Министерство образования и науки Российской Федерации Федеральное агентство по образованию

Министерство образования и науки Российской Федерации
Федеральное агентство по образованию
Государственное образовательное учреждение
высшего профессионального образования
«РОСТОВСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ»
ПОЛЬСКИЙ ЯЗЫК.
МЕТОДИЧЕСКОЕ ПОСОБИЕ
с тематическими словниками и текстами для анализа
для студентов факультета филологии и журналистики
Ростов-на-Дону
2006
Печатается по решению кафедры общего и сравнительного
языкознания РГУ, протокол № 1 от 04.05.2006г.
Рецензент – к. ф. н. Козакова А. А.
Составитель – ст. преподаватель В.А. Минасова
2
Введение
Пособие предназначено для студентов, продолжающих изучение польского
языка на элективном курсе, и состоит из двух частей. Первая помогает значительно расширить лексический запас и закрепить навыки устного общения на изучаемом языке. Лексика в ней размещена по тематическому принципу: к каждой лексической теме даётся словарик с рядом вопросов и заданий, направленных на
максимальное использование приведённых слов. Это даёт возможность сконцентрировать внимание студентов на конкретных, наиболее употребительных сферах
разговорной речи. В качестве образцов разговорной речи на заданную тему приведены шутки и анекдоты, помещённые в конце каждой лексической темы. Лексика в каждом словарике расположена в алфавитном порядке.
Вторая часть пособия знакомит студентов с воплощением польского языка в
разных жанрах поэзии. При чтении, переводе и заучивании стихотворений польских поэтов от классиков до наших современников, а также произведений народного творчества студенты получают информацию не только о своеобразии польской поэзии, но и о современной и традиционной польской культуре.
Некоторые стихотворения даны с переводом на русский язык, приводится
также перевод известных стихов русских классиков на польский язык, выполненный лучшими польскими поэтами. Это даёт возможность использовать пособие
для освоения практики перевода.
Таким образом пособие восполняет дефицит обучающей литературы по
польскому языку и помогает, с одной стороны, пополнять лексический запас и осваивать польский язык как язык коммуникации, а с другой стороны, закреплять
практические навыки перевода.
ЛИТЕРАТУРА
1 . Аскоченская В.Ф. Современный польский язык: Учебное пособие. - Воронеж,
1994.
2. Кароляк Ст., Василевска Д. Мы говорим и читаем по-польски: Учебник. - Варшава, 1986.
3
3. Киклевич А.К., Кожинова А.А. Польский язык: Практический курс. - Минск,
2000.
4. Тихомирова Т.С. Курс польского языка. - М.,1988.
4
Orientacja w mieście
Ориентация в городе
Задания:
1.Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Czy lubi pan(i) przyjeżdżać w nieznajome miasta?
- Jak dowiadywa pan(i) zwykle o drodze do potrzebnego miejsca?
- Często pyta pan(i), jak znaleźć podany adres?
- Lubi pan(i) spacerować po ulicach nieznajomego miasta, czy chętniej korzysta z
komunikacji miejskiej?
- Co ciekawi pana(-i) w nieznajomym mieście?
2.Составьте диалог на тему поездки в транспорте по незнакомому городу в поисках нужной вам улицы, используя как можно больше лексики из словаря.
3. Составьте рассказ о поисках университетской библиотеки по записанному адресу.
4. Расскажите о достопримечательностях своего города.
Словарь
выйти, выходить (из транспорта) –
адрес, по адресу – adres, pod adresem
wysiąść, wysiadać
аэропорт - lotnisko
большое расстояние – duża odległość
газетный киоск – kiosk z gazetami
брать напрокат – wypożyczać
главпочтамт – poczta główna
великолепный - wspaniały
городок - miasteczko
5
на реке, на море – nad rzeką, nad
городская архитектура – architektura
morzem
miejska
на улице – przy ulicy
городской транспорт - komunikacja
направление, в этом направлении –
miejska
kierunek, w tym kierunku
гостиница - hotel
ехать (идти) обратно – zawracać
осматривать (осмотреть)город –
закусочная – bar, jadłodajnia
zwiedzać (zwiedzić) miasto
за углом – za rogiem
остановка по требованию – pzystanek
na żądanie
здание – gmach
остановка трамвая (троллейбуса, ав-
зелень (на улицах) - zieleń
тобуса) – przystanek tramwajowy
идти пешком – iść na piechotę, iść
(trolejbusowy, autobusowy)
pieszo
общежитие(студенческое) – dom
Как оплатить проезд? - -Jak mam
akademicki, akademik
opłacić przejazd?
открытка (с видом города) –
Как пройти к гостинице «Краков»? –
widokówka
Którędy się idzie do hotelu
памятник (кому?)– pomnik (kogo?)
„Kraków”?
кафе-кондитерская - ciastkarnia
памятники старины – zabytki
книжный магазин – księgarnia
перекрёсток – skrzyżowanie
кондитерская – cukiernia
переход (подземный)– przejście
корпус - blok
(podziemne)
маршрутное такси – mikrobus
поворачивать – skręcać
Меня интересуют достопримечатель-
(по)нравиться – (s)podobać się
ности города. – Ciekawią mi się
попасть на улицу (на площадь) – trafić
na ulicę (na plac)
osobliwości miasta.
