Uploaded by abdulhafiz ahmadaliyev

Қовурғали ораёпма плитасини хисоблаш ва лойихалаш

advertisement
Лойихалаш учун умумий махлумотлар ва конструкцияларни
жойлаштириш.Тўрт қаватли темирбетон синчли (ертўла қавати хам бўлган)
бинонинг режадаги ўлчамлари 21 х 57,6 м бўлиб, устун тўрлари 7,0 х 6,4 м, қават
баландлиги 4,2 м. Девор панеллари осма бўлиб, енгил бетондан тайёрланган.
Кўндаланг рама тўсинлари – уч оралиқли бўлиб, ўрта ва четки қатор устунлар
билан таянчларда бикир махкамланган. Бинонинг темирбетон ораёпмасини икки хил
вариантда – олдиндан зўриқтирилган қовурғали ва бўшлиқли панел кўринишида
лойихалаймиз (3.11-расм).
3.11- расм. Синчли бино конструктив режаси ва қирқими
1 – тик боғловчилар; 2 - чок
Қовурғали ораёпмаларда асосий ва боғловчи плиталар номинал энини 1400
мм, деворолди плитасининг энини 850 мм қабул қиламиз. Деворолди плиталар бир
томондан тўсинга ва иккинчи томондан эса устунга ўрнатилган токчаларга таянади.
Кўп бўшлиқли ораёпмада асосий плиталар номинал эни 1200 мм, боғловчи плиталар
1000 мм ва деворолди плиталари номинал эни 650 мм қабул қиламиз.
Ертўла деворлари бетон блоклардан терилган.
Мухимлилик даражаси бўйича бино II – синфга тааллуқлидир, қўлланилиши
бўйича ишончлилик коэффициенти п=0,95. Қор юки бўйича қурилиш нохияси III
гурухга киради.
Бинонинг бўйлама йўналиш бўйича бикирлиги ўрта оралиқда хар бир устун
орасига ўрнатилган вертикал боғловчилар хисобига тахминланади. Кўндаланг
йўналишда эса бино бикирлиги рамали- боғлагич тизим сифатида тахминланади:
шамол таoсиридаги юк горизонтал диафрагма сифатида ишловчи ораёпма орқали
қабул қилиниб, тик диафрагма сифатида ишловчи кўндаланг деворларга ва
кўндаланг рамаларга узатилади. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, кўндаланг тик
диафрагмаларнинг бикирлиги кўндаланг рамалар бикирлигидан бир қанча юқори
бўлади, шунинг учун горизонтал юкларни амалда тўлалигича тик диафрагмалар
билан қабул қилинади. Кўндаланг рамалар эса фақат вертикал юклар таoсиригагина
ишлайди.
Қовурғали ораёпма плитасини хисоблаш ва лойихалаш.Плита узлуксиз –
агрегат технологияси бўйича арматурани таянчларга электриссиқлик усули билан
таранглаб тайёрланади. Ораёпмага тушаётган норматив вақтли юк v=5000 Н /м2,
бундан қисқа вақтли юк –1500 Н /м2, юкланиш бўйича ишончлилик коэффициенти f=1,2.
Плита В30 оғир бетондан тайёрланган (в2=0,9; R в=0,917=15,3 МПа ; R
вt=0,91,2=1,08 МПа ; R в,ser=22 МПа ; R вt,ser=1,8 МПа ; Ев=29000 МПа ). Бўйлама
қовурғанинг кучлантириладиган бўйлама арматураси Ат-V синфли пўлат
арматурадан ( R s=680 МПа , R s,ser= 785 МПа , Еs=190000 МПа ); бўйлама арматура
A -I синфли ( R s=225 МПа ), плита токчасининг тўри ва кўндаланг қовурғанинг
кўндаланг арматураси  3 Bр-I синфли симдан ( R s=375 МПа , R sw=270 МПа ; E
s=170000 МПа ); бўйлама қовурғанинг кўндаланг арматураси  4 Bр-I синфли симдан
( R sw=265 МПа , E s=170000 МПа ) тайёрланган.
R
Бетоннинг узатилиш мустахкамлигини қуйидагича қабул қиламиз:
вр=0,7В=0,73020 МПа ; ( R вр=1,211,5=13,8 МПа ; R врt=14 МПа ).
Плита токчаси хисоби.Плита токчаси иккита бўйлама ва бешта кўндаланг
қовурғаларга таянади (3.12 расм). Токчанинг оралиқ узунлиги: бўйлама қовурғалар
орасида  1=1160 мм, кўндаланг қовурғалар орасида  2=1370 мм. У холда уларнинг
нисбати:
 2 / 1 
1370
 1,18  1,5; демак
1160
плита токчаси контур бўйлаб таянган плита сифатида хисобланади. 1м2 плитага
таoсир қилаётган юкларни қиймати 3.3-жадвалда келтирилган.
3.12 – расм. Қовурғали ораёпма плита
3.3-жадвал
1м плитага тушаётган юклар.
Мехёрий юк,
Юк бўйича
2
Н/м
ишончлилик
коэффициенти
2
Юк турлари
Доимий юклар:
-мумланган линолиум
-цемент
қоришмали
қатлам
=20
мм
3
=18000Н/м
(180000,00211)
-керамзитобетон =50 мм
(150000,0511)
-т/б плита
=50 мм
(250000,0511)
Жами:
Вақтли юк
-бундан узоқ муддатли
-қисқа муддатли
Жами:
Хисобий юк,
Н/м2
70
1,3
91
360
1,3
468
750
1,3
975
1250
1,1
1375
2430
5000
3500
1500
5430
1,2
1,2
1,2
-
2910
6000
4200
1800
8910
Плита кесим юзаси ўлчамларини аниқлаш (3.13-расм).
Олдиндан кучлантирилган қовурғали плита кесими баландлиги
h=l0/20=592,5/20=29,6 см30 см,
бу ерда хисобий узунлик  0    в 
2 оп
175
 6400  300  2 
 5925 мм .
2
2
Ишчи баландлиги h0=h-a=30-3,5=26,5 см;
Бўйлама қовурғанинг пастки эни 7 см; юқориги токчанинг эни в 1f =136 cм;
токчанинг қалинлиги hf1 =5cм; нисбати hf1/h=5/30=0,167>0,1 демак хисобга
токчанинг хамма энини киритамиз в 1f =136 cм; қовурғанинг хисобий эни
в  2
10  7
 17см .
2
Эгувчи моментларни чегаравий мувозанат услуби билан хисоблаймиз.
Оралиқ узунликлари нисбати
2
1
 1,18  1,5 бўлганида 11.2-жадвалдан [3]
моментларнинг нисбатини қуйидагича белгилаймиз:
M 2/ M 1=0,8;
M I/ M 1= M I1/ M 1= M II/ M 1= M
II
1
/ M 1=1.5.
Плиталар мувозанати асосий ифодасидан (11.40) [3];
g 12
3 2   1    2 2М 1  М I  M I1    1  3 M 2  1 M 1  M II  M II1  , бундан п=0,95
12
2
2

