Лексика древнеанглийского языка

advertisement
Лексика древнеанглийского
языка
1.
2.
3.
4.
Состав древнеанглийской лексики
Пути пополнения словарного состава
Функциональная стратификация лексики
Особенности древнеанглийской поэзии
Состав древнеанглийской лексики





Общеиндоевропейский слой
Общегерманский слой
Собственно английские слова
Заимствования из латыни и греческого
Заимствования из кельтских языков
Общеиндоевропейский слой
Существительные, обозначающие
 Людей:
mann, cwēn, fæder, mōdor, brōðor, sweostor, dohtor,
sunu, widwe

Части тела: heorte, nosu, tōð, lippa, fōt

Животных и растения: cū, swīn, ʒōs, trēōw, beorc, corn

Природные явления: sunna, mona, niht
Общеиндоевропейский слой




Прилагательные:
rēād, mycel, niwe, riht
Числительные:
ān, twā, trīē, seofon, ten, hund
Местоимения:
ic, ðū, we, sē, ðæt, hwā, hwæt
Глаголы:
bēon, eom, standan, sittan, beran, etan, cnāwan
Общегерманский слой
Существительные, обозначающие:
 Части тела: hēāfod, hand, earm, finʒer, bān
 Животных и растения: bera, fox, cealf, āc,
furh, ʒrass
 Предметы и явления природы: sǽ, land, flōd,
reʒn, haʒol, forst
 Деление времени: ʒēār, wicu, tīd, tīma, dæʒ,
sumor, winter
 seolfor, tin, lēād, hūs, rum, benc, bāt, scip
Общегерманский слой


Прилагательные:
ʒrēne, bleo, ʒrǽʒ, lytel, smæl, þicce,
hēāh, eald (ald)
Глаголы:
hīēran, sēōn, sprecan, tellan, andswarian,
ʒifan, macian, drincan
Собственно английские слова







clippan
wimman < wīf+man
scīrʒerēfa < scīr+ʒerēfa
wītenaʒemot <wīsa (wīt)+ʒemot
hlāford < hlāf+weard
dæʒes ēāʒe
ealne weʒ
Заимствования из латыни
Первый слой
 vinum > wīn; caupones > cēap, cēapian; moneta >
mynet; pondo > pund; uncial > ynce

cista > cist; caseus > cīese; catillus > cytel; discus >
disc; coquina > cycene; molina > myln

pirum > pere; prunum > plume; pisum > pēse; beta >
bēte; piper > piper; menta > mint; planta > plante

strata via > strǽt; vallum > weall; castra > ceaster;
portus > port
Заимствования из латинского и
греческого языков
Второй слой
Episcopus > biscop; presbyter > prēōst;
monachus > munuc; nonna > nunna;
scrīnum > scrīn; offere > offrian;
candela > candel; monasterium > mynster;
clericus > cleric; apostolus > apostol;
diabolus > dēofol;
magister > māʒister; schola > scōl;
kuriakón > cyrice (cirice)
Заимствования из кельтских языков






dūn (холм) > down;
dun – бурый;
uisge (вода)> Exe, Usk, Esk; (whiskey)
amhuin (река) > Avon, Evon
Llyn – dūn (крепость у реки) > Londinium
Loch
Пути пополнения словарного состава
древнеанглийского языка. Словообразование
Суффиксы существительных
 Fisc > fiscere, bōc > bōcere, wrītan >
wrītere
 Bacan > bæcestre, wefan > webbestre,
hearpe >hearpestre
 ʒod > ʒyden; fyxen
 æðelinʒ, cyning, Æðelwulfinʒ
Пути пополнения словарного состава
древнеанглийского языка. Словообразование.
Суффиксы существительных
 ʒōslinʒ; dēorling; hyrling
 fæʒernis, īdelnis, sēōcnes, swētnes
 trēowþ < trēow, þīefþ < þēof; huntoþ,
fiscoþ, ʒeoʒuþ
 lenʒu < lonʒ, strenʒu < strånʒ, brǽdu <
brād
 leornunʒ, ʒrētinʒ, hātunʒ, warnunʒ
Пути пополнения словарного состава
древнеанглийского языка. Словообразование.
Суффиксы существительных
 wīsdōm, frēodōm
 cildhād, weoruldhād
 rēoflāc, wedlāc, scinlāc
 frēondrǽden, sibbrǽden, mannrǽden
 frēondscipe, weorðscipe, ʒebeorscipe
Пути пополнения словарного состава
древнеанглийского языка. Словообразование.
Суффиксы прилагательных
 bysiʒ, hāliʒ, mihtiʒ, wēriʒ
 dēādlic, frēōndlic, wundorlic, ʒearlic
 mōdful, carfull, þåncful
 feohlēās, slǽplēās, recelēās
 Enʒlisc, Frensisc, cildisc
 ʒylden, wyllen, līnen
Пути пополнения словарного состава
древнеанглийского языка. Словообразование.
Префиксы
 misdǽd, misdon, misfaran
 unfrið, unfæʒer, uncuð
 a- , ʒe-, be-, for-, of-, on-, to-
Пути пополнения словарного состава
древнеанглийского языка. Словосложение






hlāf + diʒe > hlǽfdiʒe
hālig +dæʒ > hāliʒdaʒ
īs + ceald > īsceald
scēāp + hyrde > scēāphyrde
wīd + sǽ > wīdsǽ
nēāh + ʒe-bur > nēāhʒebur
Функциональная стратификация
лексики
1.
2.
3.
Нейтральная лексика
Торжественная и поэтическая лексика
«Ученая» лексика
Кеннинги




ʒāstes hūs
sǽ-mearh
beadu-leoma
ʒlēo-bēam
Загадка № 17
Ic eom mundbora minre heorde,
eodorwirum fæst, innan gefylled
dryhtgestreona.
Dægtidum oft
spæte sperebrogan; sped biþ þy
mare
fylle minre. Frea þæt bihealdeð,
hu me of hrife fleogað hyldepilas.
Hwilum ic sweartum swelgan
onginne
brunum beadowæpnum, bitrum
ordum,
eglum attorsperum. Is min innað til,
wombhord wlitig, wloncum deore;
men gemunan þæt me þurh muþ
fareð.
Я господин моего стада
Хранилище, укрепленное проволокой,
наполненное
Благородными сокровищами. Днем часто
Я выплевываю ужасные копья; богатство
больше
(если) наполнен я. Хозяин наблюдает
Как из моего живота вылетают острия
войны (копья)
Иногда я черные начинаю глотать
Коричневые орудия войны, горькие острия,
Ужасные ядовитые копья. Живот мой
благотворен
Запасы чрева прекрасны, дороги
благородным;
Люди помнят, что из моего рта выходит

Ōhthere sǣde his hlāforde, Ӕlfrede cyninge, þӕt he
ealra Norðmonna norþmest būde. Hē cwӕð þӕt hē
būde on þǣm lande norþweardum wiþ þā Westsǣ.
Hē sǣde þēah þӕt þӕt land sīe swiþe lang norþ
þonan; ac it is eal wēste, būton on fēawum stōwum
styccemǣlum wīciað Finnas, on huntoðe on wintra,
ond on sumera, on fiscaðe be þǣre sǣ. Hē sǣde þӕt
hē æt summe cirre wolde fandian hū lo̧nge þӕt land
norþryhte lǣge, oþþe hwӕðer ӕnig mon be norðan
þǣm wēstenne būde.
Download