почтовая марка – znaczek pocztowy,
мост – most
pocztówka
на каждом шагу – co krok
предместье, пригород - przedmieście
на площади – na placu
6
прохожий - przechodzień
стоянка такси – postój taksówek
район (города) - dzielnica
строение – budynek, budowla
рынок (вещевой) – targ, bazar z tandetą
такси - taksówka
сесть, садиться (в транспорт) – wsiąść,
тротуар – chodnik
wsiadać
указать адрес - podać adres
сквер - zieleniec
универмаг – dom towarowy
Сколько я Вам должна (должен)? – Ile
центр, центральный – centrum,
centralny
płacę?
соединять – łączyć
центр города – śródmieście
старая часть города – starówka
Я впервые в этом городе. - Jestem po
столовая - stołówka
raz pierwszy w tym mieście.
Uśmiechnijmy się
Turysta zatrzymuje przechodnia i pyta:- Czy Łazienki są niedaleko?
- Tak, proszę pana.- Czy zajdę za półgodziny?- Nie zajdzie pan. -A za godzinę?
- Nie zajdzie pan.- A za ile zajdę?- Nigdy nie zajdzie pan.- A to dlaczego?
- Bo pan idzie w przeciwną stronę.
W parku na ławce siedzi kilkuletni chłopczyk i głośno płacze.
- Dlaczego płaczesz? – pyta go starsza pani.
- Bo zginął mój pies.
- Nie martw się, pies na pewno trafi do domu.
- On trafi, ale co ze mną?
Policjant zatrzymuje dwóch mężczyzn przechodzących przez jezdnię w niedozwolonym
miejscu i zaczyna wypisywać mandat.
- Panie władzo – pyta jeden z nich – a czy poseł też płaci mandat?
7
Policjant chowa blankiet z mandatami i szybko się oddala.
- Co ty mu za bzdurę powiedziałeś? Przecież nie jesteś posłem!
- A co, zapytać się nie wolno?
W sklepie spożywczym (na rynku)
В продовольственном магазине (на рынке)
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Jak często chodzi Pan(i) do rynku po żywność?
- Co Pan(i) lubi kupować nie na rynku, a w sklepie spożywczym?
- Jakie jarzyny kupuje Pan(i) najczęściej?
- Czy smakują Panu (–i) owoce na surowo? Które najbardziej?
- Jak Panu (-i) smakują polskie potrawy?
2. Расскажите по-польски рецепт мясного, овощного или рыбного блюда, которое вы любите (умеете) готовить к празднику.
3. Составьте рассказ о походе на рынок или в продуктовый магазин.
4. Составьте диалог покупателя с продавцом а) молочного отдела, б) рыбного
отдела, в) кондитерского отдела.
Словарь
абрикосы – morele (-la)
апельсины - pomarańcze (-cza)
8
банкa майонеза – słoik majonezu
деликатес, лакомство - przysmak
банкa с консервами – puszka z konser-
добавить – dodać
wami
жареный картофель – frytki
баранина – barania
жаркое – pieczeń
бигос – bigos (z mięsa i kapusty
желе – galaretka
закусочная – bar
kiszonej)
битые котлеты, биточки – bitki
заливное – galareta
блюдо – potrawa
запечь (яблоки в тесте) – zapiec (jabłka
w cieście)
буженина – schab gotowany
бульон – rosół
зелёный лук – szczypiorek
бульонный кубик – kostka rosołowa
зелень – zielenina, włoszczyzna
в сыром виде – na surowo
земляника – poziomki(-ka)
варенье – konfitura
икра (красная, зернистая, паюсная) –
ветчина – szynka
kawior (czerwony, ziarnisty,
взбитые сливки – bita śmietanka
prasowany)
виноград - winogrona (pl.)
индейка – indyk
вишни – wiśnie(-nia)
испечь, прожарить в духовке – upiec
вкусный, что-нибудь вкусное –
капуста – kapusta, kapustka
smaczny, coś
капуста кольраби – kalapera
smacznego(wkusnego)
карп – karp
вскипятить – zagotować (wodę)
картофель – ziemniaki
говядина – wołowina
кафе – kawiarnia
горошек – groszek
кафе-кондитерская – bar mleczny
готовить, стряпать, кипятить –
квашёный – kwaszony, zakwaszony,
kiszony
gotować
грибы – grzyby
кипеть – gotować się, wrzeć (бурлить,
груши – gruszki (-ka)
клокотать)
гусь (жареный) – gęś (smażona)
кислый – kwaśny
9
магазин самообслуживания, универ-
клубника – truskawki (-ka)
колбаса – kiełbasa
сам – sklep samoobsługowy, super-
колбаса из свиной шейки – baleron
sam
колбасные изделия – wyroby masarskie
майоран, душица – majoranek
компот – kompot
малина – maliny (-na)
консервы – konserwy
масло (сливочное) – masło
конфеты, кондитерская – cukierki,
(śmietankowe)
cukiernia
мелкая птица, обычно курица – drob
копчёности; колбасные изделия –
молоко (кислое) – mleko (kwaśne)
wędliny (pl.)
