Копия Презентация урока

advertisement
В.Туркайăн «Ниме» сăвви:
тема, сăнланă ĕçсен йĕрки.
(Лирика хайлавне вуласа
тишкермелли хутăш урок)
Урок эпиграфĕ:
«Пĕччен сурать — типсе пырать,
халăх сурать - кÿлĕ пулать».
(Ваттисен сăмахĕ)
Мĕн вăл калав?
Унăн тĕсĕсемпе тĕп паллисем.
Калав Калавра сёнарсем йышлё мар: .=.сем те ытла нумай
пулса иртме==.?
Калавсем т.рл.рен пула==.?
(чун-ч.ре
(ёса в.рентсе кала==.:
хусканёвне:
в.рентнине ваттисен
ыратёв.пе савёнё=не
сёмах.семпе
кётарта==.)
п.т.млете==.)
Валери Туркай
(1961 =? =уралнё)
П.лет.п эп% Шёпам ман
=авнашкал Мана =уратнё лайёх =ын
пулмашкён?
Мана =уратнё чёнлёх
шыраса
Хам
+улёмпа хам п.лн. пек
утмашкён?
Валери Туркай
М.н вёл ниме;
Ниме – вăл коллективлă пулăшу. Ял çынни
пĕр-пĕр пысăк тата йывăр ĕç тумалла чухне
ниме тăвать. Ниме ял халăхĕшĕн пысăк
вырăн йышăнать. Ку вăл питĕ авалтан,
чăвашсен тĕрĕк вăхăтĕнчи тапхăртан килнĕ
йăла. Хальхи вăхăтра та ялти çын нимелле
кил-çурт ăсталать.
Словарь ĕçĕ:
ниме – коллективлă пулăшу.
таса хута хурат – хут =ине
=ыр
тар тăк – тарличчен .=ле
ансат - =ăмăл
апла тăк – апла пулсан
помочь
(вырăсла)
толока
(белорусла,
украинла)
омэ
(тутарла,
пушкăртла)
талкас
(латышла)
ниме
(чăвашла)
талка
(эстонла)
уме
(казахла,
туркменла)
хошар
(таджикла,
узбекла)
Сёвё =аврисенчи шухёша
1-м.ш =авра –
тупни%
2-м.ш =авра –
3-м.ш =авра 4-м.ш =авра –
5-м.ш =авра –
– Сёвё састашне (рифмине) палёртёр?
(Абаб: х.ресл. рифма)?
– 1-м.ш =аврара ассонанспа аллитераци
т.сл.х.сене тупёр;
(1-м.ш =аврари 3-м.ш й.ркере («Йёта==.
Кирп.ч? Тём =ёра==.») аллитераци + сасёран
й.ркеленн.: ассонанс вара Ё: , сасёсенчен
пулнё)?
– Сёвёра ми=е =авра: =аврасене ми=е
й.рке =ине пайланё;
(5 =авра: в.сем пил.к й.ркерен тёра==.)?
– +авра т.сне палёртёр;
(+аврара 5 й.рке: ёна пеон те==.)?
– Сёвё =аври п.р пек пу=ланнине м.н
тесе кала==.; Ку сёвёра вёл т.л пулать-и;
(Рефрен – сёвё =аври ум.н е хы==ён п.р
пек сёмахсем т.л пулни)?
Ч.лхе мел.сене тупёр?
– обращенипе междомети =ыхёнёв. «Эй: паттёр халёх!» – сёвё=ён
халёхпа .=е хутшёнас кёмёл.
палёрать?
–риторикёллё ч.н\ (кёшкёруллё
предложени)–
авторён кёмёл. =.клен\лл.: хаваслё пулнине
палёртать?
– фразеологизмсем «таса хута хурат»: «тар тёк»?
КАНУ САМАНЧ,
Мак=ём арём. ё=та кайнё-ши;
Ё=та кайнё-ши;
Икерч. п.=ерме кайнё пуль? Кайнё пуль?
• Ун икерчи м.нле-ши; М.нле-ши;
Ак =апла саркёч пуль:
Ак =апла =\лл. пуль:
Ак =апла аяллё пуль:
Ак =апла п.р.нч.к пуль?
Ачасем сёвва м.нле ёнланнине
цитатёллё план туса т.р.слени?
М.н вёл цитата;
Цитатёллё план%
1? «Ялта ниме?
Х.р\ .= шав.»?
2? «+урт тёвасси ансат .= мар вёл»?
3? «Пурёнасшён: пурёнать ман
халёх»?
4? «Йышпа п.рле эп тар тёкасшён»?
5? «Эпир пурнас тесе пурёнатпёр»?
Килти .=%
Синквейн (5 й\ркелл\ рифм=с=р с=в=)
Япала яч\ \ё
2 палл= яч\ ус=лл=, йыв=р
3 глагол сав=нтарать, пул=шать, т=рантарать
Предложени/ё ёынна илем кърет.
П\т\млетъ с=мах\ пурн=ё
АССОНАНС – сёвёра п.р йышши у=ё
сасёсем янёрани* п.р у=ё сассах теми=е
хут калани?
Аттем.н савнё ачи эп:
Арчи т.п.нчи мул. эп:
Аннен ачаш чун. эп ???
(Халёх юрринчен)
АЛЛИТЕРАЦИ - п.р йышши хупё
сасёсем янёрани?
Карели ка=. калама =ук капёр:
Карели ка=. кантёк пек кёвак?
(Уйёп Мишши)
Цитата – шух=ша
ёир\плетме п\р-п\р
текстран ул=штармас=р
илн\ ют ёын с=мах\, =на
яланах кавычк=ра илеёё\.
Download