бўлса, плитанинг калта томони йўналиши бўйича эни 1 м минтақа учун момент М1
ни топамиз (3.14-расм):
0,95  8,91  1,16 2
3  1,37  1,16  1,372М 1  1,5М 1  1,5М 1   1,16 3 0,8М 1  0,5М 1  1,5М 1  1,5М 1 ,
12
2

бундан
М1 
0,95  8,91  1,16 2 3  1.37  1,16
 0,268кН  м  268Н  м;
12  11,5
шунингдек, узун томони йўналиши бўйича:
M 2=0,8 M 1=0,8268=215 Н м;
M 1= M I1= M II= M
1
II =1,5 M 1=1,5268=402 Н
м.
3.13 – расм. Панелни хисоблаш
а – хисоб схемаси ва кўндаланг қовурға кесими; б – худди шундай
бўйлама қовурға кесими; в – бўйлама қовурға таяниш схемаси ва таянч
қисмидаги зўриқиш;
г– плита кўндаланг кесими геометрик тавсифи
3.14 – расм. Контур бўйлаб таянган плита
Токча арматура стерженларининг диаметри иккала йўналишда хам бир хил
d1=d2=3 мм деб олсак, у холда ишчи баландлик:
h01=5-1,0-0,50,3=3,85 см;
h02=5-1,0-0,3-0,50,3=3,55 см;
Ички жуфт кучлар елкаси
Z в1=0,95h01=0,953,85=3,66 см;
Z в2=0,953,55=3,37 см;
Калта йўналиш бўйича оралиқ моментига мос холда талаб этилган арматура
юзаси
Аs1 
M1
268  10 2

