торговой площади - в
продовольственных магазинах, но не менее двух санитарных приборов.
Вход в помещения общественных туалетов следует предусматривать через шлюз. При
этом его следует располагать не смежно с прилавками для отпуска продовольственных
товаров.
Площадь помещений общественных туалетов для посетителей учитывается в площади
помещений дополнительного обслуживания.
Общественные туалеты для посетителей в торговых центрах следует проектировать
для всего комплекса магазинов из расчета их суммарной торговой площади. Допускается
поэтажное размещение общественных туалетов.
Туалеты следует проектировать раздельными.
В общественных туалетах следует предусматривать:
- ширину кабины - не менее 0,8 м, глубину - не менее 1,2 м;
- не менее одной кабины шириной - не менее 1,65 м и глубиной - не менее 1,8 м для
инвалидов-колясочников;
- не менее одной кабины с поручнями, расположенными по боковым сторонам, для
инвалидов, использующих при передвижении костыли или другие приспособления;
- не менее одного писсуара на высоте не более 0,4 м с вертикальными опорными
поручнями с двух сторон - для инвалидов;
- не менее одной раковины в умывальных на высоте не более 0,8 м от уровня пола на
расстоянии от боковой стены не менее 0,2 м с опорными поручнями.
4.3 Противопожарные требования
4.3.1 Наибольшую площадь этажа между противопожарными стенами в зависимости
от степени огнестойкости и этажности зданий магазинов и торговых центров следует
принимать по таблице 1.
4.3.2 Магазины, встроенно-пристроенные или встроенные в жилые здания, следует
отделять от жилой части глухими противопожарными перегородками 1-го типа и
противопожарными перекрытиями 2-го типа.
Магазины торговой площадью более 100 м2, встроенные в здания иного назначения
(кроме жилых зданий), следует отделять от других предприятий и помещений
противопожарными стенами 2-го типа и противопожарными перекрытиями 2-го типа.
4.3.3 При размещении магазинов в зданиях иного назначения (общественные центры
и другие многофункциональные здания) допускается предусматривать входы с
самозакрывающимися дверями в торговый зал из общего вестибюля при условии обеспечения
самостоятельных эвакуационных выходов из торгового зала без учета выходов через общий
вестибюль.
4.3.4 Из торгового зала магазина должны быть предусмотрены эвакуационные
выходы непосредственно наружу или в лестничную клетку (изолированную от здания иного
назначения при размещении магазина во встроенно-пристроенных или встроенных
помещениях) по расчету, но не менее двух.
Эвакуационные выходы следует располагать рассредоточено. Устройство
эвакуационных выходов через разгрузочные помещения не допускается. В магазинах
торговой площадью до 150 м2 - одноэтажных отдельно стоящих, встроенно-пристроенных,
пристроенных или встроенных в здания иного назначения, допускается проектировать один
эвакуационный выход из зала, предусматривая в качестве второго эвакуационного - выход из
торгового зала через группу неторговых помещений. При расчете эвакуационных выходов в
магазинах (размещаемых в отдельно стоящих зданиях, встроенно-пристроенных,
пристроенных или встроенных в здания иного назначения) допускается учитывать
служебные лестничные клетки и выходы из магазинов, связанные с залом непосредственно
или с коридором, при условии, что расстояние от наиболее удаленной точки торгового зала до
ближайшей служебной лестницы или выхода из магазина не более указанного в таблице 2.
4.3.5 Максимальное расстояние от наиболее удаленной точки торгового зала до
ближайшего эвакуационного выхода следует принимать по таблице 2.
4.3.6 В расчете путей эвакуации эскалаторы не учитываются.
4.3.7 Для расчета путей эвакуации количество покупателей, одновременно
находящихся в торговом зале магазина, следует принимать из расчета один человек на 3,0 м2
торговой площади. Если по заданию на проектирование предусматривается последующее
увеличение площади торговых залов магазинов, то это увеличение следует учитывать в
расчете путей эвакуации.
Таблица 1
Наибольшая площадь этажа в м2 между
Степень
Количество
противопожарными стенами
огнестойкости
этажей
здания
1-этажный
2-этажный
3-5-этажный
I-II
1-5 (1)
3500
3000
2500
III
1-2
2000
1000
IV, V
1
500
Примечания:
1 Степень огнестойкости здания и типы противопожарных стен здесь и далее см. СНиП РК
2.02-05-2002;
2 Наибольшую площадь этажа между противопожарными стенами магазинов I и II степени
огнестойкости допускается увеличивать не более чем вдвое при условии оборудования
помещений установками автоматического пожаротушения;
3 Допускается увеличивать количество этажей на один этаж в магазинах I и II степени
огнестойкости для размещения на этом этаже кладовых, помещений для подготовки
товаров к продаже, служебных, бытовых и технических помещений;
4 Данной таблицей следует пользоваться также при определении наибольшей площади
этажа и этажности магазинов, встроенных (встроенно-пристроенных) в жилые здания, а
также в здания иного назначения, либо пристроенных к ним;
5 В скобках указано допустимое дополнительное количество подземных этажей.
Таблица 2
Максимальное расстояние от наиболее удаленной точки
торгового зала до ближайшего эвакуационного выхода в м
при основных эвакуационных проходах в % от площади
торгового зала
25 % и более
менее 25 %
I, II
50
25
До 5
III
35
15
IV, V
25
10
I, II
65
30
10
III, IV
45
20
более 10
I, II
80
35
Примечание - При промежуточных значениях объема торгового зала максимальное
расстояние до наиболее удаленной точки следует определять по интерполяции
Объем
торгового
зала, тыс. м3
Степень
огнестойкости
здания
4.3.8 Ширину основных эвакуационных проходов в торговом зале следует принимать
по расчету, но не менее:
- 1, 4 м - при торговой площади до 100 м2 (включительно);
- 1,6 м - при торговой площади от 100 м2 до 150 м2;
- 2,0 м - при торговой площади от 150 м2 до 400 м2;
- 2, 5 м - при торговой площади от 400 м2.
Площадь проходов между турникетами, кабинами контролеров-кассиров и проходов с
наружной стороны от торгового зала вдоль расчетного узла в площадь основных эвакуационных
проходов не включается.
4.3.9 Ширину эвакуационных выходов (дверей) из торгового зала, а также проходов
(коридоров), соединяющих торговый зал со служебной лестницей, следует определять по
расчету согласно таблице 3, но не менее 1,2 м.
Ширину марша лестницы (или пандуса) следует принимать не менее наибольшей
ширины эвакуационного выхода на лестницу (или пандус).
4.3.10 В магазинах I и II степеней огнестойкости (в отдельно стоящих зданиях или
размещенных в зданиях иного назначения) допускаются открытые лестницы или пандусы из
цокольного (или первого подземного этажа) до первого этажа или с первого до второго
этажа. При этом такие лестницы или пандусы могут иметь выход как в вестибюль, так и в
другие помещения. До пятого этажа включительно допускаются открытые лестницы в
магазинах I и II степеней огнестойкости (в отдельно стоящих зданиях или размещенных в
зданиях иного назначения), но при этом помещение с открытой лестницей выше второго
этажа должно быть отделено от примыкающих к нему коридоров и других помещений
противопожарными перегородками 2-го типа. При устройстве автоматического
пожаротушения во всем здании допускается не отделять помещения с открытой лестницей
противопожарными перегородками от коридоров и других помещений.
Открытые лестницы или пандусы допускается учитывать в расчете путей эвакуации
только для половины количества покупателей, находящихся в соответствующем торговом
зале, а для эвакуации остальных покупателей следует предусматривать не менее двух
лестничных клеток.
Длину открытой лестницы или пандуса следует включать в расстояние от наиболее
удаленной точки пола торгового зала до эвакуационного выхода (по таблице 2). Площадь
этой лестницы или пандуса не следует учитывать в составе площади основных
эвакуационных проходов.
При наличии открытых лестниц, выходящих в вестибюль первого этажа в магазинах,
размещенных в подземных или цокольном этажах общественных и торговых центров, а
также других многофункциональных зданий, остальные эвакуационные лестницы надземной
части магазина, кроме выхода в этот вестибюль, должны иметь выход непосредственно наружу.
4.3.11 Из лестничных клеток, предназначенных для эвакуации людей из торговых
залов и служебных помещений магазинов, размещенных в надземных, цокольном или
первом подземном этажах, следует предусматривать обособленные эвакуационные выходы
наружу из первого подземного или цокольного этажа. При этом указанные выходы должны
быть отделены от других помещений глухой противопожарной перегородкой 1-гo типа на
высоту одного этажа. Лестницы для сообщения между подземным (или цокольным) этажом
и первым этажом, ведущие в коридор, холл или вестибюль первого этажа, в расчете
эвакуации людей из подземного или цокольного этажа не учитываются.
Если лестница из подземного или цокольного этажа выходит в вестибюль первого
этажа, то все лестницы надземной части здания, кроме выхода в этот вестибюль, должны иметь
выход непосредственно наружу.
4.3.12 Лестницы для обслуживающего персонала следует отделять от входов и
лестниц для покупателей. Входы в кладовые и другие неторговые помещения следует, как
правило, располагать со стороны приемочной или служебных коридоров. В магазинах
торговой площадью не более 1200 м2 допускается предусматривать дополнительные выходы
в торговый зал для подачи товаров из кладовых, смежных с торговыми залами.
4.3.13 Один из эвакуационных выходов из торгового зала магазина допускается
предусматривать непосредственно в вестибюль или поэтажный холл, примыкающие к
открытой лестнице.
4.3.14 Допускается использовать наружные открытые лестницы с уклоном не более
60° в качестве второго эвакуационного выхода со второго этажа магазина. При этом
указанные лестницы должны быть рассчитаны на число эвакуируемых не более:
- 70 чел. - для зданий I и II степеней огнестойкости;
- 50 чел. - для зданий III степени огнестойкости;
- 30 чел. - для зданий IV и V степеней огнестойкости.
Ширину наружных лестниц следует принимать не менее 0,8 м, а ширину сплошных
проступей - не менее 0,2 м.
Таблица 3
объем
торгового
зала, тыс. м3
Степень
огнестойкости
здания
Количество человек на 1 метр ширины эвакуационного
выхода из торгового зала при площади основных
эвакуационных проходов в % от площади торгового
зала
25 % и более
менее 25 %
До 5
I, II
165
75
III
115
50
IV, V
80
40
10
I, II
220
100
III, IV
155
70
более 10
I, II
275
125
Примечание - При промежуточных значениях объема торгового зала максимальное
расстояние до наиболее удаленной точки следует определять по интерполяции c
округлением до целых величин в большую сторону
При устройстве прохода к наружным открытым лестницам по плоским кровлям (в том
числе неэксплуатируемым) или через наружные открытые галереи несущие конструкции
покрытий и галерей следует проектировать с пределом огнестойкости не менее REI 45.
4.3.15 В магазинах допускается устройство криволинейных лестниц: главных
парадных - в торговых залах в двух и более этажах, а также при наличии в этих залах
антресолей; служебных ведущих: из помещений с числом постоянно пребывающих в них
людей не более 5 чел. При этом ширину ступеней в узкой части указанных лестниц следует
предусматривать не менее 0,22 м, а служебных лестниц - не менее 0,12 м.
4.3.16 Лестничные клетки, как правило, следует проектировать с естественным
освещением через проемы в наружных стенах. Допускается устройство верхнего освещения
не более чем в 50 % лестничных клеток магазинов (отдельно стоящих, встроеннопристроенных, встроенных в жилые здания или пристроенных к ним, а также размещенных в
зданиях иного функционального назначениям I и II степеней огнестойкости) в 2-этажных
зданиях, а в 3-этажных - при устройстве просвета между маршами лестниц, равного не менее
1,5 м. Допускается проектировать без естественного освещения не более 50 % лестничных
клеток, предназначенных для эвакуации людей. При этом указанные лестничные клетки
должны быть незадымляемыми 2-ro или 3-го типа.
4.3.17 В торговых залах без естественного освещения следует предусматривать
дымоудаление.
4.3.18 Магазины по продаже легковоспламеняющихся товаров, а также горючих
жидкостей (масел, красок, растворителей и т.п.) следует размещать в отдельно стоящих
зданиях с огнестойкостью не ниже II степени. Допускается размещать в этих зданиях другие
типы магазинов, а также предприятия бытового обслуживания, отделяя их
противопожарными стенами 1-го типа от магазинов по продаже легковоспламеняющихся
товаров и горючих жидкостей.
4.3.19 Кладовые легковоспламеняющихся товаров и горючих жидкостей (в магазинах
по п. 4.3.18 настоящих норм) следует располагать у наружных стен с оконными проемами и
отделять их противопожарными перегородками 1-го типа (EI 45) и перекрытиями 3-ro типа
(ЕI 45), предусматривая вход в эти кладовые через тамбур-шлюз.
4.3.20 Кладовые горючих товаров и товаров в горючей упаковке следует, как правило,
размещать у наружных стен, отделяя их противопожарными перегородками 1-ro типа от
торгового зала площадью 250 м2 и более.
Указанные кладовые следует разделять на отсеки площадью не более 700 м 2. В
пределах каждого отсека допускается установка сетчатых или не доходящих до потолка
перегородок. Дымоудаление при этом предусматривается на отсек в целом.
Дымоудаление из указанных выше кладовых следует предусматривать в соответствии
с действующими нормативными документами, а при размещении таких кладовых в
подземном этаже - через люки или окна с учетом п. 4.3.31 настоящих норм.
Допускается проектировать дымоудаление из этих кладовых площадью до 50 м2 через
окна, расположенные в конце коридоров, при наличии выходов из кладовых в коридоры. Не
требуется дымоудаление из кладовых согласно требованиям действующих нормативных
документов, а также из кладовых, соединенных дверными и оконными проемами с
разгрузочными помещениями и платформами.
4.3.21 Двери электрощитовых, вентиляционных камер, кладовых для хранения
горючих материалов и других пожароопасных технических помещений должны иметь
предел огнестойкости не менее EI 45.
4.3.22 Кладовые негорючих товаров следует отделять противопожарными
перегородками от торгового зала (за исключением кладовых слабогорючих товаров без
упаковки, размещаемых на площади, предназначенной согласно заданию на проектирование
для последующего увеличения торгового зала).
4.3.23 Автоматической пожарной сигнализацией следует оборудовать помещения:
- непродовольственных магазинов при отсутствии в них установок автоматического
пожаротушения;
- продовольственных магазинов при оборудовании их охранной сигнализацией.
Автоматическую пожарную сигнализацию не следует предусматривать в помещениях,
оборудованных автоматическим пожаротушением, а также в помещениях для хранения и
подготовки к продаже мяса, рыбы, фруктов и овощей (в негорючей упаковке), металлической
посуды, негорючих строительных материалов, в туалетах, в охлаждаемых камерах, моечных,
душевых и вентиляционных камерах, насосных, бойлерных и других помещениях для
инженерного оборудования, в которых отсутствуют сильногорючие материалы.
4.3.24 Торговые залы, помещения для приема, хранения и подготовки товаров к
продаже, для хранения тары, упаковочных материалов и инвентаря следует оборудовать
установками автоматического пожаротушения в магазинах:
- торговой площадью более 3500 м2 (с учетом п. 4.3.1 настоящих норм), размещенных
в двух надземных этажах или в первом надземном и цокольном (или подземном) с
торговыми залами в цокольном (или подземном) - в отдельно стоящих зданиях или
встроенно-пристроенных и пристроенных к жилым зданиям (или зданиям иного назначения);
- при любой торговой площади, размещенных в трех и более надземных этажах либо в
двух надземных этажах и цокольном (или подземном) с торговыми залами в цокольном (или
подземном) этаже - в отдельно стоящих зданиях или встроенно-пристроенных и
пристроенных к жилым зданиям (или зданиям иного назначения);
- торговой площадью 500 м2 и более, размещенных в надземных этажах, встроенных в
здания иного назначения.
4.3.25 В магазинах «Охотник» (а также при наличии отделов по продаже оружия в
магазинах «Природа») следует проектировать комнату для хранения оружия со входом в нее
через тамбур. При этом следует предусматривать ограждающие кирпичные стены толщиной не
менее 0,38 м и обивку входной двери листовой сталью с устройством замков. Устройство оконных
проемов в комнате для хранения оружия не допускаются.
4.3.26 Для четырех- или пятиэтажных магазинов в качестве светопрозрачного заполнения
дверей, фрамуг (в дверях и перегородках, включая внутренние стены лестничных клеток) и
перегородок следует применять закаленное или армированное стекло и стеклоблоки. B
магазинах высотой менее четырех этажей виды светопрозрачного заполнения не
ограничиваются.
4.3.27 Раздвижные перегородки должки быть защищены с обеих сторон негорючими
материалами, обеспечивающими предел огнестойкости EI 45.
4.3.28 Отделку стен и потолков торговых залов, кладовых, а также на путях эвакуации в
зданиях I и II степеней огнестойкости следует выполнять из негорючих или слабогорючих
материалов, а каркасы подвесных потолков - из негорючих материалов.
4.3.29 Высота технического этажа определяется в зависимости от вида размещаемых в
нем инженерного оборудования и инженерных коммуникаций, а также условий их
эксплуатации. В местах прохода обслуживающего персонала расстояние от пола до низа
выступающих конструкций должна быть не менее 1,8 м. В техническом этаже (техническом
подполье), предназначенном для размещения только инженерных коммуникаций с
трубопроводами и изоляцией трубопроводов из негорючих материалов, допускается
уменьшение его высоты от пола до потолка, но не менее 1,6 м.
4.3.30 Техническое подполье, в котором проложены инженерные сети, должно иметь
выходы наружу (через двери или люки размером не менее 0,6 х 0,6 м).
4.3.31 В каждом отсеке первого подземного или цокольного этажей (заглубленных
более чем на 0,5 м) - должно быть не менее двух люков или окон шириной 0,9 м и высотой 1,2
м, кроме случаев, оговоренных в действующих нормативных документах. Площадь отсека
должна быть не более 700 м2.
4.3.32 Число подъемов в одном марше между площадками (за исключением
криволинейных лестниц согласно п. 4.3.15 настоящих норм) должно быть не менее 3 и не
более 16. В одномаршевых лестницах, а также в одном марше двух- и трехмаршевых лестниц
в пределах первого этажа допускается не более 18 подъемов.
4.3.33 Марши и площадки лестниц (пандусов) должны иметь oграждения с
поручнями. Устройства и мероприятия для обеспечения перемещения инвалидов по
лестницам или пандусам (в том числе наружным) следует предусматривать согласно
РДС РК 3.01-05-2001, МСН 3.02-05-2003.
(Поправка, письмо КДС и ЖКХ МИТ РК № 17-1-2-05-3636 от 24.10.08г.)
4.3.34 Наружные лестницы и пандусы, а также площадки, расположенные на высоте
от уровня тротуара более 0,45 м, при входах в магазин должны иметь ограждения высотой не
менее 0,8 м.
4.3.35 Уклон маршей лестниц в надземных этажах следует принимать не более 1:2.
Уклон маршей лестниц, ведущих в подземные и цокольный этажи, а также лестниц в
надземных этажах, не предназначенных для эвакуации людей допускается 1:1,5. Уклон
пандусов на путях передвижения людей следует принимать не более 1:6, а на путях передвижения
инвалидов - 1:12 (в торговых залах и при входе в магазин).
4.4 Лифты
4.4.1 Грузоподъемность грузовых лифтов и габариты кабин устанавливаются
заданием на проектирование с учетом классификационных групп — магазинов (по
приложению 1) и средств механизации, предусматриваемых для разгрузки и загрузки
лифтов. Минимально необходимое число грузовых лифтов следует определять с учетом расчета
грузопотоков.
4.4.2 Перед входами в грузовые лифты на каждом этаже следует предусматривать
площадки для разгрузки (далее в тексте - разгрузочные зоны) равные не менее Ш х Г
(согласно приложению 5).
Разгрузочные зоны не включаются в состав минимальной нормируемой площади
группы помещений для приема, хранения и подготовки товаров к продаже.
4.4.3 Выходы из лифтов в подземном и цокольном этажах должны быть
предусмотрены через тамбур-шлюзы (с габаритами, равными Ш х Г согласно п. 4.4.2
настоящих норм) с устройством подпора воздуха при пожаре.
Тамбур-шлюзы следует ограждать противопожарными перегородками, а их двери
следует предусматривать противопожарными с уплотнениями в притворах.
Внутреннюю поверхность двери тамбур-шлюза (со стороны лифтовой шахты)
допускается выполнять из горючих материалов.
4.4.4 Для вертикальной технологической связи между помещениями магазина
допускается применение малых грузовых лифтов грузоподъемностью от 100 до 250 кг; при
этом в глухой шахте допускается не более 14 остановок.
При установке малого грузового лифта с двумя остановками в металлокаркасной
шахте (поставляемой в комплекте с лифтом) на высоту подъема не более 5,2 м на надземных
этажах устройство oграждающих противопожарных перегородок и перекрытий не требуется.
При расположении первой остановки малого грузового лифта в металлокаркасной шахте в
подземном или цокольном этажах выход из лифта следует предусматривать через тамбуршлюз с учетом требований п. 4.4.2 настоящих норм.
4.4.5 При расположении торговых залов на трех и более этажах следует
предусматривать установку пассажирских лифтов.
Число и грузоподъемность пассажирских лифтов следует определять с учетом расчета
пассажиропотоков.
При размещении торгового зала площадью 1000 м2 и более на четвертом этаже и выше
следует, как правило, устанавливать эскалатор. Допускается по заданию на проектирование
установка пacсажирских лифтов или эскалаторов в магазинах меньшей этажности, а также при
площади торговых залов менее 1000 м2.
4.4.6 В магазинах с торговыми залами, расположенными в двух и более уровнях, следует
устанавливать не менее одного пассажирского лифта с глубиной кабины не менее 2,1 м (с учетом
требований РДС РК 3.01-05-2001, МСН 3.02-05-2003), предназначенного для перемещения
инвалидов, в том числе колясочников.
(Поправка, письмо КДС и ЖКХ МИТ РК № 17-1-2-05-3636 от 24.10.08г.)
4.4.7 При необходимости остановок пассажирских лифтов в подземных или
цокольном этажах двери шахт лифтов должны выходить в тамбур-шлюзы (с габаритами, не
менее нормируемых для площадок перед пассажирскими лифтами), огражденные
противопожарными перегородками. Двери тамбур-шлюзов следует предусматривать
противопожарными с уплотнениями в притворах.
4.4.8 При наличии перепадов уровней (отметок) торговых залов магазинов менее
высоты этажа и невозможности устройства пандусов следует предусматривать специальные
подъемники для инвалидов (в том числе колясочников), перемещающиеся вертикально или
наклонно вдоль лестничного марша. При этом ширина платформы подъемника должна быть
не менее 0,9 м, а глубина - не менее 1,2 м.
4.4.9 Машинные отделения лифтов и грузоподъемники магазинов не допускается
располагать непосредственно под жилыми помещениями.
4.5 Мусороудаление и пылеуборка
4.5.1 Для контейнеров с мусором следует предусматривать на территории магазина
хозяйственную площадку с твердым покрытием, располагаемую в пределах хозяйственного двора
или в габаритах здания.
Мусоропроводы (при отсутствии пневматической или вакуумной систем мусороудаления)
следует предусматривать в пятиэтажных магазинах. Необходимость устройства мусоропроводов в
магазинах меньшей этажности определяется заданием на проектирование.
Для магазинов, не оборудованных мусоропроводами, по заданию на проектирование и с
учетом приложений 11 и 12 следует предусматривать: мусоросборную камеру, помещение для
прессования бумажных отходов, камеру для хранения пищевых отходов. Требования к
инженерному обеспечению данных помещений следует предусматривать с учетом раздела 6
настоящих норм.
4.5.2 Ствол мусопоровода:
- должен быть воздухонепроницаемым и звукоизолированным от строительных
конструкций, выполняться из труб, изготовленных из экологически чистых материалов,
отвечающих противопожарным требованиям и подтвержденных сертификатами заводаизготовителя;
- должен иметь кроме основного набора комплектующих (клапанов, шибера, хомутов,
дефлекторов) зачистное устройство, систему промывки, отсекающее устройство;
- не должен примыкать к жилым помещениям и к служебным помещениям с постоянным
пребыванием людей.
4.5.3 Мусоросборная камера должна размещаться непосредственно под стволом, иметь
самостоятельный выход с открывающейся наружу дверью, изолированный от входа в здание
глухой стеной (экраном), и должна быть ограждена противопожарными перегородками 1-го типа
(EI 45) и перекрытием - 2-го типа (EI 60).
Размеры мусоросборной камеры в плане следует принимать не менее - 2,0 х 1,5 м, а
высоту камеры в свету - не менее 1,95. При наличии коридора, ведущего к мусоросборной
камере, его ширина, как правило, должна быть не менее 1,3 м.
В мусоросборной камере необходимо предусматривать установку спринклерного
оросителя.
Отметка пола мусоросборной камеры должна быть выше уровня тротуара или
прилегающей проезжей дороги в пределах от 0,05 до 0,1 м. Допускается размещение
мусоросборной камеры на другом уровне при механизации мусороудаления.
Мусоросборную камеру во встроенных (встроенно-пристроенных) магазинах не
допускается располагать под жилыми комнатами или смежно с ними, а также под
помещениями иного назначения с постоянным пребыванием людей.
4.5.4 Централизованную или комбинированную систему вакуумной пылеуборки
следует предусматривать в магазинах торговой площадью 6500 м2 и более. Необходимость
систем пылеуборки в магазинах меньшей торговой площади устанавливается заданием на
проектирование.
4.5.5 При проектирования комбинированной системы пылеуборки, радиус
обслуживания одним приемным клапаном должен быть не более 50,0 м.
