кичик гуруҳларда ишлаш

advertisement
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ ТИББИЁТ АКАДЕМИЯСИ
“ТАСДИҚЛАЙМАН
Ўқув ишлари бўйича проректор
проф. ..........................Тешаев О.Р.
“_____”_________________2012 йил
«ШИКАСТЛАНИШ. БОШ МИЯ ШИКАСТИ»
АМАЛИЙ МАШҒУЛОТИНИ ЎТИШ УЧУН
СЦЕНАРИЙ
(ўзбек, русс ва инглиз тилларида)
КИЧИК ГУРУҲЛАРДА ИШЛАШ
Тошкент – 2012
Тузувчи:
А.О. ОХУНОВ - Тошкент Тиббиёт Академияси даволаш факултети
умумий ва болалар жаррохлиги кафедраси профессори, тиббиёт фанлар
доктори, профессор.
Ж.Х. ОТАЖОНОВ - Тошкент Тиббиёт Академияси даволаш факултети
умумий ва болалар жаррохлиги кафедраси ассистенти.
Тақризчилар:
Тошкент Тиббиёт Академияси даволаш факултети умумий ва болалар
жаррохлиги кафедраси профессори, тиббиёт фанлар доктори, профессор
Ш.Т. САЛИМОВ
Тошкент врачлар малакасини ошириш институти шошилинч тиббиет
кафедраси профессори, тиббиёт фанлар доктори, профессор
Ф.Б. АЛИДЖАНОВ
Мазкур услубий кулланмани тузишда муаллиф томонидан А. Гадаев,
Ш. Гулямова (Современные педагогические технологии в организации
учебного процесса на клинических кафедрах медицинских ВУЗов.- Ташкент,
2011.- 188 с.) номли китоб матинларидан ягона тизимли амалий
машгулотларни ташкил этиш ва амалиетга тадбик килиш максадида
фойдаланган.
Услубий қўлланма Тошкент Тиббиёт Академияси марказий услубий
хайъати томонидан кўриб чикилди ва даволаш факултети, ОМХ факультети
умумий жаррохлик фани амалий машгулотларини утиш максадида укитувчи
ва талабалар учун тавсия этилди.
«07» декабрь 2012 йилдан № -сонли мажлис баённомаси
КИЧИК ГУРУҲЛАРДА ИШЛАШ
Мақсад: кичик гурухларда ишлаш талабаларга хамкорлик
куникмаларини узлаштиришга ва бошка шахслар аро муносабат
куникмаларини, бундан ташкари, бу машгулотлар талабалар орасида вужудга
келадиган мулохазалар таркоклиги ечимини топишга ургатади.
Таснифи:
Кичик гурухларда ишлаш, интерактив ёки мулокотли укитиш таълим
бериш стандарт ресурсининг бири булиб хисобланади. Кичик гурухларда
ишлаш усулини куллаш натижасида укитиш жараёнини жаддалаштириш
мумкин, яъни ривожланиш потенциалини юкори даражага кутариш,
машгулот мазмунини чукур ва кенг микиёсда узлаштиришга шароит яратади.
Фаол укитиш усуллардан хаммаси хам интерактив усулларига кирмайди.
Интерактив укитиш усуллари деганимизда, аввало, талабалар орасида
мавзуни урганиш ва узлаштириш усули узаро мулокот ва укитиш жараенини
психологик механизм нуктасидан кучайтирадиганларни тушуниш зарур.
Булар орасида биринчи навбатда кичик гурухларда ишлаш мисол булади.
Кичик гурухларда ишлаш усулларини бугунги кунда укитиш
жараёнида кам кулланилишининг сабаблари куп булиб, улар орасида эски
русумли, яъни тушунтириш, демонстрацион
ва иллюстрация килиш
усуллари устин булиб сакланиши ва янги, инновацион, мулокотга асосланган
укитиш усулларига ишонч булмаганлиги булиб хисобланади. Бундан
ташкари, интерактив укитиш усулларини укитувчиларнинг узлари хам
билмаслиги, методик тайёргарлик етишмовчилиги бу усулларнинг кенг
таркамаслигининг сабаби булади.
Шу каторда бугунги кунда интерактив ўқитиш усулларини тиббиёт
олийгохларда тадбик килиш долзарб муаммолардан булиб сакланмокда.
Уларни укитиш жараёнига тугри куллаш таълим жараёнини янада юкорирок
табакага кутариши мумкинлиги, келажак умумий амалиёт шифокорини хаёт
реал вазиятга якинлаштирган холда унда клиник фикрлаш ва деонтологик
томондан асосланган касб хунарини узлаштириш зарурлиги сакланиб
турибди.
Интерактив укитиш усулларининг максади ва масалалари.
Интерактив укитиш усулларнинг асосий мохияти шундан иборатки,
дарс жараёнидажалб килинган барча талабалар укишда узларининг билим ва
фикрларини тушуниш ва мухокама килиш оркали узлаштириш булиб
хисобланади. Асосий талаблардан бири – бирдамлик, кушма фикрлаш булиб
хисобланади. Укув дастурини урганиш жараёнида талабалар орасида кушма
фаолият утказилиб, хар бир талаба узининг фикри, янгилик, билим алмашиш
ва муаммони ечимини таклиф килиш йули оркали амалга оширилади.
Умумий жаррохлик кафедрасида интерактив режимида укитиш
жараёнини куллаш асосий масалалари куйидагилар булиб хисобланади:
- умумий жаррохлик фанини узлаштириш жараёнида талабаларнинг
кизикишини кутариш;
- укитиш жараёнини шифокор фаолияти хаёт реал шароитларига
якинлаштириш;
- самарали коммуникация усуллари, яъни шифокор-пациент ва узаро,
яъни шахслар аро мулокот куникмаларини тугри шакллантириш;
- янги назарий билим ва амалий куникмаларни узлаштириш жараёнини
янги даражага кутариш;
- таълимни олиш жараёнига талабаларнинг маъсулиятини ошириш.
Интерактив усулларини кулашда талаба гурух дарс жараёнини
узлаштириш асосий аъзоси булади ва унинг фундаментал билими укитиш
учогининг асоси булиб хисобланади. Укитувчи уз навбатида талабаларга
янги, тайёр билим бермайди, аксарият талабалар орасида мустакил равишда
изланиш ва фикрлаш жараёнини ривожлантириш оркали узлаштиришни
оширади. Аънанавий укитиш усуллардан интерактив усулларнинг фарки –
укитувчи ва талаба орасидаги тукнашиш жараёнини узгартиради: талаба
фаоллиги укитувчининг фаоллигидан устунлашади, уз навбатида
укитувчининг асосий максади булиб, талабаларнинг инициатив фикрлаш
жараёнига юкори даражали шароит яратиб бериш булади. Укитувчи асосан
дарс жараёнини ташкиллаштириш умумий масалалари, олдиндан
тайёрланган керак булган топширикларни тайёрлаш, талабалар орасида
мулокот учун савол ва мавзуларни шакллантириш, консультация бериш, вакт
мейёрини ва режа боскичларини амалга ошириш жараёнини назорат килади.
Интерактив усуллар:
- талабаларда кизикишни оширади;
- бир ватни узида гурух барча талабаларни дарс жараёнига фаол жалб
килади;
- хар бир укиш материалларини куллаш натижасини оширади;
- укув дастурини узлаштириш жараёнини фаол узлаштириш
самарадорлигини оширади;
- кайтарма богликлигини таъминлайди;
- талабалар орасида мустакил фикр ва билимига нисбатини
шакллантиради ва оширади;
- амалий куникмаларни жадаллаштиради;
- шахслар аро мулокот куникмаларини яхшилайди;
- хулк-атворини узгаришига олиб келади.
Интерактив ўқитиш жараёнини ташкил қилиш асосий қоидалари:
- Укитиш жараёнига барча талабалар жалб килиниши зарур. Бунинг
учун
хамма
талабаларни
укиш
жараёнига
жалб
килувчи
модернизациялашган технологияла куллаш лозим.
- Узининг фикрини тадбик килиш учун шароит яратиш лозим, фаол
катнашган ва тугри харакатлари булган талабаларни ижобий бахолаш.
- Укув аудитория шароиларини шунака таъминлаш зарурки, талабалар
кичик ва катта гурухларда ишлаш учун бемалол жойларини алмаштириши ва
харакат килиши мумкин.
- Барча муолажаларни ва вакт мейёрларини аник боглаш. Бу тугрисида
дарснинг бошида келишилган холда коидаларни бузмаслик лозим. Масалан:
барча талабалар уз сафдошлари барча нукта фикрига чидамлик билдириш
лозим, хар бирнинг эркин сузлашга ва хурматга сазовор булиши лозим.
Интерактив укутиш усулларини ташкиллаштириш учун мажбурий
шароитлар:
- Укитувчи ва талаба орасида ишончли ва позитив муносабат;
- Укитувчи ва талаба орасида мухокама жараёнида узаро мулохаза.
- Укув жараёнига ёркин мисоллар ва даълиллар киритиш.
- Берилаётган маълумотларни купкиррали, фаолият турлари, уларнинг
мобиллиги.
- Фаолиятнинг ташки ва ички мотивациясини киритиш ва
талабаларнинг кизикиши.
Интерактив укитиш усулларининг устиворлиги:
1. талабалар орасида кизикиш фаолиги ва мотивацияни ошириш.
2. укитиш фаолияти натижаларига нисбатан талабаларда маъсулиятни
ва мустакиллигини устириш.
3. талабаларни яени билимлар ва куникмаларни узлаштириши.
4. талабалар томонидан амалий куникмаларни узлаштириш ва уларни
куллашга тайёр булиши.
5. хамкасабалари ва атрофдагиларга нисбатана хурматли муносабат
шакиллантириш.
6. исботларга асосланган мулокотларни утказиш усулларини
ривожлантириш.
7. талабалар орасида кизикуввчанлик, ижодий кайфият ва хамкорлик
муносабатларини устиради.