 0,195см 2 ;
Rs  Z в1 375  (100)  3,66
Узун йўналиш бўйича:
M2
215  10 2
Аs 2 

 0,17см 2 ;
Rs  Z в 2 375  (100)  3,37
таянчларда :
Аs1  As 2 
402  10 2
 0,29см 2 ;
375  (100)  3,66
Плита токчасининг бутун узунлиги бўйича ўрама тўр қабул қиламиз. Тўр эни
1100 мм бўлиб  3 Bр-I синфли, бўйлама ва кўндаланг арматуралар орасидаги
масофа S=200 мм, A s1= A s2=0,35 см2.
Таянч моментлари M I ва M I1 ларни қабул қилиш учун эгиб ўрнатиладиган
конструктив тўрларни қабул қиламиз. Бу тўрнинг эни 500 мм  3 Bр-I синфлидир.
Тўр кўндаланг арматуралари плита токчасининг 0,2  1=0.21000= 200 мм масофасига
киритиб қўйилади (3.15-расм).
3.15 – расм. Қовурғали ораёпма панелини арматуралаш
Кўндаланг қовурға хисоби. Кўндаланг қовурғани хисобий узунлиги бўйлама
қовурға ўқлари орасидаги масофага тенг икки таянчга эркин таянувчи тўсин
сифатида хисоблаш мумкин.
 р=136-11=125 см;
Кўндаланг қовурғага тенг тақсимланган хусусий оғирлиги
qр 
0,05  0,07
0,15  0,05  25  1,1  0,165кН / м ва плита токчасидан тушаётган
2
учбурчак шаклида юкланган юк таoсир этади (3.13,а расм). Юк учбурчагининг энг
катта ординатаси
qmax=8,91(1,37+0,07)=12,83 к Н /м.
Узунлик ўртасидаги энг катта эгувчи момент
М max 
qmax  2р
12

q p2 p
8
12,83  1,25 2 0,165  1,25 2


 1,7кН  м.
12
8
Таянчдаги кўндаланг куч
Q
q max   р
4

qр   р
2

12,83  1,25 0,165  1,25

 4,1кН .
4
2
Кўндаланг қовурға кесими таврсимон унинг ишчи баландлиги
h0=15-3=12 cм; қовурға эни в=(7+5)0,5=6 см, токчаси қалинлиги
1
hf =5 см ва эни
1
1
в 1f    7  125  7  49cм;
3
3
М
1,7  10 5
коэффициент  m  1 2

 0,015,
в f h0  Rв 49  12 2  15,3  (100)
бундан =0,016, бўйлама ишчи арматуранинг талаб этилган юзаси
Аs    в f  h0
1
Rв
15,3
 0,016  49  12
 0,64см 2 .
Rs
225
қабул қиламиз 1 10 A -I, A s=0,785 см2.
Кўндаланг арматурани  3 Bр-I синфли симдан қадами S=0,515=7,5 см қабул
қиламиз. Кўндаланг арматурани арматуралаш коэффициенти
w= A sw/вs=0,07/67,5=0,0016.
Модуллар нисбати  
Е s 190000

 6,55 ;
Eв
29000
коэффициентлар
w1=1+5w=1+56,550,0016=1,05 ва
в1=1- R в=1-0,0115,3=0,847 бўлганда
(3.67) [3] шартга асосан Q в,min=0,3wв1 вh0 R в формуладан топилади.
Бунда Q =4,1к Н  0,31,050,84715,3612(100)=23390 Н =23,39 к Н демак,
кўндаланг қовурғанинг қабул қилинган ўлчамлари қониқарли.
(3.47) [3] ифодага асосан Q в,min=в3(1+f+п) R вtвh0.
Q =4,1к Н 0,6(1+0)1,08612(100)=4666 Н =4,666к Н
Демак, кўндаланг арматурани хисоблаш талаб этилмайди, олдиндан қабул
қилинган холатда қолдирамиз.
Плитанинг бўйлама қовурғасини статик хисоби.Панел икки учи билан тўсинга
холис таяниб туради (3.13.б-расм). 1м панелга тушаётган юк. Эни 1,4 м бўлганда ва
1 м панелнинг хусусий оғирлиги 3,31 к Н бўлса: У холда
Мехёрий юк:
доимий юкдан qпq=(70+360+750)1,410-3=3,31=4,96 к Н /м;
узоқ вақтли V пе=35001,410-3=4,9 к Н /м;
қисқа вақтли V п,sh=15001,410-3=2,1к Н /м;
тўла юк
qп=4,96+4,9+2,1=11,96 к Н /м.
Хисобий юк:
доимий юкдан
qq=(91+468+975)1,410-3=3,311,1=5,79 к Н /м;
узоқ вақтли V l=4,21,4=5,88 к Н /м;
қисқа вақтли V sh=1,81,4=2,52 к Н /м;
тўла юк
q=5,79+5,88+2,52=14,19 к Н /м
Хисобий эгувчи момент
 п  q 20 0,95  14,19  5,932
М