молочные продукты – nabiał
копчёный – wędzony
морковь – marchew, marchewka
корейка – schab wędzony
мясо (нежирное, жирное) – mięso
котлета (молотая) – kotlet (mielony)
(chude, tłuste)
кровяная колбаса – kaszanka
ножка (птицы) - udko
крупа, каша (гречневая, пшеничная,
овощи – warzywa, jarzyny
пшённая) – kasza (gryczana,
окрошка с квасом – chłodnik z kwasem
pszenna,
паштет – pasztet
jaglana), мн. – krupy;
пельмени – pierożki
куриный суп с помидорами – zupa
перец (болгарский, стручковый) –
pomidorowa, pomidorówka
papryka
кусок – kawał
перец чёрный – pieprz
ливерная колбаса – pasztetówka,
персики - brzoskwinie (-nia)
kiełbasa pasztetowa
песочное пирожное (почти печенье) –
лимон – cytryna
kruche ciastko
лосось – łosoś
петрушка – pietruszka
лук – cebula
печёнка – wątrobka
печенье к чаю – herbatniki
пирог – pierog
10
рыба собир.– ryby
пирожные, кондитерская – ciastka,
ciastkarnia
салат - блюдо – salatka
пирожок – pasztecik
салат - растение – salat
плавленый сыр – ser topiony
салат из огурцов – mizeria
помидор, помидорный – pomidor,
салатная свёкла – burak ćwiklowy
сало – słonina
pomidorowy
приготовить – przygotować (obiad)
сарделька – serdelek
приправа – przyprawa, zaprawa
свёкла собир. – buraki, ćwikla (устар.)
Приятного аппетита! – Smacznego!
свекольник – barszcz
проварить – ugotować, spędzić na
свиная грудинка – schab
свиная отбивная – kotlet schabowy
gotowaniu
продовольствие - żywność
свинина – wieprzowina
продуктовый магазин – sklep
селёдка (солёная) – śledź (solony)
spożywczy
скумбрия – skumbria, makrela
продукты – artykuły spożywcze,
сладкий – słodki
сладкое, десерт – deser
żywnościowe
прожарить, зажарить – usmażyć
сливки – śmietanka
прокипятить – przegotować, ugotować
сливы – śliwki (-ka)
сметана – śmietana
(zupę)
пудинг – budyn
смородина – porzeczki (czarne,
ранние овощи – wczesne jarzyny,
czerwone, białe)
nowalijki
солёный – słony
растительное масло – olej (roślinny)
сом – sum
редис(-ка) – rzodkiew(-ka)
сосиска – parówka
рис (густой, рассыпчатый, на молоке)
суп овощной (фруктовый) – zupa
jarzynowa (owocowa)
– ryż (na gąsto, na sypko, na mleku)
сушёные фрукты, сласти из фруктов –
рубцы (с клёцками) – flaki (z
bakalie
pulpetami)
11
сыр (твёрдый) – ser (żółty)
холодное – zimne nóżki
сырой; суровый, строгий – surowy
цветная капуста – kalafior
сырые овощи, фрукты, зелень –
цыплёнок – kurczak
черешни – czereśnie (-nia)
surowizna
творог – biały ser, twaróg
чёрный перец – pieprz
телятина – cielęcina
чеснок, чесночный – czosnek,
czosnkowy
тмин – kminek
треска – dorsz
шампиньоны – pieczarki
угорь – węgorz
щи – kapuśniak ze świeżej (kiszonej)
kapusty
укроп – koper
утка – kaczka, kaczar
щука – szczupak
фаршированный перец – papryka
я иду на рынок, была на рынке – idę na
faszerowana
rynek, byłam na rynku
фасоль – fasola
яблоки – jabłka (ед.- jabłko)
филейная колбаса – polędwica
ягоды - jagody
форель – pstrąg
яйцо – jajko, jajo
фрукты – owoce
Uśmiechnijmy się
Do gabinetu lekarskiego wtacza się bardzo otyły pan i prosi o środek na schudnięcie.
- Scisła dieta, - mówi lekarz. – Plasterek chleba z margaryną, kotlecik cielęcy lub udko
kurze, biały ser i dwa jabłka.
- Przed jedzeniem, czy po?
-Panie kielnierze, czy ja dożyję chwili, kiedy pan mnie wreszcie poda tę zupę?
- Ależ oczywiście! Przecież pan jest jeszcze w kwiecie wieku.
12
Dzieci bawią się w piaskownicy. Babcia Jasia widzi, że jej wnuczek coś żuje.
- Co jesz? – pyta. – Mięsko. – A skąd masz? – Samo przypełzło.
W sklepie konfekcyjnym
В магазине готового платья
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Czy Pan(i) lubi pochody po sklepach konfekcyjnych?
- Jak często zdarzają takie pochody?
- Czy Pan(i) zwykle wybiera sobie ubrania sam(a)?
- Jak długo przymierza Pan(i) wybrane rzeczy? Czy to się robi dokladnie?
- Jakie nowe ubranie Pan(i) chciał(a)by kupić sobie na wiosnę? Na lato? Na jesień?
Na zimę?
2. Составьте рассказ о походе с другом (подругой) в магазин готового платья а)
в начале осени, б)перед новогодними праздниками, в) перед летними каникулами.
3. Составьте диалог с продавцом мужского отдела по поводу покупки нового
пиджака.