4.5.6 При отсутствии централизованной или комбинированной системы пылеуборки
устройство камеры чистки фильтров пылесосов определяется заданием на проектирование.
5 ТРЕБОВАНИЯ К ОСНОВНЫМ ЭЛЕМЕНТАМ МАГАЗИНОВ
5.1 Торговые помещения
5.1.1 В торговую площадь магазинов входит площадь торговых залов и помещений
для дополнительного обслуживания, а также площадь экспозиционных витрин со стороны
улицы при условии размещения их пола в одном уровне с полом зала (по приложению 9).
Перечень элементов дополнительного обслуживания не регламентируется и определяется
заданием на проектирование с учетом приложения 2.
Минимальный коэффициент установочной площади в торговом зале следует принимать
равным 0,25.
5.1.2 При проектировании торговых залов магазинов самообслуживания следует
предусматривать возможность размещения централизованных (поэтажных или на здание в
целом) расчетных узлов и прилавков для хранения личных вещей покупателей.
5.1.3 В магазинах самообслуживания количество рабочих мест контролеров-кассиров
следует принимать в зависимости от площади торгового зала на одно рабочее место
контролера-кассира:
- до 100 м2 включительно - в продовольственных магазинах;
- до 160 м2 включительно - в непродовольственных магазинах.
Площадь расчетного узла следует принимать равной не более 15 % площади
торгового зала. Не учитываются в расчете количества рабочих мест контролеров-кассиров
площадь торгового зала, предназначенная для дополнительного обслуживания, а также
площадь помещений соответствующего назначения.
5.1.4 Ширину проходов между оборудованием в торговых залах магазинов следует
определять согласно приложению 7.
5.1.5 Площадь отделов заказов (или комплектации подарочных наборов) следует
принимать не менее расчетной, определяемой по удельным показателям минимальной площади
согласно приложению 8.
5.1.6 Площадь кафетериев следует принимать не менее расчетной, определяемой по
удельным показателям минимальной площади согласно приложению 9. Площади сок-баров,
отделов кулинарии и других предприятий питания, предусмотренных в составе магазинов,
следует принимать по заданию на проектирование с учетом требований СНиП РК 3.02-02-2001.
5.1.7 Площади прочих помещений дополнительного обслуживания следует
определять заданием на проектирование с учетом приложения 10.
При отдельностоящем продовольственном магазине по заданию на проектирование
допускается предусматривать кулинарный цех по изготовлению пищевой продукции с
реализацией ее в соответствующем отделе (или отделах) магазина, а также в предприятии
быстрого питания.
5.1.8 При расположении витрин с экспозиционными площадками со стороны улицы
следует предусматривать защиту охлаждаемых поверхностей витрин от запотевания, а при
необходимости (с учетом требований п. 4.1.11 настоящих норм) - устройства для защиты от
прямых солнечных лучей.
5.2 Помещения для приема и хранения товаров и для подготовки товаров к
продаже
5.2.1 Уровень разгрузочных платформ должен быть выше уровня площадки для
автомобилей, как правило, на 1,1-1,2 м.
Допускается предусматривать уровень разгрузочной платформы:
- выше уровня площадки для автомобилей на 0,6-0,8 м - при использовании для
доставки товаров малотоннажных и легковых автомобилей;
- на одном уровне с площадкой для автомобилей - при наличии по заданию на
проектирование разгрузочно-подъемных средств.
Минимальная глубина платформы прямоугольной формы должна быть равной 4,0 м,
пилообразной формы - 2,5 м в наиболее узком месте.
5.2.2 Расчетное количество разгрузочных мест следует принимать по таблице 4.
В торговых центрах общее количество разгрузочных мест принимается как сумма
расчетных величин по каждому торговому предприятию. Допускается сокращение их общего
количества на величину до 15 %.
5.2.3 Разгрузочные платформы допускается размещать под навесом (перекрывающим
всю платформу и 1,0 м кузова машины) в продовольственных магазинах торговой площадью
не более 1500 м2 и в непродовольственных магазинах торговой площадью не более 3000 м 2.
В магазинах большей торговой площади следует предусматривать разгрузочные помещения
(в соответствии с заданием на проектирование отапливаемые или неотапливаемые), в том
числе с загрузкой через подземные туннели или специальные хозяйственные дворы.
Допускается предусматривать подземную загрузку во вновь строящихся продовольственных
магазинах с торговой площадью 1500 м2 и менее, а в непродовольственных - с торговой
площадью 3000 м2 и менее. Для магазинов, встроенно-пристроенных или встроенных в
жилые здания, размещение разгрузочных помещений следует предусматривать в
соответствии с действующими нормативными документами.
5.2.4 При реконструкции магазинов торговой площадью не более 1500 м2 допускается
сохранять существующий способ разгрузки товаров без разгрузочной площадки
непосредственно в приемочное помещение. В реконструируемых магазинах торговой
площадью более 1500 м2, как правило, следует проектировать подземную загрузку, а
площадью 1500 м2 и менее допускается проектировать подземную загрузку.
При реконструкции встроенно-пристроенных или встроенных в жилые здания
магазинов с торговой площадью до 250 м2 допускается сохранять существующую загрузку
со стороны фасадов с окнами квартир (балконными дверями) и входами. При этом над
загрузкой следует предусматривать козырек. Не допускается установка дебаркадеров над
окнами квартир.
5.2.5 Открытые разгрузочные площадки следует размещать, как правило, в
изолированных хозяйственных дворах магазинов. При невозможности организации таких
дворов открытые разгрузочные площадки следует ориентировать в сторону общественных
зданий, общественных зон микрорайонов или на глухие торцы жилых зданий. При
размещении на территории магазинов хозяйственных площадок для контейнеров с мусором
расстояние от этих площадок следует предусматривать, не менее 20 м от окон жилых зданий,
границ территорий детских дошкольных и общеобразовательных учреждений, а также
лечебных учреждений стационарного типа.
5.2.6 В магазинах, в которых разгрузка товаров производится под навесом, следует
предусматривать помещения приемочных из расчета не менее 12 м2 на одно разгрузочное
место.
5.2.7 Уклон пандусов для автомобилей в закрытом помещении и под навесом должен
быть не более 16 %, а на открытой территории не более 8 %.
5.2.8 Закрытое разгрузочное помещение при тупиковом расположении машин следует
проектировать глубиной не менее 8,0 м (от ворот до разгрузочной платформы) для
малотоннажных (или легковых) автомашин и не менее 12,0 м - для большегрузных автомашин
(рефрижераторов, автомашин с прицепом).
Таблица 4
Характеристика магазина
Продовольственный с
универсальным
ассортиментом
Продовольственный
специализированный (кроме
«Овощи-фрукты») с
широким, узким и
ограниченным
ассортиментом
Классификационная Торговая площадь,
группа
м2
IП
400 и менее
от 400 до 1000
от 1000 до
1500
более 1500
Расчетное
количество
разгрузочных
мест, не менее
1
2
3
4
II П
III П
100 и менее
IV П
1
Продовольственный
специализированный
«Овощи-фрукты»
IV П
IН
II Н
Непродовольственный с
универсальным
ассортиментом и
специализированный с
расширенным
ассортиментом
400 и менее
1
от 400 до 1000
2
650 и менее
от 650 до 1500
от 1500 до
4500
от 4500 до
6500
от 6500 до
8500
от 8500 до
13500
более 13500
не
нормируется
1
2
3
4
5
7
8
1
Непродовольственный
VI Н
специализированный с
полным ассортиментом
VII Н
«Мебель», «Строительные
материалы»
Примечание - В специализировнных непродовольственных магазинах полного
ассортимента IIIН и IVН групп следует дополнительно предусматривать разгрузочные
места для отправки купленных товаров (при торговой площади до 1000 м2 включительно - 1
разгрузочное место, более 2000 м2 - 2 разгрузочных места
Высота разгрузочного помещения или пространства под навесом от уровня проезжей
части до выступающих конструкций должна быть не менее 4,2 м при ширине въездных ворот
- не менее 3,6 м и высоте - не менее 4,2 м. Допускается принимать высоту разгрузочного
помещения, равной 3,6 м, а также ширину и высоту въездных ворот - не менее 3,6 м, если
заданием на проектирование не предусматривается использование большегрузных
автомашин. На путях проезда автомобилей и других транспортных средств колонны, стены и
откосы проемов в стенах должны быть защищены от механических повреждений
ударостойкими материалами на высоту не менее 1,6 м.
5.2.9 Площадь помещений для приема и хранения товаров и для подготовки товаров к
пpoдаже в продовольственных и непродовольственных магазинах следует принимать не
менее расчетной, определяемой по удельным показателям площади для данной группы
неторговых помещений согласно приложениям 3 и 4. При разгрузке товаров в отапливаемом
помещении его площадь следует включать в площадь для приема, хранения и подготовки товаров
к продаже.
Состав помещений для приема и хранения товаров и для подготовки товаров к
продаже следует принимать согласно приложениям 11 и 12.
5.2.10 Ширину коридоров в группе помещений для хранения и подготовки товаров к
продаже в зависимости от величины магазина и применяемых транспортных средств следует
принимать не менее 1,6 м при площади торгового зала до 250 м2; не менее 1,8 м - при
площади более 250 м2 и не менее 2,3 м при любой площади торговоro зала при использовании
электрифицированного транспорта. В помещениях для хранения товаров и кладовых
площадью более 10 м2 двери должны быть двухстворчатыми шириной не менее 1,3 м и
высотой не менее 2,3 м, при меньшей площади кладовых допускаются одностворчатые двери
шириной не менее 0,9 м и высотой не менее 2,3 м. Двери между разгрузочной платформой,
располагаемой под навесом и помещениями магазина должны быть двухстворчатыми (или
раздвижными) шириной не менее 1,6 м и высотой - не менее 2,3 м.
5.2.11 Допускается складирование товаров в общей кладовой:
- в продовольственных магазинах при площади торгового зала не более 100 м2 и при
соблюдении правил товарного соседства;
- в непродовольственных магазинах при любых площадях торговых залов, исключая
складирование целлулоидных, парфюмерных и аэрозольных пахучих товаров, а также
горючих жидкостей.
На площади кладовых допускается предусматривать подготовку товаров к продаже.
Охлаждаемые камеры допускается объединять по признакам расчетной температуры и с учетом
характеристики продуктов.
5.2.12 Помещения для хранения и подготовки товаров к продаже не допускается
размещать под туалетами, душевыми и трапами для выпуска воды в канализацию.
При наличии технического этажа над магазинами (встроенно-пристроенными или
встроенными в жилые здания или в здания иного функционального назначения) размещение
помещений для хранения и подготовки товаров к продаже не ограничивается при условии
прокладки канализационных стояков вне пределов этих помещений.
В моечных, туалетах и душевых следует предусматривать трапы для выпуска воды в
канализацию, а отметка пола должна быть на 0,02 м ниже отметки пола соседних
помещений.
5.2.13 Охлаждаемые камеры следует проектировать, как правило, единым блоком со
входом в него через шлюз шириной не менее 1,3 м.
Вне единого блока охлаждаемых камер - допускается располагать не более двух камер
со входом в них через соответствующую кладовую. Допускается не предусматривать шлюз
при входе в охлаждаемую камеру при расчетной температуре в ней плюс 2 °С и выше. Вход в
низкотемпературную камеру (или блок камер) следует предусматривать через отдельный шлюз.
5.2.14 Охлаждаемые камеры не допускается размещать рядом с котельными,
бойлерными, душевыми и другими помещениями с повышенной температурой и
влажностью, а также над или под этими помещениями.
5.2.15 Теплоизоляцию ограждающих конструкций охлаждаемых камер следует
проектировать в соответствии с расчетной внутренней температурой в камерах, но не ниже
минус 18 °С - в низкотемпературных камерах для хранения замороженных продуктов, а
также мороженого и не выше плюс 4 °С - в остальных камерах. В ограждающих
конструкциях охлаждаемых камер не допускается прокладка трубопроводов водопровода и
канализации, коробов вентиляции и электрокабелей.
5.2.16 Высота охлаждаемых камер в чистоте должна быть не менее 2,7 м, но не более
3,5 м. При большей высоте допускается предусматривать самостоятельное перекрытие над
камерами с проветриваемым пространством между камерами и вышележащим этажом, а при
необходимости их размещения под жилыми этажами перекрытие камер должно быть
отделено от междуэтажного перекрытия здания вентилируемым пространством.
5.2.17 В машинных отделениях охлаждаемых камер необходимо предусматривать
централизованную систему охлаждения прилавков в торговом зале с установкой агрегатов в
специальном помещении рядом с торговым залом или под ним. Машинное отделение
охлаждаемых камер не допускается размещать под жилыми помещениями. При системе
воздушного охлаждения камер высота машинных отделений должна быть в чистоте не менее 2,7 м,
но не более 3,5 м.
Холодильные агрегаты следует устанавливать в машинном отделении рядом с
камерой или на выделенной площадке около камеры, отгороженной от коридора
металлической решеткой высотой не менее 1,5 м (с двустворчатыми дверями).
5.3 Подсобные, служебные и бытовые помещения
5.3.1 Площадь подсобных, служебных и бытовых помещений в продовольственных и
непродовольственных магазинах следует принимать не менее расчетной, определяемой по
удельным показателям площади для данных групп неторговых помещений согласно
приложениям 3 и 4.
Состав подсобных, служебных и бытовых помещений продовольственных и
непродовольственных магазинов следует принимать по приложениям 11 и 12.
Количество санитарно-гигиенических приборов в бытовых помещениях магазинов
следует определять в соответствии с требованиями действующих нормативных документов.
6 ИНЖЕНЕРНОЕ ОБОРУДОВАНИЕ
6.1 Общие положения
6.1.1 Тепловодоснабжение магазинов, размещаемых в отдельно стоящих зданиях, в
многофункциональных комплексах, общественных зданиях и центрах, следует
предусматривать, как правило, от индивидуальных тепловых пунктов (ИТП).
В остальных случаях выбор типа теплового пункта для тепловодоснабжения
предприятия торговли следует осуществлять, руководствуясь действующими нормативными
документами.
6.2 Водоснабжение и канализация
6.2.1 В магазинах следует предусматривать: хозяйственно-питьевой водопровод
холодной и горячей воды, бытовую канализацию, водостоки, внутренний противопожарный
водопровод, проектируемые в соответствии с действующими нормативными документами и
требованиями настоящего раздела.
6.2.2 В магазинах необходимо предусматривать установку водосчетчиков холодной и
горячей воды. Водомерные узлы следует устанавливать на вводах трубопроводов в
магазины. В магазинах, встроенно-пристроенных и встроенных в жилые дома и
пристроенным к ним, а также здания иного назначения, при наличии общих вводов
водопровода холодной и горячей воды следует устанавливать дополнительные водосчетчики на
каждом из ответвлений трубопроводов.
6.2.3 Системы канализации магазинов, встроенно-пристроенных, пристроенных или
встроенных в жилые здания или здания иного назначения, следует, как правило,
предусматривать отдельными от систем канализации этих зданий.
6.2.4 Установка санитарно-технических приборов в подземных и цокольных этажах
магазинов должна выполняться в соответствии с требованиями действующих нормативных
документов.
6.2.5 В ИТП отдельно стоящих магазинов (при недостатке напоров в городской
водопроводной
сети)
следует
предусматривать
установку
хозяйственных
и
противопожарных насосов.
6.2.6 Для холодильных агрегатов в продовольственных магазинах, как правило,
следует предусматривать воздушное охлаждение. При невозможности его устройства
необходимо предусматривать систему оборотного водоснабжения. Расходы воды оборотного
водоснабжения на подпитку системы следует согласовывать с соответствующими службами,
контролирующими водопотребление на территории строительства.
6.2.7 В помещениях для хранения уборочного инвентаря следует предусматривать
раковины, трапы, а также краны холодной и горячей воды. Помещения для подготовки
продовольственных товаров к продаже следует оборудовать раковинами и моечными
ванными. Подсобные помещения предприятий питания для персонала магазинов и для
посетителей следует оборудовать в соответствии с требованиями СНиП РК 3.02-02-2001 к
предприятиям питания.
6.2.8 В универмагах торговой площадью 8500 м2 и более, а также в
продовольственных магазинах торговой площадью 1000 м2 и более в торговых залах следует
предусматривать трапы и поливочные краны для мокрой уборки полов.
6.2.9 Шлюз при камере пищевых отходов следует оборудовать раковиной и мойкой
для мытья бачков.
6.2.10 В торговых залах магазинов «Рыба», а также «Природа» с зоотоварами по заданию
на проектирование допускается проектировать аквариумы.
6.2.11 При наличии систем автоматического пожаротушения следует учитывать
требования действующих нормативных документов.
6.3 Отопление и вентиляция
6.3.1 Отопление, вентиляцию, кондиционирование воздуха и аварийную
противодымную вентиляцию магазинов следует проектировать в соответствии с
действующими нормативными документами и требованиями настоящего раздела.
6.3.2 Для торговых залов площадью 400 м2 и более, а также для разгрузочных помещений
следует предусматривать отдельные ветви систем водяного отопления.
6.3.3 Дежурное отопление в торговых залах магазинов должно быть рассчитано на температуру
воздуха плюс 10 °С.
6.3.4 В магазине следует предусматривать учет расхода теплоносителя.
6.3.5 Систему отопления магазина, встроенного или встроенно-пристроенного в жилое
здание, не допускается объединять с системой отопления жилой части здания.
6.3.6 При размещении в здании нескольких магазинов для каждого из них следует
проектировать отдельные ветви систем водяного отопления и вентиляции, а также
предусматривать автономный учет расхода теплоносителей.
6.3.7 Воздушно-тепловую завесу у входа в торговый зал магазина, рассчитываемую на
исключение проникновения холодного воздуха в зимний период и теплого воздуха в период
летнего перегрева, следует проектировать:
- при количестве проходящих через вход в течение одного часа более 250 человек;
- при наличии рабочих мест, расположенных смежно со входом или против входа, вне
зависимости от количества человек, проходящих через вход в течение одного часа.
6.3.8 Воздушно-тепловые завесы ворот разгрузочных помещений следует
проектировать в продовольственных магазинах торговой площадью 1500 м2 и более, а также
в непродовольственных магазинах торговой площадью 2500 м2 и более.
6.3.9 Расчетную температуру и кратность воздухообмена в помещениях следует
принимать согласно приложению 13.
6.3.10 В продовольственных и непродовольственных магазинах торговой площадью
до 400 м2 допускается проектировать вентиляцию с естественным побуждением.
6.3.11 В помещениях магазинов торговой площадью 400 м и более, оборудованных
вентиляцией с механическим побуждением, объем вытяжки должен быть полностью
компенсирован.
6.3.12 При расчете систем вентиляции и кондиционирования количество людей,
находящихся в торговых залах, следует определять, исходя из площади торгового зала на
одного человека (или по технологическому заданию):
- 6 м2 - для магазинов мебели, музыкальных, аудио-, видео-, бытовой и оргтехники,
книжных, спортивных, ювелирных;
- 5 м2 - для других непродовольственных магазинов, а также для продовольственных
магазинов.
6.3.13 При ориентации на запад и юго-запад остекленных проемов торговых залов и
служебных помещений магазинов рекомендуется предусматривать установку оконных или
комнатных кондиционеров.
6.3.14 В торговых залах магазинов, кроме торговых залов с химическими.
синтетическими или пахучими веществами и горючими жидкостями, допускается применять
рециркуляцию воздуха, при этом наружный воздух следует подавать в объеме не менее 20 м3/ч
на одного человека.
6.3.15 Системы вентиляции магазинов, встроенно-пристроенных, встроенных в жилые
здания, а также в здания иного назначения или пристроенных к ним не допускается объединять с
системами вентиляции этих зданий.
6.3.16 В помещениях кладовых следует, как правило, предусматривать естественную
систему вентиляции с самостоятельными каналами.
6.3.17 Допускается подсоединение системы вытяжной вентиляции кладовых к
общеобменной системе механической вентиляции подсобных помещений при условии
установки огнезадерживающих клапанов в соответствии с требованиями действующих
нормативных документов.
6.4 Электротехнические устройства
6.4.1* Схемы электрических сетей должны проектироваться, исходя из требований,
предъявляемых к надежности электроснабжения электроприемников магазинов.
По степени обеспечения надежности электроснабжения электроприемники магазинов
относятся к следующим категориям:
- I категория - электроприемники противопожарных устройств, охранной
сигнализации, лифтов и комплекс остальных электроприемников торговых залов площадью
2000 м2 и выше;
- II категория – комплекс остальных электроприемников торговых залов площадью от
250 до 2000 м2;
- III категория – комплекс остальных электроприемников торговых залов площадью
до 250 м2.
6.4.2 Расчет нагрузок для электросетей магазинов следует выполнять в соответствии с
требованиями действующих нормативных документов.
6.4.3 В магазине должно быть предусмотрено одно общее вводно-распределительное
устройство (ВРУ) или главный распределительный щит (ГРЩ) для приема электроэнергии
от городской сети и распределения ее по потребителям электроэнергии.
6.4.4 ВРУ или ГРЩ следует, как правило, размещать в специально выделенных
запирающихся помещениях (электрощитовых) со степенью защиты IP00.
Допускаются другие варианты размещения ВРУ и ГРЩ, при этом следует
предусматривать: степень защиты ВРУ не ниже IP30; размещение устройств и щитов в
доступных для обслуживания местах; установку аппаратов защиты и управления в
металлических шкафах или нишах строительных конструкций с запирающимися дверцами;
съемные или запирающиеся на замки (без вывода наружу) рукоятки аппаратов управления.
6.4.5 Электрощитовые не допускается располагать непосредственно под
помещениями с мокрыми процессами (кроме кухонь квартир). В электрощитовых следует
предусматривать электрическое освещение, вентиляцию и температуру не ниже плюс 5 °С.
6.4.6 Допускается в соответствии с заданием на проектирование установка непосредственно
в торговых залах распределительных пунктов, щитов и щитков. При этом их, как правило, следует
размещать в нишах строительных конструкций с запирающимися дверцами.
6.4.7 От ВРУ и ГРЩ питающие линии холодильного оборудования рабочего и
аварийного освещения, освещения витрин, рекламы и иллюминации следует проектировать
самостоятельными.
6.4.8 Питание электроприемников противопожарных устройств и охранной
сигнализации независимо от категории надежности электроснабжения необходимо
предусматривать от разных вводов, а при одном вводе - двумя линиями от этого ввода с
устройством автоматического включения резерва (АВР).
6.4.9 Распределение электроэнергии к силовым распределительным щитам, пунктам и
групповым щиткам сети электрического освещения следует, как правило, осуществлять по
магистральной схеме.
Радиальные схемы следует, как правило, выполнять для присоединения единичных
электродвигателей групп электроприемников общего технологического назначения и
электроприемников I категории надежности.
6.4.10 Силовые распределительные пункты, щиты и щитки следует располагать, как
правило, на этажах где размещены присоединенные к ним электроприемники.
6.4.11 В силовых распределительных сетях по магистральной схеме следует соединять
не более четырех электроприемников мощностью до 3 кВт каждый, а также не более двух
мощностью до 5 кВт каждый. Единичная мощность электроприемников, питаемых по
магистральной схеме, не должна различаться более чем на 25 %. При наличии в торговом
зале более двух кассовых аппаратов их питание следует осуществлять от двух линий.
Количество кассовых аппаратов, питаемых одной линией, не ограничивается.
6.4.12 В торговых залах магазинов необходимо устанавливать включаемые через
устройство защитного отключения (УЗО) розетки с защитными шторками, предназначенные
для подключения уборочных машин, а также для проверки электро- и радиотоваров.
6.4.13 Управление рабочим освещением в торговых залах площадью 800 м2 более, а
также в отдельных случаях по заданию на проектирование следует проектировать, как
правило, централизованным дистанционным.
6.4.14 Для помещений с зонами различной естественной освещенности управление
рабочим освещением должно обеспечиваться ручным или автоматическим включением и
отключением светильников группами или рядами по мере изменения естественной
освещенности помещений.
6.4.15 Управление освещением складских помещений для подготовки товаров к
продаже следует проектировать местным для каждого помещения с возможностью
централизованного дистанционного отключения. Выключатели местного управления
освещением необходимо располагать вне помещений на несгораемых конструкциях и
размещать в шкафах или нишах строительных конструкций.
6.4.16 В торговых залах, а также над кассовыми аппаратами следует устанавливать
светильники аварийного освещения.
6.4.17 В магазинах следует предусматривать: городскую телефонную связь и
радиотрансляцию, автоматическую пожарную сигнализацию (с учетом п. 4.3.23 настоящих
норм), системы оповещения людей о пожаре (в соответствии с требованиями действующих
нормативных документов).
Другие системы связи и информации, а также охранную сигнализацию допускается
предусматривать согласно заданию на проектирование.