 59,3кН  м .
8
Хисобий кўндаланг куч
Q
 п  q 0
2
8

0,95  14,19  5,93
 39,97кН .
2
Мехёрий юклар таoсиридан эгувчи моментлар:
0,954,96  4,9  5,932
 41,2кН  м
8
0,95  2,1  5,93 2
қисқа вақтли М п,sh 
 8,77кН  м
8
0,95  11,96  5,932
Тўла юкдан М п 
 49,94кН  м
8
0,95  11,96  5,93
 33,7кН .
Мехёрий кўндаланг куч Q п 
2
Узоқ муддатли М п 
Бўйлама қовурғадаги арматуралар юзасини аниқлаш Икки бўйлама қовурғани
мустахкамликка хисоблашда битта тавр кесим сифатида олиш мумкин (3.13-расмга
қаранг).
Кесимнинг сиқилувчи зонаси ва чўзилувчи арматура қабул қиладиган момент
(3.30) [3] ифодадан
M f= R ввf1hf1(h0-0,5hf1)=15,3(100)1365(26,5-0,55)=
=24969600 Н см=249,696к Н м M =59,3к Н м,
демак, нейтрал ўқ панел токчасидан ўтар экан ва хисобни кесим эни в=вf1=136
см тўғри тўртбурчак сифатида олиб борамиз.
У холда
m 
M
59,3  10 5

 0,041
Rв вh02 15,3  (100)  136  26,5 2
4.1 – жадвалдан [1] =0,042 ва =0,978.
Зўриқтирилган бўйлама арматуранинг талаб этилган кесим юзаси (s6==1,15
деб қабул қилсак)
As 
M  As Rs
59,3  10 5  1,01  225  (100)

 2,9см 2  As ,min  17  26,5  0,0005  0,23cм 2 ,
 s 6  Rs    h0 1,15  680  (100)  0,978  26,5
қабул қиламиз 2  14 A т- V, A sр=3,08 см2.
Конструктив қабул қилинган 2  8 A -I, A s=1,01 см2 арматурани хисобга
олган холда.
Кўндаланг арматуралар конструктив мулохазаларга асосан  4 Bр-I синфли
симдан қабул қиламиз. Таянч олди қисмида улар қадами
S
h 30
3

 15cм ва ўрта қисмида S  20см  h.
2
2
4
Бўйлама қовурғани геометрик тавсифларини аниқлаш Плита кесимининг
келтирилган юзаси (3.13-расмга қаранг)
A в,red= A + A s=1365+1425+6,55(1,01+3,08)=1056,8 см2,
Е
190000
бу ерда   s 
 6,55
Eв
29000
Келтирилган кесим юзасининг панел қуйи четига нисбатан статик моменти
S red=136527,5+142512,5+6,55(1,01+3,08)3,5=23170 см3.
Кесимнинг оғирлик марказидан қуйи четигача бўлган масофа
У red 
S red
23170

 21,9cм;
Aв ,red 1056,8
Зўриқтирилган арматура оғирлик марказидан кесим оғирлик марказигача
бўлган масофа
е0р= У red-a=21,9-3,5=18,4 см.
Келтирилган кесимнинг инерция моменти
122  5 3
2
2
 122  5  30,0  21,9  14  30 3 / 12  14  30  21,9  15,0 
12
 6,55  4,09  18,4 2  101860см 4
J red 
Келтирилган кесимнинг қуйи четига нисбатан қаршилик моменти
W red= J red/ У red=101860/21,9=4650 см3;
Юқоридаги четки толасига нисбатан

Wred 
J red
101860

 12580см 3
h  У red
8,1
Юқориги ядро нуқтасидан оғирлик марказигача бўлган масофа (7.31) [3]
ифодадан
r= W red/ A red=0,854650/1056,8=3,74 см;
шунинг ўзи, лекин қуйи қисми учун
rinf=0,8512580/1056,8=10,1 см;
бу ерда =1,6-вр/ R в,ser=1,6-0,75=0,85.
Упруго-пластик қаршилик моменти (7.37) [3] ифодадан,
W рl= W red=1,754650=8140 см3,
бу ерда =1,75-токчаси сиқилувчи зонада бўлган тавр кесимлар учун.
Элементни тайёрлаш ва қисилиш босқичида чўзилувчи зонадаги упругопластик момент
W 1рl= W 1red=1,512580=18870 см3.
Дастлабки зўриқишлар ва уларда бўладиган йўқотишлар:Кўрсатмаларга асосан
олдиндан бериладиган кучланиш миқдори зўриқтириладиган арматура
R
s,ser- Р
=785-87=698 МПа дан ортиб кетмаслиги ва
(бу ерда Р  30 
360
360
 30 
 87 МПа )