Словарь
бархат – aksamit
брюки – spodnie
бирюзовый – blękitny
брючный костюм; брюки с жилетом,
блестящая ткань – lśnąca tkanina
платьем и т.п., ансамбль с брю-
блузка – bluzka, bluzeczka
ками – spodnium
13
вельвет – welwet, sztruks
кружевной – koronkowy
велюр – welur
куртка (с капюшоном) – kurtka, kurteczka, (skafander)
ветровка – wiatrówka
вечерний наряд – strój wieczorowy
мех, меха (манто) – futro, futra
воротник, воротничок – kołnierz, -rzyk
меховой – futrowany
выписать (чек) – wystawić (paragon)
модный - modny
вырез – wzjęcie, dekolt
ночная рубашка – koszulka nocna
вышитый – haftowany
обтягивать фигуру – opinać się na
sylwetce
вязаный ( на машине) – dziany
одежда, платье – ubranie, strój
вязаный вручную – robiony
szydełkiem(крючком), na drutach
пальто (зимнее) – palto (zimowe)
(на спицах)
пальто демисезонное – jesionka
гольф, водолазка – golf
парча – brokat
готовая одежда - konfekcja
пиджак – marynarka
готовый трикотаж – dzianiny
платье –suknia, sukienka
дешёвый – tani
подходить, идти кому-л. – pasować do
kogoś
джемпер – dżempier
джинсовый – dżinsowy
полосатый, в полоску – w pasek
джинсы – dżinsy
полушубок – półkożuszek
дорогой – drogi
(по)нравиться – (s)podobać się
дублёнка – kożuch, -uszek
посещение (чего)– pójście (do czego)
жилет – kamizelka
примерить – przymierzyć
клетчатый, в клеточку – w kratkę
примерочная - przymierzalnia
кожа, кожаный – skóra, skórzany
продавец (-вщица) – sprzedawca (-
комбинезон – kombnezon
czyni); expedient (-ka)
костюм (женский) – kostium
продажа – sprzedaż
костюм (мужской) – garnitur, ubranie
размер – rozmiar
костюмчик (детский) - ubranko
распродажа - wyprzedaż
14
розовый – różowy
халат банный – płaszcz kąpelowy
свитер – sweter
халат – szlafrok
свитерок, кофточка - sweterek
хлопок, хлопковый – bawełna,
bawełniany
серый – szary, popelaty (пепельный)
синий – granatowy
чек – paragon; kwit do kasy
синтетический, иск. волокна –
шёлк, шёлковый – jedwab, jedwabny
шерсть, шерстяной – wełna, wełniany
sztuczny
шорты – szorty
сорочка (рубашка) женская – koszula
шуба (пальто на меху) – pelisa
damska
с. детская – k.dziecięcia
юбка – spódnica, spódniczka
с. мужская – k. męska
я ношу размер… - noszę numer...
спортивный костюм – strój sportowy
яркий, цветной – kolorowy
удобный – wygodny
Uśmiechnijmy się
Rozmawialą dwa przedszkolaki:
- Mój tata pływa w marynarce – mówi jeden.
- Tak? A mój w kąpelówkach.
- Mamusiu, - woła Krzyś z łazienki – jaką dasz mi dziś koszulkę?
- Tę niebieskę, z krótkimi rękawami. A dlaczego pytasz?
- Bo nie wiedziałem, do którego miejsca umyć ręce!
- Tatusiu, pan profesor mówił wczoraj na lekcji biologii, że zwierzęta każdej zimy mają
nowe futro.
- Mów ciszej, mamusia jest w sąsiednim pokoju.
15
Wsklepie z obuwiem
В обувном магазине
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Często Pan(i) wchodzi do działu obuwia w domu towarowym?
- Gdzie lubi Pan(i) kupować sobie obuwie?
- Czy dużo par butów trzeba Panu(-i) przymierzyć, żeby coś kupić?
- Słucha Pan(i) rad sprzedawcy przy kupowaniu pantofli?
- Jakie pantofle (buty) Pan(i) woli latem? A zimą ?
2. Cоставьте диалог с продавцом при покупке а) зимних сапог, б) нарядных туфель, в) мужской обуви на весну.
3. Расскажите о походе в обувной магазин перед поездкой на море.
Словарь
из искусственной кожи – ze skóry
босоножки - sandalki, gdynki (на тан-
sztucznej
кетке)
ботинки, сапоги - buty
интересовать - ciekawić
боты – boty, śniegowce (утеплённые)
каблук, каблучок – obcas, obcasik
домашние туфли - pantofle domowe,
кроссовки - adidasy
лаковый - lakierowany
ranne
мягкий – miękki, mięciutki
замшевый - zamszowy
16
порекомендовать - polecić
на кожаной подошве – na podeszwie
предпочитать – życzyć (sobie)
skórzanej
резиновая обувь – buty gumowe,
на низком (высоком) каблуке – na
gumiaki, deszczówki
plaskim (wysokim) obcasie
рожок для обуви – łyżka do butów
на номер больше (меньше) – o numer
сабо - klapki
większe (mniejsze)
сандалии (детские) – sandały (dla
нескользящие подошвы –
dziecka)
antypośligowe podeswy
сапожки – buciki, kozaczki (женские)
обувь (модельная, спортивная) –
obuwie (modelowe, sportowe)
спорт. тапочки - tenisówki
они мне впору – one są na mnie dobrze
туфли – pantofle, pantofelki
пара - para
упаковать – zapakować
побегать по магазинам – polatać po
шлёпанцы – kapcie (ед.:kapec)
sklepach
шнурки - stnurowadła
полуботинки - półbuty
элегантный - elegancki
Bielizna. Galanteria
Бельё. Галантерея
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Gdzie można kupić niezbędne drobiazgi jak guziki albo zatrzaski?