Приложение 1
(обязательное)
Классификация основных типов предприятий розничной торговли (магазинов)
Общая характеристика
предприятий
Магазины с универсальным
ассортиментом
Специализированные
магазины с широким
ассортиментом
Специализированные
Типы магазинов с одинаковым
Классификационная
соотношением торговых и неторговых
группа
площадей
ПРОДОВОЛЬСТВЕННЫЕ
«Универсам» (супермаркет),
IП
«Гипермаркет», «Гастроном»,
«Диетические продукты», «Продукты»
II П
«Хлеб», «Кондитерский»
III П
«Рыба», «Мясо»
IV П
«Овощи-фрукты»
VП
«Мини-продукты» (минимаркет),
магазины с узким или
ограниченным ассортиментом
«Соки-джемы», «Напитки»
НЕПРОДОВОЛЬСТВЕННЫЕ
Магазины с универсальным
«Универмаг», «Детский мир», «Дом
IН
ассортиментом
торговли»
«Товары для новобрачных», «Товары
для женщин», «Товары для мужчин»,
Специализированные
«Товары для молодежи», «Товары для
магазины с широким
II Н
детей», «Одежда», «Обувь», «Малыш»,
ассортиментом
«Книжный мир», «Мир садовода»,
«Мир электроники»
«Хозтовары», «Бытовая химия»,
III Н
«Спорт и туризм», «Бытовая техника»
Специализированные
IV Н
«Мебель», «Стройматериалы»
магазины с полным
«Галантерея-парфюмерия»,
ассортиментом
«Фототовары», «Часы», «Ювелирные
VН
изделия», «Товары для ветеранов»,
«Охотник»
«Книги», «Цветы», «Природа»,
Специализированные
VI Н
«Семена»
магазины с узким или
ограниченным ассортиментом
VII Н
«Комиссионный», «Антикварный»
Приложение 2
(рекомендуемое)
Перечень элементов (видов услуг) дополнительного обслуживания покупателей в
магазинах
Отдел заказов, в том числе комплектация подарочных наборов 1; 3)
Предприятия питания 1; 3)
Раскрой тканей и подшивка штор
Мелкая переделка швейных изделий, купленных в магазине
Демонстрация новых товаров 1; 3)
Гравировка изделий 3)
Растяжка обуви и головных уборов
Организация мест отдыха покупателей 1; 3)
Организация досуга детей 1; 3)
Игровые автоматы, интернет-салон 1; 3)
Аптечный киоск 3)
Хранение детских колясок 1; 3)
Аудио-видеозаписи, их прослушивание и просмотр 1; 3)
Пункт приема заказов на изготовление кино- и фотопродукции 1; 3)
Выполнение заказов на изготовление кино- и фотопродукции 3)
Бюро обслуживания покупателей 1; 3):
доставка товаров на дом; прием на хранение вещей и продуктов; упаковка товаров,
приобретенных в различных отделах магазина; заказ такси; справочное бюро
Ксерокопирование, изготовление визиток, брошюровочные работы 1, 3)
Пункт обмена валюты 1; 3)
Туристические агентства 3)
Транспортные агентства 3)
Телефонные услуги, салон сотовой связи, факсимильная связь, почтовые услуги 3)
Демонстрация и продажа сопутствующих товаров 1)
Прием заказов на выполнение ремонтно-строительных или монтажных работ с
использованием товаров, приобретенных в различных отделах магазина 1; 3)
Кулинарный цех по изготовлению пищевой продукции с ее реализацией 2; 3)
Мелкий ремонт металлоизделий, ювелирные работы, ремонт часов 3)
Парикмахерская 3)
Общественные туалеты для посетителей 1; 3)
_________________________________________________________________
Виды услуг, допускаемые в продовольственных магазинах (с учетом приложения 10).
Виды услуг, допускаемые в продовольственных магазинах с реализацией продукции на
площади торгового зала или предприятия питания в данных магазинах.
3)
Виды услуг, допускаемые в торговых центрах.
Примечание - Все виды приведенных услуг, кроме имеющих ссылку «2)», допускаются в
непродовольственных магазинах (с учетом приложения 10).
1)
2)
Приложение 3
(обязательное)
Удельные показатели минимальной площади групп неторговых помещений
продовольственных магазинов
Таблица 1
Хара
ктер
исти
ка
груп
пы
поме
щени
й
1
Удельные показатели минимальной площади групп неторговых помещений
магазинов классификационных групп
II П
III П
IV П
VП
классифика классифика классифика классифика
IП
ционная
ционная
ционная
ционная
классификационная
группа
группа
группа
группа
группа предприятий
предприяти предприяти предприяти предприяти
й
й
й
й
допо
допо
допо
допо
допо
допо
на
на
лнит
на
на
на
на
лнит
лнит
лнит
лнит
лнит
10
10
ельн
10
10
10
10
ельн
ельн
ельн
ельн
ельн
м2
м2
о на
м2
м2
м2
м2
о на
о на
о на
о на
о на
то
то
кажд
то
то
то
то
кажд
кажд
кажд
кажд
кажд
рг
рг
ые
рг
рг
рг
рг
ые
ые
ые
ые
ые
ов
ов
10
ов
ов
ов
ов
10
10
10
10
10
ой
ой
м2
ой
ой
ой
ой
м2
м2
м2
м2
м2
пл
пл
торг
пл
пл
пл
пл
торг
торг
торг
торг
торг
о
о
овой
о
о
о
о
овой
овой
овой
овой
овой
щ
щ
пло
щ
щ
щ
щ
пло
пло
пло
пло
пло
ад
ад
щад
ад
ад
ад
ад
щад
щад
щад
щад
щад
и
и
и
и
и
и
и
и
и
и
и
и
40
10
боле
25
25
25
25
боле
боле
боле
боле
боле
0
00
е
0
0
0
0
е
400
е
250
е
250
е
250
е
250
м2
м2
1000
м2
м2
м2
м2
2
2
2
2
м
м
м
м
м2
м2
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Прие
ма,
хране
ния и
подго
3,0
2,0
2,8
2,2
2,0
1,5
2,5
1,8
2,2
1,8
1,8
1,3
товки
товар
ов к
прода
же
Подсо
0,9
0,8
0,8
0,7
0,7
0,5
0,9
0,6
1,0
0,7
1,0
0,7
бные
Служе
бно1,0
0,6
1,0
0,7
0,9
0,5
1,0
0,6
1,0
0,6
0,8
0,6
бытов
ые
ИТОГ
5,0
3,4
4,7
3,6
3,6
2,5
4,4
3,0
4,2
3,1
3,6
2,6
О
Примечания:
1 Удельные показатели минимальных площадей групп неторговых помещений по графам №
3, 5, 7, 9, 11 и 13 следует применять при расчете для магазинов с торговыми площадями
менее указанных в графах № 2, 4, 6, 8, 10 и 12. Полученные при расчете площади (по графам
№ 3, 5, 7, 9, 11 и 13) следует соответственно вычитать из площадей, рассчитанных по графам
№ 2, 4, 6, 8, 10 и 12.
2 Площади для приема, хранения и подготовки товаров к продаже в непродольственных
магазинах приняты, исходя из однодневного товарного запаса (кроме магазина «овощифрукты» с максимальным товарным запасом на 3 дня)
Приложение 4
(обязательное)
Удельные показатели минимальной площади групп неторговых помещений непродовольсвенных магазинов
Таблица 1
Удельные показатели минимальной площади групп неторговых помещений магазинов классификационных групп
IН
классификационная группа
предприятий
Хар
акте на
рист 102
ика м
груп то
пы рг
пом ов
еще ой
ний пл
о
щ
ад
и
25
00
м2
1
2
При
ема,
хран
ения
и
2,4
подг
отов
ки
това
II Н
классификационная группа
предприятий
III Н
классификационная группа
предприятий
допо
лнит
ельн
о на
кажд
ые
10 м2
торго
вой
площ
ади
боле
е
2500
м2
3
на
10
м2
то
рг
ов
ой
пл
о
щ
ад
и
85
00
м2
4
допо
лнит
ельн
о на
кажд
ые
10 м2
торго
вой
площ
ади
боле
е
8500
м2
5
на
10
м2
то
рг
ов
ой
пл
о
щ
ад
и
25
0
м2
6
2,0
2,0
1,8
2,5
7
на
10
м2
то
рг
ов
ой
пл
о
щ
ад
и
10
00
м2
8
допо
лнит
ельн
о на
кажд
ые
10 м2
торго
вой
площ
ади
боле
е
1000
м2
9
на
10
м2
то
рг
ов
ой
пл
о
щ
ад
и
25
0
м2
10
1,7
2,1
1,8
3,5
допо
лнит
ельн
о на
кажд
ые
10 м2
торго
вой
площ
ади
боле
е 250
м2
11
на
10
м2
то
рг
ов
ой
пл
о
щ
ад
и
10
00
м2
12
допо
лнит
ельн
о на
кажд
ые
10 м2
торго
вой
площ
ади
боле
е
1000
м2
13
2,8
2,9
2,2
допо
лнит
ельн
о на
кажд
ые
10 м2
торго
вой
площ
ади
боле
е 250
м2
IV Н
классифиVН
кационная
классификационная группа
группа предпредприятий
приятий
на
допо
на
допо
на
допо
10
лнит
10
лнит
10
лнит
м2
ельн
м2
ельн
м2
ельн
то
о на
то
о на
то
о на
рг
кажд
рг
кажд
рг
кажд
ов
ые
ов
ые
ов
ые
ой
10 м2
ой
10
ой
10 м2
пл
торго
пл
м2то
пл
торго
о
вой
о
ргов
о
вой
щ
площ
щ
ой
щ
площ
ад
ади
ад
площ
ад
ади
и
боле
и
ади
и
боле
10
е
25
боле
10
е
00
1000
0
е 250
00
1000
м2
м2
м2
м2
м2
м2
14
15
16
17
18
19
VI Н
Классификационная
группа
предприятий
на
допо
10
лнит
2
м
ельн
то
о на
рг
кажд
ов
ые
ой
10 м2
пл
торго
о
вой
щ
площ
ад
ади
и
боле
25
е 250
0
м2
м2
20
21
VII Н
Классификационная
группа
предприятий
на
допо
10
лнит
м2
ельн
то
о на
рг
кажд
ов
ые
ой
10 м2
пл
торго
о
вой
щ
площ
ад
ади
и
боле
25
е
0
250
м2
м2
22
23
3,0
2,2
1,0
2,5
2,0
1,5
1,8
1,5
1,8
0,4
ров
к
про
даж
е
Под
собн
ые
Слу
жеб
нобыт
овы
е
ИТ
ОГ
О
0,3
0,2
0,25
0,7
0,7
0,2
0,3
0,2
1,0
0,3
0,4
0,3
0,9
0,7
0,6
0,3
0,5
0,2
0,7
0,2
0,5
0,1
1,1
0,6
1,0
0,6
0,8
0,6
0,8
0,6
1,0
0,6
1,0
0,6
1,0
0,6
0,8
0,6
0,8
0,3
0,8
0,6
0,8
0,6
3,8
2,8
3,25
2,6
3,8
2,8
3,25
2,6
5,5
3,7
4,3
3,1
4,9
3,8
3,4
2,4
3,1
2,4
3,7
2,6
2,3
1,1
Примечания:
1 Удельные показатели минимальных площадей групп неторговых помещений по графам № 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21 и 23 следует применять при расчете для
магазинов с торговыми площадями менее указанных в графах № 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 8, 20 и 22. Полученные при расчете площади (по графам № 3 , 5, 7, 9, 11, 13, 15,
17, 19, 21, 23) следует соответственно вычитать из площадей, рассчитанных по графам № 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20 и 22.
2 Площади помещений для хранения и для подготовки товаров к продаже магазина "Мебель" приняты с учетом традиционной формы торговли.
3 При торговле мебелью по образцам помещения для приема, хранения и подготовки товаров к продаже не требуются. При этом по группе неторговых помещений
магазина следует предусматривать служебно-бытовые помещения из расчета 50 м2 на 1000 м2 площади выставочного зала.
4 Площади для приема, хранения и подготовки товаров к продаже в непродольственных магазинах приняты, исходя из максимальных товарных запасов на 2 дня.
Приложение 5
(обязательное)
Размеры разгрузочных зон
Ш х Г - разгрузочная зона,
где Ш - размер, равный внутреннему размеру ширины шахты;
Г - размер, увеличенный на 0,5 м по сравнению с внутренним размером глубины
кабины;
Г ’’ - внутренний размер глубины кабины.
Размер Г принимается без учета ширины коридоров, примыкающих к разгрузочным
зонам.
Приложение 6
(обязательное)
Правила подсчета площадей
1 При подсчете площадей предприятий розничной торговли следует
руководствоваться СНиП РК 3.02-02-2001*.
(Поправка, письмо КДС и ЖКХ МИТ РК № 17-1-2-05-3636 от 24.10.08 г.)
2 Площадь витрин со стороны улицы, выступающих в сторону торгового зала или из
плоскости стены магазина, следует учитывать в площади торгового зала, если отметка пола
витрины не выше пола торгового зала.
При этом не учитывается площадь витрины в пределах конструкции наружной стены.
3 Площадь разгрузочных площадок перед грузовыми лифтами (или подъемниками) в
площади помещений для приемки, хранения и подготовки товаров не учитывается.
Приложение 7
(обязательное)
Ширина проходов между оборудованием в торговых залах магазинов
Ширина,
м
2,0 - 2,5
Расположение проходов
Между кассовыми кабинами и торцами островных горок
Между прилавками для хранения личных вещей покупателей и стеной (проход
1,7 - 2,5
для посетителей в торговый зал)
Между параллельно расположенными островными горками и пристенным
1,4 - 1,8
охлаждаемым оборудованием
Между островными горками и пристенным охлаждаемым оборудованием
1,6 - 2,0
Между кассовыми кабинами или прилавками обслуживания и установленными
2,0 - 3,0
параллельно им горками
Между прилавком и оборудованием за прилавком
0,9
Между кабинами контролеров-кассиров
0,6
Между прилавками
2,8 - 3,0
Между прилавками и стеной
1,2 - 1,5
Примечания:
1 Ширина проходов, по которым предусматривается перемещение товаров с помощью
подъемно-транспортных средств, должна быть в пределах 2,2 -2,7 м;
2 В магазине следует проектировать не менее одного прохода между кабинами
контролеров-кассиров шириной не менее 0,9 м для инвалидов, передвигающихся на
креслах-колясках с учетом требований РДС РК 3.01-05-2001, МСН 3.02.-05-2003
(Поправка, письмо КДС и ЖКХ МИТ РК № 17-1-2-05-3636 от 24.10.08 г.)
Приложение 8
(рекомендуемое)
Удельные показатели минимальной площади отдела заказов
На каждые 10 м2 торговой площади
Наименование
помещений
Удельные показатели минимальной площади отдела заказов в
м2
при величине магазина 400 м2 при величине магазина свыше
и менее
400 м2
0,3
0,26
0,4
0,2
Прием и выдача заказов
Комплектовочная
Примечания:
1 Площадь каждого помещения не менее 6 м2;
2 На площади комплектовочной в продовольственных магазинах следует предусматривать
места для размещения холодильных шкафов.
Приложение 9
(рекомендуемое)
Удельные показатели минимальной площади кафетерия
На каждые 10 м2 торговой площади
Наименование помещений
Торговый зал
Подсобные помещения
Удельные показатели минимальной площади кафетерия в м2
при величине магазина 400 м2
при величине магазина
и менее
свыше 400 м2
0,3
0,1
0,15
0,1
Приложение 10
(рекомендуемое)
Минимальные площади помещений дополнительного обслуживания
Таблица 1
Наименование магазина
или отдела магазина
«Ткани»
«Одежда»
«Головные уборы»
«Обувь»
«Товары для детей»
«Универмаг»
«Универсам»
(супермаркет)
Гипермаркет
Торговый центр
«Универмаг»
«Универсам»
(супермаркет)
Гипермаркет
Торговый центр
«Универсам»
(супермаркет)
Гипермаркет
Торговый центр
«Универмаг»,
«Хозяйственные
товары»,
«Строительные
материалы»,
«Мебель»,
Торговый центр
Все типы
непродовольственных
магазинов,
Торговый центр
Раскрой тканей и подшивка штор
Мелкая переделка швейных изделий
Площадь (не
менее), м2
12
8
Растяжка обуви и головных уборов
6
Организация досуга детей
15
Хранение детских колясок
10
Вид услуги
*Аудио-видеозаписи, их прослушивание и
просмотр
* Туристические агентства
* Транспортные агентства
Организация мест отдыха покупателей
Кулинарный цех по изготовлению пищевой
продукции с ее реализацией
*Прием заказов на выполнение ремонтностроительных и монтажных работ с
использованием различных товаров,
приобретенных в различных отделах
магазина
*Демонстрация новых товаров
*Демонстрация и продажа сопутствующих
товаров
*Гравировка изделий
6
6
6
6
В
зависимости
от
ассортимента
6
18
8
3
*Бюро обслуживания покупателей
*Пункт приема заказов на изготовление кинои фотопродукции
Выполнение заказов на изготовление кино- и
фотопродукции
*Ксерокопирование
Пункт обмена валюты
7
3
6
8
6
см. п. 4.2.8
настоящих
норм
6
18
Общественные туалеты для посетителей
Все типы
продовольственных
магазинов,
Торговый центр
*Транспортные агентства
*Демонстрация новых товаров
*Демонстрация и продажа сопутствующих
товаров
*Бюро обслуживания покупателей
*Пункт приема заказов на изготовление кинои фотопродукции
Пункт обмена валюты
8
7
3
6
см. п. 4.2.8
Общественные туалеты для посетителей
настоящих
норм
« »
Примечание - Виды услуг, отмеченные знаком * , допускаются в изолированных
помещениях или на площади торговых залов, остальные виды услуг – только в
изолированных помещениях.
Приложение 11
(обязательное)
Состав помещений продовольственных магазинов
Помещения
ТОРГОВЫЕ ПОМЕЩЕНИЯ
Торговые залы
Площади в торговых залах или помещения для
дополнительного обслуживания, в том числе:
общественные туалеты для посетителей,
отдел заказов, предприятия питания и другие
по приложению 2
ПОМЕЩЕНИЯ ДЛЯ ПРИЕМА И ХРАНЕНИЯ
ТОВАРОВ И ДЛЯ ПОДГОТОВКИ ТОВАРОВ
К ПРОДАЖЕ
Помещения хранения товаров
в том числе охлаждаемые камеры
Приемочная
Классификационные группы предприятий
по приложению 1
IП
II П
III П
IV П
VП
*
*
*
*
*
+
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
*
+
*
*
*
*
*
*
*
*
+
*
*
ПОДСОБНЫЕ ПОМЕЩЕНИЯ
Хранение контейнеров обменного фонда, тары
*
*
*
Хранение упаковочных материалов, инвентаря,
*
*
*
спецодежды, бельевая
Хранение уборочного инвентаря, моющих
*
*
*
средств
Моечная (или моечные ванны в помещениях
*
*
*
подготовки товаров)
Охлаждаемая камера пищевых отходов
+
Подсобные помещения для дополнительного
+
+
+
обслуживания
Подсобные помещения предприятия питания
*
для персонала
СЛУЖЕБНЫЕ И БЫТОВЫЕ ПОМЕЩЕНИЯ
Конторские помещения
*
*
*
Комната персонала
+
+
+
Предприятие питания для персонала
*
Помещение для приема пищи
*
*
Главная касса
+
+
+
Помещение охраны
+
+
+
Опорный пункт АСУ
+
+
+
Гардеробные
+
+
+
Туалет для персонала
+
+
+
Душевые
*
*
*
Помещение (помещения) профилактория (при
*
*
*
размещении магазина в подземном этаже)
Примечания:
1 Помещения, отмеченные:
- знаком «*» - обязательные,
- знаком «+» - рекомендуемые;
2 Для магазинов IIП и VП охлаждаемые камеры являются обязательными
ассортименте кремокондитерских изделий.
*
*
*
*
*
*
*
*
+
+
+
+
*
+
*
+
*
+
+
*
+
+
+
+
*
+
+
*
*
*
при наличии в
Приложение 12
(обязательное)
Состав помещений непродовольственных магазинов
Помещения
ТОРГОВЫЕ ПОМЕЩЕНИЯ
Торговые залы
Классификационные группы
предприятий
по приложению 1
II III IV V VI VII
IН
Н
Н
Н
Н
Н
Н
*
*
*
*
*
*
*
Площади в торговых залах или помещения для
дополнительного обслуживания, в том числе:
+
+
*
*
*
*
*
общественные туалеты для посетителей,
отдел заказов, предприятия питания и другие по
+
+
+
+
+
+
+
приложению 2
ПОМЕЩЕНИЯ ДЛЯ ПРИЕМА И ХРАНЕНИЯ
ТОВАРОВ И ДЛЯ ПОДГОТОВКИ ТОВАРОВ К
ПРОДАЖЕ
Помещения хранения товаров
*
*
*
*
*
Приемочная
*
*
*
*
ПОДСОБНЫЕ ПОМЕЩЕНИЯ
Хранение контейнеров обменного фонда, тары
*
*
*
*
Хранение упаковочных материалов, инвентаря,
*
*
*
*
*
спецодежды, бельевая
Хранение уборочного инвентаря, моющих средств
*
*
*
*
*
Помещение для механизированного прессования
*
*
бумажных отходов
Подсобные помещения для дополнительного
+
+
+
+
+
+
+
обслуживания
Подсобные помещения предприятия питания для
*
*
*
персонала
СЛУЖЕБНЫЕ И БЫТОВЫЕ ПОМЕЩЕНИЯ
Конторские помещения
*
*
*
*
*
*
*
Комната персонала
+
+
+
+
+
Предприятие питания для персонала
*
*
Помещение для приема пищи
*
*
*
*
*
Главная касса
+
+
+
+
+
+
+
Помещение охраны
*
*
*
*
*
*
*
Опорный пункт АСУ
+
+
Гардеробные
*
*
*
*
*
*
*
Туалет для персонала
*
*
*
*
*
*
*
Душевые
+
+
+
+
+
Помещение (помещения) профилактория (при
*
*
*
*
*
*
*
размещении магазина в подземном этаже)
Примечания:
1 Помещения, отмеченные:
- знаком «*» - обязательные,
- знаком «+» - рекомендуемые;
2 Помещения для прессования бумажных отходов следует предусматривать в магазинах I Н
при торговой площади 3500 м2 и более, в магазина IV Н - при торговой площади 1000 м2 и
более.
Приложение 13
(обязательное)
Расчетные температура воздуха и кратность воздухообмена в помещениях магазинов
Таблица 1
№№
п/п
1
Помещения
Расчетная
температура
воздуха для
холодного
периода
года, °С
2
Торговые залы магазинов площадью 400 м2 и
менее:
- продовольственных;
- непродовольственных
Торговые залы магазинов площадью более 400 м2:
- продовольственных;
- непродовольственных
16
16
3
Разрубочная
10
4
Разгрузочные помещения
Помещения для подготовки товаров к продаже
(при размещении в отдельном помещении),
комплектовочные, приемочные
Кладовые (неохлаждаемые):
10
- хлеб, кондитерские изделия;
16
-
0,5кратн.
8
-
2-кратн.
16
-
2-кратн.
16
-
0,5кратн.
1
2
5
6
- гастрономия, рыба, молоко, фрукты, овощи,
соленья, вина, напитки;
- обувь, парфюмерия, товары, бытовой химии,
химикаты;
- прочие товары
Помещения демонстрации новых товаров (при
размещении в отдельном помещении)
8
Гладильные
9
Камеры для мусора (неотапливаемые)
Помещения для механизированного прессования
10
бумажных отходов
Помещения для хранения упаковочных материалов
11
и инвентаря
12 Хранение контейнеров обменного фонда
13 Хранение тары
Хранение уборочного инвентаря, моющих средств
14
7
15
Бельевая
3
Кратность
воздухообмена
или количество
воздуха,
удаляемого из
помещений
приток вытяжка
4
5
16
16
16
16
16
16
-
1-кратн.
1-кратн.
по расчету
по расчету
34-кратн.
кратн.
по расчету
21-кратн.
кратн.
22-кратн.
кратн.
по расчету
1-кратн.
1,5кратн.
16
-
1-кратн.
8
-
16
-
18
-
1-кратн.
1-кратн.
1,5кратн.
0,5кратн.
16
17
Мастерские, лаборатории
18
Охлаждаемые камеры:
- мясо, полуфабрикаты, гастрономия, рыба;
- фрукты, овощи, кондитерские изделия, напитки;
- мороженое, пельмени;
- пищевые отходы
18
19
20
21
22
-2
4
-15
2
Машинные отделения охлаждаемых камер с
воздушным охлаждением
Машинные отделения охлаждаемых камер с
водяным охлаждением
Конторские помещения, комната персонала, главная
касса, помещение охраны, опорный пункт АСУ
Гардеробные, подсобная, предприятия питания для
персонала, комната для персонала
Общественные туалеты для покупателей и туалеты
для персонала
22-кратн.
кратн.
44-кратн.
кратн.
(периодически)
10кратн.
5
По расчету
5
23-кратн.
кратн.
18
-
1-кратн.
16
-
1-кратн.
16
-
50 м3/ч
на 1
унитаз
5-кратн.
60 м3/ч
на чел.
1-кратн.
Душевые
25
Комната-профилакторий (при размещении магазина
24
20
в подземных этажах)
25 Помещения приема и выдачи заказов
16
Примечания:
1 Расчетная температура для охлаждаемых камер принята на все периоды года;
2 Кладовые с химическими, синтетическими или иными пахучими веществами, а также при
размещении помещений подготовки товаров к продаже на площади кладовых и наличии
постоянных рабочих мест следует предусматривать подачу приточного воздуха (для
постоянно работающих - из расчета 60 м3/ч на 1 рабочее место);
3 При размещении помещений для дополнительного обслуживания в торговом зале
расчетную температуру воздуха и кратность воздухообмена следует принимать не ниже
указанных для торговых залов;
Для помещений дополнительного обслуживания - кафетериев, сок-баров и других согласно
приложению 2 (кроме помещений приема и выдачи заказов), в том числе и для их
подсобных помещений - расчетную температуру воздуха и кратность воздухообмена
следует принимать в соответствии с требованиями действующих нормативных документов;
4 Расчетную температуру воздуха и кратность воздухообмена для предприятий питания
следует принимать в соответствии с требованиями действующих нормативных документов;
5 При размещении помещений магазинов в подземных этажах следует предусматривать
системы механической приточно-вытяжной вентиляции с воздухообменом в торговых залах
не менее 30 м3/ч на человека, а в служебно-бытовых помещения- - не менее 60 м3/ч на
человека;
6 В помещениях № № 1, 2, 5,7, 14-16, 20-22 и 25 по заданию на проектирование допускается
принимать кратность воздухообмена выше указанной в таблице.