6,40
Aт
– учун
0,3 R s,ser=0,3785=234 МПа дан кам бўлмаслиги керак. Шундан қилиб,
sр=690 МПа деб қабул қиламиз.
Бетон сиқилишига қадар йўқотишлар:
Кучланиш релаксациясидан 1=0,03690=21 МПа .
Хароратлар фарқидан
t=650C бўлганда 2=1,2565=81 МПа ;
3=5=0.
Дастлабки қисилишдаги зўриқиш, юқоридаги йўқотишларни хисобга
олганда ва sр=1 бўлганда
Р =sр(sр-1-2) A sр=(690-21-81)3,08(100)=181104 Н .
Қисилишдаги кучланиш
 вр 
Р е ор
Р
181104 181104  18,4

 У red 

 21,9  890 Н  см 2  8,9МПа ,
Ared
J red
1056,8
101860
у холда
вр/ R вр=8,9/20=0,445<=0,25+0,025 R вр=0,25+0,02520=0,75
бўлса, бетоннинг тезкор тоб ташлаши шундай аниқланади
6=0,8540вр/ R вр=0,85400,445=15,1 МПа .
Бетон сиқилиши тугагунгача юз берадиган биринчи йўқотишлар жами
lоs1=21+81+15,1=117,1 МПа .
Биринчи йўқотишларни хисобга олганда, сиқувчи зўриқиш, (sр=1 бўлганда)
Р 1=sр(sр-lоs1) A sр=1(690-7,1)3,08(100)=176450 Н =176,45 Н .
Бетон қисилишидаги кучланиш
 вр 
176450 176450  18,4

 21,9  865Н  см 2  8,65МПа  0,95Rвр  0,95  20  19МПа.
1056,8
101860
Қисилиш тугагандан кейинги йўқотишлар:
Бетоннинг киришишидан 1=35 МПа ,
Бетоннинг тоб ташлашидан вр/ R вр=8,65/20=0,43<0,75 бўлганда
9=0,851500,43=54,8 МПа .
Иккинчи йўқотишлар, жами
lоs,2=35+54,890 МПа
Кучланишларни тўла йўқотишлари
lоs=lоs,1+lоs,2=117,1+90=207 МПа .
Хамма йўқотишларни хисобга олганда арматурадаги дастлабки кучланиш
sр2=sр-lоs=690-207=483 МПа ;
сиқувчи зўриқиш, (sр=1 бўлганда)
Р 2=sр(sр-lоs) A sр=4833,08(100)=148764 Н .
Кейинги хисобларда арматурани таранглашдаги аниқлик коэффициентини
хисобга олиш зарур бўлади. Плитани тайёрлашда арматура электриссиқлик усул
билан тарангланади
 sр  0,5

Р 
  0,5 87 1  1   0,11 ,
1 1

п p 
2
 sр 
690 
у холда sр=1+sр=1+0,11=1,11 ёки
sр=1-sр=1-0,11=0,89 тенг бўлади.
Бу ерда np – эгилувчи элементдаги зўриқтирилган арматуралар сони. Бўйлама
қовурғани нормал кесимлар бўйича мустахкамликка хисоблашБўйлама қовурға
учун талаб этилган арматура дастлабки хисобларда аниқланган. Қуйида нормал
кесим бўйича мустахкамлигини текширамиз.
=1-0,008 R в=0,85-0,00815,3=0,728;
 sр
483
 sр  1500
 1200  1500
 1200  135  0;
Rs
680
sR= R s+400-sр-sр=680+400-483-0=597 МПа .
Сиқилувчи зонанинг чегаравий баландлиги (2.42) [3] ифодадан

0,728
R 

 0,522;
 sR   
597  0,728 
1
1   1 
1 

 sc,u  1,1 
500 
1,1 
бундан R=R(1-0,5 R)=0,522(1-0,50,522)=0,739,
Қуйидаги ифодаларни биргаликда ечишдан  нинг хақиқий қийматини
аниқлаймиз
Rs As   s 6 Asр Rsр 225  1,01   s 6  3,08  680 227  2094,4 s 6