- Które z artykułów galanteryjnych są potrzebne najczęściej?
- Jakie nakrzycie głowy nosi pan(i) zwykle?
- Jaka bielizna kupuje się najczęściej?
2. Составьте диалог с продавцом в отделе (магазине) белья.
17
3. Составьте рассказ о поисках головного убора, перчаток и сумочки, подходящих к новому пальто (плащу, куртке, шубе).
4. Составьте рассказ о поисках подарка маме (отцу, другу, подруге).
Словарь
кошелёк - portmonetka
Бельё (столовое, нижнее, постельное)
кружево, кружевной – koronka,
– bielizna (stołowa, osobista,
koronkowy
pościelowa)
берет – beret
кулон - wisiorek
бигуди – wałki do włosów
купальник – kostium kąpelowy,
opalacz (для загара)
булавка (английская) - agrafka
бумажник – portfel
лента – wstążka, wstęga (перен.)
бусы – paciorki, korale
лифчик - stanik, staniczek
бюстгальтер –biustonosz
майка(нижняя) - podkoszulek
галстук – krawat
майка, футболка - koszulka
деревянный - drzewniany
металлический - metalowy
замок молния – suwak, ekler
наволочка – poszewka, powłoczka
запонки, заколки – spinki (ед.: spinka)
носки - skarpetki
зонтик - parasolka
одеяло – kołdra (стёганое), pled (тка-
изделия из кожи – wyroby skórzane
ное)
керамический – ceramiczny
перчатки (на подкладке, на меху) –
кнопка (застёжка) - zatrzask
rękawiczki (na podszewce, na
колготки - rajstopy
futerku)
комбинация - halka
пижама - piżama
косметичка - kosmetyczka
18
серёжки - kolczyki
плавки – slipy, kąpelowki(для
сумка, сумочка – torba, torebka,
купания)
konduktorka (через плечо)
пластмассовый – z plastyku
трусики – spodenki, majtki,
платок (на голову, носовой) – hustka,
figi(женские)
husteczka (do głowy, do nosu)
платок шейный – apaszka
украшение - ozdoba
повязка на волосы - opaska
хозяйственная сумка – torba do
подтяжки - szelki
zakupów
подушка – poduszka
чулки (телесного цвета) – pończochy
покрывало – kapa, narzuta (на кровать)
(cieliste)
полотенце - ręcznik
шаль – szal(м.р.)
портфель - teczka
шапка, шапочка – czapka, czapeczka
пояс, поясок – pas, pasek
шарф – szal(м.р.), szalik
простыня - prześcieradło
шляпа - kapelusz
пряжка - klamra
шпилька (для волос) – szpilka (do
пряжка для волос – klamra do włosów
włosów)
пуговицы - guziki
щётка (для волос) – szczotka (do
расчёска - grzebienie
włosów)
ремень – rzemień, rzemień pasowy; pas
skórzany
ремешок – rzemek, rzemyczek, pasek
рюкзак - plecak
Uśmiechnijmy się
- Panie Kowalski, siedzi pan na moim kapeluszu.
- A co, już pan chce iść do domu?
19
Rozmawiają dwie koleżanki:
- O Monice i jej ozdobienach złego słowa nie można powiedzieć.
- No to pomówmy o czymś innym!
Do Kowalskiego przyjechała teściowa:
- Otwieraj ty łobuzie, wiem że jesteś w domu, bo twoje adidasy stoją przed drzwiami!
- Niech się mama tak nie wymądrza, poszedłem w sandałach!
Mieszkanie
Квартира
Задания:
1.Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Mieszka Pan(i) we własnym mieszkaniu?
- Ma Pan(i) mieszkanie czy prywatny dom?
- Czy podoba Panu(-i) jego (jej) mieszkanue?
- Co chciał(a)by Pan(i) zmienić w swoim mieszkaniu?
2. Расскажите о своём жилище или о жилище, которое вы хотели бы иметь.
3. Составьте рассказ о покупках для ремонта вашей квартиры (дома).
Словарь
балкон - balkon
ванна – wanna
бронзовый – z brązu
ванная - łazienka
бытовая техника 20
встроенный – wbudowany, wmontowany
кухонная утварь – sprząt kuchenny
вытяжка – okap kuchenny
кухонный комбайн – robot kuchenny
газовая колонка – piecyk gazowy
лифт - winda
горка для посуды - serwantka
лоджия (застеклённая) - lodżia
(oszklona)
действовать, работать - działać
диван – kanapa, otomana
люстра – żyrandol, pajak
душ - prysznic
мебель – meble (мн.), ед.: mebel предмет мебели
жалюзи - żaluzje
занавеска - firanka
мебельная стенка - mieblościanka
зеркало - lustro
наклеить обои - wytapetować
камин - kominek
обивка - obicie
книжная полка – regał, półka na książki
обои (моющиеся, жидкие) – tapeta
(zmywajna, płynna)
книжный шкаф – szafa na książki
ковёр - dywan
паркет – parkiet, posadzka
комната - pokój
переехать (на квартиру)–
przeprowadzić się
комната с одним окном – pokój o
плетёный (стул)– wyplatany (-e
jednym oknie
krzesło)
комнатные растения – rośliny pokojowe
плитка облицовочная – tafelka,
комод - komoda
płytka, fliz
коридор ведёт в… - korytarz prowadzi
побелка - roztwór wapna (kredy),
do...