8.
укитувчига
нисбатан
дарс
утиш
жараёни
мухитини
ижобийлаштиради, ишлаш кобилияти ва яхши кайфиятини саклайди.
9. укув жараени натижаларини укитувчи томонидан бахолаш
самадорлиги.
10. укитиш интерактив усулларини куллаш таълим жараёнини анча
назоратли, бардошли килади, укитувчи дарс утишда касбий махоратини
куллаш билан жараённи бошкаришга ва режалаштирилган натижаларга
эришиш учун ишончини оширади.
Машгулотни ўтказиш сценарияси.
1.
Гурух иши билан таништириш. Гурух ишини шошилмасдан
бошлаш зарур. Кичик гурухни бир кисмини ташкил килишда иккита
талабани ажратинг. Заруриятда буйича гурухлар ичига штат бирлигидан
ходиларни еки волонтерларни киритиш мумкин. Гурух хар бир аъзоси гурух
микиесида бажарадиган иши буйича махсус топширик билан таъминланади.
Ердамчи шу гурухдаги талабаларни узаро боглаш, мулокот килиш
шароитини хосил килишга харакат килади, аммо тугри жавоб келтириб ердам
бермаслиги лозим. Укитувчи гурухда булиб утадиган жараен устидан назорат
килиб боради. Талабалар кичик гурухлар таркибида бошка ишлардан
ташкари куйидаги ролларни бажариши мумкин:
- уртакаш
- регистратор
- маърузачи
- мулокот саволларини берувчи
- савол еки жавобни маъносини узгартириш.
Кичик гурухда ишлашга кийналган талабаларга албатта адаптация
утгунгача ердам бериб туринг. Талабалар ишлашни урганиб олгандан сунг
бошка 2 еки 3 талабаладан иборат булган гурухларга утишингиз мумкиню
Качонки кичик гурух бемалол узи ишла олишини билсангиз у холатда
волонтерни гурух таркибидан чикаришингих мумкин ва уни урнига бошка
талабани кушасиз. Хар бир кичик гурухша 5 та талабадан ошмаслигига
эътибор беринг.
Кичик гурухларда ишлаш учун талабаларга кайси куникмаларни
билишлари узлаштира олиш зарурлиги тушунтириб ердам беринг. Сизнинг
ердамизсиз талабалар бемалол узлари яхши ишлаб кетишини кутманг.
Талабалар кичик гурух аъзоларининг индивидуал ишлаш кобилияти ва
тугри йуналишда куникма узлаштиришини аниклаб бориш учун талабалар
каторидан «кузатувчиларни» таъинлаш мумкин.
«Кузатувчиларнинг» хисоботи гурух аъзоларига куйилган масал билан
кай даражада тугри ечими топилганидан аниклик булиши мумкин.
«Кузатувчилар» укитувчи томонидан куйилган масалани ечимини хосил
килиш ва жараен давомида хосил булган муаммолар ечими тугрисида хам
хулосавий маълумот келтиришлари зарур. Масалан, «кузатувчи» кичик гурух
талабалар амамлий куникмани кай даражади узлаштирганлигини текшириб
назорат килиши мумкин. Гурух олдида кузатувчи хисобот келтиришда кай
даражада олинган маълумотни максимал тулик ва объектив шаклда
келтиради.
Гурух хажми.
Канчалик гурух хажми катта булган сари уни кобилияти, махорат ва
куникма даражаси кенгаяди. Уз билимлари ва савияси билан гурухга ердам
бериши мумкин булган янги аъзолар узгартириш киритиши мумкин. Шу
каторда тескари, яъни салбий узгаришлар хам кузатилиши мумкин. Канчалик
гурух аъзолари куп булса шунчалик хар бирига гап англаш шароити
тугилиши мумкин булади.
Сизнинг гурухингизда яхши билимга эга булганлар талабалар куп
булмайди. Шунинг учун мазкур куникмаларни узлаштириш учун куп
мартали кайтариш чораларини куриш керак.
Дарс утиш жараени учун канчалик кам вакт ажратилган булса,
шунчалик гурух хажми кичкина булиши шарт. Кичик гурухлар анча фаолли
булади, чунки ташкилий холатга тез утади, тезрок ишлашади ва хар бир
талаба учун жавоб ишига уз хиссасини кушишга шарои булади.
Кичик гурух ичида аъзоларининг узаро муносабат таснифи.
Икки кишидан иборат гурух. Бунака гурухда юкори даражали
маълумотларни алмашиш ва ноуринли маълумотлар кам булиши кузатилади.
Бундан ташкари фикрларнинг булиниши, рухий холати ва тусикга келиши
мумкин. Агар шу гурухда мулохаза тенг булса, у холатда уларда
итиффокдош булмайди.
Уч кишили гурух. Бунака ташкиллаштиришда иккита нисбатан кучли
булган фикрловчи талаба учинчини босиб колиши мумкин. Шунга
карамасдан, уч кишили гурух энг самарали ва тургун шакл булиб вакти-вакти
билпг аралашиб кетадиган ва узгарувчан каолициялар харакатида
хисобланади. Бу холатда гурухда булган норозичиликни тез ечимини топиш
мумкин.
Тог ва жуфт аъзо сонли гурухлар. Тог сонли гурухларга нисбатан жуфт
сонли гурухларда келишмовчиликни бартараф этиш кийнрок. Тог сонли
гурухларда аъзолар фикри билан тусик холатдан чикиш еки купчилик
фикрига буйсуниш мумкин.
Бешта аъзоли гурух. Мазкур сонли гурух дарс жараени утказиш учун
энг коникарли, максадга мувофик булиб хисобланади. Фикр-мулохазаларни
2-3 булиниши натижасида камчилик овозга нисбатан устуворлик булиши
кузатилади. Мазкур сонли гурух вазиятни моделлаш учун катта булиб
хисобланади ва хамма талабани бир маротаба жалб килиб, сураб чикиб,
бахолаш учун кичкина булиб хисобланади.
Талабаларни гурухлар буйича таксимоти.
Укитувчига хар хил даражали билимга эга булган талабаларни, яъни,
аъло, яхши ва коникарли бахоларга укийдиганларни бир гурух ичига жамлаш
тавсия этилади. Хар хил билим даражасига эга булган талабалар орасида
муаммони ечимини топиш буйича фикр алмашинуви ва ижодий фикрлаш
жараёни нисбатан фаол кечади. Бу уз навбатида мухокама натижалари
буйича мавзуни тулик узлаштириш иложини хосил килади.
Агарда гурух ишида жинсий еки хар хил маданий йуналишлар орасида
мухокама булиш жаранини кузатмокчи булсангиз гурух тузишда уни хар хил
жинсли ва маданият турлари буйича йигиш лозим. Укув гурухларга
талабаларни таркатиш усуллари хар хил булади. Энг оддий усуллардан бири
– талабаларни «биринчи – иккинчи» саналар буйича хисобдан утишга
чорлайсиз. Бунда тог сонли талабалар бир гурухга, жуфт сонлилар –иккинчи
гурухга утказилади.
Баъзи укитувчилар талабалар каторини ва гурухларини бутун дастурни
утиш жараёни янгиламай саклаб колишади. Буни ижобий томонлари бор,
чунки канчалик узок муддат давомида сакланиб келган гурух булса,
шунчалик бир бири билан келишган холда тез мулохаза килиб масалани
тугри ечимини топишлари мумкин. Аксарият, куп холатда, самарасиз ишлаб
келган гурухларни таркатиб янги гурухларни тузиш уз самарасини баттар
юкотади, чунки талабалар орасида бир фикр холатида юриш кобилияти
пасаяди ваш у куникмани узлаштира олмайдилар. Буни урнига талабаларга
мулокот кили шва хамкорлик турларини тушунтиришга харакат килинг.
Мазкур гурух талабалари орасига аълочи талабаларни кайси йул билан
кушишни уйлаб куринг.
Хос муаммолар.
Укитувчи ва кузатувчилар эътибори тушадиган гурухларда ишлашга
хос муаммолардан куйидагиларни айтиб чикиш мумкин:
- бошка одамлар фикри ва хукукларга хурмати. Уз фикрини айтиб
бериш хар бир гурух аъзосига берилдими?
- компромисс ва хамкорликга тайёрлик даражаси. Гурух ичида тургун
булиб колган фикр еки таклиф билан сузга чикувчилар. Улар купчилик
каторида булса «ютишади»ми, камчилик каторида булса – аксарият
«ютказишади»ми?
- бошка одамларни кувватлаш. Узини фикр таклифига хос келадиган
фикрлар булганда бир бирини кувватлайдими йукми?
- кулок солишга тайёрлиги. Балки бошка аъзолар таклифларига
буйсунишадими еки уз фикрларини айтишадими? Олдинги айтилган
таклифга уз розилигини билдиришми, еки уз фикрини изохлаб беришга
каратилганми?
- конфликт. Агар гурух аъзолари орасида хар хил фикр булиб, улар тенг
сонли кучга эга булишса, бу холатда конфликт юзага келадими еки уза
келушув коидаси ишлайдими? Карама каршиликда булган талабалар фикрига
рози булишидами еки уз фикрини илгор килишга харакат килишадими?
Юзага чиккат норозичиликлар гурухх ичида хал килинадими еки муаммони
ечимини топиш учун уни ташкарига мухокама килиш учун олиб чикишга
тайёрми?
Кичик гурухлар билан ишлаш учун тавсиялар.
1. топширикни амалга ошириш учун талабалар билим ва куникмаларни
узлаштиришганидан ишонч хосил килинг. Билим етишмовчилиги дархол
узини билдириб куяди – талабал топширикни ечими топиш учун фаол
харакат килишмайди.
2. узингиз коида ва юрикномаларни максимал аник килинг. Кам
холатларда талабалар бир мартада бир еки иккита юрикномани кабул
килишлари мумкин.