23
УДК 725.211
МКС 91.040.10; 91.040.20
Ключевые слова: встроенный магазин, гипермаркет, Коэффициент установочной
площади, торговый центр, торговая площадь, супермаркет, этаж
Сәулет, қала құрылысы және құрылыс
саласындағы мемлекеттік нормативтер
ҚР ҚҰРЫЛЫС НОРМАЛАРЫ ЖӘНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ
БӨЛШЕК САУДА КӘСІПОРЫНДАРЫ
ҚР ҚНжЕ 3.02-21-2004*
Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің Құрылыс және тұрғын
үй-коммуналдық шаруашылық істері жөніндегі комитеті
Астана 2008
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Федеральдық мемлекеттік бірыңғай кәсіпорын - Ресей
Мемқұрылысының Құрылыстағы нормалау және стандарттау
әдістемесі Орталығымен (ФМБК - НСО -мен), Мемсәулетком.інің МТЭЖҒЗИ-ының қатысуы
2 АУДАРҒАН
«Веритас-НС» ЖШС
3 ҰСЫНЫЛҒАН
Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің
(ҚР ИСМ) Құрылыс және ТКШ істері жөніндегі комитетінің
Құрылыстағы техникалық нормалау және жаңа технологиялар
басқармасы
4 ҚАБЫЛДАНҒАН ЖӘНЕ ҚР ИСМ Құрылыс істері жөніндегі комитетінің 13.12.2004 ж №
481 бұйрығымен
ҚОЛДАНЫСҚА
2005 жылдың
ЕНГIЗIЛГЕН МЕРЗIМI 1 маусымынан бастап
5 ЕНГІЗІЛГЕН
Бірінші рет
6 Осы құрылыстағы құрылыс нормалары Қазақстан аумағында ҚР ИСМ Құрылыс істері
жөніндегі комитетінің 15.09.2004 ж. №375 бұйрығымен 01.01.2005
жылдан бастап енгізілген орыс тіліндегі «Бөлшек сауда
кәсіпорындары» ҚР ҚНжЕ 3.02-21-2004-тің теңтүпнұсқалық
мәтіні және мемлекеттік тілдегі аудармасы болып табылады
«KAZGOR» Жобалау академиясы ҚР ҚБҚ 1.01-02-2001-дің 6.7. т. сәйкес ҚР ИСМ
Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері жөніндегі комитетінің
27.04.05 ж. № 03-05-1-1204 хатына сәйкес жауапты орындаушы – «Веритас-НС» ЖШС-і
редакциясында ұсынылған Мемлекеттік нормативтің бақылау данасын басылымға
дайындады.
Мемлекеттік норматив талаптарының мазмұнына сұрақтар туған жағдайда,
олардың іске асырылуы ҚР ҚБҚ 1.01-01-2001-дің 6.1. т. сәйкес жүзеге асырылады.
ҚР ҚНжЕ 3.02-21-2004.* ҚР Индустрия және сауда министрлігінің Құрылыс және
тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің 06.11.2006 жылғы № 419
бұйрығымен бекітілген өзгерістер және 24.10.2008 жылғы № 17-1-2-05-3636 хатқа сәйкес
түзетулер енгізілген ҚР ҚНжЕ 3.02-21-2004-тің қайта басылымы болып табылды.
Өзгерістер енгізілген тармақтар *-мен белгіленеді.
Осы мемлекеттік нормативті ҚР сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері
жөніндегі Уәкілетті мемлекеттік органының рұқсатынсыз ресми басылым ретінде
толық немесе ішінара қайта басуға, көбейтуге және таратуға болмайды.
ISBN
МАЗМҰНЫ
1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
3 АНЫҚТАМАЛАР
4 ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР
4.1 Дүкендерді орналастыруға және олардың көлемдік-жоспарлық шешімдеріне қойылатын
талаптар
4.2 Санитарлық-эпидемиологиялық талаптар
4.3 Өртке қарсы талаптар
4.4 Лифтілер
4.5 Қоқыс шығару және шаң сору
5 ДҮКЕНДЕРДІҢ НЕГІЗГІ ЭЛЕМЕНТТЕРІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
5.1 Сауда бөлмелері
5.2 Тауарларды қабылдау мен сақтау және тауарларды сатуға дайындау бөлмелері
5.3 Қосалқы, қызметтік және тұрмыстық бөлмелер
6 ИНЖЕНЕРЛІК ЖАБДЫҚТАУ
6.1 Жалпы ережелер
6.2 Сумен жабдықтау және канализация
6.3 Жылыту және желдету
6.4 Электртехникалық құрылымдар
1-қосымша (міндетті) Бөлшек сауда кәсіпорындарының (дүкендерінің) негізгі түрлерінің
жіктемесі
2-қосымша (ұсынылатын) Дүкендерде сатып алушыларға қосымша қызмет көрсету
элементтерінің (қызмет түрлерінің) тізбесі
3-қосымша (міндетті) Азық-түлік дүкендерінің саудалық емес бөлмелері топтарының ең
кіші ауданының шекті көрсеткіштері
4-қосымша (міндетті) Азық-түліктік емес дүкендердің саудалық емес бөлмелері топтарының
ең кіші аудандарының меншікті көрсеткіштері
5-қосымша (міндетті) Түсіру аймақтарының өлшемі
6-қосымша (міндетті) Аудандарды есептеу тәртібі
7-қосымша (міндетті) Дүкен сауда залдарындағы жабдықтар арасындағы өту жолдарының
ені
8-қосымша (ұсынылатын) Тапсырыс бөлімі ең кіші ауданының меншікті көрсеткіштері
9-қосымша (ұсынылатын) Кафетерийдің ең кіші ауданының шекті көрсеткіштері
10-қосымша (ұсынылатын) Қосымша қызмет көрсететін бөлмелердің ең кіші ауданы
11-қосымша (міндетті) Азық-түлік дүкендері бөлмелерінің құрамы
12-қосымша (міндетті) Азық-түліктік емес дүкендер бөлмелерінің құрамы
13-қосымша (міндетті) Дүкендердің бөлмелеріндегі ауаның есептік температурасы және ауа
алмасуының еселігі
ҚҰРЫЛЫС НОРМАЛАРЫ ЖӘНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ
БӨЛШЕК САУДА КӘСІПОРЫНДАРЫ
ПРЕДПРИЯТИЯ РОЗНИЧНОЙ ТОРГОВЛИ
Енгізілген күні - 2005.06.01
1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
1.1 Осы нормалар және ережелер қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі халықаралық
талаптарды ескере отырып, Қазақстан аумағында қолданылып жүрген құрылыстағы нормативтік
құжаттардың талаптарына сәйкес әзірленген және Қазақстан Республикасының аумағында
жобаланатын бөлшек сауда кәсіпорындары ғимараттарының (немесе бөлмелердің) жобасын
әзірлеу мен сараптауға арналған.
Құжат дүкендер мен сауда орталықтарының көлемдік-жайғасымдық шешімдеріне
қойылатын негізгі талаптарды, сондай-ақ олардың инженерлік-техникалық жабдығына
талаптарды белгілейді.
Осы нормалардың талаптары олардың меншік түріне қарамастан бөлшек сауда
кәсіпорындарының
(әрі қарай мәтінде дүкендердің) жаңадан салынатын, қайта
құрылымданатын, кеңейтілетін және жаңғыртылатын ғимараттарын (немесе бөлмелерін)
жобалауға қолданылады.
Осы нормалардың талаптары базарларды, көтерме сауда (соның ішінде ірі көтерме
және ұсақ көтерме) кәсіпорындарының ғимараттарын, автомобильдер мен олардың құралсаймандарын сататын дүкендерді, қару сататын мамандандырылған дүкендерді, құрылыс
материалдарының дүкен-қоймаларын, өндірістік фирмалардың дүкендерін, сондай-ақ
жылжымалы және уақытша қызмет көрсететін дүкендерді жобалауға қолданылмайды.
Ғимараттарды (бөлмелерді) жобалауды, салуды, қайта құрылымдауды және жаңғыртуды
жүзеге асыратын барлық заңды және жеке тұлғалар (шетелдік, сондай-ақ шетел серіктестердің
қатысуымен бірлескен кәсіпорындарды қоса) үшін нормалар және ережелерді қолдану және
сақтау міндетті болып табылады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы құрылыс нормалары және ережелерінде келесі нормативтік құжаттарға
сілтемелер жасалған:
ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 Ғимараттар мен имараттардың өрт қауіпсіздігі
ҚР ҚНжЕ 2.04.05-2002* Табиғи және жасанды жарықтандыру
ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2001* Қоғамдық ғимараттар мен имараттар
ҚР ҚНжЕ 3.02-04-2002 Әкімшілік және тұрмыстық ғимараттар («Әкімшілік
ғимараттар мен бөлмелер» бөлімі 2006 жылдың 1 маусымынан бастап ҚР ИСМ Құрылыс
және ТКШ істері комитетінің 29.12.2005 жылғы № 422 бұйрығымен бекітілген МҚН 3.0203-2002-ге бастап ауыстырылды)
ҚР ҚБҚ 3.01-05-2001 Қалақұрылысы. Мүгедектер мен қозғалысы шектеулі
тұрғындардың қажеттіліктерін ескере отырып елді мекендерді жоспарлау және салу.
МҚН 2.02-05-2000* Автомобильдер тұрақтары
МҚН 3.02-05-2003 Ғимараттар мен имараттардың халықтың аз әрекетті топтары үшін
қолжетімділігі
Е с к е р т у - Осы мемлекеттік нормативтің талаптарын қолданған кезде, сілтеме
жасалған нормативтік-техникалық құжаттар мен стандарттардың қолданылуын бекітілген
нормативтік құқықтық актілердің тізбелері мен көрсеткіштері бойынша тексеру керек.
Сілтеме жасалған нормативтік құжаттың қолданылуы жойылған кезде, оның орнына
енгізілгенін басшылыққа алу керек, ал нормативтік құжат ауыстырылмай жойылған кезде,
онда сілтеме жасалынған ереже осы сілтеме жоқ бөлімде қолданылады.
(Түзету, ҚР ИСМ Құрылыс және ТКШІК 24.10.2008 ж. № 17-1-2-05-3636 хаты)
3 АНЫҚТАМАЛАР
Осы құрылыс нормалары және ережелерінде келесі терминдер және олардың тиісті
анықтамалары қолданылған:
Құрамдас салынған дүкен - барлық бөлмелері тұрғын ғимаратта орналасқан қасбет
бойымен оның сыртынан 1,5 м көп емес және шет жағынан 6,0 м көп емес (жабық тиеу бөлмелері
орналасқанда) шығып тұратын дүкен.
Құрамдас-жапсарлас салынған дүкен - барлық бөлмелері тұрғын ғимаратта және
тұрғын ғимараттың сыртына шығарылған көлемінде орналасқан қасбет бойымен оның
сыртынан 1,5 м артық және шет жағынан 6,0 м артық (жабық тиеу бөлмелері құрылғысында)
шығып тұратын дүкен.
Гипермаркет - көбінесе күнделікті сұраныстағы азық-түлік және азық-түліктік емес
тауарлардың әмбебап жиын түрі бар өзіне өзі қызмет көрсететін дүкен (сауда ауданы 5000 м 2
- ден сауда ауданының 50 % дейін азық-түліктік емес тауарларды орналастыруға
пайдаланылған).
Орнату ауданының коэффициенті - сауда-технологиялық жабдық орналасқан
ауданның сауда залының ауданына қатынасы.
Шағын-өнімдер (шағынмаркет) - сауда залының ауданы 50 м2 көп емес, аз немесе
шектелген азық-түлік жиын түрі бар дүкен.
Негізгі эвакуациялық өтпелер - залдан эвакуациялық шығатын орындармен тікелей
байланысты сауда жабдықтары мен бөлімдері (бөліктері) арасындағы сауда залдарының
өтпелері.
Жапсарлас салынған дүкен - бөліп тұратын қабырғасы (немесе қабырғалары) тұрғын
ғимараттың қабырғасымен ортақ немесе аралық болып табылатын дүкен.
Сауда орталығы - қызметі және кеңістігі жағынан өзара байланысты кәсіпорындар мен
мекемелердің кешені: әр түрлі дүкендер, сондай-ақ бір аумақта немесе бір көлемде орналасқан
тамақтану, тұрмыстық және басқа да қызмет көрсету кәсіпорындары.
Сауда ауданы - сауда залдары, сондай-ақ тұтынушыларға қосымша қызмет көрсетуге
арналған бөлмелер мен алаңдар аудандарының жиынтығы.
Әмбебап дүкені - азық-түліктік емес тауарлардың әмбебап жиын түрлері және азықтүлік тауарлар бөлімі бар дүкен.
Универсам (супермаркет) - азық-түлік тауарларының әмбебап жиын түрі және
күнделікті сұраныстағы азық-түліктік емес тауарлардың шектелген жиын түрлері бар өзіне
өзі қызмет көрсететін дүкен.
Жерасты қабаты - жайғасымдағы жер белгісінен төмен бөлме биіктігінің
жартысынан артық бөлме еденінің белгісі бар қабат.
Техникалық қабат - инженерлік жабдықты орналастыруға және коммуникацияларды
салуға арналған қабат. Ғимараттың орта бөлігінде, сондай-ақ ғимараттың төменгі (техникалық
еден асты) немесе жоғарғы (техникалық шатыр) бөлігінде орналасуы мүмкін.
Шығыңқы ірге қабаты - жайғасымдағы жер белгісінен төмен бөлме биіктігінің
жартысынан артық емес бөлме еденінің белгісі бар қабат.
4 ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР
4.1 Дүкендерді орналастыруға және олардың көлемдік-жайғасымдық
шешімдеріне қойылатын талаптар
4.1.1 Бөлшек сауда кәсіпорындарын (дүкендерін) сауда-тұрмыстық қызмет көрсету
жүйесінің объ-ектілері ретінде жобалау керек және жеке тұрған ғимараттарға, базар
кешендерінде, қоғамдық ғимараттар немесе орталықтарда, көп қызметтік кешендерге, сондай-ақ
тұрғын ғимараттарға немесе басқа мақсаттағы ғимараттарға жапсарлас (құрамдас-жапсарлас
салынған) немесе осы ғимараттарға жапсарлас орналастыру керек. Аталған ғимарат типтерінің
негізінде сауда орталықтарын қалыптастыру мүмкіндігін қарастыру керек.
Бөлшек сауда кәсіпорындары типтерінің жіктемесі 1-қосымшада келтірілген.
Дүкеннің көлемі және оны мамандандырылуы, сондай-ақ дүкендерден сауда
орталықтарын қалыптастыру мүмкіндігін қолданыстағы нормативтік құжаттардың
талаптарына орай қалыптасатын қызмет көрсету жүйесіне сәйкес анықтау керек. Тұрғын
ғимараттардың құрамдас, құрамдас-жапсарлас немесе оларға жапсарлас орналасқан
дүкендерді мамандандыру және олардың ең үлкен мүмкін көлемі қолданыстағы нормативтік
құжаттарды ескере отырып анықталу керек.
Дүкеннің жеке тұрған ғимараттарын қолданыстағы өртке қарсы талаптарды сақтап,
тұрғын ғимараттардың терезелерінен, мектеп жасына дейінгі балалар және жалпы білім беру
мекемелері, сондай-ақ тұрақты үлгідегі емдеу мекемелері аумақтарының шекараларынан
25,0 м кем емес аралықта орналастыру керек. Тиісті негіздеме болған кезде (оның ішінде
акустикалық есептеуді ескере отырып) және санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау
органдарының келісімімен аталған арақашықтықты дүкен ғимараттарында иіс әсерінің
көздері, сондай-ақ шу әсері деңгейі жоғары желдеткіштік және басқа да инженерлік
жабдықтар болмаған жағдайда қысқартуға жол беріледі.
4.1.2 Дүкен шамасы сауда ауданының өлшемімен сипатталады, оның құрамына 2қосымшаны ескере отырып тұтынушыға қосымша қызмет көрсетуге арналған аудан
қосылады.
Дүкендерді сауда орталықтарына біріктірген кезде қосымша қызмет көрсететін
бөлмелерді барлық кешен үшін бірыңғай блок ретінде толығымен қарастыруға жол беріледі.
4.1.3 Саудалық емес бөлмелердің ауданын сауда ауданының өлшеміне және дүкен
мамандандыруына байланысты 3 және 4-қосымшаларға сәйкес меншікті көрсеткіштер
бойынша анықталатын есептіктен төмен емес етіп қарастыру керек. Саудалық емес ауданның
жоғарғы шегі нормаланбайды.
Сауда орталықтарындағы дүкендердің саудалық емес бөлмелерін (түсіру бөлмелері
және шаруашылық алаңдары) біріктіру ұсынылады, мұнда осы бөлмелердің жиынтық
ауданының шамасын 10 % - ке дейін азайтуға жол беріледі.
4.1.4 Дүкендерде ҚР ҚБҚ 3.01-05-2001, ВҚН 62-91* талаптарына сәйкес сауда
бөлмелері мен қосымша қызмет көрсететін бөлмелерді мүгедектер мен қозғалысы шектеулі
тұрғындардың пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ететін құрылғыларды және шараларды
қарастыру керек.
4.1.5 Дүкен мен сауда орталығының көлемдік-жайғасымдық құрылымы мен бас
жоспары сатып алушылар мен тауарлардың, сондай-ақ жаяу жүргіншілер мен көліктердің
ағындарын, оның ішінде тауарларды әкелу және түсіру аймақтарындағы
қозғалыс
ағындарын қызметтік аймақтарға бөлуді қарастыру керек.
Тұрғын ғимараттың немесе басқа мақсаттағы ғимараттың құрамдас-жапсарлас,
жапсарлас немесе құрамдас салынған дүкендерде қолданыстағы нормативтік құжаттардың
талаптарын ескере отырып, сатып алушылар мен тауарларды жеткізуші машиналардың
қозғалысын осы тұрғын ғимарат тұрғындарының, сондай-ақ басқа мақсаттағы
ғимараттардың қызметкерлері мен келушілері (олардың қызметінің талаптарына сәйкес)
қозғалысының ағынынан оқшаулауды қамтамасыз ету керек.
Жер учаскесінде немесе дүкен құрылымында қосымша қызмет көрсету
элементтерімен сатып алушылардың демалу аймақтарын қарастыруға жол беріледі (2қосымшаны ескере отырып).
4.1.6 Дүкен мен сауда орталығының жер учаскесіне немесе олардың құрылымына, соның
ішінде жерасты деңгейлеріне, автотұрақ орналастырған жөн. Автотұрақтағы машина
орнындарының есептік саны МҚН 2.02-05-2000*-ге сәйкес анықталу керек. Мұнда сауда
залдарының ауданы 1000 м2 артық универсамдар (супермаркеттер), сондай-ақ гипермаркеттер
үшін 1 машина орны - сауда ауданының 15-25 м2.
Қаланың орталық аймақтарында дүкендерді жобалау немесе қайта құрылымдау
кезінде автотұрақтағы машина орнының есептік санын 10 % қысқартуға жол беріледі.
(Түзету, ҚР ИСМ Құрылыс және ТКШІК 24.10.2008 ж. № 17-1-2-05-3636 хаты)
4.1.7 Дүкендер мен сауда орталықтарын қызметіне қарай аймақтарға бөлу, ереже
бойынша, тауардың көлденең және тік қозғалысының ең қысқа жолын, сондай-ақ түсіру
платформаларымен, қабылдау орындарымен, жүк лифтілерімен, тауар сақтауға арналған
бөлмелермен және сауда залдарының тиісті бөлімдерімен төте байланысты қамтамасыз ету
керек. Мұндайда қосалқы, көмекші және қызметтік-тұрмыстық бөлмелерді негізгі тауар
қозғалыстары бағытынан шеткері орналастыру керек.
4.1.8 Дүкен қабаттылығы (оның ішінде жерүсті және жерасты қабаттарының саны)
жобалау
тапсырмасы бойынша қалақұрылысы, технологиялық және өртке қарсы
талаптармен анықталады.
Жерасты қабаттарын түсіру, қойма және басқа да көмекші, қызметтік-тұрмыстық
және инженерлік-техникалық бөлмелерді, сондай-ақ азық-түліктік және азық-түліктік емес
тауарлар сататын, сауда ауданы 1500 м2 көп емес дүкендердің сауда залдарын (қосымша
қызмет көрсету бөлмелерімен) орналастыру үшін пайдалануға жол беріледі. Мұндайда
аталған бөлмелердің инженерлік-техникалық жабдықтауын осы нормалардың 6-тарауына
сәйкес жобалау керек.
4.1.9 Сауда залдарының биіктігі еденнен төбеге дейін 3,0 м-ден кем болмау керек.
Көмекші, қызметтік және тұрмыстық бөлмелерде, сондай-ақ тауарларды қабылдау, сақтау
және сатуға дайындау бөлмелерінде еденнен төбеге дейінгі биіктікті технологиялық
талаптарды ескере отырып 2,5 м-ге дейін азайтуға жол беріледі.
Тұрғын ғимараттарға құрамдас салынған сауда ауданы 250 м2 астам емес дүкендерде
барлық бөлмелердің биіктігін үйдің тұрғын бөлігінің биіктігіне тең деп қабылдауға жол
беріледі.
Ескерту: Биіктігі ауыспалы сауда залдарында биіктіктің нормаланған мәніне
бөлмеледің орташа (келтірілген) биіктігі сәйкес болу керек. Мұндайда бөлменің кез келген
бөлігінің биіктігі 2,5 м кем болмау керек.
4.1.10 Азық-түлік дүкендеріндегі тауарларды сақтау және сатуға дайындау
бөлмелерін, ереже бойынша, мамандандырылуы бойынша тиісті сауда залымен бір деңгейде
қарастыру керек. Қойма бөлмелерін басқа қабаттарға орналастырған кезде контейнерлерді
және оларды орын ауыстыру құралдарын тасымалдауға арналған жүк лифтісін қарастыру
керек. Тауарлардың орын ауыстыру жолдарында табалдырықтарды орнатуға жол берілмейді.
4.1.11 Сауда кәсіпорындарын тұрғын ғимараттардың құрамдас (құрамдас -жапсарлас)
немесе жеке орналастыру кезінде Қазақстанның табиғи-климаттық ерекшелігін, соның ішінде
ғимараттардың (бөлмелердің) ысып кетуін, желдің жоғары жылдамдығын, сондай-ақ бірқатар
аумақтардағы ауаның аса шаңдылығын және шаң дауылдарын ескеру керек.
Сауда кәсіпорындарын орналастыру үшін ғимараттардың көлемдік-жайғасымдық
шешімдерін таңдау кезінде аталған жағымсыз әсерлерден қорғау шараларын қарастыру
керек.
Ысып кетуден қорғау үшін ғимараттардың қасбеттеріне күн қорғаныштарын
қарастыру, сондай-ақ қажет болған жағдайда бөлмелерде қолайлы микроклиматты жасау
үшін техникалық құралдарды қолдану керек.
Шаң дауылдары болып тұратын аумақтарда сауда кәсіпорындарын кең корпусты
тұрғын ғимараттарға (немесе басқа мақсаттағы ғимараттарға) орналастыру ұсынылады.
Мұндайда терезе ойықтары аз күн қорғаныш элементтерімен жабдықталған қасбеттерді
немесе техникалық құралдармен бөлме ішінде қолайлы температура-ылғалдық режимді
міндетті қамтамасыз еткенде саңылаусыз қасбеттерді жел соғатын жаққа қарату керек.
4.2 Санитарлық-эпидемиологиялық талаптар.
4.2.1 Дүкен бөлмелерінде, оның ішінде сауда залдарында, сондай-ақ көмекші және
қызметтік-тұрмыстық бөлмелерде табиғи жарықтандыру немесе тек жасанды, немесе
қосарлы жарықтандыру санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының келісімі
бойынша энергияны үнемдеу талаптарын ескере отырып, ҚР ҚНжЕ 2.04-05-2002* сәйкес
қарастырылады.
Жасанды жарықтандырылған дүкендердің сауда залдарында шағылу коэффициенті
жоғары әрлеу материалдарын, жоғары тиімді разрядты шамдар мен автоматты басқару
жүйелерін қолдануды қарастыру керек.
Тауарларды сатуға дайындау бойынша үтіктеу және шеберхана бөлмелерінде, ереже
бойынша, табиғи жарықтандыруды қамтамасыз ету керек.
4.2.2 Дүкенді жерасты және шығыңқы ірге қабаттарда орналастыру кезінде
бөлмелердегі қауіпсіздік пен қолайлы температура-ылғалдық және жарық режимін
қамтамасыз ететін инженерлік-техникалық шараларды қарастыру керек.
Бұндай дүкендерде ультракүлгіндік сәулелену (олардың зиянсыз спектральді құрамын
растайтын сертификаттары бар) және ауаны иондау құралдарымен жабдықталған сауықтыру
рәсімдерін жүргізуге арналған профилакторий бөлмесін (бөлмелерін) қарастыру керек
Дүкендердің сауда залдары мен қызметтік-тұрмыстық бөлмелерінде (ТЖК 0,1 % кем)
ультракүлгін сәулеленудің жасанды көздерін қолдана отырып,
профилактикалық
сәулеленуді қарастыру керек.
4.2.3 Дүкендерде гигиеналық сертификаттары бар құрылыс және әрлеу
материалдарын, сондай-ақ жабдықтарды пайдалану керек.
4.2.4 Ылғалды режимдегі бөлмелердің қабырғалары мен арақабырғаларының ылғалға
төзімді әрлеуі 1,6 м кем емес биіктікте, ал салқындату камераларында қаптамасы бөлменің барлық
биіктігінде болу керек.