;
136  26,5  15,3
вh0 Rв
55141,2
 




 1  1,15  1,15  1 2
 1  1,3  0,575 ;
 0,522 
 R

 s 6      1 2
Булардан =0,052<R=0,522 – жадвалдан m=0,05 бўлса (3.14) [3] ифодадан,
изланаётган юк кўтариш қобилиятини аниқлаймиз
M аdm=mвh02 R в=0,0513626,5215,3(100)=7306209 Н см=7306 к Н м> M =59,3к Н
м шарт бажарилди.
Демак, бўйлама қовурғани нормал кесим бўйича мустахкамлиги
тахминланган.
Қия
кесимни
кўндаланг
куч
таoсирига
мустахкамлиги
бўйича
хисоблашДастлабки хисобларда аниқланган ва қабул қилинган кўндаланг
арматуралашдан
(п=2;  4 Bр-I, S=15 см) = E s/ E в=170000/29000=5,86;
w= A sw/вs=20,126/1715=0,001;
w1=1+5w=1+55,860,001=1,029;
в1=1- R в=1-0,0115,3=0,847,
у холда мустахкамлик шартига кўра
Q =39,97к Н <0,3w1в1 R ввh0=0,31,0290,84715,3(100)1726,5=
=179696 Н =179,7 к Н ;
демак, бўйлама қовурғанинг қабул қилинган ўлчамлари етарли экан.
(3.47) [3] шартни текшириш учун (3.49) [3] ифодадан
Р2
148764
 0,1
 0,3  0,5 ;
Rвt  вh0
1,08  17  26,5  (100)
0,75  3hf  hf 0,753  5  5
f 

 0,12  0,5 ;
вh0
17  26,5
Q  39,97кН   в 3 1   f   п Rвt  вh0  0,6  1  0,12  0,3  1,08  17  26,5  (100)  43789 Н 
 п  0,1
 43,8кН ,
шарт бажарилди, демак қабул қилинган кўндаланг арматуралар миқдори
кўрилаётган қия кесим мустахкамлигини тахминлайди.
Плитанинг нормал кесимини тайёрлаш, ташиш ва монтаж босқичларида
ёриқлар пайдо бўлишига хисоблашПанел илгаклари унинг четидан 0.8 м
масофада (3.12-расм) жойлаштирилган десак, хусусий оғирлигидан хосил
бўладиган эгувчи момент
М g , ser 
q 2 3,31  0,8 2

 1,059кН  м
2
2
четки қисилган толалардаги қисувчи кучланиш Мg,seRни хисобга олганда
в 

Р2  еор
M q ,red
Р2
148764
148764  18,4

У red 
 У red 

 21,9 
Аred
J red
J red
1056,8  (100) 101860  (100)
105900
 21,9  7,52 МПа
101860  (100)
коэффициент
  1,6 
у холда
r 

в
Rв , ser
 1,6 
7,52
 0,946  1;
11,5

Wred
12580
 0,946
 11,3см. .
Ared
1056,8
Ёриқ пайдо бўлишида кесим қабул қилаётган эгувчи момент қиймати
1
M
сrс= R в,t,ser W рl=1,418870(100)=2641800 Н cм=26,418 кНм,
ташқи кучлар моменти
M
q,ser+ Р 2(  ор-lr)=105900+148764(18,4-11,3)=1162124 Н cм=11,621к Н м; M
26,418 > M q = 11,621 к Н м дан катта.
Демак, плитанинг юқори зонасида ёриқлар хосил бўлмайди.
crc
=
Плитани ишлатиш жараёнида нормал ёриқлар пайдо бўлишига
хисоблашКонструкцияга ишлаш шароити ва арматура турига қараб 3- тоифа
ёриқбардошлик талаби қўйилади. Ёриқ пайдо қилувчи моментни аниқлаш учун
бетон сиқилувчи зонасидаги энг катта кучланишни хисоблаймиз:
M
п=49,94 к Н м
в 

Р 
Р
М
h  У red   2  2 ор h  У red   4994000 30  21,9  148764 
J red
Аred
J rее
101860  (100)
1056,8  (100)
148764  18,4
30  21,9  3,2 МПа,
101860  (100)
у холда коэффициент
  1,6 
в
Rв , ser
 1,6 
3,2
 1,45  1,
22
қабул қиламиз =1, у холда
r 
Wred
4650
 1
 4,4см.
Ared
1056,8
Ёриқ хосил қилувчи момент
M
сrс= R вt,ser W ре=sр Р
2(е0р+r)=1,88140(100)=0,89148764(18,4+4,4)=4483900 Н
cм=44,839 к Н м;
=49,94 к Н м шарт бажарилмади, яхни чўзилувчи зонада
ёриқлар хосил бўлар экан. Шунинг учун ёриқлар очилишига хисоблаш зарур.
M
сrс=44,839< M
Нормал кесим бўйича ёриқларни очилишини хисоблаш. Ёриқлар
очилишининг чегараланган эни: узоқ давом этадиган юклар таoсиридан – асrс=0,3
мм, узоқ давом этмайдиган юклар таoсиридан – асrс=0,4 мм.
Мехёрий кучлардан эгувчи момент: доимий ва узоқ вақтли юкдан M =41,2 к
Н м, тўла юкдан M =49,94 к Н м. Доимий ва узоқ вақтли юкдан чўзилувчи
арматурадаги кучланишни ортиши қуйидагига аниқланади
s=[ M - Р 2(Z 1-еsр)]/ W s=(4120000-14876424)/73,9(100)=74,4 МПа ,
бу ерда Z 1h0-0,5h1f=26,5-0,55=24см-ички жуфт кучлар моменти, еsр=0 чунки
Р кучи қуйи кучлантирилган арматуралар оғирлик марказига қўйилган.
W s= A s Z 1=3,0824=73,9 см3 – чўзилувчи арматура бўйича кесим
юзасининг қаршилик моменти.
Тўла юкдан чўзилувчи арматурадаги кучланишнинг ортиши
s=(4994000-14876424)/73,9(100)=192,6 МПа ; (8.19) [1] ифодадан:
давом этмайдиган хамма юклар таoсиридан ёриқлар энининг очилиши
а сrс1  203,5  100      
Бу ерда  
s
Es
3
d  203,5  100  0,0068  1  1  1
192,6 3
14  0,14 мм.
190000
Аs
3,08