3. катта булмаган гурухларга сиз аниклаган топширикни тушуниб
олишлари учун купрок вакт беринг. Бошка гурухларга нисбатан топширик
ечимини эртарок топган табаларни нима билан банд килишингизни аввалдан
уйлаб куйинг.
4. гурухларни шаклантирганда 2 тадан 5 та талабагача булишини
инобатга олинг. 2-3 талабадан иборат гухчаларни биринчи каторга олинг.
Сунг, дарс утиш жараенида муъокамани ечимини топиш максадида
гурухларни 5 та талабагача купайтиришингиз мумкин, чунки бунака сонли
гурух мухокама утказиш учун энг оптимал булиб хисобланади.
5.индивидуал ва жамоали укитиш орасида танлаш жараёнига куп вакт
ва мазмун ажратманг. Кичик гурух тизимида укитиш муаммони факатгина
жамоали хал килиш максадида куллаш мумкин. Индивидуал ишда мазкур
укитиш усулини куллаш кам самарали булиб хисобланади. Не
переусердствуйте в поисках равновесия между индивидуальным и
совместным обучением.
6. кичик гурухларда укув жааенини утказиш сизнинг аудиторияда
радикал, ягона «маъруза-кайта гапириш» томонли эмас балки коидали булиш
зарур.
7. кичик гурухли укитиш усули натижасида бахолаш жараёнини
мукаммал уйлаб куринг, чунки у оркали гурухни такдирлаш унинг фаоляти
самарадорлигини оширади. Канчалик гурух кучи била ниш олиб боришса,
шунчалик ажратадиган бахолаш булиши зарур. Шу билан сиз талабаларни
жамоада, яъни тулук гурух ишлаш кобилиятини оширасиз.
8. гурух ичида жараенни бошкариш йулларига эътиборизни оширинг.
Агарда гурух аъзоларининг бири бутун жамоа олдида хисобот жавобини
бериш зарур булса, маърузачини танлов хукукини таъминлаб беринг.
9. куп холатда учрайдиган аудиторияда дарс жараени давомида шовкин
булишига тайёр булишингиз зарур.
10. гурухларни шакллантириш жараёнида баъзи аъзоларни ажратилиши
олдини олинг. Барча жараен тенг хукукли булиши зарур.
11. бир кичик гурухдан бошкасига утиш билан буладиган жараен
устидан назорат утказиб туринг. Бирор бир гурухни олдида тухтаб туриб
тинглашингиз мумкин, аммо уни диккатини узингизга жалб килманг. Шу
холатларда узингизни канака тутиб туришингизни уйлаб куринг ва
режалаштириб олинг.
12. укувчилар бир бирига нисбатан юзма-юз, айланасига
утиришганидан амин булинг. Гурухнинг хар бир аъзоси бир-бирини аник
вакт тулик куриб туриши зарур.
Кичик гурухларда дарс жараенини утказиш учун тавсия этиладиган
топшириклар туплами:
Бош юмшок тукималар лат ейишида биринчи тиббий ёрдам.
Тумток каттик жинс билан бош сохасига тугри шикаст етказиш билан
еки каттик жойга бош билан урилганда кузатилади. Тер еки апоневроз ости
кон куйилиш билан кечади. Тери ости ег кавати булакларга булинганлиги
сабабли куйиладиган кон таркашга иложини топмасдан тумток булиб
«гурра» куринишида хосил булади. Апоневроз остига кон куйилганда эса
ёилган ва таркок булади.
Амалга ошириш боскичлари:
1. Босиб эзиб турадиган боглам куйилади.
2. Тинчлик.
3. Бошга совук.
4. Катта хажмдаги гематомалар кузатилса уларни пункция килиш ва
суриб ташлаш учун бемор шифокор олдига юборилади.
Бош сохаси юмшок тукималар жарохатланганда биринчи тиббий
ердам.
Тери ости ег каватидаги куплаб кон томирлар борлиги хисобига катта
хажмли кон кетиш билан кечади. Куп хажмли кон кетишлар бош сохаси
юмшок тукималарининг кесилган еки чопилган жарохатларида кузатилади.
Жарохат четлари купинча очилиб туради. Юмшок тукималар жойдан кузгази
ва ажралиши кузатилиб уларнинг лахтаглари хосил булади. Яна бир хос
турлардан лахталанган жарохат – бунда юмшок тукималарнинг маълум бир
лахтаги ажраши кузатилади. Бундан ташкари беморни бош огриши ва бош
айланиши безовда килади.
Бажариладиган курикма боскичлари:
1. Кон кетиш тури ва кучига караб уни тухтатиш чора тадбирлари
кулланилади (асептик боглам куйилади, босиб турган боглам куйилади,
кискич билан кон томир кисилиб кон кетиш тухтатилади, артерияни бармок
билан босиб туриш).
2. Бош сохасига муз куйиш.
3. Беморни горизонтал холатга еткизиб унга тинчлик шароити
яратилади.
4. Бош тагига пахта-докали круг, естикча, шишириладиган резинаои
доира ва бошка мосламалар куйилади (кийим, курпа-тушак ва бошкалар).
5. Тиббий ходим назоратида беморни дархол тиббий-даволаш
муассасига транспортировка килинади.
Бош мия суяк кутуси теппа сохаси синишида биринчи тиббий
ердам.
Бош мия кутисининг суяк теппа сохами синиши шу сохага тушган
таъсир кучига богликдир ва айнан махалий шикастланиш куринишида
булади. Куп холатларда бу турдаги шикастланиш юмшок тукималарда
йиртилган еки лат еган жарохати билан кечади. Бу холатларда жарохат
тубида синган суяк куриниб туради. Мазкур синишлар очик турдаги
синишларга киради. Суяк синиш натижасида хосил булган суяк парчалари
уткир кирралари билан ички тукималарни, яъни бош мия пардаларини
жарохатлаб мия моддасининг узига хам кириб уни жарохатлаши мумкин
(босимли еки эзилган синиш). Шикастланиш ва бош мия жарохатланиш
сохасига караб унинг жавоб берадиган тизимларнинг зарарланиши
кузатилиши мумкин. Бош мия суяк кутисининг теппа сохаси синиши бош
мия лат ейиш белгилари билан бирга кечади.
Бажариладиган тадбирлар боскичлари:
1. Беморни горизонтал холатда етказилиб унга тинчлик мухити
яратилади.
2. Бош остига ёстикча, уралган чойшаблар еки бироз шиширилган
хаволи резина доираси куйилади.
3. Босиб турадиган асептик богламни куйиш йули билан еки бошка,
шароитга мувофмк келадиган усуллар ердамида жарохатдан кон окиш
тухтатилади.
4. Бош сохасига совук куйилади (муз билан тулдирилган еки совук
сувли халта).
5. Беморни УАШ кузатуви остида даволаш муассасига
транспортировка килиш.
Бош мия суяк кутуси асоси синишида биринчи ердам.
Бош мия суяк кутуси асоси синиши шикастланишларнинг айнан огир
турларидан хиобланиб куп холатларда улим билан якунланади. Мазкур
турдаги шикастланишлар теппадан тушганда, автотранспорт халокатларда,
бош сохасига огир турдаги жисм билан урилганда кузатилади. Бош мия суяк
кутусининг мия тукимаси асоси билан якин ва зич жойлашганлиги сабабли
уша сохадаги мия фаолияти бузилиши билан кузатилади. Лат ейиш сохасига
караб биош мия суяк кутуси олди, урта ва орка чукурчаларида кузатилиши
мумкин.
Шикастланишнинг клиник белгиларидан «кузойнаклар» куринишида
булиши мумкин (куз аторфига кон куйилиши), бурундан кон халкумга окиши
(суяк кутуси олдинги чукурчаси). Бош мия суяк кутуси урта чукурчаси
синганда кулоклардан кон кетиш еки ликвор окиши кузатилиши мумкин.
Сургичсимон усимтасининг оркасида вужудга келган гематома бошмия суяк
кутуси орка чукурчаси сохасининг синишидан далолат беради. Бунака
синишлар купинча бош миянинг фаолияти зарур булган аъзоларни бошкариш
марказлари (нафас олиш ва юрак-кон томир фаолияти) билан зарарланади ва
улар фаолияти бузилиши кузатилади.
Амалга ошириладиган тадбирлар боскичлари:
1. Беморни етказиб горизонтал холатга келтирилади.
2. Агар бемор хушсиз булса, еки унда кусиш кузатилса у холатда енбошлаб еткизиб куйиш лозим булади (еки коринга) албатта боши енбошлаган
холда.
3. Бош остига естикча еки уралган чойшаб куйилади.
4. Кон кетиш аломатларида кон тухтатиш усулларини куллашади.
5. Кулок ва бурундан кон ва ликвор окишини тухтатиш максадида
доимий равишда бурун ва кулокларга стерил тампонлар куллаш лозим
(яхшиси стерил вазелин мойи еки 3 % перекис водород эритмаси билан).
6. Бош сохасига совук куйилади.
7. Зарурият буйича юрак ва кон томирлар фаолияти яхшиловчи дори
воситалар кулланилади.
8. Беморни шифокор назоратида даволаш муассасига транспортировка
килиш зарур.
Бош мия чайкалишида биринчи ердам.
Бош мия чайкаланиши – миянинг энг куп учрайдиган шикастланиш
турларидан хисобланади. Бош мия чайкаланиши функционал кайтувчи
шикастланиш тури булиб хисобланади ва эс-хушини бир неча секундан бир
неча минутгача чузилайдиган йуколиши билан таснифланади. Шикастланиш
турига караб бош мия чайкаланишининг 3 та огирлик даражаси мавжуд.
Купинча шикастланишдан сунг беморда кунгил айниш, кусуш, бош
айланиши, бош огриши, холсизлик, тез чарчаб колиши, уйку бузилиши,
кулокларда шовкин ва бошка вегетатив узгаришлар кузатилиши мумкин.