4.2.5 Дүкенге кіреберістегі бөлмелер еденінің белгісі кіреберістегі жаяужол белгісінен
0,15 м және одан астам биік болу керек.
Дүкенге кіреберістегі еден белгісін жаяужолмен бір деңгейде немесе оның белгісінен
төмен терең етіп қабылдауға кіру ойықтары жоғарыдан су мен жауын-шашынның ағуынан
қорғалған жағдайда жол беріледі. Мұндай жағдайларда кіреберістің жоғарғы жағынан
күнқағар қарастырылу керек.
4.2.6 Құрылым элементтерін, олардың қосылыстарының түйіндерін, сондай-ақ
желдеткіш керегеторларды жобалағанда бөлмелерді паразиттік жануарлар мен жәндіктердің
кіруінен қорғау талаптарын ескеру керек.
4.2.7 Жеке тұрған дүкендердің, тұрғын ғимараттардың немесе басқа қызметтік
мақсаттағы ғимараттардың құрамдас-жапсарлас (жапсарлас) салынған және құрамдас
салынған құрылыс құрылымдарының дыбыс оқшаулауы және діріл оқшаулауы шудан қорғау
бойынша қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес болу керек және
ішінде үнемі адамдар болатын (жұмыс істейтін немесе тұратын) бөлмелерде нормаланған
акустикалық көрсеткіштерді қамтамасыз ету керек.
4.2.8 Келушілерге арналған қоғамдық дәретханаларды дүкендерде төмендегідей
жобалау керек:
- IH-IVH жіктеме тобы 600 м2 сауда ауданына бір санитарлық құрал есебінен, бірақ
екі санитарлық құралдан кем емес;
- IП жіктеме тобы 400 м2 сауда ауданына бір санитарлық құрал есебінен, бірақ екі
санитарлық құралдан кем емес.
Басқа типті дүкендерде қоғамдық дәретханаларды азық-түліктік емес дүкендерде әрбір 600 м2 сауда ауданына және азық-түліктік дүкендерде - әрбір 400 м2 сауда ауданына бір
санитарлық құрал есебінен, бірақ екі санитарлық құралдан кем емес етіп жобалауға жол
беріледі.
Қоғамдық дәретхана бөлмелеріне кіру есігін қақпа арқылы қарастыру керек.
Мұндайда азық-түлік тауарларын сататын орындардың арасына орналастырмау керек.
Келушілерге арналған қоғамдық дәретхана бөлмелерінің ауданы қосымша қызмет
көрсету бөлмелерінің ауданында ескеріледі.
Сауда орталықтарында келушілерге арналған қоғамдық дәретханаларды барлық
дүкендер кешеніне олардың сауда ауданы жиынтығы есебінен жобалау керек. Қоғамдық
дәретханаларды қабаттарға орналастыруға жол беріледі.
Дәретханаларды жеке етіп жобалау керек.
Қоғамдық дәретханаларда төмендегілерді қарастыру керек:
- кабина ені - 0,8 м кем емес, тереңдігі - 1,2 м кем емес;
- арбамен жүретін мүгедектерге арналған бір кабинадан кем емес, ені - 1,65 м кем емес
және тереңдігі 1,8 м кем емес;
- жүрген кезде балдақ немесе басқа да құрылғыларды пайдаланатын мүгедектерге
арналған, шет жақтарында орналасқан, тұтқасы бар бір кабинадан кем емес;
- мүгедектерге арналған емес екі жағында көлденең тірек тұтқалары бар 0,4 м
биіктіктегі бір писсуардан кем емес;
- жуынатын бөлмелерде жер деңгейінен 0,8 м артық емес биіктікте шеткі қабырғадан 0,2
кем емес аралықта тірек тұтқалары бар бір раковинадан кем емес.
4.3 Өртке қарсы талаптар
4.3.1 Дүкендер мен сауда орталықтары ғимараттарының отқа төзімділік деңгейі және
қабаттылығына байланысты өртке қарсы қабырғалар арасындағы қабаттың ең үлкен ауданын
1-кесте бойынша қабылдау керек.
4.3.2 Тұрғын ғимараттар құрамдас-жапсарлас немесе құрамдас салынған дүкендерді
тұрғын бөлігінен өртке қарсы 1-типтегі саңылаусыз арақабырғалармен және өртке қарсы 2типтегі аражабындармен бөлу керек.
Басқа мақсаттағы ғимараттардың (тұрғын ғимараттардан басқа) ішіне салынған сауда
ауданы 100 м2 артық дүкендерді басқа кәсіпорындар мен бөлмелерден өртке қарсы 2-типтегі
қабырғалармен және өртке қарсы 2-типтегі аражабындармен бөлу керек.
4.3.3 Дүкендерді басқа мақсатағы ғимараттарға (қоғамдық орталықтар мен өзге көп
қызметтік ғимараттарға) орналастырған кезде жалпы вестибюль арқылы шығатын жерлерді
ескермегенде, сауда залдарынан дербес эвакуациялық шығу есіктері қамтамасыз етілген
жағдайда жалпы вестибюльден сауда залдарына кіреберістеріне өзі жабылатын есіктерді
қарастыруға жол беріледі.
4.3.4 Дүкеннің сауда залынан тікелей сыртқа немесе саты алаңына (құрамдас жапсарлас немесе құрамдас салынған бөлмелерге дүкенді орналастырған кезде басқа
мақсаттағы ғимараттан оқшауланған) есеп бойынша, бірақ екіден кем емес шығатын
эвакуациялық есіктер қарастырылу керек. Эвакуациялық есіктерді таратып орналастыру
керек. Эвакуациялық есіктерді түсіру бөлмелері арқылы құруға жол берілмейді. Сауда
ауданы 150 м2 дейінгі жеке тұрған бір қабатты, басқа мақсаттағы ғимараттарға құрамдас жапсарлас салынған, жапсарлас немесе құрамдас салынған дүкендерде екінші эвакуациялық
есік ретінде саудалық емес бөлмелер тобы арқылы сауда залынан шығатын есікті қарастыра
отырып, залдан шығатын бір эвакуациялық есікті қарастыруға жол беріледі. Дүкендерде
(жеке тұрған ғимараттарға орналасқан, басқа мақсаттағы ғимараттарға құрамдас - жапсарлас
салынған, жапсарлас немесе ішіне салынған) эвакуациялық есіктерді есептегенде сауда
залының біршама алыс нүктесінен жақын қызметтік сатыға немесе дүкеннен шығу есігіне
дейінгі арақашықтық 2-кестеде көрсетілгеннен аспаған жағдайда, залмен немесе дәлізбен
тікелей байланысты қызметтік саты алаңдары мен дүкендерден шығу есіктерін ескеруге жол
беріледі.
4.3.5 Сауда залының біршама алыс нүктесінен жақын эвакуациялық шығу есіктеріне
дейінгі ең үлкен арақашықтық 2-кесте бойынша қабылдану керек.
1-кесте
Ғимараттың отқа
төзімділік деңгейі
Қабаттардың
саны
I-II
1-5 (1)
Өртке қарсы қабырғалар арасындағы қабаттың ең
үлкен ауданы м2
1 қабатты
2 қабатты
3-5 қабатты
3500
3000
2500
III
1-2
2000
1000
IV, V
1
500
Ескертулер:
1 Ғимараттың отқа төзімділік деңгейі мен өртке қарсы қабырғалардың түрлерін бұл жерде
және әрі қарай ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 қараңыз.
2 Отқа төзімділігі І және ІІ деңгейлі дүкендердің өртке қарсы қабырғалары арасындағы
қабаттың ең үлкен ауданын бөлме автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталған
жағдайда екі еседен артық емес етіп арттыруға жол беріледі.
3 Отқа төзімділігі І және ІІ деңгейлі дүкендерде қабаттар санын қоймаларды, тауарларды
сатуға дайындау бөлмелерін, қызметтік, тұрмыстық және техникалық бөлмелерді
орналастыру үшін бір қабатқа арттыруға жол беріледі.
4 Осы кестені тұрғын ғимараттарға, сондай-ақ басқа мақсаттағы ғимараттарға ішіне
құрамдас (құрамдас -жапсарлас) салынған немесе оларға жапсарлас салынған дүкендер
қабатының ең үлкен ауданы мен қабаттылығын анықтау барысында пайдалану қажет.
5 Жақшаның ішінде жол берілуі мүмкін жерасты қабаттарының қосымша саны көрсетілген.
2-кесте
Сауда
Ғимараттың Сауда залының ең алыс нүктесінен жақын эвакуациялық
залының
отқа төзімділік шығу есіктеріне дейінгі ең үлкен арақашықтық м, сауда залы
көлемі, мың
дәрежесі
ауданынан негізгі эвакуациялық өтпелер %
м3
25 % және одан артық
25 % кем
I, II
50
25
5-ке дейін
III
35
15
IV, V
25
10
I, II
65
30
10
III, IV
45
20
10-нан артық
I, II
80
35
Ескерту - Сауда залы көлемінің аралық мәнінде біршама алыс нүктеге дейінгі ең үлкен
арақашықтық интерполяция бойынша анықталу керек.
4.3.6 Эвакуациялық жолдарды есептеуде эскалаторлар ескерілмейді.
4.3.7 Эвакуациялық жолдарды есептеу үшін дүкеннің сауда залында бір мезгілде
болатын сатып алушылар санын бір адамға 3,0 м2 сауда ауданы есебінен қабылдау керек.
Егер жобалауға берілген тапсырмада дүкендердің сауда залдары аудандарын кейін кеңейту
қарастырылған болса, онда бұл кеңейтуді эвакуациялық жолдарды есептеу кезінде ескеру
керек.
4.3.8 Сауда залдарындағы негізгі эвакуациялық өтпелердің енін төмендегі есептен кем
емес етіп қабылдау керек:
1, 4 м - сауда ауданы 100 м2 дейін (қоса);
1,6 м - сауда ауданы 100 м2 -ден 150 м2 дейін;
2,0 м - сауда ауданы 150 м2-ден 400 м2;
2, 5 м - сауда ауданы 400 м2-ден.
Айналмалы есіктер, бақылаушы-кассирлер кабиналары арасындағы өтпелер және
сауда залынан есептік торап бойымен сырт жағындағы өтпелер ауданы негізгі эвакуациялық
ауданына қосылмайды.
4.3.9 Сауда залынан эвакуациялық шығулардың (есіктердің), сондай-ақ сауда залын
қызметтік сатымен қосатын өтпелердің (дәліздердің) ені 3-кестедегі есепке сай, бірақ 1,2 м
кем емес деп анықталу керек.
Саты белдеуінің (немесе пандусының) енін сатыға (немесе пандусқа) шығатын
эвакуациялық шығулардың біршама үлкен енінен кем емес деп қабылдау керек.
3-кесте
Сауда залы ауданынан негізгі эвакуациялық өтпелер
ауданы %, сауда залынан шығатын эвакуациялық шығу
енінің 1 метіріне келетін адам саны
25 % және одан артық
25 % кем
I, II
165
75
5-ке дейін
III,
115
50
IV, V
80
40
I, II
220
100
10
III, IV
155
70
10-нан артық
I, II
275
125
Ескерту - Сауда залы көлемінің аралық мәнінде ең алыс нүктеге дейінгі ең үлкен
арақашықтық үлкен жағына тұтас көлемге дейін дөңгелектеп интерполяция бойынша
анықталу керек.
Сауда
залының
көлемі, мың
м3
Ғимараттың
отқа төзімділік
дәрежесі
4.3.10 Отқа төзімділігі І және ІІ дәрежелі дүкендерде (жеке тұрған ғимараттардағы
немесе басқа мақсаттағы ғимараттарға орналастырылған) шығыңқы ірге қабаттан (немесе
бірінші жерасты қабаттан) бірінші қабатқа дейін немесе бірінші қабаттан екінші қабатқа
дейін ашық сатылар немесе көлбеушелерге жол беріледі. Мұнда осындай сатылар немесе
көлбеушелер вестибюльге, сондай-ақ басқа да бөлмелерге шыға алады. Отқа төзімділігі І
және ІІ дәрежелі дүкендерде (жеке тұрған ғимараттардағы немесе басқа мақсаттағы
ғимараттарға орналастырылған) бесінші қабатты қоса алғанда ашық сатыларға жол беріледі,
бірақ екінші қабаттан жоғары ашық сатылы бөлмелер түйісіп тұрған дәліздер мен басқа
бөлмелерден өртке қарсы 2-типтегі аражабындармен бөліну керек. Автоматты өрт сөндіру
жасалғанда барлық ғимаратта дәліздер мен басқа бөлмелерден ашық сатылы бөлмелерді
өртке қарсы аражабындармен бөлмеуге жол беріледі.
Ашық сатылар мен көлбеушелерді тиісті сауда залындағы сатып алушылардың тек
жартысы үшін ғана эвакуациялық жолдар есебінде ескеруге жол беріледі, ал қалғандар
сатып алушыларды эвакуациялау үшін екіден кем емес саты алаңын қарастыру керек.
Ашық саты немесе көлбеуше ұзындығын сауда залының біршама алыс нүктесінен
жақын эвакуациялық шығуға дейінгі арақашықтыққа қосу керек (2-кесте бойынша). Осы
сатының немесе көлбеушенің ауданын негізгі эвакуациялық өтпелер ауданының құрамында
есепке алмау керек.
Қоғамдық немесе сауда орталықтарының, сондай-ақ басқа да көп қызметтік
ғимараттардың жерасты немесе шығыңқы ірге қабаттарында орналасқан дүкендерде бірінші
қабаттағы вестибюльге шығатын ашық сатылар бар болса, дүкеннің жерүсті бөлігіндегі
қалған эвакуациялық сатылардың осы вестибюльге шығатын есіктен басқа, тікелей сыртқа
шығатын есіктері болу керек.
4.3.11 Дүкендердің жерүсті, шығыңқы ірге немесе бірінші жерасты қабаттарына
орналасқан сауда залдары мен қызметтік бөлмелерінен адамдарды эвакуациялауға арналған
саты алаңдарынан бірінші жерасты немесе шығыңқы ірге қабаттан сыртқа шығатын бір
шетте эвакуациялық шығуларды қарастыру керек. Мұнда көрсетілген шығулар өртке қарсы
1-типтегі арақабырғамен бір қабат биіктігіне дейін бөлінген болу керек. Бірінші қабат
дәлізіне, холл немесе вестибюліне шығатын жерасты (немесе шығыңқы ірге) қабат пен
бірінші қабатты байланыстыратын сатылар адамдарды жерасты немесе шығыңқы ірге
қабаттан эвакуациялау есебінде есепке алынбайды.
Егер жерасты немесе шығыңқы ірге қабат сатысы бірінші қабат вестибюліне шығатын
болса, онда осы вестибюльден шығатыннан басқа ғимараттың жерүсті бөлігіндегі барлық
сатылардың тікелей сыртқа шығатын есіктері болу керек.
4.3.12 Қызмет көрсететін қызметкерлерге арналған сатылар сатып алушыларға
арналған кіру есіктері мен сатылардан бөліну керек. Қойма немесе басқа саудалық емес
бөлмелерге кіру есіктерін, ереже бойынша, қабылдау немесе қызметтік дәліздер жағына
орналастыру керек. Сауда ауданы 1200 м2- тан артық емес дүкендерде қоймалардан
тауарларды беру үшін сауда залына шығатын қосымша шығу есіктерін сауда залымен іргелес
қарастыруға жол беріледі.
4.3.13 Дүкеннің сауда залынан шығатын эвакуациялық шығу есіктерінің біреуін
тікелей вестибюльге немесе ашық сатымен түйісіп тұрған қабаттардағы холға шығатындай
етіп қарастыруға жол беріледі.
4.3.14 Сыртқы ашық сатыларды 60° артық емес еңістігімен дүкеннің екінші
қабатынан екінші эвакуациялық шығу ретінде пайдалануға жол беріледі. Мұнда аталған
сатылар эвакуация жасалатындардың санына есептелген болу керек, артық емес:
- 70 адам - отқа төзімділік дәрежелі ІІ ғимарат үшін;
- 50 адам - отқа төзімділік дәрежелі ІІІ ғимарат үшін;
- 30 адам - отқа төзімділік дәрежелі IV және V ғимарат үшін.
Сыртқы сатылар енін 0,8 кем емес, тұтас баспалдақ енін 0,2 м кем емес етіп қабылдау
керек.
Жазық шатырлар (соның ішінде пайдаланылмайтын) бойынша немесе ашық
галереялар арқылы ашық сатыларға өтетін жолды салғанда жабындар мен галереялардың
көтергіш құрылымдарының сыртқы отқа төзімділік шегін REI 45 кем емес етіп жобалау
керек.
4.3.15 Дүкендерде қисық сызықты сатыларды жасауға жол беріледі: бас көрнекті - екі
және одан көп қабатты сауда залдарында, сондай-ақ осы залдарда антрессольдар бар болса;
жетекші қызметтік - тұрақты 5 адамнан көп болмайтын бөлмелерде. Мұнда аталған
сатылардың тар бөлігіндегі баспалдақтардың енін 0,22 м кем емес, ал қызметтік
баспалдақтардың енін 0,12 м кем емес деп қарастыру керек.
4.3.16 Саты алаңдарын, ереже бойынша, сыртқы қабырғалардағы ойықтар арқылы
табиғи жарықтандыруды жобалау керек. Екі қабатты ғимараттардағы (жеке тұрған,
құрамдас -жапсарлас, тұрғын үй ғимараттарының құрамдас немесе оның ішіне салынған,
сондай-ақ отқа төзімділіктің өзге қызметтік мақсатындағы ғимараттарда орналастырылған)
саты алаңдарын 50 %-тен аспайтын жоғарыдан жарықтандыру жасауды, ал үш қабатты
ғимараттарда саты баспалдақтарының арасында 1,5 м-ден кем болмайтын ойық орнатуға
рұқсат етіледі. Адамдарды эвакуациялауға арналған саты алаңдарының 50 %-тен
аспайтынын табиғи жарықтандырусыз жобалауға рұқсат етіледі. Сондай-ақ, аталған саты
алаңдарын 2-ші немесе 3-ші типті түтіндемейтін болуы тиіс.
4.3.17 Сауда залдарында түтінтартқыштарды табиғи жарықтандырусыз қарастыру
керек.
4.3.18 Тез тұтанғыш тауарларды, сондай-ақ жанғыш сұйықтықтарды (май, бояу,
еріткіштер және т.б.) сататын дүкендер отқа төзімділігі ІІ дәрежеден кем емес жеке тұрған
ғимараттарда орналастырылғаны жөн. Бұл ғимараттарда дүкендердің басқа типтерін,
тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарын тез тұтанғыш тауарлар мен жанғыш
сұйықтықтарды сататын дүкеннен өртке қарсы 1-типтегі қабырғалармен бөліп
орналастыруға рұқсат етіледі.
4.3.19 Тез тұтанғыш тауарлар мен жанғыш сұйықтықтарды сақтау қоймаларын (осы
нормалардың 4.3.18 т. бойынша дүкендердегі) терезе ойықтары бар сыртқы қабырғаларда
орналастыру керек және оларды өртке қарсы 1-типтегі арақабырғалармен (EI 45) және 3типтегі аражабындармен (ЕI 45) бөліп, бұл қоймаларға кірер есік тамбур-шлюз арқылы
қарастырылу керек.
4.3.20 Жанғыш тауарлар мен жанғыш орамадағы тауарларды сақтау қоймаларын,
ереже бойынша, ауданы 250 м2 және одан артық болатын сауда залынан оларды 1-типтегі
өртке қарсы арақабырғалармен бөле отырып, сыртқы қабырғаларға орналастырған жөн.
Аталған қоймаларды ауданы 700 м2 аспайтын бөліктерге бөлген жөн. Әр бөліктің
шегіне тордан жасалған немесе төбеге дейін жетпейтін арақабырғалар орнатуға рұқсат
етіледі. Бұл жағдайда түтінтартқыш бөлікке тұтастай қарастырылады.
Жоғарыда аталған көрсеткіштердің түтінтартқыштарын қолданыстағы нормативтік
құжаттарға сәйкес, ал мұндай қоймаларды жерасты қабатына орналастырған жағдайда осы
нормалардың 4.3.31 т. есепке ала отырып, қақпақтар немесе терезелер арқылы қарастырған
жөн.
Ауданы 50 м2 дейінгі осындай қоймалардың түтінтартқышын қоймалардың дәлізге
шығар есіктері болған жағдайда дәліздің түбінде орналасқан терезелер арқылы жобалауға
рұқсат етіледі. Қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес қоймаларға,
сондай-ақ жүк түсіру бөлмелері мен тұғырнамалары бар есіктер мен терезе ойықтары
арқылы қосылған қоймаларға түтінтартқыш талап етілмейді.
4.3.21 Электрлі қалқан бөлмесіндегі, желдеткіш камералардағы, жанғыш материалдар
мен өзге де өрт қауіпсіздігі техникалық бөлмелеріндегі есіктердің отқа төзімділік шегі EI 45тен кем болмауы керек.
4.3.22 Жанбайтын тауарлардың қоймаларын сауда залынан өртке қарсы
арақабырғалармен бөлген жөн (сауда залын келесі ұлғайтуға арналған жобалау
тапсырмасына сәйкес тағайындалған ауданда орналастырылған ораусыз баяу жанатын
тауарлар қоймасынан басқа).
4.3.23 Автоматты өрт дабылымен:
- автоматты өрт сөндіру қондырғысы орнатылмаған азық-түліктік емес дүкендердің;
- күзет дабылымен жабдықталған азық-түлік дүкендерінің жайларын жабдықтаған
жөн.
Автоматты өрт дабылын автоматты өрт сөндіру қондырғысымен жабдықталған
бөлмелерде, сондай-ақ ет, балық, жемістер мен көкөністер (жанбайтын орамада), металл
ыдыстар, жанбайтын құрылыс материалдары дайындалатын және сақталатын қоймаларда,
дәретханаларда, тоңазыту камераларында, жуынатын бөлмелерде, сусебезгілер мен желдету
камераларында, сорғылық, бойлерлік және қатты жанатын материалдары жоқ өзге де
инжерелік жабдықтарға арналған бөлмелерде қарастырмауға рұқсат етіледі.
4.3.24 Екі жерүсті қабатында немесе бір жерүсті және шығыңқы ірге (жерасты)
қабатта орналасқан шығыңқы ірге (жерасты) қабатында - жеке тұрған ғимараттарда немесе
тұрғын үйлердің (немесе басқа мақсаттағы ғимараттардың) құрамдас -жапсарлас немесе
құрамдас салынған сауда залдары бар сауда ауданы 3500 м2 артық (осы нормалардың 4.3.1 т.
есепке алғанда) дүкендердің;
- үш немесе одан артық жерүсті қабаттарында немесе немесе екі жерүсті және
шығыңқы ірге (жерасты) қабатында орналасқан - жеке тұрған ғимараттарда немесе тұрғын
үйлердің (немесе басқа мақсаттағы ғимараттардың) ішіне-жапсарлас немесе ішіне салынған
кез келген аудандағы дүкендердің;
- басқа мақсаттағы ғимаратардың ішіне салынған жерүсті қабаттарында орналасқан
сауда ауданы 500 м2 және одан артық дүкендердің
- сауда залдарын, тауарларды қабылдау, сақтау және сатуға дайындау бөлмелерін,
ыдыстар, орау материалдарын және мүліктерді сақтауға арналған бөлмелерін автоматты өрт
сөндіру қондырғыларымен жабдықтаған жөн.
4.3.25 «Аңшы» дүкендерінде (сондай-ақ қару-жарақ сату бөлімдері бар «Табиғат»
дүкендерінде) тамбур арқылы кірер есігі бар қару-жарақ сақтауға арналған бөлмені жобалау
қажет). Бұл жағдайда қоршайтын кірпіш қабырғаларының 0,38 м-ден кем болмауын және
кіретін есігінің құлып салынатын болат табақпен қапталғанын қарастыру керек. Қару-жарақ
сақтауға арналған бөлмеге терезе ойықтарын орнатуға рұқсат етілмейді.
4.3.26 Төрт немесе бес қабатты дүкендерге арналған есіктер, фрамугалар (саты
алаңдарының ішкі қабырғаларын қоса алғандағы есіктер мен арақабырғалардағы) және
арақабырғалар үшін жарық көзі толтырмасы ретінде шыңдалған немесе шегенделген шыны
мен шыныблоктарды қолданған жөн. Биіктігі төрт қабаттан төмен дүкендерде жарық көзі
толтырмасының түрі шектелмейді.
4.3.27 Жылжымалы арақабырғалар EI 45 отқа төзімділік шегін қамтамасыз ететін
жанбайтын материалдармен екі жағынан қорғалу керек.
4.3.28 Сауда залдарының, қоймалардың, сондай-ақ отқа төзімділігі І және ІІ дәрежелі
ғимараттардағы эвакуациялау жолдарындағы қабырғалар мен төбелерді әрлеу жанбайтын
немесе баяу жанатын материалдармен, ал аспалы төбелердің қаңқалары жанбайтын
материалдармен орындалу керек.
4.3.29 Техникалық қабат биіктігі онда орналастырылған инженерлік жабдықтар мен
инженерлік коммуникациялардың түрлеріне, сондай-ақ оларды пайдалану шарттарына
байланысты анықталады. Қызмет көрсету құрамының өту орындарында
шығыңқы
құрылымдардың еденнен төменге дейінгі ара қашықтығы 1,8 м кем болмауы керек.
Жанбайтын материалдардан жасалған құбырлары мен құбыр оқшаулағыштары бар тек қана
инженерлік коммуникацияларды орналастыруға арналған техникалық қабатта (техникалық
жертөледе) оның еденнен төбеге дейінгі биіктігін 1,6 м кем болмайтындай көлемде азайтуға
рұқсат етіледі.