 0,0068; =1; =1; е=1; d=14 A т – V.
вh0 17  26,5
Доимий ва узоқ вақтли юкларни давом этмайдиган тахcиридан ёриқлар энини
очилиши
 1  203,5  100  0,00681  1  1
а crс
74,4 3
14  0,053 мм;
190000
доимий ва узоқ вақтли юкдан ёриқлар энининг очилиши е=1,5
а сrс 2  203,5  100  0,0068  1  1  1,5 
74,4 3
14  0,08 мм.
190000
Узоқ давом этмайдиган ёриқлар энининг очилиши
асrс=асrс1-а1сrс1+асrс2=0,14-0,053+0,08=0,273 мм <0,4 мм.
Узоқ давом этадиган ёриқлар энини очилиши
асrс+асrс2=0,08 мм<0,3 мм.
Шарт бажарилди, яхни ёриқларнинг эни рухсат этилган қийматидан кичик
экан.
Қия кесимни эгувчи момент тахcирига мустахкамлигини текшириш.
Зўриқтирилган арматуралар учун кучланишни узатиш зонасининг узунлиги, р=0,25
ва р=10 [3] (1.3-жадвал) (1.21) ифодадан


680


 р   р  sр / Rвр    р d   0,25
 10 1,4  25,9см .
20


Таянч ўқидан бу зонагача бўлган масофа (3.13в-расм)
Ур=25,9-6=19,9 см.
Кўрилаётган кесимдаги энг катта момент қиймати
q У р
0,95  14,19  0,199
5,93  0,199  7,687кН  м.
2
2
Ёриқ хосил қилувчи момент, R вt=1,08 МПа .
М сrс= R вt W рl= Р 102  (е0р+r)sр=1,088140(100)=0.89148764(18,4+4,4)=
=3897840 Н см38,98 к Н м
М сrс=38,98 к Н м > М =7,687 к Н м, демак, кесимни мустахкамликка хисоблаш
М

У р  
0
талаб этилмайди.
Қия ёриқларни пайдо бўлишига хисоблаш. Плита четидан таянч чети
кесимигача бўлган масофа (3.13 в-расм) У=13,5 см бу кесимдаги қисилиш зўриқиши
  Р02
Р02
У
13,5
 148764
 100920Н  100,92кН
Ур
19,9
Мехёрий юкдан таянч кесимдаги эгувчи момент қиймати
М
0,95  11,96
0,1995,93  0,199   6,48кН  м .
2
Нормал кучланиш:
кесим оғирлик маркази сатхида, яхни у=0 бўлганда
х 
P02  0 p

Р02
М
100920

У
У 
 0,95МПа;
Аred
J red
J red
1056,8  (100)
панел токчасини қовурғага бириккан жойида
х 
100920
100920  18,4
648000
30  5  19,9  0,35МПа

 30  5  19,9 
1056,8  (100) 101860  (100)
101860  (100)
Бўйлама кесимдаги нормал кучланишни у=0 тенг деб қабул қилиш мумкин.
Оғирлик марказидан юқорида жойлашган кесим юзасини шу марказга
нисбатан статик моменти
S =1365(8,1-2,5)+103,12=3904 см3 ва токчанинг пастки қиррасидан
юқорида жойлашган кесим қисми учун
S =13655,6=3808 см3.
Мос сатхлардаги уринма кучланиш
 ху 
QS
33,7  10 3  3904

 0,76МПа;
J red в 101860  (100)  17
33700  3808
ху 
 0,74МПа;
10186000  17
Бош сиқувчи ва бош чўзувчи кучланишларни юқорида кўрилган сатхлар учун
(7.42) [3] ифодадан аниқлаймиз:
Оғирлик маркази сатхида
 mc 
 x  у
2
 х  у
 