Ретроград амнезия ва куз харакатида огриклар хам кузатилиши мумкин.
Неврологик статусда пайлар ва терининг купол булмаган рефлекслар
ассиметрияси, нистагм белгилари оддий хол булади. Орка мия бушилигини
пункция килишда ликвор босими мейер даражасида, камдан-кам холатларда
бироз ошган булиши мумкин. Бош суяклар шикастланиши кузатилмайди.
Бемор тузалиши шикастланишдан 10-20 кундан сунг кузатилади.
Амалга ошириладиган ишлар боскичлари:
1. Горизонтал холатда беморни еткизиб тинчлик ташкил килиш.
2. Бош остига естикча еки бошка мослама куйилади.
3. Бош сохасига совук куйилади.
4. Беморни етган холатда даволаш профилактика муассасига
етказилади.
Бош мия лат ейишида биринчи тиббий ёрдам.
Бош мия лат ейиши чайкалишидан фаркли шикастланиш натижасида
мия тукимасида хар хил огир даражали макроскопик узгаришларни кузатиш
мумкин: бош мия тукимасини кон билан талашганидан уни некротик
даражасигача эзилишигача кузатиш мумкин. Мия тукимасининг эзилиши
шикаст булган сохасида кузатилади. Бош миянинг учокли эзилишида
куйидаги белгилар кузатилади: куз ковоги осилиб колиши (птоз), бурун-лаб
бурмасининг бир томонлама теккисланиб колиниши, тилни ён томонга
бурулиши, чап ва унг томонларда оек-кулда харакатнинг тулик ёки кисман
бузилиши (парез, фалаж). Бош мия умумий неврологик симптомлари аник
намоён булади: бош айланиши, бош огриши, кунгил айниш, куп мартали
кусуш, узок вакт эс-хушини йукотиш, ретроград амнезия.
Амалга ошириладиган ишлар боскичлари:
1. Горизонтал холатда беморни еткизиб тинчлик ташкил килиш.
2. Бош остига естикча еки бошка мослама куйилади.
3. Бош сохасига совук куйилади.
4. Дегидротацион терапия амалга оширилади (вена ичига 40% глюкоза
эритмаси, 10% натрий хлор эритмаси юборилади).
5. Зарурият буйича юрак-кон томир дори воситалари кулланилади.
6. Тил кетиб колиб асфиксия еки кусуш моддалари билан аспирация
булишни олдини олиш чора-тадбирларини утказиш зарур (тилни ушлаб
туриш, уни тикиб куйиш, бошни енбошлаб куйиш).
7. Нафас олиш ва юрак фаолияти буйича назорат утказилади.
8. Беморни
етказилади.
етган
холатда
даволаш
профилактика
муассасига
Тавсия этиладиган адабиет:
1. Белагурова В.А. Научная организация учебного процесса.-М.,
ГЭОТАР.-Медиа, 2006.-320 с.
2. Гадаев А.Г., Гулямова Ш.С. Оценка клинического мышления и
навыков студентов в улучшении подготовки врача общей практики на
амбулаторном этапе // Методическое пособие для преподавателей
медицинских ВУЗов.-Ташкент.-2011
3. Гадаев А.Г., Гулямова Ш. С. Современные педагогические
технологии в организации учебного процесса на клинических кафедрах
медицинских ВУЗов // Руководство для преподавателей высших
медицинских учебных заведений и студентов медико-педагогического
факультета.-Ташкент.-2011.-187 с.
4. Гадаев А.Г. , Гулямова Ш.С. Интегрированный осмотр пациентов
для качественного решения проблем на уровне первичного звена
здравоохранения // Методическое пособие для преподавателей медицинских
ВУЗов.- Ташкент.-2011.
5. Гадаев А.Г., Гулямова Ш.С., Абзалова Д.А. Проблемное обучение
как совокупность действий и организация реального творческого процесса в
повышении качества подготовки врача общей практики // Методическое
пособие для преподавателей медицинских ВУЗов.-Ташкент.-2009.
6. Гадаев А.Г. Критерии пошаговой оценки медицинского
консультирования студентов с учетом синдромального подхода. Ташкент.,
2008.
7. Гостищев В.К. Общая хирургия – М., 2003.
8. Петров С.В. Общая хирургия – СПб., 2004.
9. Арипов У.А., Каримов Ш.Н. Умумий жаррохлик – Т., 1995.
10. Себостьянов В.У. Справочник врача общей практики – М., 2000.
11. Мешалкин Н.В. Первая доврачебная и врачебная помощь при
экстренных патологиях – М., 2001.
12. Замарецкая К.Н. Экстремальные ситуации в травматологии – СПб,
1999.
13. Петрусевич Г.П. Справочник первой медицинской помощи – М.,
1993.
РАБОТА В МАЛЫХ ГРУППАХ
Цель: занятия в малых группах позволяет студентам приобрести
навыки сотрудничества и другие важные межличностные навыки, кроме
того, эти занятия помогают научиться разрешать возникающие между
студентами разногласия.
Инструктаж
Интерактивными или диалоговыми называют группы обучающих
приемов, в которых взаимодействия рассматриваются как важнейший
образовательный ресурс, позволяющий интенсифицировать процесс
обучения, то есть значительно повысить его развивающий потенциал,
углубить и расширить осваиваемое содержание образования. К
интерактивным относят не все методы активного обучения, а лишь те,
которые строятся на психологических механизмах усиления влияния группы
на процесс освоения каждым участником опыта взаимодействия и
взаимообучения. Это, прежде всего, тренинг, игра, дискуссия и практическое
занятие.
Причин сложившегося парадокса, то есть недостаточного
использования методов обучения, теоретически и практически обоснованных
в своей эффективности, скорее всего, несколько. Среди них, вероятно, и
более длительная традиция использования объяснительно-иллюстративных,
демонстративных методов в образовании, и недоверие к относительно
инновационным – диалоговым методам, и отсутствие собственного опыта
интерактивного обучения у педагогов, и недостаточная методическая
подготовленность преподавателей.
Очевидна необходимость интенсивного внедрения интерактивных
методов в профессиональное медицинское образование, по своей сути
адекватных целям и содержанию занятия и поскольку они – путь к решению
проблемы применения этих методов в медицинской практике.
Цели и задачи интерактивных методов обучения.
Суть интерактивного обучения состоит в том, что учебный процесс
организован таким образом, что практически все студенты оказываются,
вовлечены в этап познания, они имеют возможность понимать и рассуждать
по поводу того, что они знают и думают. Совместная деятельность в
процессе познания и усвоения учебного материала означает, что каждый
вносит свой особый индивидуальный вклад, идет обмен знаниями, идеями,
способами деятельности. Происходит это в атмосфере доброжелательности и
взаимной поддержки, что позволяет не только получить новые знания, но и
развивает саму познавательную деятельность.
Основными задачами обучения на кафедре общей хирургии в
интерактивном режиме должны являться:
- повышение интереса студентов к изучаемой дисциплине;
- приближение обучения к реальным условиям врачебной
деятельности;
- формирование умений эффективной коммуникации, то есть
отношения врач-пациент с использованием навыков межличностного
общения;
- обучение приемам получения новых знаний, умений и практических
навыков;
- повышение ответственности студентов за полученное образование.
При использовании интерактивных методов обучаемый становится
полноправным участником процесса восприятия, его опыт служит основным
источником учебного познания. Преподаватель не дает готовых знаний, но
побуждает обучаемых к самостоятельному поиску. По сравнению с
традиционными формами ведения занятий, в интерактивном обучении
меняется взаимодействие преподавателя и студента: активность педагога
уступает место активности обучаемых, а задачей педагога становится
создание условий для их инициативы. Он занимается общей организацией,
готовит заранее необходимые задания и формулирует вопросы или темы для
обсуждения в группах, дает консультации, контролирует время и порядок
выполнения намеченного плана. Интерактивные методы:
- побуждают интерес у студентов;
- одновременно вовлекаются в процесс обсуждения все студенты;
- поощряют активное участие каждого учебного материала;
- способствуют эффективному усвоению учебного материала;
- осуществляют обратную связь;
- формируют у студентов мнения и отношения;
- усовершенствуют практические навыки;
- улучшают навыки межличностного общения;
- способствуют изменению поведения.
Основные правила организации интерактивного обучения:
- В обучение должны быть вовлечены все студенты, с этой целью
желательно использовать модернизированные технологии, позволяющие
включить всех участников в образовательный процесс.
- Предоставление условий для самореализации, поощрение студентов
за активное участие и правильные действия.
- Учебная аудитория должна быть подготовлена так, что бы студентам
было легко пересаживаться для работы в больших и малых группах.
- Четкое закрепление процедур и регламента. Об этом надо
договориться в самом начале и постараться не нарушать его. Например: все
участники будут проявлять терпимость к любой точке зрения, уважать право
каждого на свободу слова, уважать его достоинства.
Обязательные условия организации интерактивного обучения:
- Доверительные, позитивные отношения между преподавателем и
студентом.
- Сотрудничество в процессе обсуждения преподавателя и студентами
между собой.
- Включение в учебный процесс ярких примеров, фактов.
- Многогранность методов представления информации, форм
деятельности, их мобильность.
- Включение внешней и внутренней мотивации деятельности, а также
заинтересованности студентов.
Преимущества интерактивных методов обучения:
1. Повышение мотивации и познавательной деятельности студентов.
2. Рост самостоятельности и ответственности студентов за результаты
учебной деятельности.
3. Качественное освоение студентами новых знаний и умений.
4. Приобретение студентами практических навыков и готовности к их
применению.
5. Формирование уважительного отношения к коллегам и к
окружающим.
6. Развитие умения аргументированного ведения дискуссии.
7. Увлеченность, творческий настрой, партнерские взаимоотношения
студентов.
8. Мотивирующее действие атмосферы урока на педагога,
сохраняющее работоспособность и хорошее настроение.
9. Эффективная оценка преподавателем хода и результатов учебного
процесса.