4.3.30 Инженерлік желілер жүргізілген техникалық үйасты қабатынан сыртқа шығар
орын (есіктер немесе мөлшері 0,6 х 0,6 м кем емес люктер арқылы) болу керек.
4.3.31 Бірінші жерасты немесе шығыңқы ірге қабаттардың (0,5 м аспайтындай
тереңдетілген) әр бөлігінде қолданыстағы құжаттарда айтылған жағдайлардан басқа кезде ені
0,9 м және биіктігі 1,2 м болатын екіден кемес люктері немесе терезелері болу керек.
Бөліктің ауданы 700 м2 аспау керек.
4.3.32 Алаңшалар аралығындағы бір сатыдағы баспалдақ саны (осы нормалардың
4.3.15 т. сәйкес қисық сызықты сатылардан басқа) 3-тен кем болмауы және 16-дан аспау
керек. Бір сатылы баспалдақтарда, сондай-ақ екі немесе үш сатылы баспалдақтарда 18-ден
аспайтын саты санына рұқсат беріледі.
4.3.33 Саты (көлбеушелер) баспалдақтары мен алаңшаларының тұтқалы қоршаулары
болуы керек. Мүгедектердің сатылармен немесе көлбеушелермен (соның ішіндегі сырттағы)
қозғалуын қамтамасыз етуге арналған құрылғылар мен шаралар
ҚР ҚБҚ 3.01-052001, МҚН 3.02-05-2003 сәйкес қарастырылу керек.
(Түзету, ҚР ИСМ Құрылыс және ТКШІК 24.10.2008 ж. № 17-1-2-05-3636 хаты)
4.3.34 Сыртқы сатылар мен көлбеушелердің, сондай-ақ жаяужол деңгейінен 0,45 м
биік орналастырылған дүкенге кіре беріс алаңшалардың биіктігі 0,8 м кем болмайтындай
қоршаулары болу керек.
4.3.35 Жерүсті қабаттарындағы сатылар баспалдақтарының еңістігін 1:2 аспайтындай
етіп қабылдаған жөн. Жерасты және шығыңқы ірге қабаттарға әкелетін саты баспалдағының,
сондай-ақ адамдарды эвакуациялауға арналмаған жерүсті қабаттарындағы сатылардың
еңістігін 1:1,5 етіп алуға рұқсат етіледі. Адамдар қозғалысының жолдарындағы
көлбеушілердің еңістігін 1:6, мүгедектер қозғалысының жолдарындағы «сауда залдары мен
дүкендердің кіре берісіндегі) көлбеушелер еңістігін 1:12 аспайтындай етіп алған жөн.
4.4 Лифтілер
4.4.1 Жүк лифтілерінің жүккөтергіштігі мен кабиналардың габариттері дүкендердің
жіктік топтары (1-қосымша бойынша) мен лифтілердің түсіруге және тиеуге арналып
қарастырылған механикаландыру жабдықтарын ескере отырып, жобалау тапсырмасымен
белгіленеді. Жүк лифтілерінің ең аз қажет саны жүк ағынының есебіне қарай анықталады.
4.4.2 Әр қабаттағы жүк лифтілерінің кіре берісінде Е х К тең (5-қосымшаға сәйкес)
кем болмайтын жүк түсіруге арналған алаңшалар (бұдан әрі мәтінде - түсіру аймақтары)
қарастырылу керек.
Түсіру аймақтары тауарларды қабылдауға, сақтауға және сатуға дайындау бөлмелері
топтарының ең аз мөлшерде нормаланған ауданының құрамына кіргізілмейді.
4.4.3 Жерасты немесе шығыңқы ірге қабаттардан шығу өрт кезінде ауа тірегінің
құрылғысы бар тамбур-шлюздер арқылы қарастырылу керек (осы нормалардың 4.4.2. т.
сәйкес Е х К тең габариттермен).
Тамбур-қақпалар өртке қарсы арақабырғалармен қоршалу керек, ал олардың
кіреберістегі есіктерінің өртке қарсы нығыздалуын қарастыру керек.
Тамбур-қақпа есігінің ішкі бетін (лифт шахтасының жағынан) жанғыш
материалдармен орындауға рұқсат етіледі.
4.4.4 Дүкен бөлмелері аралығындағы тікелей технологиялық байланыс үшін
жүккөтергіштігі 100-ден 250 кг-ға дейінгі шағын жүк көтеру лифтілерін қолдануға рұқсат
етіледі; бұл жағдайда түкпір шахтада 14-тен аспайтын аялдамаға рұқсат етіледі.
Металл қаңқалы шахтада екі аялдамалы көтеру биіктігі 5,2 м аспайтын шағын жүк көтеру
лифтісін (лифт жиынтығымен қойылатын) орнату кезінде жерүсті қабаттарында өртке қарсы
арақабырғалар мен аражабындардың қоршау құрылғысы талап етілмейді. Жерасты немесе
шығыңқы ірге қабаттардағы металл қаңқалы шахтада шағын жүк көтеру лифтісінің бірінші
аялдамасын орналастырғанда лифтіден шығу осы нормалардың 4.4.2 т. талаптарын ескере
отырып, тамбур-қақпа арқылы қарастырылу керек.
4.4.5 Екі немесе үш қабатты сауда орындарын орналастыру кезінде жолаушылар
лифтісін орнатуды қарастырған жөн.
Жолаушылар лифтісінің саны мен жүккөтергіштігін жолаушылар ағынын ескере
отырып, анықтаған жөн.
Төрт және одан жоғары қабаттардағы ауданы 1000 м2 және одан астам сауда залдарын
орналастыру кезінде, ереже бойынша, эскалатор орнатылу керек. Жобалау тапсырмасы
бойынша жолаушылар лифтілері мен эскалаторларды қабаты төмен және ауданы 1000 м2 кем
сауда залдарында да орнатуға рұқсат етіледі.
4.4.6 Екі немесе үш деңгейлі сауда залдары бар дүкендерде мүгедектердің, соның
ішінде арбалы мүгедектердің жылжуына арналған кабинасының кеңдігі 2,1 м кем болмайтын
(ҚР ҚБҚ 3.01-05-2001, МҚН 3.02-05-2003 талаптарын ескере отырып) бірден кем емес
жолаушылар лифтісін орнатуды қарастырған жөн.
(Түзету, ҚР ИСМ Құрылыс және ТКШІК 24.10.2008 ж. № 17-1-2-05-3636 хаты)
4.4.7 Жерасты немесе шығыңқы ірге қабаттардағы жолаушылар лифтілерін тоқтату
қажет болғанда лифт шахталарының есіктері өртке қарсы арақабырғалармен қоршалған
(жолаушылар лифтілерінің алдындағы алаңшалар үшін нормаланған габариттерден кем
болмайтын) тамбур-қақпаларға шығу керек. Тамбур-қақпалардың кіреберістегі есіктерінің
өртке қарсы нығыздалуын қарастыру керек.
4.4.8 Дүкендердегі сауда залдарының деңгейлерінің (белгілерінің) еңістігі қабат
биіктігінен кем болған жағдайда және көлбеушелер орнату мүмкін болмағанда мүгедектер
үшін (соның ішінде арбалы мүгедектер үшін) саты баспалдақтарының бойымен немесе
тігінен орналатырылатын арнайы көтергіштер қарастырылу керек. Бұл жағдайда көтергіш
тұғырнамасының ені 0,9 м, ал тереңдігі 1,2 м кем болмау керек.
4.4.9 Дүкендердің лифтілері мен жүк көтергіштерінің машиналық бөлімшелерін
тікелей тұрғын бөлмелердің астына орналастыруға жол берілмейді
4.5 Қоқыс шығару және шаң сору
4.5.1 Қоқыс контейнерлері үшін дүкен аумағында шаруашылық алаңы шегінде немесе
ғимарат көлемінде орналасатын қатты жабынды шаруашылық алаңшасын қарастыру керек.
Қоқыс құбырларын (қоқыс шығарудың пневматикалық немесе вакуумдық жүйесі
болмаған кезде) бес қабатты дүкендерде қарастыру керек. Аз қабаттары дүкендерде қоқыс
құбырларын орнату қажеттіліктері жобалауға берілетін тапсырмамен анықталады.
Қоқыс құбырларымен жобалау тапсырмасы бойынша, әрі 11 және 12-қосымшаларды
есепке ала отырып, жабдықталмаған дүкендер қоқыс жинау камерасын, қағаз қалдықтарын
престеу бөлмесін, тағам қалдықтарын сақтауға арналған камераны, қарастыру керек. Аталған
бөлмелерді инженерлік қамтамасыз ету талаптарын осы нормалардың 6-тарауын есепке ала
отырып қарстыру керек.
4.5.2 Қоқысқұбыры ұңғысы:
- ауа өткізбейтін және құрылыс құрылымдарынан дыбысоқшауланған, экологиялық
таза материалдардан жасалған, өртке қарсы талаптарға жауап беретін және дайындаушызауыттың сертификаттарымен куәландырылған құбырлардан жасалу керек;
- негізгі құрамдық жиынтығынан басқа (клапандар, шибер, қамыттар, ақаулағыштар)
тазарту құрылғысы, шаю жүйесі, бөлу құрылғысы болу керек;
- адамдар үнемі болатын тұрғын үйлер және қызмет бөлмелермен қатар салынбау
керек.
4.5.3 Қоқысжинағыш камера тікелей оқпанның астында орналастырылуға, ғимаратқа
кірер есіктен қалың қабырғамен (қалқанмен) оқшауланған сыртқа ашылатын есігі бар дербес
шығу орны болу керек және өртке қарсы 1-типтегі арақабырғалармен (EI 45) және 2-типтегі
аражабындармен (EI 60) қоршалуы керек.
Қоқысжинағыш камералардың жоспардағы мөлшерін 2,0 х 1,5 м кем болмайтындай,
ал камераның биіктігін жарықта 1,95 м-ден кем болмайтындай етіп қабылдаған жөн. Қоқыс
жинағыш камераға апаратын дәліз болған жағдайда, ереже бойынша, оның ені 1,3 м-ден кем
болмауы керек.
Қоқысжинағыш камераға спринклерлік суарғышты орнату қарастырылғаны жөн.
Қоқысжинағыш камера еденінің белгісі жаяужол деңгейінен жоғары немесе көлік
өтетін жолға 0,05 м-ден 0,1 м-ге дейінгі аралықта жақын болуы керек. Қоқыс алуды
механикаландырған жағдайда қоқысжинағыш камераны басқа деңгейде орналастыруға
рұқсат етіледі.
Қоса салынған (қосып-қосымша салынған) дүкендерде қоқысжинағыш камераны
тұрғын бөлмелердің астына, сондай-ақ адамдар үнемі болатын басқа мақсаттағы бөлмелердің
астына немесе олармен жапсарлас етіп орналастыруға рұқсат етілмейді.
4.5.4 Вакуумдық шаңжинағыштың орталықтандырылған немесе аралас жүйесін сауда
ауданы 6500 м2 және одан артық дүкендерде қарастырған жөн. Сауда ауданы кіші
дүкендерде шаңжинағыш жүйелердің қажеттілігі жобалау тапсмырмасымен белгіленеді.
4.5.5 Шаңжинағыштың аралас жүйесін жобалау кезінде қызмет көрсетудің бір
қабылдау клапанының радиусы 50,0 м-ден аспау керек.
4.5.6 Шаңжинағыштың орталықтандырылған немесе аралас жүйесі болмаған жағдайда
шаңсорғыштар сүзгілерін тазалау камерасын орнату жобалау тапсырмасында анықталады.
5 ДҮКЕНДЕРДІҢ НЕГІЗГІ ЭЛЕМЕНТТЕРІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
5.1 Сауда бөлмелері
5.1.1 Дүкендердің сауда ауданына сауда залдары мен қосымша қызмет көрсетуге
арналған бөлмелер кіреді, сондай-ақ көше жағындағы экспозициялық сөрелер ауданы оларды
еденге оналастыру жағдайында залдың еденімен бір деңгейде болады (9 - қосымшасы
бойынша). Қосымша қызмет көрсету элементтерінің тізбесі тәртіпке енгізілмейді және
жобалау тапсырмасы бойынша 2-қосымша ескеріле отырып, белгіленеді.
Сауда залындағы белгіленген ауданның ең аз коэффициентін 0,25- ке тең деп
қабылдаған жөн.
5.1.2 Өзіне өзі қызмет көрсету дүкендерінің сауда залдарын жобалау кезінде
орталықтандырылған есептеу желілерінің (қабат бойынша немесе тұтастай) және сатып
алушылардың жеке заттарын қоюға арналған сөрелердің орналастырылу мүмкіндігін
қарастырған жөн.
5.1.3 Өзіне өзі қызмет көрсететін дүкендердегі бақылаушы-кассирлердің жұмыс
орнындарының санын бір бақылаушы-кассирге келетін сауда залының ауданына байланысты
қабылдау керек:
- азық-түлік дүкендерінде - 100 м2 дейін, қоса алғанда;
- азық-түліктік емес дүкендерде - 160 м2 дейін, қоса алғанда.
Есептік торап ауданын сауда залы ауданының 15 % көп емес деп қабылдау керек. Есепте
бақылаушы-кассирлердің жұмыс орнындарының саны қосымша қызмет көрсетуге арналған
сауда залы ауданында, сондай-ақ сәйкес мақсаттағы бөлмелер ауданында ескерілмейді.
5.1.4 Дүкен сауда залдарындағы жабдықтар арасындағы өту жолдарының ені 7қосымшаға сай анықталу керек.
5.1.5 Тапсырыс (немесе сыйлық жинақтарын жинақтау) бөлімдерінің ауданын 8қосымшаға сәйкес ең кіші ауданының шекті көрсеткіші бойынша анықталатын есептіктен
кем емес етіп қабылдау керек.
5.1.6 Кафетерий ауданын 9-қосымшаға сәйкес ең кіші ауданының шекті көрсеткіші
бойынша анықталатын есептіктен кем емес етіп қабылдау керек. Дүкендердің құрамында
қарастырылған шырын-барлардың, кулинария бөлімдерінің және басқа да тамақтану
кәсіпорындарының ауданын ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2001 талаптарын ескере отырып, жобалауға
берілетін тапсырма бойынша қабылдау керек.
5.1.7 Қосымша қызмет көрсететін басқа бөлмелердің аудандарын 10-қосымшаны
ескере отырып, жобалау тапсырмасымен анықтау керек.
Жеке тұрған азық-түлік дүкенінде жобалау тапсырмасы бойынша тиісті бөлімде
(немесе бөлімдерде), сондай-ақ жедел тамақтану кәсіпорнында сатылатын тамақ өнімдерін
дайындау жөніндегі аспаз цехын қарастыруға рұқсат етіледі.
5.1.8 Көше жағынан экспозициялық аумақтары бар сөрелерді орналастыру кезінде
сөрелердің салқындататын беттерінің суланып кетуден қорғауды, ал қажет болған жағдайда
(осы нормалардың 4.1.11 т. талаптарын ескере отырып) тікелей күн сәулесінен қорғауға
арналған қондырғыларды қарастырған жөн.
5.2 Тауарларды қабылдау мен сақтау және тауарларды сатуға дайындау
бөлмелері
5.2.1 Түсіру платформаларының деңгейі, ереже бойынша, автомобиль алаңының
деңгейінен 1,1-1,2 м-ге биік болу керек.
Түсіру платформасының деңгейін төмендегідей қарастыруға болады:
- тауарларды жеткізу үшін аз жүүкке бейімделген және жеңіл автомобильдерді
пайдаланған кезде – автомобиль алаңының деңгейінен 0,6-0,8 м биік;
- жобалау тапсырмасында түсіру-көтеру құралдары бар болса – автомобиль алаңымен
бір деңгейде.
Тікбұрышты үлгідегі платформаның ең кіші тереңдігі 4,0 м тең, біршама тар жердегі
ара тәрізді үлгідегі 2,5 м болу керек.
5.2.2 Түсіру орындарының есептік санын 4-кесте бойынша қабылдау керек.
Сауда орталықтарында жүк түсіру орындарының жалпы саны әрбір сауда кәсіпорны
бойынша есеп айырысу шамасы ретінде қабылданады. Олардың жалпы санының шамасын
15 % дейін қысқартуға рұқсат етіледі.
4-кесте
Дүкен сипаттамасы
Жіктемелік топ
1
2
Жиын түрлері әмбебап
азық-түліктік
IАТ
Сауда ауданы, м2
3
400 және одан кем
400-ден 1000-ға
дейін
1000-нан 1500-ге
Түсіру
орындарының
есептік саны,
кем емес
4
1
2
3
дейін
1500 астам
Жиын түрлері
кеңейтілген, шағын
немесе шектелген
мамандандырылған
азық-түліктік
(«Көкөністержемістерден» басқа)
«Көкөністер-жемістер»
мамандандырылған
азық-түліктік
II АТ
III АТ
IV АТ
IV АТ
I АТЕ
II АТЕ
Жиын түрлері әмбебап
және жиын түрлері
кеңейтілген
мамандандырылған
азық-түліктік емес
4
1
100 және одан кем
400 және одан кем
400-ден 1000-ға
дейін
650 және одан кем
650-ден 1500-ге
дейін
1500-ден 4500-ге
дейін
4500-ден 6500-ге
дейін
6500-ден 8500-ге
дейін
8500-ден 13500-ге
дейін
13500 астам
1
2
1
2
3
4
5
7
8
1
Жиын түрлері толық
VI АТЕ
мамандандырылған
VII АТЕ
азық-түліктік емес
мөлшерленбейді
«Жиһаз», «Құрылыс
материалдары»
Ескерту - Жиын түрлері толық мамандандырылған IIIН және IVН топтарының азықтүліктік емес дүкендерінде сатып алынған тауарларды жөнелту үшін түсіру орындарын
(сауда ауданы 1000 м2 дейін, қоса алғанда - 1 түсіру орны, 2000 м2 артық болса - 2 түсіру
орны) қосымша қарастыру керек.
5.2.3 Жүк түсіру платформаларын сауда ауданы 1500 м2 аспайтын азық-түлік
дүкендерінде және сауда ауданы 3000 м2 аспайтын азық-түліктік емес дүкендерде қалқа
астында (барлық платформаны және 1,0 м машина қорабын жабатындай) орналастыруға жол
беріледі. Сауда ауданы үлкен дүкендерде (жобалау тапсырмасына сәйкес жылытылатын
немесе жылытылмайтын) жүк түсіру бөлмелерін, соның ішінде жерасты тоннельдері немесе
арнайы аулалары арқылы жүк тиеу бөлмелерімен қоса) қарастыру қажет. Жаң салынған
сауда ауданы 1500 м2 және одан кем азық-түлік дүкендерінде және сауда ауданы 3000 м2
және одан кем азық-түліктік емес дүкендерде жерүсті жүк тиеуін қарастыруға жол беріледі.
Тұрғын ғимараттарға құрамдас -жапсарлас салынған немесе құрамдас салынған дүкендерде
жүк түсіру бөлмелерін қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес қарастырған жөн.
5.2.4 Сауда ауданы 1500 м2 аспайтын дүкендерді қайта құрылымдау кезінде
тауарларды жүк түсіру алаңынсыз тікелей қабылдау бөлмесіне түсіру тәсілін қалдыруға
рұқсат етіледі. Сауда ауданы 1500 м2 астам дүкендерді қайта құрылымдау кезінде, ереже
бойынша, жерасты жүк тиеуін жобалау керек, ал ауданы 1500 м2 және одан кем болса,
жерасты жүк тиеуіне рұқсат етіледі.
Тұрғын ғимараттардың құрамдас -жапсарлас немесе ішіне салынған сауда ауданы 250
м дейінгі дүкендерді қайта құрылымдау кезінде пәтерлердің терезелері мен кірер есіктері
бар қасбет жағынан жүк тиеу тәсілін қалдыруға болады. Бұл жағдайда жүк тиелетін орынның
үстінен қалқа қарастыру керек. Пәтерлердің терезелерінің үстінен дебаркадерлер орнатуға
жол берілмейді.
5.2.5 Ашық жүк түсіру алаңдарын, ереже бойынша, дүкендердің оқшауланған
шаруашылық аулаларында орналастыру керек. Мұндай аулаларды ұйымдастыру мүмкіндігі
болмаған жағдайда шағын аудандардың қоғамдық ғимараттарын, қоғамдық аймақтарын немесе
тұрғын ғимараттардың түкпір жақтарын бағдарлау керек. Дүкендер аумағындағы қоқыс
контейнерлеріне арналған шаруашылық алаңшаларын орналастыру кезінде бұл алаңдар
арасындағы ара қашықтық тұрғын ғимараттардың терезелерінен, мектепке дейінгі балалар және
жалпы білім беру мекемелерінің, сондай-ақ тұрақты типтік емдеу мекемелерінің шекараларынан
20 м-ден кем болмауын қарастыру керек.
5.2.6 Тауар түсірулері қалқа астында жүргізілетін дүкендерде қабылдау бөлмелерін
бір жүк түсіру орнына 12 м2 кем болмайтын есеппен қарастыру керек.
5.2.7 Жабық бөлмелердегі және қалқа астындағы автомобильдерге арналған
көлбеушелердің еңісі 16 %-дан, ал ал ашық аумақтарда 8 %-дан аспауы керек.
5.2.8 Машиналардың тұйықтала орналасуы кезінде жабық жүк түсіру бөлмесін кеңдігі
аз тонналық машиналар үшін 8,0 м-ден кем (қақпадан түсіру тұғырнамасына дейін)
болмайтындай және үлкен жүк автомашиналары үшін (рефрижераторлар, тіркемелі
автокөліктер) - 12,0 м кем болмайтындай жобалау керек.
Жүк түсіру бөлмесінің биіктігі немесе қалқа астындағы кеңістік кіру қақпасының ені 3,6
м болғанда көліктің өту жолының деңгейінен шығыңқы құрылымдарға дейін - 4,2 м-ден және
биіктігі 4,2 м-ден кем болмауы керек. Егер жобалауға тапсырма бойынша үлкен жүк
автокөліктерін пайдалану қарастырылмаса, жүк түсіру бөлмесінің биіктігін 3,6 м тең етіп,
сондай-ақ кіру қақпасының ені мен биіктігін 3,6 м-ден кем болмайтындай етіп алуға рұқсат
етіледі. Автомобильдер мен өзге де көліктердің өту жолдарындағы бағаналар, қабырғалар және
қабырғалардағы қуыс бұрыштары биіктігі 1,6 м-ден кем болмайтын соққыға төзімді
материалдармен механикалық зақымданулардан қорғалуы керек.
5.2.9 Азық-түлік және азық-түліктік емес дүкендерде сатуға шығарылған тауарларды
қабылдау, сақтау және сатуға дайындау бөлмелерінің ауданын 3 және 4-қосымшаларға
сәйкес сауда жүргізілмейтін бөлмелердің аталған топтарына арналған ауданның меншікті
көрсеткіштері бойынша анықталатын есептеу көрсеткішінен кем болмайтындай қабылдау
керек. Жылытылатын бөлмелерде тауарларды түсіру кезінде оның ауданын сатуға
шығарылған тауарларды қабылдау, сақтау және дайындауға арналған бөлмелердің ауданына
енгізу керек.
Тауарларды қабылдау, сақтау және сатуға дайындау бөлмелерінің құрамын 11 және
12-қосымшаларға сәйкес қабылдау керек.
5.2.10 Тауарларды қабылдау, сақтау және сатуға дайындау бөлмелерінің тобындағы
дәліздердің енін дүкен мен пайдаланылатын көлік жабдығының шамасына қарай сауда
залының ауданы 250 м2 дейін болса - 1,6 м кем болмайтындай, 250 м2 артық болса - 1,8 м кем
болмайтындай және электрленген көлікті пайдаланған кезде сауда залының кез келген
ауданында - 2,3 м кем болмайтындай етіп қабылдау керек. Ауданы 10 м2 артық тауар сақтау
бөлмелері мен қоймаларының есіктері ені 1,3 м-ден және биіктігі 2,3 м-ден кем
болмайтындай қос қақпалы болу керек, ауданы олардан кіші қоймаларға ені 0,9 м-ден кем
болмайтын, биіктігі 2,3 м-ден кем болмайтын бір қақпалы есік орнатуға рұқсат етіледі. Қалқа
астында орналасқан жүк түсіру тұғырнамасы мен дүкен бөлмелерінің арасындағы есіктердің
ені 1,6 м кем болмайтын, биіктігі 2,3 м кем болмайтын қос қақпалы (немесе жылжымалы)
болу керек.
5.2.11 Ортақ қоймаға:
- азық-түлік дүкендеріндегі сауда залының ауданы 100 м2 аспаса және тауарды қатар
қою ережесі сақталатын болса;
2
- азық-түлік сатылмайтын дүкендердегі сауда залының кез келген ауданында
целлулоидті, парфюмерлік және аэрозольді иісті тауарлардан, сондай-ақ жанғыш
сұйықтықтардан басқа тауарларды қоймалауға жол беріледі.
Қоймалар ауданында сатуға арналған тауарларды дайындауды қарастыруға жол
беріледі. Тоңазытқыш камераларды есептеу температуралары бойынша және тағамдардың
сипаттамасы ескеріле отырып, біріктіруге рұқсат етіледі.
5.2.12 Тауарларды қабылдау, сақтау және сатуға дайындау бөлмелеріне дәретханалар,
душтар және канализацияға су жіберуге арналған тораптарының астында орналастыруға жол
берілмейді.
Дүкендердің үстінде техникалық қабат болған жағдайда (тұрғын ғимараттарға немесе
өзге
қызметтік мақсаттағы ғимараттардың ішіне-жапсарлас немесе ішіне салынған)
тауарларды сақтауға және сатуға дайындау бөлмелерін орналастыруға канализациялық
тікқұбырларды салу бұл бөлмелер шегінен тыс салынған жағдайда шектеу қойылмайды.
