Біяграфіі персанажаў мурала Д. Рыверы Сон пра нядзельны вечар у парку Алямеда

Біяграфіі персанажаў мурала Д. Рыверы "Сон пра нядзельны вечар у
парку Алямеда"
Падрыхтавала: Шынкевіч Анастасія
Вялікая фрэска ўяўляе сабой тры асноўныя эпохі гісторыі Мексікі:
Заваяванне, Дыктатура Парфірыята і Рэвалюцыя 1910 г. На фрэсцы
сустракаецца шмат вядомых дзеячаў гісторыі Мексікі. У цэнтры роспісу –
Дыега Рывера ў дзяцінстве, а за ім у другім радзе стаіць Хасэ Марці , бацька
незалежнасці Кубы. Ён жыў у Мексіцы з 1875 па 1876 год. Выдатны паэтмадэрніст. Марці быў часткай культурнага і літаратурнага жыцця Мексікі. Ён
вярнуўся ў Мексіку ў 1894 г., шукаючы падтрымкі барацьбы Кубы супраць
Іспаніі, і загінуў у баі на Кубе ў маі 1895 г.
Хасэ Марці, сын Марыяна Марці з Валенсіі і Леонор Перэс Кабрэра з
Тэнэрыфэ (Канарскія астравы), нарадзіўся 28 студзеня 1853 года ў Гаване.
Калі Марці было чатыры гады, сям’я перабралася ў Валенсію, але праз два
гады вярнулася назад на Кубу, дзе ён атрымаў першапачатковую адукацыю ў
школе ў раёне Санта-Клара. У 1865 году Хасэ паступіў у вучыльню. Як
лічаць, вялікі ўплыў на светапогляд Х. Марці аказалі – дырэктар
мужчынскага каледжа Рафаэль Марыя Мендзіве і выкладчык філасофіі Хасэ
Калікст Берналь.
Даведаўшыся з навін аб забойстве Абрагама Лінкальна, Хасэ і іншыя
вучні наладзілі жалобу ў знак павагі да заслуг прэзідэнта ЗША ў выкараненні
рабства. У 15 гадоў Хасэ Марці ўжо апублікаваў некалькі сваіх паэм. У 16
год апублікаваў паэмы «Абдала» у сталічнай газеце «La Patria Libre»
(Свабодная Радзіма). (Абдала – імя гістарычнае, так звалі апошняга
маўрытанскага караля Гранады.) Х. Марці замест слова «Гранада»
выкарыстаў паняцце «Нубія». Абдала зазываў нубійцаў на барацьбу за
незалежнасць з тыраніяй. Каланіяльныя ўлады Іспаніі зразумелі, каго меў на
ўвазе Х. Марці, калі пісаў пра неабходнасць для Кубы быць суверэннай
краінай. І ў адказ на ўсё гэта, яму далі прысуд – 6 гадоў катаржных работ,
якія праз 2 гады былі заменены ссылкай у Іспанію. У Іспаніі яму ўдалося
скончыць філалагічны і юрыдычны факультэты універсітэта ў Сарагосе.
Першая публіцыстычная брашура Марці – «Палітычная турма на Кубе»
–пра вязняў катаржных турмаў была апублікаваная менавіта ў Мадрыдзе. У
1874 году Марці атрымаў званне магістра гуманітарных навук і ступень па
юрыспрудэнцыі ва ўніверсітэце Сарагосы. У сваіх працах Х. Марці пісаў пра
неабходнасць для Кубы быць суверэннай краінай, абгрунтоўваў
нацыянальную самастойнасць Кубы, падкрэсліваў адзінства права і
маральнасці, так як толькі такое адзінства можа прывесці да незалежнасці
1
Кубы, абгрунтоўваў месца і ролю народа як найважнейшага суб'екта
міжнародных адносін.
Некалькі наступных гадоў ён правёў у Францыі, Мексіцы, Гватэмале і
Венесуэле. Вярнуўшыся на Кубу ў 1879 годзе, удзельнічаў у падрыхтоўцы
паўстання супраць іспанскай каланіяльнай адміністрацыі, за што быў зноў
высланы ў Іспанію.
Вельмі вялікі ўплыў на развіццё знешнепалітычных поглядаў аказала
яго жыццё і праца ў ЗША ў 1800-1895 гг.. Там ён выступаў як прадстаўніком
аргентынскага выдавецтва «La Prensa», рэдактарам венесуэльскіх газет «La
Opinion», «Nacional» і «La Revista Venezolana », аргенцінскай« Nacion ». З
канца 1880-х – на пачатку 1890-х гг. – консулам Аргенціны, Уругвая і
Парагвая ў ЗША.
Да 1891 годзе Хасэ Марці быў шырока вядомы на ўсім кантыненце. Яго
артыкулы і нарысы друкавалі і перадрукаўвалі найбуйнейшыя газеты. Ён
з’яўляўся заснавальнікам і ганаровым старшынёй «Лігі», грамадства, якая
ставіць мэту асветы негрыцянскай беднаты.
Але ўвосень 1891 года Марці складае з сябе ўсе гэтыя абавязкі,
адмаўляецца ад літаратурнай працы, каб цалкам аддацца арганізацыі
рэвалюцыйнай вайны на Кубе. 26 лістапада Хасэ Марці выступіў у горадзе
Тампа, адным з цэнтраў кубінскай эміграцыі ў ЗША, на агульным сходзе
кубінскіх рэвалюцыйных клубаў з натхнёнай прамовай, у якой заклікаў да
вызваленчай. Сход прыняў рашэнне аб арганізацыі Кубінскай рэвалюцыйнай
партыі. Вясной 1892 года на сродкі, сабраныя рабочымі, Марці выпусціў
газету «Патры» ( «Айчына»), У першай перадавым артыкуле «Нашы ідэі»,
выкладзе мэты барацьбы. З разрозненых эмігранцкіх арганізацый Марці
стварыў Кубінскую рэвалюцыйную партыю (КРП, 1892), які аб'яднаў
прадстаўнікоў розных сацыяльных слаёў і якая згуляла вырашальную ролю ў
арганізацыі пачалася 24 лютага 1895 года нацыянальна-вызвольнага
паўстання на Кубе.
У красавіку 1895 года Марці вярнуўся на Кубу для непасрэднага ўдзелу
ў паўстанні. 19 мая 1895 г. загінуў у баі з іспанскімі войскамі ў Дос Рыас. Яго
цела трапіла ў рукі іспанцаў, тыя яго пахавалі, але затым эксгумавалі.
У 1925 г. ў Гаване быў адкрыты Дом – музей Хасэ Марці. 30 чэрвеня
1951 г. на могілках Санта-Іфігенія быў урачыста адкрыты маўзалей Хасэ
Марці. 24-х метровы будынак маўзалей – адно з самых наведвальных месцаў
Кубы. Кожныя паўгадзіны ў яго падножжа адбываецца змена ганаровай
варты.
2