10. Применение интерактивных методов обучения делает
образовательный процесс более контролируемым, устойчивым, позволяет
педагогу профессионально управлять процессами, происходящими на уроке
и уверенно получать запланированные результаты.
Сценарий проведения занятий.
2.
Ознакомление с групповой работой. Начинайте групповую
работу не торопясь. Выделите двух студентов, которые составят часть
небольшой группы. При желании можно ввести в группу помощника из
числа штатных сотрудников или волонтеров. Каждый член группы получает
специфическое задание в рамках групповой работы. Помощник должен
содействовать взаимодействию членов группы, но не направлять его. Педагог
обязан следить за прогрессом группы. Студенты в составе небольшой группы
могут выполнять, среди прочего, следующие роли:
- посредника.
- регистратора
- докладчика
- задающего дискуссионные вопросы
- перефразирующего
Обязательно
помогайте
студентам,
которые
с
трудом
приспосабливаются к работе в небольшой группе. Как только студенты
научатся работать в такой маленькой группе, перейдите к группе, которая
состоит из трех, или, если хотите, из двух студентов и одного волонтера.
Когда вы убедитесь, что эта группа способна функционировать
самостоятельно, устраните волонтера и постепенно добавляете новых
студентов. Старайтесь не включать в небольшую группу более пяти человек.
Помогите студентам осознать, какие умения необходимы для работы в
небольшой группе. Не ждите, что они сумеют хорошо работать в группе без
вашей помощи.
Одним из способов дать им возможность проанализировать
индивидуальное поведение членов группы является назначение
«наблюдателей», отмечающих продвижение группы к выполнению
поставленного задания.
Отчет «наблюдателей» предоставляет членам группы возможность
оценить, насколько успешно они справились с задачей. «Наблюдатели»
должны отмечать признаки специфического поведения, заранее описанного
преподавателем, и определять, как члены группы справляются с возникшими
по ходу работы проблемами. Например, «наблюдатель» может проверять
группу на предмет овладения навыками общения. Отчитываясь перед
группой, наблюдатели обязаны представлять свои наблюдения в
максимально описательной и объективной форме.
Размер группы.
По мере увеличения группы диапазон возможностей, опыта и навыков
ее участников также расширяется. Повышается вероятность появления
участников, чьи специальные знания окажутся полезными для выполнения
группового задания. Но вместе с этим увеличивается и вероятность дурного
поведения. Чем больше группа, тем больше умения должны проявлять
студенты, чтобы дать каждому возможность высказаться.
В вашей программе будет немного студентов, которые уже обладают
хорошо развитыми групповыми навыками. Поэтому такие навыки требуют
тщательного обучения и длительной практики.
Чем меньше времени отпущено на завершение занятия, тем меньше
должен быть размер группы. Маленькие группы более эффективны,
поскольку быстрее поддаются организации, быстрее работают и
предоставляют каждому студенту больше возможностей внести в работу
свой вклад.
Характеристика взаимодействия внутри небольшой группы.
Группы из двух человек. В таких группах отмечается высокий уровень
обмена информацией и меньше разногласий, но выше и вероятность
возникновения большей напряженности, эмоциональности и, очень часто
потенциального тупика. В случае возникновения разногласий ни один их
участников не имеет союзника.
Группа из трех человек. При такой организации два более сильные
индивидуальности могут подавить слабого члена группы. Тем не менее,
группы трех студентов являются наиболее стабильными групповыми
структурами с периодически возникающими смещающимися коалициями. В
этом случае легче уладить разногласия.
Группы с нечетным и четным количеством членов. В группах с четным
количеством членов разногласия уладить труднее, чем в группах с нечетным
количеством членов. Нечетный состав способен вывести группу из тупика
или уступить мнению большинства.
Группа из пяти человек. Такой размер группы представляется наиболее
удовлетворительным для учебных целей. Распределение мнений в
соотношении 2-3 обеспечивает поддержку меньшинству. Такая группа
достаточна велика для моделирования ситуации и достаточно мала для
вовлечения всех участников в работу и персонального поощрения.
Распределение студентов по группам.
Преподавателям рекомендуется помещать отлично, средне и плохо
успевающих студентов в одну и ту же группу. В разнородных группах, судя
по всему, отмечается более активное творческое мышление, более частый
обмен объяснениями и полное усвоение перспективы в результате
обсуждений.
Чтобы построить конструктивные взаимоотношения между учащимися
разных полов и представителями разных культурных слоев, нужно, чтобы
состав каждой группы был, по возможности, разнородным в половом и
культурном
отношении.
Существует
много
полезных
способов
распределения студентов по учебным группам. Наиболее простой способ
произвольного распределения – попросить студентов рассчитаться «на
первый-второй». Четные попадают в одну группу, нечетные – в другую.
Некоторые педагоги не меняют состав групп в продолжение всей
программы. Полезно сохранять стабильный состав группы достаточно долго,
чтобы группа могла добиться успеха в работе. Расформирование
недостаточно эффективно функционирующих групп часто оказывается
непродуктивным, поскольку студенты не приобретают навыков,
необходимых для совместного разрешения проблем. Вместо этого
попробуйте объяснить студентам элементы общения и сотрудничества.
Обдумайте возможность включения в группу успевающего студента.
Типичные проблемы.
Среди типичных проблем групповой работы, на которые должны
обращать внимание учителя и наблюдатели следует назвать следующие:
- уважение к правам и мнениям других людей. Каждому ли члену
группы дается равная возможность высказать свое мнение?
- готовность к компромиссу и сотрудничеству. Есть ли в группе люди с
заранее установившимися мнениями, которые «проигрывают» от перемены
своей позиции или «выиграют», если их позиция будет принята остальными?
- поддержка других людей. Оказывают ли члены группы поддержку
тем, чья позиция совпадает с собственной?
- готовность прислушиваться. Может быть, члены группы
предпочитают говорить сами, а не прислушиваться к словам других?
Указывают ли их ответы на стремление прояснить слова предыдущего
выступившего?
- конфликт. Если один и более членов группы придерживаются разных
позиций и эти позиции вступают в конфликт, пытается ли группа избежать
разговора об этом конфликте? Ведут ли себя члены группы так, как если бы
они соглашались с мнением противоположной позиции? Выносят ли они
вызвавшие разногласия вопросы на открытое обсуждение?
Рекомендации по работе с небольшими группами
1. Убедитесь, что студенты обладают знаниями и умениями,
необходимыми для выполнения работы. Нехватка знаний очень скоро дает о
себе знать – студенты не станут прилагать усилий для выполнения задания.
2. Старайтесь сделать свои инструкции максимально четкими.
Маловероятно, что группа сможет воспринять более одной или двух очень
четких, инструкций в один прием.
3. Представьте небольшой группе достаточно времени на выполнение
задания. Придумайте, чем занять группу, которая справятся с заданием
раньше остальных.
4. Формируйте группы в составе от двух до пяти человек. Начните с
групп, состоящих из двух-трех студентов. Пять человек – это оптимальный
верхний предел для проведения обсуждения в рамках маленькой группы.
5.Не переусердствуйте в поисках равновесия между индивидуальным и
совместным обучением. Используйте небольшие группы только в тех
случаях, когда задача требует совместной, а не индивидуальной работы.
6. Работа небольшими группами должна стать в вашей аудитории
правилом, а не радикальным , единичным отступлением от практики
«лекции-пересказ».
7. Подумайте о том, как ваша стратегия поощрения/оценки влияет на
применение метода работы небольшими группами. Обеспечьте групповые
награды за групповые усилия.
8. Будьте внимательны к вопросам внутригруппового управления. Если
один их учащихся должен отчитаться перед классом в групповой работе,
обеспечьте справедливый выбор докладчика.
9. Будьте готовы к повышенному шуму, характерному для совместных
учебных занятий.
10. В процессе формирования групп остерегайтесь «навешивания
ярлыков» на учащихся. Как правило, желательны разнородные группы.
11. Переходите от группы к группе, наблюдая и оценивая
происходящее. Остановившись около определенной группы, не отвлекайте
внимание на себя. Подумайте о своей роли в подобной ситуации.
12. Убедитесь в том, что учащиеся сидят по кругу – колено к колену,
глаза в глаза. Каждый член группы должен видеть остальных.
Перечень заданий и решений по проведению практического занятия с
использованием метода работы в малых группах:
Первая медицинская помощь при ушибах мягких тканей головы.
Возникают при прямой травме, нанесенной тупыми предметами и при
ударе о твердые предметы. Сопровождаются под кожными или под
апоневротическими кровоизлияниями. Кровоизлияния в подкожной
клетчатке обычно ограничены в виде припухлости («шишки») в связи с
плотным ячеистым строением клетчатки, не позволяющим излившейся крови
свободно распространяться в стороны. При кровоизлиянии под апоневроз
образуется разлитая припухлость.
Последовательность действий:
1. Накладывают давящую повязку.
2. Покой.
3. Холод на голову.
4. При больших апоневротических гематомах больного направляют к
врачу для пункции и отсасывания гематомы.
Первая медицинская помощь при ранении мягких тканей головы.
Сопровождаются большим кровотечением, связанным большим
количеством сосудов подкожной клетчатки. Сильные кровотечения
возникают при резанных и рубленных ранах мягких тканей головы. Раны
обычно зияют. Происходит отслойка мягких тканей образованием лоскутов.
Особый вид - скальпированные раны - срывается значительная часть мягких
покровов. Беспокоит головная боль, головокружение.
Последовательность действий:
1. В зависимости от вида и силы кровотечения проводят остановку его
(накладывают
асептическую
повязку,
давящую
повязку,
кровоостанавливающие зажимы, проводят пальцевое прижатие артерий).
2. Холод на голову.
3. Больному создают покой, укладывают в горизонтальное положение
на спину.
4. Под голову подкладывают ватно-марлевый круг, подушку, надувной
резиновый круг, подсобные средства (одежда, одеяло, солому и т.д.).