warstwa wapna (kredy)
краска (масляная) – farba (olejna)
поддерживать чистоту – utrzymywać
кресло - fotel
czystość
кресло-качалка – fotel na biegunach
кухня - kuchnia
подоконник – parapet okienny
кухонная плита (газовая, электриче-
покрытие (ковровое) – pokrycie
ская) – kuchenka (gazowa,
(dywanowe)
пол - podłoga
elektryczna)
21
по лестнице – po schodach
стол – stół
положить (лечь)- położyć(się)
столовая – jadalnia, pokój stołowy
(jadalny)
(по)нравиться – (s)podobać
поставить - postawić
стул - krzesło
посуда – naczynia stołowe, kuchenne
тахта – tapczan
тумбочка - szafka
(statki)
потолок – sufit, pułap (деревянный)
убирать - sprzątać
принимать душ – brać prysznic
удобный – wygodny
прихожая - przedpokój
утюг - żelazko
пылесос - odkurzacz
холодильник - lodówka
светильник – lampa, oprawa
цветочный горшок - doniczka
oświetleniowa
часы (настенные) – zegar (ścienny)
спальня - sypialnia
шкаф - szafa
стеллаж, полки - regały
штора - sztora
стиральная машина - pralka
этаж – pętro, parter (первый этаж)
cтирать - prać
Uśmiechnijmy się
Córka do matki sprzątającej mieszkanie:
- Mamusiu, nie mogę patrzeć, jak się męczysz. Wychodzę na dyskotekę.
-Mamusiu, dlaczegoś krzyczała na tatusia?
- Bo idzie trzepać dywany.
-Przecież sama go o to prosiłaś...
Tak, ale on to robi lepiej, gdy jest zły.
22
Dlaczego nie można spać na suficie?- Bo się kocyk(kołdra) zsuwa.
Тексты
A.Mickiewicz (1798 - 1855)
„Dziady”. Improwizacja
Czym jest me czucie?
Ach, iskrą tylko!
Czym jest me życie?
Ach, jedną chwilką!
Lecz te, co jutro rzykną, czym są dzisiaj gromy?
Iskrą tylko.
Czym jest wieków ciąg cały mnie z dzieów wiadomy?
Jedną chwilką.
Z czego wychodzi cały człowiek, mały światek?
Z iskry tylko.
Czym jest śmierć, co rozproszy myśli mych dostatek?
Jedną chwilką.
Czym był On, póki światy trzymał w swoim łonie?
Iskrą tylko.
Czym będzie wieczność świata, gdy On go pochłonie?
Jedną chwilką.
Żeglarz
Ilekroć ujrzysz, jak znukana fala
Po głębinach barkę przerzuca tułaczą,
23
Niech się angielskie serce nie użala
Nad płynącego trwogą i rozpaczą.
Tę barkę wicher odbił od okrętu,
Na którym żeglarz swe nadzieje złożył;
Jeżeli wszystko jest pastwą odmętu,
Czegożby płakał, o coby się trwożył?
Lepiej mu pośród żywiołów bezrządu,
Walczyć co chwila z nowemi przygody,
Niż gdyby wybrnął i z cichego lądu
Patrzył na morze i liczył swe szkody.
Пловец
Когда увидишь чёлн убогий,
Гонимый грозною волной,Ты сердце не томи тревогой,
Не застилай глаза слезой!
Давно исчез корабль в тумане
И уплыла надежда с ним;
Что толку в немощном рыданьи,
Когда конец неотвратим?
Нет, лучше с бурей силы мерить,
Последний миг борьбе отдать,
Чем выбраться на тихий берег
И раны горестно считать.
(Перевод М. Живова)
Teofil Lenartowicz (1822 - 1893)
Kalina
Rosła kalina z liściem szerokim,
24
Nad modrym w gaju rosła potokiem,
Drobny deszcz piła, rosę zbierała,
W majowym słońcu liście kąpała.
W lipcu korale miała czerwone
W cienkie z gałązek włosy wplecione.
Tak się stroiła, jak dziewczę młode,
I jak w lusterko patrzyła w wodę.
Wiatr co dnia czesał jej długie włosy,
A oczy myła kroplami rosy.
U tej krynicy, u tej kaliny
Jasio fujarki kręcił z wierzbiny
I grywał sobie długo, żałośnie,
Gdzie nad krynicą kalina rośnie,
I śpiewał sobie: dana! oj dana!
A głos po rosie leciał od rana.
Kalina liście zielone miała
I jak dziewczyna w gaju czekała.
A gdy jesienią w szkrynkę zieloną
Pod czarny krzyżyk Jasia złożono,
Biedna kalina znać go kochała,
Bo wszystkie swoje liście rozwiała.
Zywe korale wrzuciła w wodę.
Z żalu straciła swoją urodę.
Калина
Росла калина с листвою широкой
В зелёной чаще, над синим потоком,
Пила дождинки, весенние росы
И распускала, как девушка, косы.
25
И в них, красуясь, вплетала кораллы,
И в майском солнышке листья купала.