Жуыну бөлмелерінде, дәретханалар мен сусебезгілерде суды канализацияға жіберу
траптарын қарастыру керек, ал еден белгісі көрші бөлмелердің еден белгісінен 0,02 м төмен
болу керек.
5.2.13 Тоңазытқыш камераларды, ереже бойынша, оған ені 1,3 м кем болмайтын қақпа
арқылы кіретін бірыңғай блокпен жобалау керек.
Бірыңғай блоксыз тоңазытқыш камераларын оларға тиісті қойма арқылы кіретін
екіден артық болмайтын камераларды орналастыруға рұқсат беріледі. Есептеу
температурасы 2 °С және одан жоғары тоңазытқыш камераға кіру кезінде қақпаны
қарастырмауға рұқсат етіледі. Температурасы төмен камераға (немесе камералар блогына)
кіруді жеке қақпа арқылы қарастыру керек.
5.2.14 Тоңазытқыш камераларды жоғары қазанпештермен, бойлерлік, жуыну және
өзге де температурасы мен ылғалдылығы бөлмелермен қатар, сондай-ақ олардың үстіне
немесе астына орналастыруға рұқсат берілмейді.
5.2.15 Суытылған өнімдерді, сондай-ақ балмұздақтарды сақтауға арналған төмен
температуралы камералардағы тоңазытқыш камералардың қоршау құрылымдарының
жылуоқшаулағышын камералардағы ішкі есептік температурасына сәйкес, бірақ минус 18
°С-тан төмен болмайтындай, қалған камераларда плюс 4 °С-тан жоғары болмайтындай
жобалау керек. Тоңазытқыш камералардың қоршау құрылымдарында су құбыры мен
канализация құбырларын, желдету қораптары мен электр кабельдерін жүргізуге жол
берілмейді.
5.2.16 Тоңазытқыш камералардың биіктігі таза қалпында 2,7 м-ден кем болмауы, бірақ
3,5 м-ден артық болмауы керек. Жоғары биіктікте камералардың үстінен камералар мен
жоғары қабаттың арасында желдеткіш кеңістігі бар дербес жабын қарастыруға рұқсат
етіледі, ал оларды тұрғын үй қабаттарының астына орналастыру қажет болған жағдайда
камералардың жабыны ғимараттың қабатаралық жабынынан желдету кеңістігімен бөлінуі
керек.
5.2.17 Тоңазытылатын камералардың машина бөлімшелерінде сауда залындағы
сөрелерді сауда залымен қатар немесе оның астында орналасқан арнайы бөлмеде агрегаттар
орнату арқылы орталықтандырылған салқындату жүйесін қарастыру керек. Тоңазытқыш
камералардың машина бөлімшесін тұрғын үй бөлмелерінің астында орналастыруға рұқсат
етілмейді. Ауамен салқындату жүйесі жұмыс істеген жағдайда машина бөлімшелерінің
биіктігі таза қалпында 2,7 м-ден кем болмауы, бірақ 3,5 м-ден артық болмауы керек.
Тоңазытқыш агрегаттарды машина бөлімшесіндегі камерамен қатар немесе камера
жанында дәлізден биіктігі 1,5 м кем болмайтын металл тормен (қос қақпалы есікпен)
бөлінген алаңда орнатылу керек.
5.3 Қосалқы, қызметтік және тұрмыстық бөлмелер
5.3.1 Азық-түлік және азық-түліктік емес дүкендердегі қосалқы, қызметтік және
тұрмыстық бөлмелердің ауданын 3 және 4-қосымшаларға сәйкес сауда жүргізілмейтін
бөлмелердің аталған топтарына арналған ауданның меншікті көрсеткіштері бойынша
анықталатын есептеу көрсеткішінен кем болмайтындай қабылдау керек.
Азық-түлік және азық-түліктік емес дүкендердегі қосалқы, қызметтік және тұрмыстық
бөлмелердің құрамын 11 және 12-қосымшаларға сәйкес қабылдау керек. Дүкендердің
тұрмыстық бөлмелеріндегі санитарлық-гигиеналық жабдықтар санын қолданыстағы
нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес анықтау керек.
6 ИНЖЕНЕРЛІК ЖАБДЫҚТАУ
6.1 Жалпы ережелер.
6.1.1 Жеке тұрған ғимараттарда, көп қызметтік кешендерде, қоғамдық ғимараттар
мен орталықтарда орналасқан дүкендердің жылумен, сумен жабдықталуын, ереже бойынша,
жеке жылыту пункттерінен (ЖЖП) қарастыру керек.
Қалған жағдайларда сауда кәсіпорнын жылумен, сумен жабдықтау үшін жылыту
пунктінің типін таңдауды қолданыстағы нормативтік құжаттарды басшылыққа ала отырып,
жүзеге асыру керек.
6.2 Сумен жабдықтау және канализация
6.2.1 Дүкендерде: қолданыстағы нормативтік құжаттар мен осы бөлімнің талаптарына
сәйкес жобаланған ыстық және суық судың шаруашылық-ауыз су құбырын, тұрмыстық
канализацияны, суағарларды, ішкі, өртке қарсы су құбырларын қарастыру керек.
6.2.2 Дүкендерде ыстық және суық судың су есептеу қондырғысын қарастыру қажет.
Су өлшеу тораптарын дүкендерге су кіргізілетін құбыр басында орнату керек. Тұрғын
үйлердің, сондай-ақ басқа мақсаттағы ғимараттардың құрамдас -жапсарлас және ішіне
салынған дүкендердің ыстық және суық су енгізу құбыры ортақ болған жағдайда
құбырлардың жеке тармақтарына қосымша су есептеу қондырғысын орнату керек.
6.2.3 Тұрғын ғимараттардың, сондай-ақ басқа мақсаттағы ғимараттардың құрамдас жапсарлас және құрамдас салынған дүкендердің канализация жүйелерін, ереже бойынша,
бұл ғимараттардың канализациялық жүйелерінен бөлек қарастыру керек.
6.2.4 Жерасты және шығыңқы ірге қабаттардағы дүкендерге санитарлық-техникалық
құралдар орнату қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес орындалу
керек.
6.2.5 Жеке тұрған дүкендердің ЖЖП (қалалық су құбыры желісінің қысымы
жетіспеген жағдайда) шаруашылық және өртке қарсы сорғылар орнатуды қарастыру керек.
6.2.6 Азық-түлік дүкендеріндегі тоңазытқыш агрегаттар үшін, ереже бойынша, ауамен
салқындату қарастырылу керек. Оны орнату мүмкін болмаған жағдайда сумен қамтудың
айналымдық жүйесін қарастыру керек. Жүйені қоректендірудегі айналымдық сумен
қамтудағы су шығындарын құрылыс аумағындағы судың тұтынылуын бақылайтын тиісті
органдармен келісу керек.
6.2.7 Жинау мүліктерін сақтауға арналған бөлмелерде раковиналар, траптар, сондайақ ыстық және суық су крандары қарастырылу керек. Сатуға арналған азық-түлік тауарларын
дайындауға арналған бөлмелерді раковиналармен және жуыну ванналарымен жабдықтау
керек. Тамақтану кәсіпорындарының дүкен қызметкерлері мен келушілерге арналған
қосалқы бөлмелері ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2001 тамақтану кәсіпорындары талаптарына сәйкес
жабдықталу керек.
6.2.8 Сауда ауданы 8500 м2 және одан артық әмбебап дүкендерің, сондай-ақ сауда
ауданы 1000 м2 және одан артық азық-түлік дүкендерінің сауда залдарында едендерді
ылғалдап жинауға арналған тораптар мен суландыру крандары орнатылу керек.
6.2.9 Тамақ қалдықтары камераларының жанындағы қақпа раковинамен және кіші
бактарды шаюға арналған жуғышпен жабдықталу керек.
6.2.10 Зоологиялық тауарлар сатылатын «Балықтар» және «Табиғат» дүкендерінің
сауда залдарында жобалау тапсырмасы бойынша аквариумдар жобалауға рұқсат етіледі.
6.2.11 Автоматты өрт сөндіру жүйесі бар болған жағдайда қолданыстағы нормативтік
талаптардың құжаттары ескерілу керек.
6.3 Жылыту және желдету
6.3.1 Дүкендердің жылытылуын, желдеткішін, ауа баптағышын және түтінге қарсы
апаттық желдеткішін қолданыстағы нормативтік құжаттарға және осы бөлімнің талаптарына
сәйкес жобалау керек.
6.3.2 Ауданы 400 м2 және одан артық сауда залдары үшін, сондай-ақ жүк түсіруге
арналған бөлмелер үшін сумен жылыту жүйелерінің бөлек тармақтарын қарастыру керек.
6.3.3 Дүкендердің сауда залдарындағы кезекшілік жылыту плюс 10 °С ауа
температурасына есептелу керек.
6.3.4 Дүкенде жылу беру шығынының есебі қарастырылу керек.
6.3.5 Тұрғын ғимараттың құрамдас салынған немесе құрамдас -жапсарлас салынған
дүкендердің жылу жүйесін ғимараттың тұрғын ғимарат бөлігінің жылу жүйесіне қосуға
рұқсат етілмейді.
6.3.6 Ғимаратта бірнеше дүкен орналасқан жағдайда олардың әрқайсысы үшін сумен
жылыту және желдету жүйесінің бөлек тармақтары жобалану керек, сондай-ақ жылу беру
шығынының жеке есебін қарастыру керек.
6.3.7 Дүкеннің сауда залына кіре берісінде қысқы кезеңде салқын ауаның және жазғы
ыстық кезеңінде жылы ауаның ішке өтуіне кедергі келтіру үшін есептеліп орнатылатын
ауамен жылыту шымылдығын:
- кіретін есік арқылы бір сағат ішінде өтетін адам саны 250-ден асқан жағдайда;
- бір сағат ішінде кітетін адам санына қарамай, кіру және шығу есіктерінің арасында
жапсарлас жұмыс орны орналасқан жағдайда жобалауға рұқсат етіледі
6.3.8 Жүк түсіру бөлмелері қақпаларының ауамен жылыту шымылдықтарын сауда
ауданы 1500 м2 және одан жоғары азық-түлік дүкендерінде, сондай-ақ сауда ауданы 2500 м2
және одан артық азық-түлік сатылмайтын дүкендерде жобалау керек.
6.3.9 Бөлмелердегі есеп айырысу температурасы мен ауа алмасу еселігін 13қосымшаға сәйкес қабылдау керек.
6.3.10 Сауда ауданы 400 м2 дейінгі азық-түлік дүкендерінде және азық-түлік
сатылмайтын дүкендерде табиғи қозғалтқышты желдеткіш жобалауға рұқсат етіледі.
6.3.11 Сауда ауданы 400 м2 және одан жоғары дүкендердің механикалық түйсікті
желдеткішпен жабдықталған бөлмелеріндегі тарту көлемі толығымен өтелу керек.
6.3.12 Желдету және баптау жүйелерін есептеу кезінде сауда залдарындағы адамдар
санын сауда залының бір адамға шаққандағы ауданы бойынша:
- жиһаз, музыка, аудио-, бейне-, тұрмыстық және ұйымдастыру техникасы, спорт және
зергерлік бұйымдар дүкендері үшін - 6 м2;
- өзге де азық-түліктік емес дүкендер, сондай-ақ азық-түлік дүкендері үшін - 5 м2
(немесе технологиялық тапсырма бойынша) анықтау керек.
6.3.13 Дүкендердің сауда залдары мен қызмет бөлмелерінің шыныланған ойықтарын
батысқа немесе оңтүстік батысқа бағдарлау кезінде терезе немесе бөлме баптағыштарын
орнатуды қарастыру керек.
6.3.14 Дүкендердің химиялық, синтетикалық немесе иісті заттар мен жанғыш
сұйықтықтар сату залдарынан басқа сауда залдарында ауаны қайта айналуға рұқсат етіледі,
бұл жағдайда сыртқы ауа бір адамға 20 м3 /сағаттан кем болмайтындай берілуі керек.
6.3.15 Тұрғын үй ғимараттарының немесе өзге функционалдық мақсаттағы
ғимараттардың ішіне-жапсарлас немесе жапсарлас салынған дүкендердің желдету жүйелерін
бұл ғимараттардың желдету жүйелеріне қосуға рұқсат етілмейді.
6.3.16 Қойма бөлмелерінде, ереже бойынша, дербес арналармен желдетудің табиғи
жүйесін қарастыру керек.
6.3.17 Отты тежеуші клапандар қондырғысы орнатылған жағдайда қоймалардың
сорып желдету жүйесін қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес қосалқы бөлмелердің
механикалық желдеткішінің жалпы алмасу жүйесіне қосуға рұқсат етіледі.
6.4 Электртехникалық құрылымдар
6.4.1 Электр желілерінің сұлбалары дүкендердің электр қабылдағыштарын электрмен
жабдықтау сенімділігіне ұсынылатын талаптардан шыға отырып жобалануы керек.
Электрмен жабдықтау сенімділігін қамтамасыз ету дәрежесі бойынша дүкендердің
электр қабылдағыштары төмендегі санаттарға жатқызылады:
I санат - өртке қарсы құрылғылардың электр қабылдағыштары, 2000 м2 артық сауда
ауданының күзет дабылдары;
ІІ санат - 2000 м2 артық сауда ауданының қалған электр қабылдағыштары, сондай-ақ
250-ден 2000 м2 дейінгі саудағы ауданының электр қабыдағыштары;
III санат – 250-ден кем сауда ауданының электр қабылдағыштары.
6.4.2 Дүкендердің электр желілеріне арналған жүктеме есебін қолданыстағы
нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес орындау керек.
6.4.3 Дүкенде қала желісінен электр энергиясын қабылдауға арналған және электр
энергиясын тұтынушылар бойынша таратуға арналған бір ортақ енгізу-тарату құрылғысы
(ЕТҚ) немесе басты тарату қалқаны (БТҚ) қарастырылу керек.
6.4.4 IP00 қорғаныш дәрежесімен ЕТҚ немесе БТҚ, ереже бойынша, жабылатын
арнайы бөлмеде (электр қалқандарында) орналастыру керек.
ЕТҚ немесе БТҚ орналастырудың басқа да нұсқаларына рұқсат етіледі: ЕТҚ
қорғаныш дәрежесі IP30 төмен емес; құрылғылар мен қалқандарды қызмет көрсетуге оңай
жерлерде орналастыру; қорғаныш және басқару аппараттарын металл шкафтарда немесе
жабылатын есігі бар құрылыс құрылымдарының қуыстарында; құлыпқа жабылатын немесе
алмалы-салмалы басқару аппараттарының тұтқалары.
6.4.5 Электр қалқандарын ылғалды үдерістегі бөлмелердің (пәтер асүйлерінен басқа)
бөлмелердің үстінде тікелей орналастыруға рұқсат етілмейді. Электр қалқандарында
электрмен жарықтандыру, желдеткіш және плюс 5 °С-тан төмен емес температура
қарастырылу керек
6.4.6 Тарату пункттерін, қалқандар мен қалқаншаларды жобалау тапсырмасына сәйкес
тікелей сауда залдарында орналастыруға рұқсат етіледі. Бұл жағдайларда оларды құрылыс
құрылымдарының жабылатын есіктері бар қуыстарында орналастыру керек.
6.4.7 Тоңазыту жабдықтарының, жұмыс және апаттық жарықтандырудың, сөрелерді
жарықтандырудың, жарнамалар мен иллюминациялардың ЕТҚ және БТҚ қоректену желілерін
дербес жобалау керек.
6.4.8 Өртке қарсы құрылғылар мен күзет дабылының электрқабылдағыштарын
қоректендіруді электрмен жабдықтау сенімділігінің санатына қарамастан әр түрді
енгізілімдермен қарастыру керек, енгізілім жалғыз болған жағдайда осы енгізілімнен
резервті автоматты іске қосудың (РАІҚ) қос желісімен қарастыру керек.
6.4.9 Электр энергиясын күштік тарату қалқандарына, электрмен жарықтандыру
желілерінің пункттері мен топтық қалқаншаларына тарату, ереже бойынша, магистральдық
сұлба бойынша жүзеге асырылу керек.
Радиалды сұлбаларды, ереже бойынша, жалпы технологиялық мақсаттағы және
сенімділіктің І санатындағы электр қабылдағыштардың бірлік электр қозғалтқыштарын қосу
үшін орындау керек.
6.4.10 Күштік тарату пункттерін, қалқандар мен қалқаншаларды, ереже бойынша,
оларға қосылған электр қабылдағыштар орналасқан жерде орнату қажет.
6.4.11 Магистральдық сұлба бойынша күштік тарату желілеріне әрқайсысының қуаты
3 кВт дейінгі төрттен аспайтын, сондай-ақ әрқайсысының қуаты 5 кВт дейінгі екеуден
аспайтын электрқабылдағыштарды қосу керек. Магистральдық сұлба бойынша қоректенетін
электрқабылдағыштардың бірлік қуатының айырмашылығы 25 %-тен артық болмауы керек.
Сауда залында касса аппараты екеуден артық болған жағдайда оларды қоректендіру екі
желіден жүргізілуі керек. Бір желімен қоректенетін кассалық аппараттар саны шектелмейді.
6.4.12 Дүкендердің сауда залдарында қорғаныш ажыратқыштардың құрылғысы (ҚАҚ)
арқылы қосылатын жинағыш машиналарды қосуға, сондай-ақ электр және радио тауарларды
тексеруге арналған қорғаныш шымылдықшалары бар розеткалар орнату керек.
6.4.13 Ауданы 800 м2 артық сауда залдарындағы, сондай-ақ өзге де жағдайлардағы
жұмыстың
жарықтандырылуын
басқару
жобалау
тапсырмасы
бойынша
орталықтандырылған қашықтықтан жобалану керек.
6.4.14 Әр түрлі табиғи жарықтандырылу аймақтары бар бөлмелер үшін жұмыстың
жарықтандырылуын басқару шамдалдарды топтап немесе бөлмелердің табиғи
жарықтандырылуының өзгеру шамаларына қарай қатарлар бойынша қолмен орындалатын
немесе автоматты қосқыштармен және ажыратқыштармен қамтамасыз етілу керек.
6.4.15 Сатылатын тауарларды дайындауға арналған қойма бөлмелерін жарықтандыруды
басқару әрбір жеке бөлме үшін орталықтандырылған қашықтықтан ажырату мүмкіндігімен
жергілікті түрде жобалану керек. Жарықтандыруды жергілікті басқару ажыратқыштарын
бөлмелерден тыс жанбайтын құрылымдарда орнатып, шкафтарға немесе құрылыс
құрылымдарының қуысында орналастыру керек.
6.4.16 Сауда залдарында, сондай-ақ касса аппараттарының үстінен апат жағдайында
қолданылатын жарықтандыру шамдалдарын орнату керек.
6.4.17 Дүкендерде: қалалық телефон байланысын және радиотрансляцияны,
автоматты өрт дабылын (осы нормалардың 4.3.23 т. ескере отырып), адамдарға өрт туралы
хабар беру жүйелерін (қолданыстағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес) қарастыру
керек.
Байланыс пен ақпараттың өзге жүйелерін, сондай-ақ күзет дабылын жобалау
тапсырмасына сәйкес қарастыруға рұқсат беріледі.
1-қосымша
(міндетті)
Бөлшек сауда кәсіпорындарының (дүкендерінің) негізгі типтерінің жіктемесі
Кәсіпорындардың
жалпы сипаттамасы
Жиын түрлері әмбебап
дүкендер
Жиын түрлері кеңейтілген
арнайы мамандандырылған
дүкендер
Жиын түрлері шағын немесе
шектелген арнайы мамандандырылған дүкендер
Жиын түрлері әмбебап
дүкендер
Жиын түрлері кеңейтілген
арнайы мамандандырылған
дүкендер
Жіктемелік
Сауда және саудалық емес аудандарының
топ
ара қатынасы бірдей дүкендердің типтері
АЗЫҚ-ТҮЛІКТІК
I АТ
«Әмбебап дүкен» (супермаркет),
«Гипермаркет», «Гастроном», «Емдәм
өнімдері», «Өнімдер»
II АТ
«Нан», «Кондитерлік»
III АТ
«Балық», «Ет»
IV АТ
«Көкөністер-жемістер»
V АТ
«Шағын
өнімдер»
(шағынмаркет),
«Шырындар-джемдер», «Сусындар»
АЗЫҚ-ТҮЛІКТІК ЕМЕС
IАТЕ
«Әмбебап дүкен», «Балалар әлемі», «Сауда
үйі»
IIАТЕ
«Жас жұбайларға арналған тауарлар»,
«Әйелдерге арналған тауарлар», «Ерлерге
арналған тауарлар», «Жастарға арналған
тауарлар», «Балаларға арналған тауарлар»,
IIIАТЕ
Жиын түрлері толық арнайы
мамандандырылған
дүкендер
Жиын түрлері шағын немесе
шектелген арнайы мамандандырылған дүкендер
IVАТЕ
VАТЕ
VIАТЕ
VIIАТЕ
«Киім»,
«Аяқ
киім»,
«Балдырған»,
«Кітаптар
әлемі»,
«Бағбан
әлемі»,
«Электроника әлемі»
«Шаруашылық тауарлары», «Тұрмыстық
химия»,
«Спорт
және
туризм»,
«Тұрмыстық техника»
«Жиһаз», «Құрылыс материалдары»
«Галантерея-парфюмерия»,
«Фото
тауарлар»,
«Сағаттар»,
«Зергерлік
бұйымдар»,
«Ардагерлерге
арналған
тауарлар», «Аңшы»
«Кітаптар»,
«Гүлдер»,
«Табиғат»,
«Тұқымдық»
«Комиссиондық», «Антиквар»
2-қосымша
(ұсынылатын)
Дүкендерде сатып алушыларға қосымша қызмет көрсету элементтерінің (қызмет
түрлерінің) тізбесі
Тапсырыстар бөлімі, оның ішінде сыйлық жинақтарын жинақтау 1; 3)
Тамақтандыру кәсіпорындары 1; 3)
Маталарды пішу және перделерді тігу
Дүкеннен сатып алынған тігін бұйымдарын ұсақ қайта жөндеу
Жаңа тауарларды көрсету 1; 3)
Бұйымдарды ою 3)
Аяқ киімді және бас киімдерді керу
Сатып алушылардың демалысын ұйымдастыру 1; 3)
Балалардың бос уақытын ұйымдастыру 1; 3)
Ойын автоматтары, интернет-салон 1; 3)
Дәріханалық киоск 3)
Баларадың бесігін сақтау 1; 3)
Аудиобейнежазбалар, оларды тыңдау және көру 1; 3)
Кино- және фото өнімдерін жасау тапсырыстарын қабылдау пункті 1; 3)
Кино- және фото өнімдерін дайындау тапсырыстарын орындау 3)
Сатып алушыларға қызмет көрсету бюросы 1; 3):
тауарларды үйге жеткізу; заттар мен өнімдерді сақтауға қабылдау; дүкеннің әртүрлі
бөлімдерінен сатып алынған тауарларды орау; такси шақыру; анықтамалық бюро
Ксерокөшірме, визиткаларды дайындау, брошюралық жұмыстар 1, 3)
Валюта айырбастау пункті 1; 3)
Туристік агенттіктер 3)
Көліктік агенттіктер 3)
Телефондық қызметтер, ұялы байланыс салоны, факсимильді байланыс, пошталық
қызметтер 3)
Ілеспе тауарларды көрсету және сату 1)
Дүкеннің әр түрлі бөлімдерінен сатып алынған тауарларды пайдалана отырып жөндеуқұрылыс және құрастыру жұмыстарын орындау тапсырыстарын қабылдау 1; 3)
Тағам өнімдерін дайындау, оларды сату жөніндегі кулинарлық цех 2; 3)
Металл бұйымдарының ұсақ жөндеуі, зергерлік жұмыстар, сағаттарды жөндеу 3)
Шаштараз 3)
Келушілерге арналған қоғамдық дәретханалар 1; 3)
1)
Азық-түлік дүкендерінде жол берілетін қызмет түрлері (10-қосымшаны ескере отырып)
2)
Осы дүкендердің сауда залдары мен тамақтану кәсіпорындарының ауданында өнімдерді
сатып, азық-түлік дүкендерінде жол берілетін қызмет түрлері .
3)
Сауда орталықтарында жол берілетін қызмет түрлері.