5. Транспортируют пострадавших в лечебное учреждение в
сопровождении фельдшера.
Первая медицинская помощь при переломе свода черепа.
Перелом свода черепа часто возникает непосредственно в области
приложения силы. Нередко на месте удара бывает ушибленная или рвано ушибленная рана, дном которой служит поврежденная кость. Такие
переломы рассматриваются как открытые. Осколки костей свода черепа,
образовавшиеся на месте перелома, могут ранить оболочки мозга и
внедриться в мозговое вещество ( вдавленный перелом). В зависимости от
места и внедрения возникают симптомы повреждения определенных
участков мозга. Переломы костей свода черепа очень часто сочетаются с
симптомами ушиба мозга.
Последовательность действий:
1. Создают покой пострадавшему в горизонтальном положении на
спине.
2. Под голову подкладывают ватно-марлевый круг или подушку, или
слабо надутый резиновый круг.
3. Останавливают кровотечение путем наложения асептической
давящей повязки или иными выше перечисленными способами.
4. Холод на голову (укладывают пузырь со льдом или холодной водой).
5. Транспортируют пострадавшего в лечебное учреждение в
сопровождении ВОП.
Первая медицинская помощь при переломе основания черепа.
Перелом основания черепа - наиболее тяжелый вид черепно-мозговой
травмы, при котором отмечается значительный процент смертельных
исходов. Такие повреждения возникают при падении с высоты,
транспортных авариях, ударе тяжелыми предметами по голове. В силу
тесного прилегания основания черепа к базальным отделам мозга переломы
этого отдела всегда сопровождаются повреждениями мозга. В зависимости
от места приложения силы перелом может локализоваться в передней,
средней или задней черепной ямке.
Клиническими признаками повреждения является симптом «очков»
(кровоизлияние вокруг глаз), носовое кровотечение в носоглотку (передняя
черепная ямка). При переломе в области средней черепной ямки можно
наблюдать кровотечение, истечение ликвора из наружного слухового
прохода. Гематома позади сосцевидного отростка говорит о переломе в
задней черепной ямке. Такие травмы часто сопровождаются расстройством
функции жизненно важных центров мозга ( дыхательного и
сосудодвигательного).
Последовательность действий:
1. Создают покой больному в горизонтальном положении на спине.
2. Если больной в бессознательном состоянии или у него рвота, то
создают положение на боку (на животе) с повернутой на бок головой.
3. Подкладывают под голову ватно-марлевый круг, подушку, слабо
надутый резиновый круг, подручные средства.
4. При наличии кровоточащей раны производят остановку
кровотечения путем наложения асептической давящей повязки.
5. Для остановки кровотечения и ликворреи проводят переднюю
тампонаду носовых ходов и наружных слуховых проходов стерильными
марлевыми тампонами (лучше стерильным вазелиновым маслом или 3 %
раствором перекиси водорода).
6. Холод на голову.
7. Вводят сердечно-сосудистые средства при необходимости.
8. Транспортируют пострадавшего в лечебное учреждение в
сопровождении медработника.
Первая медицинская помощь при сотрясении головного мозга.
Сотрясение головного мозга является наиболее частым видом
повреждения мозга. Сотрясение мозга -функционально обратимая форма
повреждения
мозга
сопровождается
выключением
сознания
продолжительностью от нескольких секунд до нескольких минут. По
тяжести состояния сотрясение мозга делится на три степени. Нередко после
травмы наблюдается тошнота, рвота, головокружение, головная боль,
слабость, быстрая утомляемость, нарушение сна, шум в ушах и другие
вегетативные явления. Бывает ретроградная амнезия, отмечаются боли при
движении глаз. В неврологическом статусе обычно выявляются негрубая
ассиметрия сухожильных и кожных рефлексов, нистагм. При
спинномозговой пункции ликворное давление обычно нормальное, редко
несколько повышенное. Повреждения костей черепа отсутствуют.
Выздоровление наступает спустя 10-20 дней после травмы.
Последовательность действий:
1. Покой в горизонтальном положении на спине.
2. Под голову подкладывают ватно-марлевый круг или подушку,
подручные средства.
3. Холод на голову.
4. Транспортируют в положении лежа в ЛПУ.
Первая медицинская помощь при ушибе головного мозга.
Ушиб головного мозга отличается от сотрясения макроскопически
обнаруживаемыми повреждениями мозгового вещества от легкой до тяжелой
степени: от небольших участков пропитывания кровью вещества головного
мозга до размозжения и некроза участков мозга наиболее часто очаги ушиба
мозга локализуются в месте удара и противоудара. Для ушиба мозга
характерны
общемозговые
и
очаговые
симптомы,
связанные
непосредственным повреждением определенных участков мозга. При
очаговых повреждениях мозга наиболее часто наблюдаются следующие
симптомы: опущение века (птоз), сглаженность носогубной складки с одной
стороны, отклонение языка в сторону, слабость или полное нарушение
движений в конечностях левой и правой половины тела (парез, паралич).
Выражены общемозговые симптомы: головокружение, головная боль,
тошнота, многократная рвота, длительная потеря сознания, ретроградная
амнезия.
Последовательность действий:
1. Покой в положении на боку или на животе.
2. Под голову ватно-марлевый круг или подушку, надутый резиновый
круг, подручные средства.
3. Холод на голову.
4. Проводят дегидротационную терапию (внутривенно вводят 40%
раствор глюкозы, 10% раствор натрия хлорида).
5. При необходимости вводят сердечно-сосудистые средства.
6. Профилактика асфиксии от западения языка и аспирации рвотных
масс (языкодержатель, прошивание языка, укладывают голову на бок).
7. Проводят контроль за дыханием и сердечной деятельностью.
8. Госпитализируют пострадавшего в лечебное учреждение
положении лежа в сопровождении ВОП.
в
Первая медицинская помощь при сдавлении головного мозга.
Под этим термином понимают сдавление мозговой ткани
внутричерепными кровоизлияниями. Гематома может располагаться над
твердой мозговой оболочкой, под ней и внутри мозговой ткани. Каждая из
этих локализаций кровоизлияний в полость черепа имеет свою клиническую
картину.
Она характеризуется развитием симптомов вслед за «светлым
периодом» полного сознания после травмы, продолжающимся от 1 ч до 1
недели и более. Затем состояние больного постепенно прогрессивно
ухудшается. Развиваются мучительные головные боли с резким
беспокойством больного. Присоединяются неоднократно повторяющаяся
рвота, галлюцинации и бред. Возбуждение сменяется общей вялостью,
психическим угнетением, сонливостью, переходящими в сопорозное и
коматозное состояние. Постепенно нарастают учащение дыхания и
замедление пульса, появляющиеся еще в период возбуждения. Частота
дыхания достигает 32-60 в мин, пульс замедляется до 50-40 ударов в мин.
Развивается застойная пневмония, отек легких. Температура тела достигает
40-41 градус С. В дальнейшем на смену брадикардии приходит аритмичная
тахикардия, пульс становится нитевидным. В дальнейшем наступает
остановка дыхания и сердечной деятельности. Проявляются очаговые
симптомы сдавления и смещения мозга: парезы и параличи черепномозговых нервов на стороне кровоизлияния (анизокория, птоз верхнего века,
сужение, а затем расширение зрачка, косоглазие), а на противоположной
стороне - парезы и параличи мускулатуры конечностей (моногемиплегия с
патологическими рефлексами, эпилептиформные судороги).
Последовательность действий:
1. Покой в положении на боку или на животе.
2. Под голову ватно-марлевый круг или подушку, надутый резиновый
круг, подручные средства.
3. Холод на голову.
4. Вводят коагулянты.
5. Проводят дегидротационную терапию (внутривенно вводят 40%
раствор глюкозы, 10% раствор натрия хлорида).
6. При необходимости вводят сердечно-сосудистые средства.
7. Профилактика асфиксии от западания языка и аспирации рвотных
масс (языкодержатель, прошивание языка, укладывают голову набок).
8. Проводят контроль за дыханием и сердечной деятельностью.
9. Госпитализируют пострадавшего в лечебное учреждение в
положении лежа в сопровождении ВОП.
Примечание: наркотические анальгетики и седативные средства
пострадавшим с черепно-мозговой травмой до выяснения окончательного
диагноза не вводят.
Рекомендуемая литература:
1. Белагурова В.А. Научная организация учебного процесса.-М.,
ГЭОТАР.-Медиа, 2006.-320 с.
2. Гадаев А.Г., Гулямова Ш.С. Оценка клинического мышления и
навыков студентов в улучшении подготовки врача общей практики на
амбулаторном этапе // Методическое пособие для преподавателей
медицинских ВУЗов.-Ташкент.-2011
3. Гадаев А.Г., Гулямова Ш. С. Современные педагогические
технологии в организации учебного процесса на клинических кафедрах
медицинских ВУЗов // Руководство для преподавателей высших
медицинских учебных заведений и студентов медико-педагогического
факультета.-Ташкент.-2011.-187 с.
4. Гадаев А.Г. , Гулямова Ш.С. Интегрированный осмотр пациентов
для качественного решения проблем на уровне первичного звена
здравоохранения // Методическое пособие для преподавателей медицинских
ВУЗов.- Ташкент.-2011.
5. Гадаев А.Г., Гулямова Ш.С., Абзалова Д.А. Проблемное обучение
как совокупность действий и организация реального творческого процесса в
повышении качества подготовки врача общей практики // Методическое
пособие для преподавателей медицинских ВУЗов.-Ташкент.-2009.
6. Гадаев А.Г. Критерии пошаговой оценки медицинского
консультирования студентов с учетом синдромального подхода. Ташкент.,
2008.
7. Гостищев В.К. Общая хирургия – М., 2003.
8. Петров С.В. Общая хирургия – СПб., 2004.
9. Арипов У.А., Каримов Ш.Н. Умумий жаррохлик – Т., 1995.