И хорошела она год от года,
Глядясь украдкой, как в зеркальце, в воду.
Ей нежно косы расчёсывал ветер,
Росой умывалась она на рассвете.
Под этой калиной душистой, красивой
Ясь вырезывал свирели из ивы.
И грустно играл он про долю-судьбину
Над синим потоком, под стройной калиной.
И пел он – ой дана!- и голос звенящий
Летел поутру над задумчивой чащей.
Как девушка, робко о милом мечтая,
Стояла калина средь тихого гая.
Но осень настала, и ветры завыли,
И в ящике Яся под крест положилию
Ой, крепко калинушка Яся любила!
Осыпала листья на землю уныло,
В ручей обронила живые кораллы,
И вся красота её с горя увяла.
(Перевод И. Иванова и Л. Друскина)
Maria Jasnodrzewska-Pawlikowska (1893-1945)
Miłość
Nie widziałam cię już od miesiąca.
I nic. Jestem może bledsza,
trochę śpiąca, trochę milcząca,
lecz widać można żyć bez powietrza!
26
Krzysztof Kamil Baczyński (1921 - 1944)
Sur le pont d Avignon*
Ten wiersz jest żyłką słoneczną na ścianie
jak fotografia wszystkich wiosen.
Kantyczki deszczu wam przyniosę –
wyblakłe nutki w nieba dzwon
jak wody wiatrem oddychanie.
Tańczą panowie niewidzialni
„na moście w Awinion”.
Zielone, staroświeckie granie
jak anemiczne pączki ciszy.
Odetchnij drzewem, to uslyszysz
jak promień – naprężony ton,
jak na najcieńszej wiatru gamie
tańczą liściaste suknie panien
„na moście w Awinion”.
W drzewach, w zielonych okien ramie
przez widma miast – srebrzysty gotyk.
Wirują ptaki płowozłote
jak lutnie, co uciekły z rąk.
W lasach zielonych – białe łanie
uchodzą w coraz cichszy taniec.
Tańczą panowie, tańczą panie
„na moście w Awinion”.
* „Sur le pont d Avignion” (франц.) – «На мосту в Авиньоне» - название старой
французской песни.
27
Konstanty Ildefons Gałczyński (1905 - 1953)
Włożę spodnie czarne, cmentarne
Włożę spodnie czarne, cmentarne
i pójdę w siną dal
i nic nie zostanie tu po mnie,
jeno ten cichy żal,
jeno te białe modrzewie,
jeno ten czarny frasunek
i gdzieś tam w knapie za miastem
nie zapłacony rachunek…
Gdy skonam, o moi najdrożsi,
a skonam wieczorem niebieskim,
napiszę list, przyjaciele,
do panny Felicji Kruszewskiej*
Felicja, słodka poetka,
napisze mi epitafium:
JAKA SZKODA, PANOWIE I PANIE,
żE ZNóW POETę SZLAG TRAFIŁ!
*Felicja Kruszewska – poetka z okresu dwudzieśtolecia międzywojennego.
Примечания: knapa = knajpa – пивнушка, szlag trafił (прост.) – кондрашка хватил
Pomnik studenta
W mieście***(prawda w oczy kole)
pomnik studenta stoi na cokole,
ze spiżu pomnik i ze spiżu cokoł
28
ze spiżu także allegorie wokół:
Księgi, Pochodnie, Globusy i Sowy –
wszystko artysta w ksztalt zaklął spiżowy,
a potem zaklął potwornie. Punkt. Czyli
za pomnik widać mu nie dopłacili.
Lecz mniejsza o to. My pomnik pokażmy:
więc na cokole stoi młodzian straszny
pod wzgłędem garderoby. Odzian letko,
agrafką spina przewiewne paletko,
a pod paletkiem, w miejscach dolno-tylnych
nie rozwiązany ma problem tekstylny,
lecz się uśmiecha i ręce go swędzą,
jakby za chwilę miał dostać stypendium.
A napis taki na pomniku świeci:
TEN POMNIK NARóD WZNIOSŁ DLA SWOICH DZIECI
DROGICH STUDENTóW, KTóRZY Z RóżNYCH WZGŁęDóW
NIE UKOńCZYLI STUDJóW. I ja się tu wcale nie dziwię.
Bo żywy student – to jest kłopot dziki,
a my, Polacy, my lubim pomniki.
Примечания: mniejsza = mniej, letko = lekko, paletko(уничижит.) = palto
Julian Tuwim (1894 - 1953)
Daleki tygrys
Stąd nie widać oczywiście
Tu nie słychać naturalnie,
Jak się tygrys chytry skrada
Brnąc w gęstwinie tropikalnej,
29
Kiedy prężny, czarnopręgi
Rozdrapuje leśne sieci
I leniwy od potęgi
Sród zieleni złotem świeci.
Błyski tam i chrzęst, i pomruk,
I chmarami darte liście,
Ale tego stąd nie widać
I nie słychać oczywiście.
Tutaj cisza, tutaj spokój,
Drzwi na rygiel, w oknach wata,
Cztery kąty i ja piąty,
I papieros, i herbata.
Tutaj błogość, tutaj drzemka,
Jasne wczoraj, szare dzisiaj.
Tylko czasem mi po ciemku
Błyśnie podskok krwi tygrysiej;
Ze przyczaił się i skoczył
W tej siekundzie, właśnie teraz!