Ескерту - «2)» сілтемелері барларынан басқа, келтірілген барлық қызмет түрлері азықтүліктік емес дүкендерде жол беріледі (10-қосымшаны ескере отырып)
3-қосымша
(міндетті)
Азық-түлік дүкендерінің саудалық емес бөлмелері топтарының ең кіші ауданының
шекті көрсеткіштері
Бөлмеле
р
тобының
сипатта
масы
1
Тауарла
р-ды
қабылда
у, сақтау
және
сатуға
дайында
у
Қосалқы
Қызметт
іктұрмыст
ық
БАРЛЫ
ҒЫ
Жіктемелік топ дүкендерінің саудалық емес бөлмелері топтарының
ең кіші ауданының меншікті көрсеткіштері
IIАТ
IIIАТ
IVАТ
VАТ
IАТ Кәсіпорындардың
Кәсіпорындард Кәсіпорындард Кәсіпорындард Кәсіпорындард
жіктемелік тобы
ың жіктемелік ың жіктемелік ың жіктемелік ың жіктемелік
тобы
тобы
тобы
тобы
әрбір
әрбір
10 м2
10 м2
қосым
2
10 м
қосым
ша
сауда
ша
1000
аудан 250 м2
2
м
ына
артық
артық
250 м2 сауда
сауда
аудан
аудан
ы
ы
10 м2
сауда
аудан
ына
250
м2
әрбір
10 м2
қосым
ша
250
м2
артық
сауда
аудан
ы
10 м2
сауда
аудан
ына
250
м2
әрбір
10 м2
қосым
ша
250
м2
артық
сауда
аудан
ы
10 м2
сауда
аудан
ына
250
м2
әрбір
10 м2
қосым
ша
250
м2
артық
сауда
аудан
ы
7
8
9
10
11
12
13
2,0
1,5
2,5
1,8
2,2
1,8
1,8
1,3
0,7
0,7
0,5
0,9
0,6
1,0
0,7
1,0
0,7
1,0
0,7
0,9
0,5
1,0
0,6
1,0
0,6
0,8
0,6
4,7
3,6
3,6
2,5
4,4
3,0
4,2
3,1
3,6
2,6
10 м2
сауда
аудан
ына
400 м2
әрбір
10 м2
қосым
ша
400 м2
артық
сауда
аудан
ы
10 м2
сауда
аудан
ына
1000
м2
2
3
4
5
6
3,0
2,0
2,8
2,2
0,9
0,8
0,8
1,0
0,6
5,0
3,4
Ескертулер:
1 № 3, 5, 7, 9, 11, және 13 бағандары бойынша сауда жүргізілмейтін бөлмелер топтарының ең кіші ауданының
меншікті көрсеткіштерін № 2, 4, 6, 8, 10 және 12 бағандарда көрсетілген сауда аудандары бар дүкендерге
арналған есептеу кезінде қолданған жөн. Есептеу кезінде алынған аудандарды (№ 3, 5, 7, 9, 11 және 13
бағандары бойынша) № 2, 4, 6, 8, 10, және 12 бағандар бойынша есептелген аудандарға сәйкес есептеген жөн.
2 Азық-түліктік емес дүкендерде тауарларды қабылдау, сақтау және сатуға дайындау аудандары бір күндік
тауар қоры (3 күндік ең көп тауар қорымен «Көкөністер-жемістер» дүкенінен басқа) есебінен қабылданған.
4-қосымша
(міндетті)
Азық-түліктік емес дүкендердің саудалық емес бөлмелері топтарының ең кіші аудандарының меншікті көрсеткіштері
1-кесте
Жіктемелік топ дүкендерінің саудалық емес бөлмелері топтарының
ең кіші ауданының шекті көрсеткіштері
IVАТЕ
IIАТЕ
IIIАТЕ
Кәсіпорында
VАТЕ
Кәсіпорындардың
Кәсіпорындардың
рдың
Кәсіпорындардың
жіктемелік тобы
жіктемелік тобы
жіктемелік
жіктемелік тобы
тобы
IАТЕ
кәсіпорындардың
жіктемелік тобы
Бөлмел
ер
тобыны
ң
Сипатта 10 м2
масы сауда
аудан
ына
2500
м2
1
Тауарла
рды
қабылда
у,
сақтау
және
сатуға
дайынд
ау
Қосалқ
ы
әрбір
10 м2
сауда
аудан
ына
қосы
мша
2500
м2
артық
әрбір
10 м2
2
10 м сауда 10 м2
сауда аудан сауда
аудан ына аудан
ына қосы ына
8500 мша 250
м2
8500
м2
2
м
артық
әрбір
10 м2
сауда
аудан
ына
қосы
мша
250
м2
артық
әрбір
10 м2
2
10 м сауда 10 м2
сауда аудан сауда
аудан ына аудан
ына қосы ына
1000 мша 250
м2
1000
м2
2
м
артық
әрбір
10 м2
сауда
аудан
ына
қосы
мша
250
м2
артық
әрбір
10 м2
2
10 м сауда
сауда аудан
аудан ына
ына қосы
1000 мша
м2
1000
м2
артық
әрбір
10 м2
2
10 м сауда 10 м2
сауда аудан сауда
аудан ына аудан
ына қосы ына
1000 мша 250
м2
1000
м2
2
м
артық
әрбір
10 м2
сауда
аудан
ына
қосы
мша
250
м2
артық
VIАТЕ
VIIАТЕ
кәсіпорында кәсіпорында
рдың
рдың
жіктемелік жіктемелік
тобы
тобы
әрбір
10 м2
2
10 м сауда 10 м2
сауда аудан сауда
аудан ына аудан
ына қосы ына
1000 мша 250
м2
1000
м2
2
м
артық
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2,4
2,0
2,0
1,8
2,5
1,7
2,1
1,8
3,5
2,8
2,9
2,2
3,0
2,5
2,0
1,5
1,8
1,5
0,3
0,2
0,25
0,7
0,7
0,2
0,3
0,2
1,0
0,3
0,4
0,3
0,9
0,7
0,6
0,3
0,5
0,2
20
әрбір
10 м2
сауда 10 м2
аудан сауда
ына аудан
қосы ына
мша 250
250
м2
м2
артық
21
2,
2
1,
8
0,
7
22
23
1,
0
0,
2
әрбір
10 м2
сауда
аудан
ына
қосы
мша
250
м2
артық
0,
4
0,
5
0,
1
Қызмет
тік0,
0,
0,
0,
1,1
0,6
1,0
0,6
0,8
0,6
0,8
0,6
1,0
0,6
1,0
0,6
1,0
0,6
0,8
0,6
0,8
0,3
тұрмыс
8
6
8
6
тық
БАРЛЫ
3,
2,
2,
1,
3,8
2,8
3,25
2,6
3,8
2,8
3,25
2,6
5,5
3,7
4,3
3,1
4,9
3,8
3,4
2,4
3,1
2,4
ҒЫ
7
6
3
1
Ескертулер:
1 № 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21 және 23 бағандары бойынша сауда жүргізілмейтін бөлмелер топтарының ең кіші ауданының меншікті көрсеткіштерін № 2, 4, 6, 8, 10,
12, 14, 16, 8, 20 және 22 бағандарда көрсетілген сауда аудандары бар дүкендерге арналған есептеу кезінде қолданған жөн. Есептеу кезінде алынған аудандарды (№ 3 , 5,
7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23 бағандары бойынша) № 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20 және 22 бағандар бойынша есептелген аудандарға сәйкес есептеген жөн.
2 "Жиһаз" дүкенінің сатуға қойылған тауарларын дайындауға және сақтауға арналған бөлмелердің аудандары сауданың дәстүрлі нысаны ескере отырып қабылданған.
3 Жиһаз саудасы кезінде тауарды дайындауға , қабылдауға және сақтауға арналған бөлмелердің үлгілері бойынша сатуға рұқсат етілмейді. Бұл жағдайда дүкеннің сауда
жүргізілмейтін бөлмелерінің топтары бойынша көрме залының 1000 м 2 50 м2 есебінен тұрмыстық-қызмет көрсету бөлмелерін қаарстырған жөн.
4 Азық-түліктік емес дүкендерде тауарларды қабылдау, сақтау және сатуға дайындау ауданы 2 күндік ең көп тауар қоры есебінен қабылданған.
5-қосымша
(міндетті)
Түсіру аймақтарының өлшемі
Ш х Г - түсіру аймағы,
мұнда Ш - шахта енінің ішкі өлшеміне тең өлшем,
Г - кабина тереңдігінің ішкі өлшемімен салыстырғанда 0,5 м
арттырылған өлшем,
Г ’’ - кабина тереңдігінің ішкі өлшемі.
Г өлшемі түсіру аймағына жанасып тұрған дәліздердің енін есепке алмай қабылданады.
6-қосымша
(міндетті)
Аудандарды есептеу тәртібі
1 Бөлшек сауда кәсіпорындарының ауданын есептегенде ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2001* - ні
басшылыққа алу керек.
(Түзету, ҚР ИСМ Құрылыс және ТКШІК 24.10.2008 ж. № 17-1-2-05-3636 хаты)
2 Егер көрме еденінің белгісі сауда залы еденінен биік болмаса, сауда залынан немесе
дүкен қабырғасы жазықтығынан шығып тұрған көше жақтағы көрмелер ауданын сауда
залының ауданында есептеу керек. Мұндайда сыртқы қабырға құрылымы шегіндегі көрме
ауданы есепке алынбайды.
3 Тауарларды қабылдау, сақтау және дайындау бөлмелерінің ауданында жүк лифтісінің
(немесе көтергіштердің) алдындағы түсіру алаңының ауданы есепке алынбайды.
7-қосымша
(міндетті)
Дүкен сауда залдарындағы жабдықтар арасындағы өту жолдарының ені
Өтетін жолдың орналасуы
Ені, м
Кассалық кабиналар мен жеке сөрелердің шеттері арасында
2,0 – 2,5
Сатып алушылардың жеке заттарын сақтауға арналған сөрелер мен
1,7 – 2,5
қабырға арасында (сауда залына қатысуға арналған өткел)
Параллель орналасқан жеке сөрелер мен қабырғалық тоңазытқыш
1,4 – 1,8
жабдық арасында
Жеке сөрелер мен қабырғалық тоңазытқыш жабдық арасында
1,6 – 2,0
Касса кабиналарының немесе қызмет көрсету сөрелерінің және олармен
2,0 – 3,0
параллель белгіленген дөңестер арасында
Сөре мен сөреден кейінгі жабдық арасында
0,9
Бақылаушы-кассирлер кабиналарының арасында
0,6
Сөрелер арасында
2,8 – 3,0
Сөрелер мен қабырға арасында
1,2 – 1,5
Ескертулер:
1 Көтергіш-көлік құралдарының көмегімен тауарларды қозғалысы қарастырылатын өту
жолдарының ені 2,2 -2,7 м шегінде болу керек.
2 Дүкендерде бақылаушы-кассирлер кабиналарының арасына ҚР ҚБҚ 3.01-05-2001, МҚН
3.02-05-2003 талаптарын ескере отырып, арбамен жүретін мүгедектердің қозғалысы үшін
ені 0,9 м кем емес бір өту жолын жобалау керек.
(Түзету, ҚР ИСМ Құрылыс және ТКШІК 24.10.2008 ж. № 17-1-2-05-3636 хаты)
8-қосымша
(ұсынылатын)
Тапсырыс бөлімі ең кіші ауданының меншікті көрсеткіштері
Әрбір 10 м2 сауда ауданына
Бөлмелердің атауы
Тапсырыс бөлімі ең кіші ауданының меншікті
көрсеткіштері, м2
дүкен көлемі
дүкен көлемі
2
400 м және одан кем
400 м2 артық
0,3
0,26
Тапсырыстарды қабылдау және
беру
Жинақтау
0,4
0,2
Ескертулер:
1 Әрбір бөлменің ауданы 6 м2 кем емес.
2 Азық-түлік дүкендерінің жинақтау бөлмелері ауданында тоңазытқыш шкафтарды
орналастыруға арналған орындар қарастырылу керек.
9-қосымша
(ұсынылатын)
Кафетерийдің ең кіші ауданының шекті көрсеткіштері
Бөлмелердің атауы
Әрбір 10 м2 сауда ауданына
Кафетерийдің ең кіші ауданының меншікті
көрсеткіштері, м2
Сауда залы
Қосалқы бөлмелер
дүкен көлемі
400 м2 және одан
кем
0,3
0,15
дүкен көлемі
400 м2 артық
0,1
0,1
10-қосымша
(ұсынылатын)
Қосымша қызмет көрсететін бөлмелердің ең кіші ауданы
1-кесте
Дүкендердің немесе
дүкен бөлімдерінің
атауы
1
«Маталар»
«Киім»
«Бас киімдер»
«Аяқ киім»
«Балаларға арналған
тауарлар»
«Универмаг»
«Әмбебап дүкен»
(супермаркет)
Гипермаркет
Сауда орталығы
«Универмаг»
«Әмбебап дүкен»
(супермаркет)
Гипермаркет
Сауда орталығы
«Универсам»
(супермаркет)
Гипермаркет
Сауда орталығы
«Универмаг»
«Шаруашылық
тауарлары» «Құрылыс
материалдары»
«Жиһаз»
Сауда орталығы
Азық-түліктік емес
дүкендердің барлық
типтері
Сауда орталығы
Қызмет түрі
Ауданы
(кем емес), м2
2
Маталарды пішу және перделерді тігу
Тігін бұйымдарын ұсақ қайта жөндеу
3
12
8
Аяқ киімді және бас киімдерді керу
6
Балалардың бос уақытын
ұйымдастыру
15
Балалардың бесігін сақтау
10
*Аудио-видеожазбалар, оларды таңдау
және көру
* Туристік агенттіктер
* Көліктік агенттіктер
Сатып алушылардың демалысын
ұйымдастыру
Тағам өнімдерін дайындау, оларды
сату жөніндегі кулинарлық цех
* Дүкеннің әр түрлі бөлімдерінен
сатып алынған тауарларды пайдалана
отырып жөндеу-құрылыс және
құрастыру жұмыстарын орындау
тапсырыстарын қабылдау
*Жаңа тауарларды көрсету
*Ілеспе тауарларды көрсету және сату
*Бұйымдарды ою
*Сатып алушыларға қызмет көрсету
бюросы
*Кино- және фото өнімдерін жасау
тапсырыстарын қабылдау пункті
6
6
6
6
Жиын түріне
байланысты
6
18
8
3
7
3
Кино- және фото өнімдерін дайындау
6
тапсырыстарын орындау
*Ксерокөшірме
8
Валюта айырбастау пункті
6
Келушілерге арналған қоғамдық
осы нормалардың
дәретханалар
4.2.8 т. қара
*Көліктік агенттіктері
6
*Жаңа тауарларды көрсету
18
*Ілеспе тауарларды көрсету және сату
8
Азық-түлік
*Сатып алушыларға қызмет көрсету
7
дүкендердің барлық
бюросы
типтері
*Кино- және фото өнімдерін жасау
3
Сауда орталығы
тапсырыстарын қабылдау пункті
Валюта айырбастау пункті
6
Келушілерге арналған қоғамдық
осы нормалардың
дәретханалар
4.2.8 т. қара
Ескерту - «*» белгісімен белгіленген қызмет түрлері оқшауланған бөлмелерде немесе
сауда залдарының алаңында, қызметтің қалған түрлері тек оқшауланған бөлмелерде жол
беріледі
11-қосымша
(міндетті)
Азық-түлік дүкендері бөлмелерінің құрамы
Бөлмелер
1
САУДА БӨЛМЕЛЕРІ:
Сауда залдары
Сауда залдарындағы немесе қосымша қызмет
көрсету бөлмелеріндегі аудандар, оның
ішінде:
келушілерге арналған қоғамдық дәретханалар,
2-қосымша бойынша тапсырыстар бөлімі,
тамақтану және басқа да кәсіпорындар
ТАУАРЛАРДЫ
ҚАБЫЛДАУ
МЕН
САҚТАУҒА ЖӘНЕ ТАУАРЛАРДЫ САТУҒА
ДАЙЫНДАУ БӨЛМЕЛЕРІ:
Тауарларды сақтау бөлмелері
соның ішінде суыту камералары
Қабылдау
ҚОСАЛҚЫ БӨЛМЕЛЕР:
Айырбастау
қорының
контейнерлерін,
ыдыстарды сақтау
Орау материалдарын, құрал-саймандарын,
арнайы киімдерді, іш киімдерді сақтау
1-қосымша бойынша
кәсіпорындардардың жіктемелік топтары
IАТ
IIАТ
IIIАТ
IVАТ
VАТ
2
3
4
5
6
*
*
*
*
*
*
+
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
*
+
*
*
*
*
*
*
*
*
+
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Жинау құрал-саймандарын, жуу құралдарын
*
сақтау
Жуу бөлмелері (немесе тауарларды дайындау
*
бөлмелеріндегі жуу ванналары)
Тамақ қалдықтарының суыту камерасы
+
Қызметкерлердің тамақтануына арналған
+
кәсіпорындардың қосалқы бөлмелері
Қызметкерлердің тамақтануына арналған
*
кәсіпорындардың қосалқы бөлмелері
ҚЫЗМЕТТІК
ЖӘНЕ
ТҰРМЫСТЫҚ
БӨЛМЕЛЕР:
Конторлық бөлмелер
*
Қызметкерлер бөлмесі
+
Қызметкерлердің тамақтану кәсіпорны
*
Тағамдарды қабылдау бөлмесі
Бас касса
+
Күзет бөлмесі
+
БАЖ тірек пункті
+
Киім қабылдау бөлмелері
+
Қызметкерлерге арналған бөлмелер
+
Сусебезгілер
*
Профилакторий бөлмесі (бөлмелері) (дүкенді
*
жерасты қабаттарына орналастырған кезде)
Ескертулер:
1 «*» белгісімен белгіленген бөлмелер - міндетті,
«+» белігісімен белгіленгендер - ұсынылатын.
2 Жиын түрінде крем-кондитерлік бұйымдар бар болса,
суыту камералары міндетті болып табылады.
*
*
*
*
*
*
*
*
+
+
+
+
+
+
*
+
*
+
*
+
*
+
*
+
+
+
+
+
*
*
+
+
+
+
+
*
*
+
+
*
+
+
+
+
*
+
+
*
*
*
*
*
IIП және VП дүкендері үшін
12-қосымша
(міндетті)
Азық-түліктік емес дүкендер бөлмелерінің құрамы
1-кесте
Бөлмелер
1
САУДА БӨЛМЕЛЕРІ:
Сауда залдары
1-қосымша бойынша кәсіпорындардардың
жіктемелік топтары
I
II
III
IV
V
VI
VII
АТЕ АТЕ АТЕ АТЕ
АТЕ
АТЕ
АТЕ
2
3
4
5
6
7
8
*
*
*
*
*
*
*
Сауда залдарындағы немесе
қосымша қызмет көрсету
бөлмелеріндегі аудандар, оның
ішінде:
келушілерге арналған қоғамдық
дәретханалар,
2-қосымша бойынша тапсырыстар
бөлімі, тамақтану және басқа да
кәсіпорындар
ТАУАРЛАРДЫ ҚАБЫЛДАУ МЕН
САҚТАУҒА ЖӘНЕ ТАУАРЛАРДЫ
САТУҒА ДАЙЫНДАУ
БӨЛМЕЛЕРІ:
Тауарларды сақтау бөлмелері
Қабылдау
ҚОСАЛҚЫ БӨЛМЕЛЕР:
Айырбастау қорының
контейнерлерін, ыдыстарды сақтау
Орау материалдарын, құралсаймандарын, арнайы киімдерді, іш
киімдерді сақтау
Жинау құрал-саймандарын, жуу
құралдарын сақтау
Қағаз қалдықтарын
механикаландырылған престеу
бөлмелері
Қосымша қызмет көрсетуге
арналған қосалқы бөлмелер
Қызметкерлердің тамақтануына
арналған кәсіпорындардың қосалқы
бөлмелері
ҚЫЗМЕТТІК ЖӘНЕ ТҰРМЫСТЫҚ
БӨЛМЕЛЕР:
Кеңселік бөлмелер
Қызметкерлер бөлмесі
Қызметкерлердің тамақтану
кәсіпорны
Тағамдарды қабылдау бөлмесі
Бас касса
Күзет бөлмесі
БАЖ тірек пункті
Киім қабылдау бөлмелері
Қызметкерлерге арналған дәретхана
Сусебезгілер
Профилакторий бөлмесі (дүкенді
жерасты қабаттарына
орналастырған кезде)
*
*
*
*
*
+
+
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
+
+
+
+
+
+
+
*
*
*
*
*
*
+
*
+
*
+
*
+
*
+
*
*
*
+
*
*
+
*
*
+
*
*
*
+
*
*
*
*
*
*
*
+
*
+
*
*
+
+
*
*
+
*
*
*
+
*
*
+
*
+
*
+
*
*
+
*
*
*
*
Ескертулер:
1 «*» белгісімен белгіленген бөлмелер - міндетті,
«+» белігісімен белгіленгендер - ұсынылатын.
2 Қағаз қалдықтарын престеу бөлмелерін сауда ауданы 3500 м2 және одан артық IН
дүкендерінде, сауда ауданы 1000 м2 және одан артық IVН дүкендерінде қарастыру керек.
13-қосымша
(міндетті)
Дүкендердің бөлмелеріндегі ауаның есептік температурасы
және ауа алмасуының еселігі
1-кесте
№№
р/с
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Бөлмелер
2
Дүкендердің ауданы 400 м2 және
адан кем сауда залдары:
азық-түліктік;
азық-түліктік емес
Дүкендердің ауданы 400 м2
артық сауда залдары:
азық-түліктік;
азық-түліктік емес
Шабу бөлмелері
Түсіру бөлмелері
Тауарларды сатуға дайындау
(жеке бөлмелерге орналастырған
кезде), жинақтау, қабылдау
бөлмелері
Қоймалар (суытылмайтын):
нан, кондитерлік бұйымдар;
гастрономия, балық, сүт,
жемістер, көкөністер,
тұздалғандар, шараптар,
сусындар;
аяқ киім, парфюмерия,
тұрмыстық химия тауарлары,
химикаттар;
басқа тауарлар
Жаңа тауарларды көрсету
бөлмелері (жеке бөлмеге
орналастырған кезде)
Үтіктеу бөлмелері
Қоқыс камералары
(жылытылмайтын)
Қағаз қалдықтарын механика-
Жылдың суық
кезеңі үшін
ауаның есептік
температурасы, °С
3
16
16
16
16
10
10
16
Ауа алмасуының еселігі
немесе бөлмелерден
шығарылатын ауа мөлшері
тарту
сору
4
5
-
1- ге еселік
1-ге еселік
есеп бойынша
есеп бойынша
3-ке еселік
4-ке еселік
есеп бойынша
2-ге еселік.
1-ге еселік
16
8
-
0,5-ке еселік
2-ке еселік
16
-
2-ке еселік
16
16
2-ке еселік.
0,5-ке еселік
2-ке еселік
16
-
есеп бойынша
1-ге еселік
16
-
1,5-ке еселік
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
ландырылған престеу бөлмелері
Орау материалдары мен құралсаймандарды сақтауға арналған
бөлмелер
Айырбастау қорының
контейнерлерін сақтау
Ыдыстарды сақтау
Жинау құрал-саймандарын, жуу
құралдарын сақтау
Іш киімдер
Шеберханалар, зертханалар
Суыту камералары:
ет, жартылайфабрикаттар,
гастрономия
балық
Жемістер, көкөністер,
кондитерлік бұйымдар, сусындар
балмұздақ, тұшпара
тағам қалдықтары
Суыту камераларының ауамен
суытатын машиналық
бөлімшелері
Суыту камераларының сумен
суытатын машиналық
бөлімшелері
Конторлық бөлмелер, қызметкер
бөлмесі, бас касса, күзет бөлмесі,
БАЖ тірек пункті
Киім қабылдау, қосалқы
бөлмелер, қызметкерлерге
арналған тамақтандыру
кәсіпорындары, қызметкерлерге
арналған бөлме
Сатып алушаларға арналған
қоғамдық дәретханалар және
қызметкерлерге арналған
дәретханалар
Сусебезгілер
Профилакторий бөлмесі (дүкенді
жерасты қабаттарына
орналастырған кезде)
Тапсырыстарды қабылдау және
беру бөлмелері
16
-
1-ге еселік
-
-
1-ге еселік
8
-
1-ге еселік
16
-
1,5-ке еселік
18
18
2-ге еселік
0,5-ке еселік
2-ке еселік
-2
-15
2
4-ке еселік
4-ке еселік
(мерзімді)
10-ға
еселік
-
5
есеп бойынша
4
5
2-ке еселік
3-ке еселік
18
-
1-ге еселік
16
-
1-ге еселік
16
-
бір унитазға
50 м3/сағ
25
-
5-ке еселік.
20
-
бір адамға
60 м3/сағ.
16
-
1- еселік
Ескертулер:
1 Суыту камераларына арналған есептік температуралар жылдың барлық мезгіліне
қабылданған.
2 Химиялық, синтетикалық немесе өзге де иісті заттары бар қоймаларға, сондай-ақ сату
аумағындағы тауарларды дайындау бөлмелерін орналастыру кезіндегі қоймаларға және
тұрақты жұмыс орындарына ағымдық ауаны беруді қарастырған жөн (тұрақты жұмыс
істеушілре үшін 1 жұмыс орнына – сағатына 60 м3 есебінен).
3 Сауда залында қосымша қызмет көрсетуге арналған бөлмелерді орналастыру кезінде
ауаның есептік температурасы мен ауа алмасу еселігін сауда залдарына арналған
көрсеткіштерден төмен қабылдамаған жөн.
Қосымша қызмет көрсетуге арналған – кафетерийлер, шырын-барлар және басқа да
бөлмелер үшін 2-қосымшаға сәйкес (тапсырыстарды қабылдау және беру бөлмелерінен
басқа), соның ішінде олардың қосалқы бөлмелері үшін – ауаның есептік температурасы
мен ауа алмасу еселігін қолданыстағы нормативтік құжаттардың талартарына сәйкес
қабылдаған жөн.
4 Тамақтану кәсіпорындарына арналған ауаның есептік температурасы мен ауа алмасу
еселігін қолданыстағы нормативтік құжаттардың талартарына сәйкес қабылдаған жөн.
5 Жерасты қабаттарында дүкен бөлмелерін орналастырған кезде ауа алмасуы бар
механикалық тартып-сору желдеткішінің жүйелері сауда залдарында бір адамға сағатына
30 м3 кем болмайтындай, ал тұрмыстық-қызмет бөлмелерінде бір адамға сағатына 30 м3
кем болмайтындай етіп қарастырылған жөн.
6 Жобалау тапсырмасы бойынша № № 1, 2, 5,7, 14-16, 20-22 және 25 бөлмелердің ауа
алмасу еселігін жоғарыда көрсетілген кесте бойынша қабылдауға рұқсат етіледі.
ӘОЖ 725.211
МСЖ 91.040.10; 91.040.20
Түйін сөздер: құрамдас салынған дүкен, гипермаркет,
коэффициенті, сауда орталығы, сауда ауданы, супермаркет, қабат.
орнату
ауданының