10. Себостьянов В.У. Справочник врача общей практики – М., 2000.
11. Мешалкин Н.В. Первая доврачебная и врачебная помощь при
экстренных патологиях – М., 2001.
12. Замарецкая К.Н. Экстремальные ситуации в травматологии – СПб,
1999.
13. Петрусевич Г.П. Справочник первой медицинской помощи – М.,
1993.
Working in small groups
Purpose: training in small groups allows students to acquire the skills of
cooperation and other important interpersonal skills, in addition, these sessions
help you learn how to resolve disputes arising between students.
Introduction
Interactive or conversational call of training techniques, in which
interactions are considered as the most important educational resource that allows
you to intensify the learning process, that is, significantly increase its
developmental potential to deepen and expand mastered the content of education.
It does not include all the interactive active learning, but only those that are based
on psychological mechanisms of the growing influence of the process of
development of each participant the experience of interaction and mutual learning.
This, above all, training, game, discussion and practical exercises.
Reasons for this paradox, that is, insufficient use of teaching methods, both
theoretically and practically justified in their effectiveness is likely several. Among
them, perhaps, a longer tradition of using explanatory and illustrative,
demonstrative methods in education and distrust regarding innovative conversational techniques, and the lack of personal experience of interactive
learning in teachers and inadequate methodological training of teachers.
Obvious need for an intensive introduction of interactive methods in
professional medical education, at its core objectives and content of adequate
training and because they - the way to solving the problem of application of these
techniques in clinical practice.
Goals and objectives of interactive teaching methods.
The essence of online learning is that the learning process is organized in
such a way that almost all students are to be involved in the learning stage, they are
able to understand and talk about what they know and think. Joint activity in
cognition and Learning means that each individual makes a special contribution,
exchange of knowledge, ideas, ways of action. This occurs in an atmosphere of
good will and mutual support, which not only learn, but also develops the very
cognitive activity.
The main objectives of education in the department of general surgery in an
interactive mode should be:
- Increase students' interest in the study discipline;
- The approach of training to the real conditions of medical practice;
- The formation of effective communication skills, that is, the physicianpatient relationship with the interpersonal skills;
- Training in the production of new knowledge and skills;
- Increasing the responsibility of the students for the education received.
When using online methods student becomes a full participant in the process
of perception, his experience is the main source of academic knowledge. The
teacher does not provide ready-made knowledge, but also encourages students to
further research. Compared to traditional forms of lessons, interactive learning is
changing the interaction of the teacher and the student's activity gives way to the
activity of the teacher trainees, and the task of the teacher is to create conditions
for their initiative. He is responsible for the overall organization, is preparing in
advance the necessary tasks and formulate questions or topics for group
discussions, consultations, controls the time and manner of execution of the plan.
Interactive methods:
- Encourage interest among the students;
- At the same time involved in the discussion of all students;
- Encourage the active participation of all educational material;
- Contribute to the effective assimilation of educational material;
- Provide feedback;
- Form the students' opinions and attitudes;
- Helping with the practical skills;
- Improve communication and interpersonal skills;
- Promote behavior change.
Basic rules for the organization of interactive learning:
- The training should include all students, to this end, it is desirable to use
the upgraded technology to enable all participants in the educational process.
- Providing the conditions for self-realization, to encourage students for
active participation and correct actions.
- Study the audience should be prepared so that the students could easily
change to work in large and small groups.
- Strengthen procedures and regulations. This should be an agreement at the
beginning and try not to break it. For example, all the participants will be tolerant
to any point of view, to respect the right of everyone to freedom of expression,
respect their dignity.
Mandatory conditions for an interactive mode:
- Trust, a positive relationship between the teacher and the student.
- Cooperation in the discussion between the teacher and the students
themselves.
- Inclusion in the learning process vivid examples, facts.
- The many facets of disclosure practices, forms of activity, their mobility.
- Inclusion of the external and internal motivation activities, and students'
interest.
The advantages of interactive teaching methods:
1. Increased motivation and cognitive activity of students.
2. The growth of independence and responsibility for student learning
outcomes.
3. Qualitative development of students of the new knowledge and skills.
4. The acquisition of the students practical skills and willingness to use
them.
5. Promoting respect for colleagues and to others.
6. Skill of reasoned debate.
7. Enthusiasm, creative spirit, partnerships students.
8. Motivating effect on the atmosphere of the lesson the teacher, will operate
in a good mood.
9. Effective teacher evaluation process and results of the educational
process.
10. The use of interactive teaching methods make the educational process
more controllable, stable, allows the teacher professionally manage the processes
taking place in the classroom and confidently obtain the planned results.
Scenario of the class.
2. Introduction to the group work. Begin group work slowly. Highlight the
two students who will form part of a small group. If desired, you can enter in a
group of assistants from among the staff or volunteers. Each team member receives
a specific task in the context of group work. The assistant should facilitate
interaction of group members, but not to send it. The teacher should monitor the
progress of the group. Students in a small group to perform, among others, the
following roles:
- Mediator.
- Registrar
- Rapporteur
- Set controversial issues
- Paraphrases
Be sure to help students who are struggling to adjust to working in a small
group. Once students learn to work in a small group, go to the group, which
consists of three, or, if you will, of two students and one volunteer. When you
make sure that the group is able to operate independently, remove volunteer and
gradually add new students. Try not to include a small group of more than five
people.
Help students understand what skills are needed to work in a small group.
Do not expect that they will be able to work well in a group without your help.
One way to give them an opportunity to analyze the behavior of individual
members of the group is to appoint "observers", marking the promotion group to
accomplish the task.
Report 'observers' group gives members an opportunity to assess how well
they coped with the task. "Observers" should be showing signs of a specific
behavior, described in advance by the instructor and to determine how members of
the group to cope with the emerging problems on the fly. For example, the
"observer" can verify group for communication skills. Reporting back to the group,
observers are required to submit their observations as a descriptive and objective
manner.
Group size.
With the increase of the range of possibilities, experience and skills of the
participants is also expanding. Increases the likelihood of the participants, whose
expertise will be useful for the group task. However, with this increase and the
probability of bad behavior. The larger the group, the greater the ability to show
the students, to give everyone a chance to speak.
In your program will be few students who already have a well-developed
group skills. Therefore, these skills require careful training and continued practice.
The less time allotted for the completion of a class, the less should be the
size of the group. Small groups are more efficient because they lend themselves to
the organization faster, faster, and provide more opportunities for each student to
make a contribution to the work.
Feature interaction within small groups.
Groups of two. In these groups there is a high level of information sharing
and less controversy, but above and the likelihood of greater tension, emotion, and
very often a potential deadlock. In case of disputes, none of the participants has an
ally.
A group of three people. With this organization, two more strong personality
can suppress the weakest member of the group. However, a group of three students
are the most stable of the group structure with periodically shifts the emerging
coalitions. In this case it is easier to resolve differences.
Group of odd and even number of members. In groups with an even number
of members to resolve disputes more difficult than in the groups with an odd
number of members. Odd part of the group is able to bring out of the impasse or
yield to the majority.
A group of five people. This group size is the most satisfactory for training
purposes. Distribution of opinions in the ratio of 3.2 provides support for the
minority. Such a group is large enough to simulate the situation and is small
enough to engage all participants in the work and personal encouragement.
Distribution of students in groups.
Teachers are encouraged to place excellent, average and bad successful
students in the same group. In heterogeneous groups, apparently, there is greater
creativity, more frequent exchange of explanations and complete assimilation of
perspectives in the discussions.
To build constructive relationships between students of different genders and
people of different cultural layers, it is necessary that each team was, if possible, in
diverse sexual and culturally. There are many useful ways to place students on
academic groups. The simplest way of any distribution - ask students to pay "on
the first or second." Even fall into one group, odd - in another.
Some educators do not change the composition of the groups in the course of
the program. It is useful to maintain a stable composition of the group long enough
for the group to succeed at work. Disbanding not effectively functioning groups are
often counterproductive, because students do not acquire the skills necessary for
collaborative problem-solving. Instead, try to explain to students the elements of
communication and cooperation. Consider the possibility of inclusion into
successful students.
Typical problems.
Among the common problems of group work, which should be alert teachers
and observers are the following:
- Respect for the rights and opinions of others. Does each team member is
given an equal opportunity to express their opinion?
- A willingness to compromise and cooperation. Is there a group of people
with a pre-established views that are "losers" from the change of position, or "win"
if their position is accepted by everyone?
- Support of other people. Do the members of the group support to those
whose position is the same as their own?
- A willingness to listen. Maybe the members of the group prefer to speak
for yourself and not listen to the words of others? Do the answers to their desire to
clarify the word preceding the floor?
- Conflict. If one or more members of the group have different positions and
these positions are in conflict, whether the group is trying to avoid talking about
this conflict? Are the band members themselves, as if they agree with the opinion
of the opposite position? Endure if they are caused by differences in the open
discussion of the issues?
Best practices for working with small groups
1. Ensure that students have the knowledge and skills necessary for the job.
Lack of knowledge soon makes itself felt - students will not make an effort to
perform the task.
2. Try to make your instructions as clear. It is unlikely that the group would
be able to accept more than one or two very clear instructions at once.
3. Imagine a small group enough time to complete the task. Think of what to
do with the group that completed the task before the others.
4. Form a group of two to five people. Start with teams consisting of two or
three students. Five people - is the best upper limit for the discussions in the small
group.
5.Ne overboard in search of a balance between the individual and
collaborative learning. Use small groups only when the task requires a
collaborative, rather than individual performance.
6. Work in small groups should be in your audience rule, not the radical
departure from the single practice of "lectures and retelling."
7. Think about how your strategy promotion / evaluation affect the
application of the method of work in small groups. Provide group awards for group
efforts.
8. Be sensitive to the issues of intra-administration. If one of their students
should report to class in group work, ensure a fair selection of the speaker.
9. Be prepared for the increased noise characteristic of joint training
sessions.