A ty dziwisz się, że oczy
Niespokojne miewam nieraz.
A ty dziwisz się, że czasem
Drgnę, przeszyty prądem nagłym,
A ty pytasz się, dlaczego
Tak zatrząsłem się i zbladłem!
Erratum
Do mego życia wkradł się błąd ponury:
30
Stąd ciemne miejsca i tekstu zawiłość.
Proszę poprawić:
W 40(czterdziestym) roku od góry,
A w którymś tam od ziemskiego dołu
Zamiast „rozpacz”
Powinno być „miłość”.
Milcząc
Zakochanemu tak szczęśliwie,
Tak nieszczęśliwie, jak ja umiem,
Najlepiej spędzić noc w zadumie.
Nad czym? Nad niczym. Ale tkliwie.
Między zachodem a jutrzenką
Wdać się w milczenie, jak w rozmowę,
I powtarzać w myśli – Norwidowe:
„Nic od ciebie nie chcę, śliczna panienko”…
Wisława Szymborska (1923)
Nic dwa razy
Nic dwa razy się nie zdarza
I nie zdarzy. Z tej przyczyny
Zrodziliśmy się bez wprawy
I pomrzemy bez rutyny.
Choćbyśmy uczniami byli
Najtępszymi w szkolie świata,
Nie będziemy repetować
Żadnej zimy ani lata.
Żaden dzień się nie powtorzy,
31
Nie ma dwóch podobnych nocy,
Dwóch tych samych pocałunków,
Dwóch jednakich spójrzeń w oczy.
Wczoraj, kiedy twoje imię
Ktoś wymówił przy mnie głośno,
Tak mi było, jakby róża
Przez otwarte wpadła okno.
Dziś, kiedy jesteśmy razem,
Odwróciłam twarz ku ścianie.
Róża? Jak wygłąda róża?
Czy to kwiat? A może kamień?
Czemu ty się, zła godzino,
Z niepotrzebnym mieszasz lękiem?
Jesteś, a więc musisz minąć.
Miniesz – a więc to jest pięknie.
Uśmiechnięci, wpółobjęci
Spróbujemy szukać zgody,
Choć różnimy się od siebie,
Jak dwie krople czystej wody.
Próba
Oj tak, piosenko*, szydzisz ze mnie,
bo choćbym poszła górą, nie zakwitną różą.
Różą zakwita róża i nikt inny. Wiesz.
Próbowałam mieć liście. Chciałam się zakrzewić.
Z oddechem powstrzymanym - żeby było prędzej –
oczekiwałam chwili zamknięcia się w róży.
Piosenko, która nie znasz nade mną litości:
32
mam ciało pojedyncze, nieprzemienne w nic,
jestem jednorazowa aż do szpiku kości.
*Chodzi tu o piosence ludowej „Ty pójdziesz górą”; która umieszczona jest w tych
tekstach.
Aleksander Puszkin (1799 - 1837)
Kochałem panią
Kochałem panią, i miłości mojej
może się jeszcze resztki w duszy tlą,
lecz niech to pani już nie niepokoi:
nie chcę cię smucić nawet myślą tą.
Kochałem bez nadziei i w pokorze,
w męce zazdrości, nieśmiałości trwóg,
tak czule, tak prawdziwie, że daj Boże,
aby cię inny tak pokochać mógł.
(Перевод Ю. Тувима)
Michał Lermontow (1814 - 1841)
Żagiel
Samotny żagiel w niebios toni
Bieleje na błękicie fal.
Skąd płynie? Dokąd? Za czym goni?
Ku jakim brzegom biegnie w dal?
Wrą fale, wicher oszalały
Ze skrzypem czoło masztu gnie...
I nie od szczęścia żagiel biały
Ucieka, nie ku szczęściu mknie!
33
Swietlisty pod nim szlak się pali,
Słoneczny z niebios pada pył;
On burzy wzywa z mglistej dali,
Jak gdyby w burzach spokój był.
(Перевод М. Т. Стемпневского)
Piosenki ludowe
Głęboka studzienka
Glęboka studzienka, głęboko kopana,
A przy niej Kasieńka jak wymalowana.
Przy studzience stała. Wodę nabierała,
O swoim Jaseńku, kochanym myślała.
Zebym cię, Jaseńku, choć raz zobaczyła,
To bym do studzienki za tobą skoczyła.
Najpierw bym rzuciła ten biały wianeczek,
Com sobie uwiła ze samych różeczek.
Ucałuję listek szeroki, dębowy,
Razem z pozdrowieniem rzucę go do wody.
Zanieś go, studzienko, do Jaseńka mego,
Powiedz mu ode mnie, że czekam na niego.
Ty pójdziesz górą
Ty pójdziesz górą (2 razy)
a ja doliną.
Ty zakwitniesz różą, (2 razy)
a ja kaliną.
34
Różyczki będą (2 razy)
panienki rwały,
a kaliny będą
ptaszki dzibaly.
Ty będziesz panią (2 razy)
we wielkim dworze,
a ja będę księdzem(2 razy)
w cichym klasztorze.
A jak pomrzemy, (2 razy)
każemy sobie
złote litery, czarne numery
wyryć na grobie.
A kto będzie tam szedł, (2 razy)
pomyśli sobie,
co za wielka miłość (2 razy)
leży w tym grobie.
35