2

2
2

   2ху   0,95   0,95   0,76 2  1,37 МПа;

2
 2 

2
 mt
0,95
 0,95 
2

 
  0,76  0,42 МПа;
2
2


токчани қовурғага ёпишган жойида
2
 mc
0,35
 0,35 
2

 
  0,74  0,94 МПа;
2
2


2
 mt  
0,35
 0,35 
2
 
  0,74  0,59 МПа;
2
 2 
ишлаш шароити коэффициенти қуйидагига аниқланади
 mc
1,37
1
 в4 
1
Rs , ser
22

 1,88  1 ,
0,2  1   0,2  0,01  30
қабул қиламиз в4=1.
У холда (7.40) [3] шарт mt<в4 R вt,ser
mt=0,42<11,8=1,8 МПа шарт қаноатлантирилди
демак, элементнинг бўйлама ўқига қия кесимларда ёриқлар пайдо бўлмайди.
Плитани эгилишга хисоблаш.Плитани эгилишини доимий ва узоқ вақтли
юкларни мехёрий миқдорига хисоблаймиз М =41,2 к Н м. Мазкур плита учун
чегаравий салқилик [f]=
0
=593/200=2,97 см;
200
Бўйлама кучлар йиғиндиси хамма йўқотишлар хисобга олинган олдиндан
қисилишдаги
зўриқишга тенг N tоt= Р 2=148764 Н ; =1, эксцентриситет еs,tоt= М
/ N tоt=4120000/148764=27,7 см;
коэффициент =1-узоқ вақтли юк таoсир этганда. (7.75) [3] ифодадан:
m 
Rв t, ser  W р
М  М rр

1,8  8140  (100)
 1,33;
4120000  3018720
қабул қиламиз m=1,
бу ерда М rр=sр Р 02(еор+r)=0,89148764(18,4+4,4)=3018720 Н.
Ёриқлар орасидаги зоналарни нотекис деформацияланишини характерловчи
коэффициент - s (7.74) [3] ифодадан аниқланади:
1   m2
1  12
s  1,25      m 
 1,25  0,8  1 
 0,45  1
3,5  1,8 m es ,tot / h0
3,5  1,8  127,7 / 26,5
Элементнинг эгилишдаги эгрилиги (7.125) [3] ифодадан
в
1
М  s



r h0 Z1  E s As Ев Ав

 N tot s

4120000 
0,45
0,9
 



 
4
 h0 E s As 26,5  24  (100)  19  10  3,08 0,15  29000  680 
148764  0,45
 1,96  10 5 cм 1 ,
4
26,5  19  10  3,08  (100)
бу ерда в=0,9; узоқ вақтли юк таoсирида ν=0,15;
A в=(f+)вh0=в1fh1f=1365=680 cм2.
Салқилик қуйидаги формуладан аниқланади
f 
5 21 5
 0 
 5932  1,96  10 5  0,72см  2,94см шарт бажарилди.
48
r 48
Плитани тайёрлаш, ташиш ва монтаж қилиш босқичида мустахкамлигини
текширишТашишда ва монтаж қилишда таянчлар (илмоқ ёки қистирма) плита
четидан 0,8 м масофада жойлашган деб оламиз.
Плитага тушаётган юк, плитадаги сиқувчи зўриқиш ва мехёрий хусусий
оғирлик хисобланади.
Р 1,u=(sрsр1-330) A sр=(1,11573-330)3,08=942 Н
qser=3,31к Н /м, динамик коэффициент f=1,8
бўлганда, эгувчи момент қиймати
М q  qser   f
 20
0,82
 3,31  1,8 
 1,91кН  м .
2
2
Шундай юкланганда ва арматураланганда чегаравий холатдаги сиқилувчи
зонанинг баландлиги
х
Р1,u  Rs As  Rsc As
R в
0
вр

942  375  0,565  225  1,01  225  1,01  (100)
 1,15см;
13,8  14  (100)
у холда элементнинг юк кўтариш қобилияти
N аdm=[ R 0врвх(h0-0,5х)+ R sc A 1sZs]/e=[13,8141,15(26,5-,51,15)(100)+
+2251,01(26,5-3,5)(100)]/(30-18,4-3,5)=135640 Н >942 Н етарли экан.
Битта илмоққа тўғри келадиган мехёрий зўриқишни аниқлаймиз
Fser  3,31
6,07
 5,03кН .
4
Битта илмоқнинг талаб қилинган кесим юзаси (динамик коэффициент f=1,8
ни хисобга олганда)
Аs 
қиламиз.
5030  1,8
 0,4cм 2 ,
225  (100)
 10 A -I, A S = 0,789 см2 синфли арматура қабул
Download