10. In the process of forming groups beware of "labeling" for the students. It
is generally advisable heterogeneous groups.
11. Move from group to group, observing and evaluating what is happening.
Staying around a certain group that does not distract the attention on himself.
Think about your role in this situation.
12. Make sure that the students sit in a circle - knee to knee, eye to eye. Each
team member has to see the rest.
The list of tasks and decisions on practical exercises using the group work:
First aid for soft tissue injuries of the head.
Arise when direct trauma inflicted by blunt objects, and with the impact of
solid objects. Accompanied by or under the skin aponeurotic hemorrhage.
Hemorrhage in the subcutaneous tissue is generally limited as swelling ("bumps")
in connection with a dense cellular structure of the fiber, which does not allow
blood streamed freely distributed to the sides. When hemorrhage under the
aponeurosis formed diffuse swelling.
Steps:
1. Impose a pressure bandage.
2. Peace.
3. Cold head.
4. For large aponeurotic hematoma Referral to the doctor for the puncture
and aspiration of hematoma.
First aid for soft tissue injury of the head.
Cause a great deal of blood, lots of blood vessels associated subcutaneous
tissue. Severe bleeding occur when cut and chopped soft tissue injuries of the head.
Wounds are usually gape. Detachment is the formation of soft tissue grafts. Special
type - scalp wounds - breaks down much of the soft tissues. Worried headache,
dizziness.
Steps:
1. Depending on the type and strength to stop bleeding spend it (impose
aseptic bandage, pressure bandage, hemostatic clips, hold finger pressing of the
arteries).
2. Cold head.
3. Provide patient comfort, laid flat on his back.
4. Under a head enclose cotton-gauze circle pillow, inflatable rubber circle,
auxiliary equipment (clothes, blankets, straw, etc.).
5. Transport the injured to the hospital, accompanied by assistant.
First aid at the turn of the cranial vault.
Fracture of the cranial vault is often directly in the application of force.
Often at the impact site is contused or torn - contused wound, the bottom of which
is the damaged bone. Such fractures are considered as public. Fragments of bones
of the cranial vault, formed on the site of the fracture, can injure the brain
membranes and penetrate into the brain substance (depressed fracture). Depending
on the location, symptoms and implementation of certain parts of the brain
damage. Fractures of the bones of the skull are very often associated with the
symptoms of brain injury.
Steps:
1. Create peace of the victim in a horizontal position on the back.
2. Under a head enclose cotton-gauze round or pillow or slightly inflated
rubber circle.
3. Stop the bleeding by applying a pressure bandage aseptic or other
methods listed above.
4. Chill down (placed an ice pack or cold water).
5. Transport the victim to a hospital accompanied by GPs.
First aid for a skull fracture.
Basal skull fracture - the most severe type of brain injury, in which there is a
significant percentage of deaths. Such injuries occur when falling from a height,
traffic accidents, hit on the head with heavy objects. Because of the close fit of the
base of the skull to the brain basal fractures of the department are always
accompanied by brain damage. Depending on the location of the fracture strength
can be localized in the anterior, middle and posterior fossa.
Clinical signs of damage is a symptom of "points" (bleeding around the
eyes), nose bleeding in the nasopharynx (anterior cranial fossa). At the turn of the
middle cranial fossa can be seen bleeding, CSF outflow from the ear canal.
Hematoma behind the mastoid shows a turning point in the posterior fossa. Such
injuries are often accompanied by disorders of the vital centers of the brain (the
respiratory and vasomotor).
Steps:
1. Create peace of the patient in a horizontal position on the back.
2. If the patient is unconscious or has vomiting, then create a position on the
side (on the stomach) with his head turned to one side.
3. Placed under the head of cotton-gauze round, cushion, slightly inflated
rubber circle, handy tools.
4. In the presence of a bleeding wound stops the bleeding by applying
aseptic pressure bandage.
5. To stop the bleeding and hold the front likvorrei tamponade nasal and ear
canal with sterile gauze (preferably sterile liquid paraffin or 3% hydrogen
peroxide).
6. Cold head.
7. Enter cardiovascular drugs if necessary.
8. Transport the victim to a hospital, accompanied by paramedics.
First aid for concussion.
Concussion is the most common type of brain damage. Concussionfunctionally reversible form of brain damage - is accompanied by cut
consciousness lasting from several seconds to several minutes. On the severity of
the concussion is divided into three levels. Often, after an injury nausea, vomiting,
dizziness, headache, weakness, fatigue, insomnia, tinnitus and other vegetative
phenomena. Is retrograde amnesia, marked pain when moving eyes. In the
neurological status usually detected structurally unstable asymmetry tendon and
skin reflexes, nystagmus. When lumbar puncture CSF pressure is usually normal,
rarely slightly higher. No damage to the skull. Recovery occurs after 10-20 days
after injury.
Steps:
1. Rest in a horizontal position on the back.
2. Under a head enclose cotton-gauze round or pillow handy tools.
3. Cold head.
4. Transported in a prone position in health facilities.
First aid for a brain contusion.
Contusion of the brain characterized by shaking macroscopically detectable
damage to the brain substance from mild to severe, from small blood soaking areas
of the brain to crush and necrotic areas of the brain most often localized foci of
brain injury in stroke and protivoudara. For brain injury is characterized by
cerebral and focal symptoms related to direct damage to certain areas of the brain.
In focal lesions of the brain are most frequently observed the following symptoms:
ptosis century (ptosis), the smoothness of the nasolabial folds with one hand, the
rejection of language aside, weakness or total disruption of the movement of the
limbs left and right side of the body (paresis, paralysis). Pronounced cerebral
symptoms: dizziness, headache, nausea, repeated vomiting, prolonged loss of
consciousness, retrograde amnesia.
Steps:
1. Rest in position on the side or stomach.
2. Head on cotton-gauze pad or circle, inflated rubber circle, handy tools.
3. Cold head.
4. Spend degidrotatsionnuyu therapy (intravenous 40% glucose, 10%
sodium chloride).
5. If necessary, enter cardiovascular drugs.
6. Prevention of asphyxia from the tongue and of aspiration (glossotilt,
flashing tongue, put his head on the side).
7. Conduct monitoring of respiratory and cardiac activity.
8. Hospitalized patient to the hospital in a prone position, accompanied by
GPs.
First aid in compression of the brain.
It is defined as compression of the brain tissue of intracranial hemorrhages.
Hematoma can be placed over the dura, underneath and inside the brain tissue.
Each of these locations bleeding into the cranial cavity has a clinical picture.
It is characterized by the development of symptoms after the "light period"
full consciousness after the injury, lasting 1 hour to 1 week or more. Then the
patient's condition gradually deteriorated progressively. Developed excruciating
headaches with sharp anxiety patient. Joining time and again vomiting,
hallucinations and delusions. Excitement turns to general weakness, mental
depression, drowsiness, passing into soporous and coma. Gradually increasing
shortness of breath and slow pulse, occurring during the period of stimulation.
Respiratory rate reaches 32-60 per minute, heart rate slows down to 50-40 beats
per minute. Developing congestive pneumonia, pulmonary edema. Body
temperature reaches 40-41 degrees C. In the future, change comes bradycardia
arrhythmia tachycardia, the pulse becomes thready. Later comes the cessation of
breathing and heartbeat. Manifest focal symptoms of compression and
displacement of the brain: paresis, and paralysis of the cranial nerves on the side of
the hemorrhage (anisocoria, ptosis of the upper eyelid, constriction, and then
mydriasis, strabismus), and on the opposite side - the muscle paresis, and paralysis
of the extremities (monogemiplegiya with pathological reflexes , epileptiform
convulsions).
Steps:
1. Rest in position on the side or stomach.
2. Head on cotton-gauze pad or circle, inflated rubber circle, handy tools.
3. Cold head.
4. Enter coagulants.
5. Spend degidrotatsionnuyu therapy (intravenous 40% glucose, 10%
sodium chloride).
6. If necessary, enter cardiovascular drugs.
7. Prevention of asphyxia zapadaniya culture of aspiration (glossotilt,
flashing tongue, put his head).
8. Conduct monitoring of respiratory and cardiac activity.
9. Hospitalized patient to the hospital in a prone position, accompanied by
GPs.
Note: narcotic analgesics and sedatives to victims with traumatic brain
injury to determine the final diagnosis is not administered.
Recommended Reading:
1. Belagurova VA Scientific organization of educational protsessa.-M.,
GEOTAR. Media, 2006.-320 p.
2. Gadayev AG Gulyamova SS Evaluation of clinical thinking and skills of
students in improving the training of general practitioners in the outpatient / /
Toolkit for teachers of medical VUZov.-Tashkent.-2011
3. Gadayev AG, S. C. Gulyamova modern educational technology in the
educational process in the clinical departments of medical schools / / Manual for
teachers of higher medical schools and medical students and teaching fakulteta.Tashkent.-2011.-187 with.
4. Gadayev AG , SS Gulyamova Integrated examination of patients for quality
solutions at the primary health care / / Toolkit for teachers of medical schools. Tashkent. 2011.
5. Gadayev AG Gulyamova SS, DA Abzalova Problem learning as a set of
actions and of the real creative process to improve the quality of general practice / /
Toolkit for teachers of medical VUZov.-Tashkent. 2009.
6. Gadayev AG Criteria for evaluation of incremental health counseling
students with the syndromic approach. Tashkent., 2008.
7. Gostishchev VK General Surgery - M., 2003.
8. Petrov SV General Surgery - St., 2004.
9. Aripov WA, Karimov Sh.N. Umumi zharrohlik - T., 1995.
10. Sebostyanov VU Directory GP - M., 2000.
11. Meshalkin NV The first pre-medical and medical care in emergency
pathologies - M., 2001.
12. Zamaretskaya KN Extreme situations in trauma - St. Petersburg, 1999.
13. Petrusevich GP Handbook of first aid - M., 1993.
Download